Sáng kiến kinh nghiệm Sáng tạo từ nguyên liệu tái chế, tre, nứa, ống nhựa, làm đồ dùng cho trẻ trải nghiệm với nước trong trường mầm non

 PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO HUYỆN NGHĨA HƯNG 
 TRƯỜNG MẦM NON XÃ NGHĨA THÀNH
 BÁO CÁO SÁNG KIẾN
“Sáng tạo từ nguyên liệu tái chế, tre, nứa, ống nhựa, làm đồ dùng 
 cho trẻ trải nghiệm với nước trong trường mầm non”
 Lĩnh vực: Giáo dục (03)/MN 
 Tác giả: Phạm Thị Nụ
 Trình độ chuyên môn: Cao Đẳng sư phạm mầm non 
 Chức vụ: Giáo viên
 Nơi công tác: Trường Mầm non xã Nghĩa Thành
 Nam Định, ngày 30 tháng 05 năm 2020 BÁO CÁO SÁNG KIẾN
I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN.
 Trong trường mầm non, vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ và đồ chơi là 
phương tiện giúp trẻ thực hiện hoạt động đó, đồng thời là phương pháp phát 
triển nhân cách toàn diện tốt nhất cho trẻ.
 Đối với trẻ nhỏ, đồ chơi là một nhu cầu thiết yếu, không thể thiếu được trong 
cuộc sống. Nó cần cho sự phát triển tư duy, nhân cách toàn diện của một đứa trẻ, 
đồ dùng tự tạo giúp phát triển nhận thức phát triển tư duy khả năng ghi nhớ có 
chủ đích, kích thích sự sáng tạo, tính độc lập của trẻ.
 Hiện nay khi thực hiện chương trình mầm non mới điều khó khăn nhất đối 
với chúng ta là làm thế nào để hoạt động thật đơn giản, tiết kiệm, nhưng lại đạt 
hiệu quả cao. Một trong những yếu tố để làm được điều đó là biết tận dụng 
nguyên vật liệu mở có sẵn ở địa phương gần gũi an toàn đối với trẻ. Đây cũng 
chính là hình thức dạy trẻ biết yêu quý sức lao động ngay từ khi còn bé.
 Trong thời đại công nghệ thông tin phát triển và kỹ thuật điện tử xâm nhập 
đến từng mái trường, từng gia đình, từng trẻ em. Chúng ta không thể yên tâm 
với con em mình khi từng ngày, từng giờ những mặt trái của thời đại công nghệ 
đang ảnh hưởng không mấy tích cực đến sự hình thành và phát triển nhân cách 
trẻ. Vậy làm thế nào để trẻ vừa chơi, vừa học, lại vừa sáng tạo là mối quan tâm 
và cũng là nhu cầu thiết yếu của các bậc phụ huynh và giáo viên mầm non. Để 
thỏa mãn được nhu cầu đó của trẻ đòi hỏi giáo viên mầm non phải luôn sáng tạo, 
tạo ra nhiều đồ dùng, đồ chơi phù hợp với nội dung bài dạy, phù hợp với tình 
huống giáo dục trong các hoạt động. Đồ dùng sáng tạo giúp trẻ dễ dàng hòa 
nhập vào hành động chơi giống như đáp ứng nhu cầu bắt chước hành động của 
người lớn và làm quen thế giới xung quanh. Chính đồ dùng, đồ chơi là sợi dây 
bền chắc nhất liên kết trẻ với nhau để cùng chơi, cùng hành động và để duy trì 
hứng thú của trẻ với trò chơi đồng thời đồ chơi còn giúp trẻ hình thành sự chú ý 
và ghi nhớ có chủ định, góp phần phát triển trí tuệ, tích luỹ các biểu tượng làm
cơ sở cho hoạt động phát triển tư duy của trẻ. 3
thời cũng chia sẻ với đồng nghiệp cách làm những đồ dùng sáng tạo để phục vụ 
chính cho lớp học của mình, nhằm nâng cao chất lượng hiệu quả giảng dạy cho 
trẻ mầm non với mong muốn mang những thành công của mình đến với những 
đồng nghiệp, những người luôn quan tâm đến công tác chăm sóc sáo dục trẻ. 
Đồng thời mong muốn đào tạo ra những thế hệ tương lai năng động, sáng tạo 
luôn biết giữ gìn bản sắc dân tộc nhưng lại thích ứng nhanh với sự tiến bộ của xã 
hội, góp một phần nhỏ bé vào công cuộc xây dựng đất nước văn minh giàu đẹp.
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP.
1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến.
 Việc làm đồ dùng tự tạo là trách nhiệm của mỗi giáo viên, ngoài giờ lên lớp 
giáo viên còn tự lựa chọn thời gian hợp lí để tìm tòi cách làm đồ dùng phục vụ 
cho chính tiết dạy của mình, nhằm phục vụ cho việc dạy và học đồng thời nâng 
cao sự tìm tòi, ham hiểu biết của trẻ giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách. Tuy 
nhiên trên thực tế cho thấy việc làm đồ dùng sáng tạo cho trẻ chiếm khá nhiều 
thời gian làm ảnh hưởng đến các nhiệm vụ khác của giáo viên, giáo viên đôi khi 
không có nhiều thời gian cho việc chuẩn bị giáo án, đồ dùng lên lớp để đạt kết 
quả cao. Chính vì vậy, năm học 2019 – 2020 tôi được nhà trường phân công 
giảng dạy nhóm trẻ 24- 36 tháng với tổng số học sinh là 25 cháu, với nhận thức 
của trẻ chưa đồng đều, bản thân tôi trong quá trình thực hiện việc làm đồ dùng 
sáng tạo cho trẻ về đề tài này tôi còn gặp những thuận lợi và khó khăn như sau:
 a) Thuận lợi.
 - Được sự chỉ đạo của Phòng Giáo dục đào tạo huyện Nghĩa Hưng cùng với 
sự quan tâm của Ban giám hiệu nhà trường về đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết 
bị nhóm lớp, lớp tôi đã đạt 83% danh mục đồ dùng, trang thiết bị theo thông tư 
01.
 - Ban giám hiệu thường xuyên tạo điều kiện cho tôi được tham gia các lớp 
tập huấn bồi dưỡng và nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ dành cho giáo viên
cũng như tạo điều kiện cho tôi nghiên cứu và ứng dụng sáng kiến kinh nghiệm 
trong thực tiễn giảng dạy. 5
2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến.
 Dựa vào những kinh nghiệm trong quá trình thực hiện tìm tòi và khám phá 
trước đó, bản thân tôi đã áp dụng những biện pháp mới và sau đây là những biện 
pháp mà tôi mạnh dạn đưa ra để áp dụng trong đề tài này như sau:
 a) Giải pháp1: Tham mưu với ban giám hiệu nhà trường về vấn đề đầu 
tư cơ sở vật chất.
 - Như chúng ta đã biết mua sắm trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học 
cho giáo viên và học sinh là một việc làm vô cùng cần thiết. Ngay từ đầu năm 
học khi thực hiện đề tài sáng kiến bản thân tôi đã xây dựng kế hoạch, tham mưu 
với ban giám hiệu nhà trường về cơ sở vật chất phục vụ cho năm học dựa trên 
nhóm đồ dùng phục vụ cho trẻ chơi với nước có trong danh mục đồ chơi theo 
thông tư 01.
 + Ca cốc bằng inoc đảm bảo an toàn vệ sinh, có quai cầm chắc chắn.
 + Bát ăn cơm, thìa xúc cơm chất liệu bằng inoc.
 + Bình nước có vòi: Đảm bảo chắc chắn, đảm bảo vệ sinh, tiện lợi cho trẻ 
khi mở vòi, khóa vòi.
 + Chậu đựng nước bằng inoc.
 + Bộ đồ chơi đong nước: Để trẻ chơi đong nước trong các học động chơi 
và học đảm bảo khoa học và sáng tạo.
 + Thùng đựng nước có vòi phục vụ cho rửa tay vệ sinh cho trẻ.
 + Khăn lau tay để trẻ lau khô tay khi chơi với nước.
 + Khăn mặt, khăn lau khô cho trẻ.
 + Xô đựng nước chất liệu bằng nhựa.
 + Bình ủ nước: Sử dụng cho mùa đông đựng nước nóng cho học sinh.
 + Nhà vệ sinh có lắp hệ thống nóng lạnh phục vụ vệ sinh cho trẻ theo
mùa.
 Trong quá trình tham mưu và đề xuất bản thân tôi đã chắt lọc những đồ
dùng chính phục vụ cần thiết nhất, ngoài ra còn đưa thêm một số đề xuất đồ 
dùng sáng tạo cho trẻ chơi với nước trong các giờ chơi, giờ học của trẻ để trẻ 7
chuẩn bị phế liệu, đồ dùng là rất quan trọng. Dựa trên các chủ đề, tôi đã xây 
dựng những tiết học có sử dụng đồ dùng chơi với nước sau đó tôi đã tích cực 
tuyên truyền với các bậc phụ huynh về việc ủng hộ những phế liệu để làm đồ 
dùng phục vụ cho các cháu tại lớp. Trong giờ đón trẻ tôi trao đổi với phụ huynh 
một cách thân thiện. Luôn lắng nghe tâm tư nguyện vọng của phụ huynh, trao 
đổi với phụ huynh về công tác chăm sóc giáo trẻ. Phụ huynh thấy được tầm quan 
trọng của việc học của con em mình nên rất đồng tình trong quá trình thu gom 
phế liệu.
 Sau khi đã có kế hoạch hoạt động trong một năm học của nhà trường, bản 
thân tôi đã xây dựng kế hoạch tháng, tuần của lớp dựa trên kế hoạch năm học tôi 
lên kế hoạch thu gom nguyên liệu tái chế làm đồ dùng theo các chủ đề.
 Để làm tốt việc làm đồ dùng tự tạo bản thân tôi đã luôn suy nghĩ và tìm ra 
những phế liệu có thể tái chế hiệu quả và an toàn để phục vụ cho việc làm đồ 
dùng cho trẻ.
 Tôi thường xuyên trao đổi trực tiếp với phụ huynh một số kiến thức về việc 
làm đồ dùng, đồ chơi, khuyến khích phụ huynh cho trẻ tự làm đồ dùng, đồ chơi 
và đóng góp những nguyên vật liệu thiên nhiên đã qua sử dụng cho lớp. Tôi nghĩ 
đây cũng là một hình thức khá hay trong việc giúp cô giáo làm được nhiều đồ 
dùng không chỉ là những đồ dùng cho trẻ chơi với nước mà còn làm được nhiều 
đồ chơi khác giúp phát huy ở trẻ tính tích cực sáng tạo trong các hoạt động học, 
đồng thời đây cũng hình thức tuyên truyền khá hay về công tác chăm sóc giáo 
dục trẻ giữa giáo viên và gia đình.
 Bên cạnh đó tôi thường xuyên mời phụ huynh tham quan góc học tập, xem 
các đồ dùng đồ chơi do chính tay tôi làm để phục vụ trẻ, ghi lại video để phụ 
huynh thấy được con em mình được học, được chơi gì ở trường.
 Tổ chức các buổi họp phụ huynh tuyên truyền về công tác chăm sóc giáo 
dục trẻ. Hướng dẫn phụ huynh làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ tại nhà.
 Mời phụ huynh tham dự một số hoạt động vui chơi trải nghiệm của trẻ với 
đồ dùng tự làm từ nguyên liệu tái chế do phụ huynh ủng hộ. 9
 c) Giải pháp 3: Thực hiện làm đồ dùng sáng tạo cho trẻ chơi với nước
 Đối với trẻ mầm non, đồ dùng đồ chơi là thứ không thể thiếu trong cuộc 
sống của trẻ. Thông qua đồ dùng đồ chơi trẻ có thể tìm tòi, khám phá, trẻ được 
thao tác với các đồ vật qua đó giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. Khi trẻ 
được tìm hiểu, khám phá các đồ dùng đồ chơi giúp trẻ hiểu biết về tên gọi, đặc 
điểm, công dụngvề thế giới xung quanh, giúp trẻ biết được cách sử dụng của 
các đồ dùng, đồ vật, qua đó giúp trẻ phát triển về nhận thức. Khi được thao tác 
với đồ dùng đồ chơi: cầm, nắn, sờ, mó giúp trẻ được phát triển thể chất về các 
vận động tinh. Bên cạnh đó, khi được tiếp xúc với các đồ dùng đồ chơi, trẻ cảm 
nhận được cái đẹp, tạo cho trẻ yêu thích và mong muốn tạo ra cái đẹp qua đó 
giúp trẻ phát triển thẩm mĩ một cách tốt nhất. Không những thế, khi được chơi 
với các đồ dùng đồ chơi, vốn từ của trẻ được phát triển một cách nhanh nhất 
giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, rèn luyện cho trẻ sự tự tin, mạnh dạn khi chơi với 
bạn, với cô qua đồ dùng đồ chơi, qua đó trẻ được phát triển ngôn ngữ và tình 
cảm kĩ năng xã hội. Đồ dùng đồ chơi mua sẵn không phải lúc nào cũng đẹp, lúc 
nào cũng tốt, chúng không đủ về chủng loại và phong phú về chất liệu. Hơn nữa 
không phải trường mầm non nào cũng có đủ điều kiện để mua tất cả các đồ dùng 
đồ chơi có sẵn, đủ để phục vụ nhu cầu chơi cho trẻ.
 Trẻ mầm non hiểu và tiếp thu mọi điều về thế giới xung quanh thông qua 
việc tìm hiểu, khám phá các sự vật, hiện tượng; học cách làm người qua việc 
thể hiện tình cảm, thái độ đối với các đồ vật, đồ dùng đồ chơi.
 Trong thực tế, qua nhiều năm giảng dạy, hàng ngày được tiếp xúc với trẻ, 
được xem trẻ chơi, được trò truyện cùng trẻ tôi nhận thấy được rằng trẻ nhỏ rất 
thích được chơi với những đồ chơi mới lạ, đặc biệt là những đồ chơi tự tạo. 
Được chơi, khám phá với đồ dùng tự tay mình làm ra trẻ sẽ phát huy được hết 
tính tích cực và khả năng tư duy sáng tạo của trẻ. Từ những lý do trên, bản thân 
tôi là một giáo viên trực tiêp giảng dạy, tôi đã dựa vào kinh nghiệm của bản thân 
và những ý kiến đóng góp từ các đồng nghiệp, dựa vào sách báotôi xin đưa ra 
ý tưởng từ tre nứa, vỏ chai nước, ống nhựa, ống nước cũ dư thừa của gia đình 11
trong các hoạt động chơi với nước ở ngoài trời, các hoạt động trải nghiệm của 
trẻ với nước.
 +Ngoài những trò chơi trên, từ ống nhựa nhỏ trẻ còn chơi được với các trò 
chơi khác: Xâu ống vào trụ, xâu ống vào dây kéo đi chơi, chơi xếp cạnh, xếp 
chồng, lắp ghép, làm ống nghe khám bệnh cho búp bê
 +Tôi nhận thấy, khi trẻ chơi với đồ chơi này còn giúp cho trẻ phát triển rất 
nhiều mặt:
 + Phát triển các giác quan: Trẻ biết cầm, nắm, lăn xoay; biết phối hợp tay 
và mắt: xâu, xếp, lắp ghép
 + Phát triển trí tuệ: Trẻ phân biệt được kích thước to – nhỏ, dài- ngắn, tính 
chất cứng – mềm
 + Phát triển ngôn ngữ: Trẻ nói được rất nhiều và phát triển hơn so với yêu 
cầu thực: trong quá trình trẻ chơi, trẻ được tiếp xúc với nhau kích thích trẻ giao 
tiếp nhiều hơn qua đó sẽ giúp trẻ phát triển được ngôn ngữ của trẻ.
 + Phát triển cảm xúc, tình cảm: Trẻ vui, thích thú, vui cười nói chuyện với 
nhau trong quá trình chơi.
 Cô giáo hướng dẫn trẻ lắp ghép thác nước