Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiêm xây dựng các món ăn giàu dinh dưỡng từ tôm, cá cho trẻ trong trường mầm non

 MỤC LỤC
I. ĐẶT VẤN ĐỀ................................................................................................. 1
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ............................................................................... 1
1. Cơ sở lý luận................................................................................................... 2
2. Cơ sở thực tiễn............................................................................................... 2
a. Thuận lợi.......................................................................................................... 4
b. Khó khăn ......................................................................................................... 5
3. Các biện pháp thực hiện ............................................................................... 5
Biện pháp 1: Xây dựng một số món ăn giầu dinh dưỡng kết hợp từ tôm cá....... 5
Biện pháp 2: Chia sẻ kinh nghiệm với đồng nghiệp về các món ăn giầu dinh 
dưỡng từ tôm, cá trong các buổi sinh hoạt tổ ...................................................... 8
Biện pháp 3: Tham mưu với phó hiệu trưởng phụ trách nuôi dưỡng đưa món ăn 
mới chế biến từ tôm, cá vào thực đơn của nhà trường ........................................ 9
Biện pháp 4: Theo dõi đánh giá kết quả chất lượng món ăn...............................15
Biện pháp 5: Tuyên truyền các món ăn từ tôm, cá đến phụ huynh .....................17
4. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm..................................................................21
III.KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ..............................................................22
1. Kết luận .....................................................................................................23
2. Bài học kinh nghiệm........................................................................................23
3. Đề xuất và khuyến nghị...................................................................................23
 1 Một số kinh nghiệm xây dựng món ăn giàu dinh dưỡng từ tôm, cá cho trẻ trong trường MN
thường được cung cấp qua đường ăn uống. Đối với con người, chất dinh dưỡng 
được cung cấp chính qua bữa ăn hàng ngày. 
 *Căn cứ vào các tài liệu khoa học chứng minh cho thấy:
 Giá trị dinh dưỡng của tôm là:
 - Thành phần dinh dưỡng của tôm nõn khô:
 Thành phần dinh dưỡng trong 100 g thực phẩm ăn được
 Omega-
Calories Canxi L G Cholesterol Sodium Protien
 3
 347 2000 75.6 3.8 90mg 185mg 11,4g 0
 (Nguồn: Viện dinh dưỡng quốc gia Việt Nam).
 - Cung cấp protein dồi dào: Theo phân tích, trong 100g nguồn dinh 
dưỡng trong tôm tươi có tới 11.4g protein. Cùng với trứng, thịt, cá thì tôm cũng 
là nguồn cung cấp đạm quan trọng đáp ứng nhu cầu protein hàng ngày cho cơ 
thể.
 - Đối với tôm, vitamin B12 giữ vai trò quan trọng trong tổng hợp nucleotic, 
protein, biến dưỡng carbohydrat và chất béo. Tôm là thực phẩm tốt nhất khi cơ 
thể cần bổ sung vitamin B12.
 - Bổ sung chất sắt
 - Cung cấp canxi: Trong 100g tôm có đến 2000 mg canxi. Khoa học đã 
chứng minh canxi là yếu tố thiết yếu trong cấu tạo mô xương để hệ xương khỏe 
mạnh.
 Có nhiều người cho rằng, vỏ tôm cứng nên chứa nhiều canxi. Tuy nhiên, 
nguồn canxi chính của tôm chủ yếu ở thịt, chân và càng. 
 - Chứa nhiều omega – 3: Dinh dưỡng trong tôm chứa rất nhiều omega – 3, 
chất có tác dụng chống lại cảm giác mệt mỏi, buồn chán và trầm cảm. Ngoài ra 
các axit béo omega -3 còn giúp chống oxy hóa, đẩy lùi quá trình lão hóa.
 Giá trị dinh dưỡng của tôm, cá là:
 - Tôm đóng vai trò quan trọng trong bữa ăn vì nó giàu dinh dưỡng, nhiều 
protein và ít chất béo. Cụ thể:
 Năng 
 Nước Đạm Béo Bột Xơ
 Tên thực phẩm lượng
 (g) (g) (g) (g) (g)
 (kcal)
Tôm lớp 199 65.1 20.3 13.1 0.0 0.0
Tôm nõn khô 347 72.8 19.0 7.0 0.0 0.0
Tôm đồng 118 74.4 21.0 3.8 0.0 0.0
 (Nguồn: Viện dinh dưỡng quốc gia Việt Nam).
 3 Một số kinh nghiệm xây dựng món ăn giàu dinh dưỡng từ tôm, cá cho trẻ trong trường MN
 - Kinh nghiệm trong chế biến của các cô nuôi không đồng đều.
 - Tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng cao đầu năm Tháng 9 năm 2018 : 3,5%, thấp 
còi: 5,5%
 - Kiến thức về chế biến cá của phụ huynh, một số cô nuôi còn chưa đầy đủ 
dẫn đến chưa tối đa hoá được giá trị dinh dưỡng có trong cá, tôm.
 - Một số trẻ còn chưa quen với một số món ăn mới làm từ cá, tôm.
 Trước đặc điểm tình hình thuận lợi và khó khăn trên, tôi xác định nhiệm 
vụ trọng tâm của bản thân trong năm học này là tìm ra những biện pháp thiết 
thực để chế biến các món ăn từ cá, tôm phù hợp với trẻ nhằm giúp trẻ ăn ngon 
miệng, bổ sung chất dinh dưỡng phòng chống suy dinh dưỡng ở trẻ. Đồng thời 
làm phong phú thêm cho thực đơn của nhà trường.
 3. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN:
 Biện pháp 1: Nghiên cứu tìm hiểu các tài liệu để xây dựng các món ăn 
giàu dinh dưỡng từ tôm, cá.. 
 * Mục đích: 
 - Tự bồi dưỡng kiến thức về giá trị dinh dưỡng của tôm, cá đối với sức 
khoẻ của con người nói chung và sự phát triện của trẻ em nói riêng để trau dồi 
kiến thức bản thân trên cơ sở đó có kinh nghiệm và chia sẻ những món ăn giàu 
dưỡng chất từ tôm, cá..
 - Tìm ra các thực phẩm, nhóm thực phẩm không nên chế biến hoặc ăn 
kèm với tôm, cá và những điểm lưu ý khi chế biến tôm gà bò nhằm tránh làm 
mất đi chất dinh dưỡng có trong tôm, cá..
 - Tìm hiểu cách rã đông tôm, cá đúng phương pháp đảm bảo sạch sẽ, an 
toàn và giữ được các thành phần dinh dưỡng của chúng.
 - Chia sẻ với đồng nghiệp các kiến thức khoa học, kinh nghiệm chế biến 
món ăn giàu dinh dưỡng từ tôm, cá qua đó hoàn thiện hơn nữa quá trình chế 
biến, nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc. 
 - Tham khảo, tập hợp các món ăn được chế biến từ tôm, cá từ đó chắt lọc 
ra các món ăn phù hợp với trẻ.
 * Cách thực hiện:
 - Sử dụng mạng internet, sách báo, đọc các bài viết nghiên cứu khoa học 
của các nhà khoa học, bác sĩ chuyên ngành dinh dưỡng để tìm hiểu kiến thức.
 - Dựa trên kiến thức khoa học thu nhận được qua quá trình nghiên cứu các 
tài liệu khoa học, tôi lập bảng thực phẩm nên/không nên sử dụng khi chế biến 
tôm, cá.
 5 Một số kinh nghiệm xây dựng món ăn giàu dinh dưỡng từ tôm, cá cho trẻ trong trường MN
 Trái Kiwi mịn, nước nhiều, thơm mát, chua ngọt vừa phải, 
 kiwi dinh dưỡng rất phong phú. Nhưng Kiwi là loại quả giàu 
 x
 vitamin C. Vitamin C khi kết hợp với tôm sẽ tạo thành 
 asen, chất độc gây hại cho cơ thể.
 Oliu chứa dinh dưỡng phong phú, ăn tươi có lợi cho sức 
 Oliu khỏe cơ thể, đặc biệt là chứa rất nhiều calcium, giúp trẻ 
 x phát triển xương. Nhưng oliu kị tôm, ăn chung sẽ gây 
 trúng độc, đừng ăn chung.
 Súp lơ Cũng giống như khổ qua, súp lơ cũng là thức ăn có hàm 
 X lượng vitamin c rất cao, cũng khổng thể ăn chung với 
 tôm.
 Rau củ 
 giàu 
 vitamin Nấu chung tôm với các loại rau, củ giầu vitamin C thì sẽ 
 X
 C tạo ra asen hóa trị 5 (chất này không gây độc cho cơ thể).
 Các loại 
 trái cây 
 giàu Sau khi ăn tôm mà uống vitamin C hoặc ăn các loại thực 
 vitamin phẩm chứa nhiều vitamin C như cam, chanh, cà chua, 
 C X nho, mướp đắng, rau ngót.. sẽ làm cho asen hóa trị 5 
 chuyển thành asen hóa trị 3 (tức chất thạch tín) là chất rất 
 độc có thể gây chết người.
 - Các thực phẩm nên kết hợp với tôm, cá:
 Tên thực phẩm Tôm Cá hồi Cá thu Cá rô phi Cá trắm Cá quả
Rau cải bó xôi X
Đậu phụ X x X
Dứa X
Đậu quả xanh X
Cải xoong X
Cà rốt X
Rau cải xanh x
 7 Một số kinh nghiệm xây dựng món ăn giàu dinh dưỡng từ tôm, cá cho trẻ trong trường MN
chất asen 5 sẽ chuyển thành asen hoá trị 3 là chất độc gây hại cho cơ thể nhất là 
với trẻ nhỏ.
 - Trong các buổi sinh hoạt chuyên môn, bên cạnh việc chia sẻ với đồng 
nghiệp các kiến thức về các món ăn chế biến từ tôm, cá tôi đã mạnh dạn đưa ra ý 
kiến với phó hiệu trưởng phụ trách nuôi dưỡng về những vấn đề còn tồn tại 
trong quá trình chế biến các món ăn từ tôm. Từ đó đề xuất thay đổi, bổ sung một 
vài khâu trong quá trình sơ chế và chế biến. Ví dụ: khi sơ chế tôm bổ sung thêm 
việc rút dây đen ở sống lưng tôm nhằm giảm mùi tanh và hôi ở tôm. Hay cần 
ngâm tôm vào nước phèn loãng trước khi bóc vỏ sẽ giúp cho việc bóc vỏ nhanh 
và thịt tôm không bị dính vào vỏ.
 * Kết quả :
 - Tôi đã chia sẻ thành công với đồng nghiệp về kiến thức chế biến món ăn 
từ tôm. 
 - Tôi và các đồng nghiệp đã rút kinh nghiệm trong quá trình thực hiện dây 
chuyền làm tôm.
 Biện pháp 3: Tham mưu với phó hiệu trưởng phụ trách nuôi dưỡng 
đưa món ăn mới chế biến từ tôm, cá vào thực đơn của nhà trường.
 * Mục đích: 
 - Đưa các món ăn chế biến từ tôm, cá mới vào thực đơn của nhà trường 
nhằm giúp thực đơn phong phú.
 * Cách thực hiện:
 - Trong các buổi sinh hoạt tổ, ngoài việc chia sẻ với các đồng nghiệp tôi 
cũng mạnh dạn đề xuất với đồng chí hiệu phó chuyên môn thay đổi một số món 
ăn chế biến từ tôm, cá trong thực đơn của nhà trường, đưa một số món ăn mới 
vào thực đơn.
 - Đề xuất với đồng chí hiệu phó phụ trách nuôi dưỡng cho nấu thử các 
món ăn mới chế biến từ tôm, cá. Qua đó đánh giá chất lượng thực tế của món ăn 
xem mùi vị, món ăn có phù hợp với trẻ hay không. Từ đó bổ sung món ăn mới 
vào thực đơn của nhà trường.
 Tháng 9: Món Cá quả, thịt lợn sốt hành nấm
 9 Một số kinh nghiệm xây dựng món ăn giàu dinh dưỡng từ tôm, cá cho trẻ trong trường MN
-Vo gạo nếp, gạo tẻ, đậu xanh sau đó để ráo nước.
- Hành lá, thìa là bỏ rễ rửa sạch thái nhỏ
- Gừng củ cạo vỏ, rửa sạch đập dập
- Hành khô bóc vỏ rửa sạch, đập dập, băm nhỏ
 3. Cách chế biến.
- Xương cá cho vào ninh để lấy nước nấu cháo ( cho gừng củ vào đun cùng để 
bớt mùi tanh của cá)
- Bí đỏ cho vào đun chín rồi xay nhuyễn.
- Phi thơm hành khô cho cá vào xào cùng gia vị nước mắm rồi để riêng.
- Xương hom cho vào ninh lấy nước dùng. Sau khi có nước dùng xương hom và 
nước xương cá, đổ cùng vào với nhau đun sôi, đổ gạo,đậu xanh vào ninh nhừ. 
Trong khi đun cần chú ý nồi cháo đun vừa nhỏ lửa để tránh trường hợp cháo bị 
trào ra ngoài. Kiểm tra nồi cháo khi các hạt gạo nở bung, cháo sánh thì ta cho 
thịt cá, bí đỏ vào đảo đều đến khi cháo nhuyễn sánh, nêm gia vị nước mắm cho 
vừa cho hành thì là rồi tắt bếp.
. 
Yêu cầu thành phẩm:
Cháo quánh mịn. cháo có vị ngọt của gà, thơm của hạt sen
 Tháng 11. Món Canh cá thả giá nấu chua
 Nguyên liệu:
 -Cá trắm
 -Cà chua
 -Giá
 -Hành khô, hành hoa, thì là, dầu ăn, gia vị, dấm bỗng
 Cách chế biến:
 Cá trắm đánh vảy, mổ bỏ ruột, rửa sạch, luộc chin tới, gỡ lấy thịt
 Cà chua rửa sạch, cắt múi cau, xay nhỏ
 Giá rửa sạch, thái nhỏ.
 Hành khô bóc vỏ băm nhỏ, hành thì là cắt bỏ rễ rửa sạch thái nhỏ
 Cho nước vào nồi đủ với số lượng của trẻ rồi đun sôi
 11