Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng thực hiện dân chủ tại Trường Mầm non Tràng An, Quận Long Biên

 PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 1. Lý do chọn đề tài:
 Tư tưởng Hồ Chí Minh về dân chủ trong nhà trường luôn có ý nghĩa lý luận và 
thực tiễn sâu sắc đối với sự nghiệp giáo dục của đất nước trong bối cảnh hội nhập hiện 
nay. Ngay trong phiên họp đầu tiên của Chính phủ (03/9/1945) Bác đã nêu lên nhiệm vụ 
cấp bách của chúng ta là chống giặc đói, giặc dốt cho nhân dân thì Bác cũng nhấn mạnh 
bản chất nhà nước dân chủ nhân dân mà nhân dân ta xây dựng đó là:"Nhà nước ta là 
nhà nước dân chủ. Bao nhiêu lợi ích đều vì dân. Bao nhiêu quyền hạn đều của dân. 
Công việc đổi mới là trách nhiệm của dân. Sự nghiệp kháng chiến kiến quốc là của 
dân". Muốn phát huy được sức mạnh của nhân dân thì phải thực hiện phương châm 
“Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”. Điều này đúng trên mọi khía cạnh của 
công việc, của mọi ngành nghề trong đó Giáo dục và đào tạo không là phạm vi ngoại lệ. 
 Mục đích thực hiện dân chủ trong nhà trường hiện nay là phát huy quyền làm 
chủ và huy động tiềm năng trí tuệ của tập thể sư phạm, nhân viên, học sinh trong nhà 
trường theo luật định, góp phần xây dựng nề nếp, trật tự, kỷ cương trong mọi hoạt động 
của nhà trường.Việc thực hành dân chủ là đòi hỏi hết sức bức thiết, yêu cầu người cán 
bộ quản lý giáo dục phải nhận thức đứng tầm quan trọng của dân chủ trong giáo dục. 
 Trường mầm non Tràng An được thành lập và đi vào hoạt động năm 2017. Tuy 
nhiên đến năm 2018, điều đáng buồn trong lịch sử xây dựng và phát triển của nhà 
trường ngay trong bước đầu chập chững đã xảy ra mất đoàn kết nội bộ dẫn đến đơn thư 
tố cáo. Hậu quả là hoạt động của nhà trường bị trì trệ, cấp trên phải giải quyết vụ việc, 
giáo viên mất đoàn kết chia rẽ nhau, thành lập bè phái đối đầu nhau, kỷ cương kỷ luật 
của nhà trường không thiết lập được, phụ huynh và dư luận hoang mang,..tất cả tưởng 
chừng như rơi vào bế tắc cho đến khi vụ việc được giải quyết xong, nhân sự được sắp 
xếp lại, dân chủ kỷ cương được thiết lập và giám sát thực hiện tại đơn vị. Đây là bài học 
kinh nghiệm xương máu cho công tác quản lý nhà trường của Ban giám hiệu nói riêng 
và mỗi nhà quản lý cơ sở giáo dục nói chung. Xuất phát từ bài học kinh nghiệm lớn 
trong thực tế cộng với mong muốn làm thế nào để xây dựng nhà trường đoàn kết phát 
triển. Để tìm lời giải cho câu hỏi ấy, tôi đã tâm huyết lựa chọn và thực hiện đề tài :
 "Một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng thực hiện dân chủ tại Trường 
Mầm non Tràng An - quận Long Biên".
 2. Mục đích nghiên cứu
 Tôi nghiên cứu đề tài này nhằm hướng tới một môi trường giáo dục đoàn 
kết, gắn bó của từng thành viên nhà trường như một thể thống nhất. 
 3. Đối tượng nghiên cứu: 
 Nghiên cứu về thực trạng vấn đề thực hiện dân chủ ở cơ sở.
 4. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu
 - Phạm vi nghiên cứu: Tìm hiểu thực trạng vấn đề thực hiện dân chủ ở cơ sở
 - Kế hoạch nghiên cứu: Thực hiện trong năm học 2018 - 2019 và 2019 - 2020 
 5. Phương pháp nghiên cứu
 Để thực hiện những nội dung này, tôi đã sử dụng nhiều phương pháp 
nghiên cứu khác nhau: Khảo sát đánh giá hiện trạng, quan sát, thu thập số liệu, 
tổng hợp kết quả,...
 1 / 10 Năm học 2019 – 2020 nhà trường thực hiện chăm sóc giáo dục 570 học 
sinh với đội ngũ cán bộ giáo viên nhân viên đủ về cơ cấu và số lượng. Chi bộ có 
12 đảng viên, Chi đoàn có 25 đoàn viên thanh niên, Công đoàn có 58 đoàn viên, 
Toàn trường có 58 cán bộ giáo viên nhân viên. Trong đó có 03 đồng chí trong 
Ban giám hiệu, 01 Tổ trưởng chuyên môn, 01 Tổ trưởng văn phòng và 04 Tổ phó. 
 2.1. Thuận lợi
 Nhà trường luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo kịp thời của Quận uỷ, 
HĐND, UBND quận Long Biên cũng như phường Giang Biên, phòng GD&ĐT 
quận cũng như các ban ngành đoàn thể trong và ngoài địa phương.
 Cơ sở vật chất nhà trường khang trang, kiến trúc hiện đại, cảnh quan sư 
phạm đảm bảo thẩm mỹ, đủ các học và phòng chức năng cho trẻ hoạt động. Các 
trang thiết bị tối thiểu phục vụ cho công tác chăm sóc nuôi dưỡng và giáo dục 
trẻ tương đối đầy đủ.
 Đội ngũ giáo viên trẻ, năng động, nhiệt tình yêu nghề, mến trẻ, được phụ 
huynh tin tưởng khi gửi con. 100% CB,GV,NV đều có trình độ chuyên môn đạt 
chuẩn trở lên, tỷ lệ giáo viên có trình độ trên chuẩn chiếm 83%, so với mặt bằng 
chung của quận, đây là trường cso tỉ lệ trên chuẩn cao. Khả năng nắm bắt, cập 
nhật thông tin, cái mới tốt.
 Đa số các bậc phụ huynh đều trẻ, là cán bộ công chức, nhân viên văn phòng, 
công nhân, buôn bán nhỏ nên có khả năng nắm bắt thông tin nhanh nhạy, có nhận 
thức sâu sắc về tầm quan trọng khi đưa con đến trường mầm non.
 Tập thể nhà trường đoàn kết thống nhất, đồng lòng cùng phấn đấu xây 
dựng nhà trường ngày càng phát triển.
 2.2. Khó khăn:
 - Trường mới thành lập và đi vào hoạt động sang năm học thứ 3 nên còn 
nhiều bất cập trong công tác chỉ đạo, quản lý của Ban giám hiệu cũng như nền 
nếp làm việc của giáo viên nhân viên.
 - Ban giám hiệu nhà trường vừa được bổ nhiệm từ ba trường khác nhau về 
giữ chức vụ quản lý. Trong đó, đ/c Hiệu trưởng và 01 Phó hiệu trưởng vừa được 
bổ nhiệm lần đầu. Nên kinh nghiệm quản lý còn thiếu và yếu cần phải học hỏi, 
bồi dưỡng thêm, nhất là kỹ năng mềm về xử lý tình huống sư phạm trong quản lý.
 - Năm 2018, nhà trường thực hiện công tác dân chủ chưa hiệu quả, để xảy 
ra vụ việc đơn thư tố cáo, khiếu kiện kéo dài, mất đoàn kết nội bộ. Đã có sự luân 
chuyển, thay đổi nhân sự sau vụ việc.
 - Nhiều giáo viên, nhân viên không quan tâm tới vấn đề dân chủ dẫn đến 
việc không tìm hiểu quy định về quyền và trách nhiệm của bản thân. Thực hiện 
dân chủ hời hợt, đối phó.
 3 / 10 - Việc xây dựng kế hoạch thực hiện QCDC phải đảm bảo nguyên tắc sau:
 + Dựa trên các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của các cấp, căn cứ vào 
phương hướng nhiệm vụ năm học và tình hình thực tế của đơn vị
+ Đảm bảo có sự lãnh đạo của tổ chức Đảng Cộng sản Việt Nam theo nguyên 
tắc tập trung dân chủ, thực hiện trách nhiệm của Hiệu trưởng và phát huy vai trò 
của các tổ chức, các đoàn thể trong nhà trường; Thực hiện dân chủ trong nhà 
trường phù hợp với Hiến pháp và pháp luật; quyền phải đi đôi với nghĩa vụ và 
trách nhiệm; dân chủ phải gắn liền với kỷ luật, kỷ cương trong nhà trường; Xử 
lý nghiêm minh những hành vi lợi dụng dân chủ, xâm phạm quyền tự do dân 
chủ làm ảnh hưởng đến uy tín và hoạt động của nhà trường.
 - Việc tổ chức thực hiện phải đảm bảo yêu cầu:
 + Phân công rõ người rõ việc
 + Thực hiện đúng, đủ các nội dung cần công khai theo quy định, đặc biệt 
quan tâm tới công khai tài chính theo Thông tư số 36/2017/TT-BGDĐT ngày 
28/12/2017 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy chế thực hiện công khai đối 
với cơ sở giáo dục và đào tạo thuộc hệ thống giáo dục quốc dân; Công khai các 
khoản thu chi và chế độ tiền công, tiền lương, phúc lợi xã hội cho người lao động. 
Đây là những nội dung mà người lao động rất quan tâm, phần lớn các mâu thuẫn 
nội bộ đều phát sinh từ những vấn đề này.
 - Việc chỉ đạo: Làm như thế nào? Công khai vào thời điểm nào? Công 
khai tại đâu để đảm bảo cả tập thể cùng dễ quan sát và đóng góp ý kiến xây 
dựng? Ai chịu trách nhiệm vấn đề giải đáp thắc mắc? Xây dựng và thực hiện DC 
trong nhà trường gồm những nội dung nào? được thể hiện rõ trong KH thực hiện
 - Việc kiểm tra, giám sát các nội dung thực hiện dân chủ trong kế hoạch 
phải được Hiệu trưởng luôn rất coi trọng, thường xuyên quan tâm đánh giá kết 
quả hoạt động để có những điều chỉnh, bổ sung, góp ý, chấn chỉnh nhằm đảm 
bảo hoạt động dân chủ nhưng có kỷ cương, kỷ luật.
 Kết quả: 
 Sau sự vụ năm 2018, bản thân tôi đã tích lũy cho mình được nhiều kinh 
nghiệm quý báu trong quá trình quản lý điều hành nhà trường nói chung và nhận 
thức về vấn đề thực hiện dân chủ ở cơ sở nói riêng. Rằng, nếu không xây dựng 
được những nguyên tắc dân chủ trong làm việc, nếu người đứng đầu lơ là hoặc 
coi nhẹ vấn đề dân chủ trong cơ quan đơn vị, làm dân chủ đối phó, làm dân chủ 
hời hợt, chắc chắc sẽ gây mâu thuẫn, mất đoàn kết nội bộ. Như vậy quản lý thất 
bại. Người đứng đầu phải gương mẫu thực hiện dân chủ trước nhất. Học hỏi và 
thực hành phong cách lãnh đạo dân chủ, luôn gần dân, lắng nghe ý kiến của 
nhân dân, vừa để sửa mình hoàn thiện hơn, vừa để sửa kế hoạch hoàn thiện hơn, 
giúp hoạt động của nhà trường hiệu quả hơn.
 Trong quá trình lĩnh hội kinh nghiệm quản lý và thực tiễn chỉ đạo điều 
hành, còn chỉ ra cho tôi thấy: Để thực hiện được dân chủ trong nhà trường, ngoài 
 5 / 10 của họ cần được biết và có trách nhiệm giám sát kết quả hoạt động của nhà 
trường. Việc chính mà họ làm là công tác chuyên môn. Chỉ khi nào liên quan 
đến sự thay đổi quyền lợi vật chất, thi đua khen thưởng cá nhân họ mới quan 
tâm đến việc tìm hiểu văn bản. Nên Hiệu trưởng cần phân công nhiệm vụ cho 1 
số thành viên: Chủ tịch công đoàn, Phó hiệu trưởng, TTCM,...nghiên cứu và tóm 
lược nội dung chính của văn bản để tham mưu Hiệu trưởng chỉ đạo GVNV thực hiện.
 + Thành lập các nhóm liên lạc công tác thông qua các ứng dụng xã hội, 
đặc biệt là Zalo, Facebook, Messenger để trích dẫn những nội dung quan trọng 
của các văn bản pháp quy. Hướng dẫn GVNV cách nghiên cứu tài liệu trên các 
trang mạng, qua email cá nhân, cổng thông tin điện tử của nhà trường, đóng góp 
ý kiến khi được quyền thảo luận.
 + Tổ chức các chuyên đề phổ biến, tìm hiểu pháp luật lồng ghép trong các 
cuộc họp giao ban công tác tháng, các cuộc thi tìm hiểu về dân chủ trong nhà trường.
 + Đăng ký tài khoản trên trang thukyluat.net để đăng tải được thông tin, 
cập nhật các văn bản luật của Nhà nước một cách nhanh nhất.
 * Kết quả: Năm học 2019 - 2020, nhà trường đã chỉ đạo thực hiện công 
khai minh bạch, lấy ý kiến đóng góp của từng cá nhân các GVNV về các vấn đề 
thuộc quyền và trách nhiệm quy định trong văn bản luật đã nêu. Gửi toàn văn 
các chỉ đạo của các cấp đăng tải trên cổng thông tin điện tử của nhà trường. 
Hàng tuần đều cập nhật văn bản mới về luật liên quan tới giáo dục và thực hiện 
tuyên truyền tới CBGVNV, PHHS toàn trường.
 CBGVNV, PHHS đã có nề nếp tìm hiểu thông tin, phản ánh thông tin và 
phối hợp với công đoàn, chính quyền nhà trường trong mọi công việc. Điều 
quan trọng không phải ở chỗ nhà trường đã tuyên truyền được bao nhiêu văn 
bản pháp quy hay tổ chức được bao nhiêu cuộc họp? Có bao nhiêu ý kiến, mà 
quan trọng là: Cục diện đoàn kết nội bộ của nhà trường hoàn toàn được thay đổi. 
Từ chỗ mất đoàn kết đơn thư kéo dài trở thành một tập thể yêu thương, tôn 
trọng, hiểu và chia sẻ giúp đỡ nhau trong công việc cũng như trong cuộc sống.
 Thiết nghĩ, đây là điều thành công nhất trong việc áp dụng biện pháp 
truyền thông này. Tuy nhiên, xét ở góc độ quản lý giáo dục, không có biện pháp 
nào là tối ưu nhất, chỉ có biện pháp phù hợp với điều kiện hoàn cảnh nhất. 
Không có biện pháp nào độc lập mà nhà quản lý cần linh hoạt phối hợp đan xen 
nhiều biện pháp khác nhau tùy từng hoàn cảnh. Tại đơn vị Tràng An, tôi đã quan 
tâm nhiều hơn đến việc xây dựng văn hóa dân chủ trong nhà trường, cụ thể là:
 3.3 Xây dựng văn hóa dân chủ trong nhà trường 
 - Thực hiện thành công vấn đề truyền thông về dân chủ là mở ra con 
đường cho việc xây dựng văn hóa dân chủ ở nhà trường. Nhà trường có văn hóa 
dân chủ sẽ quy tụ được ý kiến tập thể, tạo ra sự đoàn kết gắn bó và cộng đồng 
trách nhiệm trong làm việc.
 7 / 10 mỗi người thông qua việc bình xét thi đua, động viên, khen thưởng kịp thời, 
đúng mực, lắng nghe và giao tiếp thân thiện, hài hước, dí dỏm;
 Khuyến khích giáo viên đổi mới phương pháp nâng cao chất lượng dạy và 
học; Khuyến khích đối thoại và hợp tác, làm việc nhóm; Chia sẻ kinh nghiệm và 
trao đổi chuyên môn; Chia sẻ quyền lực, trao quyền, khuyến khích tính tự chịu 
trách nhiệm bằng phân cấp phân quyền thông qua quy chế làm việc, phân công 
giao nhiệm vụ; Lắng nghe và chia sẻ; Sáng tạo và đổi mới hình thức đóng góp ý 
kiến: Viết giấy, nhắn tin, góp ý trực tiếp, góp ý thông qua sinh hoạt tổ/ nhóm
 4. Hiệu quả sáng kiến
 Sau khi áp dụng các chỉ đạo, hướng dẫn của cấp trên và biện pháp trong 
sáng kiến này, việc thực hiện dân chủ trong nhà trường sau hai năm học thực sự 
có nhiều bước tiến vượt bậc. Điều này được thể hiện ở việc:
 Tập thể giáo viên đoàn kết thống nhất, phấn khởi, chủ động làm việc, 
trong năm có nhiều sáng kiến, nhiều giáo viên, nhân viên nuôi dưỡng giỏi cấp 
Trường, Quận. Trong 2 năm liên tục (Từ sau sự vụ mất đoàn kết nội bộ 2018), 
cho đến nay, không để xảy ra bức xúc, đơn thư trong đơn vị. Số lượng trẻ ngày 
càng đông: Năm học 2017 – 2018, số trẻ toàn trường là 317 trẻ hoạt động tại 
11/20 lớp. Đến năm học 2019 – 2020, tổng số trẻ của nhà trường là 570 trẻ/ 
16 lớp thể hiện hiệu quả làm việc của nhà trường.
 Đặc biệt, nhà trường đã đạt được một số thành tích tập thể đáng khích 
lệ như: Trường đạt danh hiệu “Tập thể lao động Tiên tiến” và Trường “Tiên tiến 
về thể dục thể thao” cấp Quận, Giải B bình chọn mô hình tiêu biểu về bảo vệ 
thiên nhiên môi trường toàn khu vực miền Bắc, đạt Bằng khen của Trung ương 
hội bảo vệ môi trường Việt Nam, đạt Giấy khen có thành tích xuất sắc trong Hội 
thi giáo viên giỏi học sinh giỏi của Quận năm 2019.
 9 / 10