Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục Âm nhạc trong đời sống hằng ngày đối với trẻ ở trường mầm non

 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập- Tự do – Hạnh phúc
 ---------------
 SÁNG KIẾN:
 “MỘT SỐ BIỆN PHÁP
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NHẠC
 TRONG ĐỜI SỐNG HẰNG NGÀY ĐỐI VỚI TRẺ
 Ở TRƯỜNG MẦM NON”
 Quảng bình, tháng 05 năm 2014
 1. PHẦN MỞ ĐẦU
 “Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai”. Trẻ thơ như tờ giấy trắng, người 
lớn viết lên đó những gì thì nó sẽ theo suốt cuộc đời sau này của trẻ.
 Trẻ thơ - đó là niềm hạnh phúc, niềm tự hào lớn của mỗi gia đình, mỗi xã 
hội và mỗi đất nước. Trong thời đại ngày nay đất nước ta đang trên đà phát triển 
và hội nhập; chiến lược giáo dục con người mới được đặt lên ở vị trí hàng đầu. 
Điều đó đòi hỏi chúng ta - những nhà giáo cần phải tận tâm, trăn trở để làm sao 
giáo dục trẻ phát triển một cách toàn diện về mọi mặt, để đào tạo ra những chủ 
nhân tương lai cho đất nước.
 Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em là trách nhiệm chung của toàn xã 
hội, đây thật sự là quốc sách hàng đầu. Nhằm tạo ra những con người mới, con 
người phát triển toàn diện (đức, trí, thể, mỹ) để có thể tiếp nhận thông tin một 
cách nhanh chóng, năng động, sáng tạo đưa đất nước này càng phát triển và sánh 
vai cùng với cường quốc năm châu. Đây chính là vấn đề vô cùng bức thiết đặt ra 
với ngành giáo dục, mà tiền đề là bậc học Mầm non.
 Trong chương trình giáo dục Mầm non, giáo dục Âm nhạc là một môn 
nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là nguồn cảm 
hứng mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật. Nó là một phương tiện hữu hiệu cho 
việc tổ chức các hoạt động giáo dục ở trường Mầm non. 
 Âm nhạc và vận động sáng tạo nếu được giáo viên Mầm non sử dụng một 
cách có có mục đích, phù hợp, sáng tạo sẽ hỗ trợ trẻ thu nhận kinh nghiệm tích 
cực và tạo cảm giác hưng phấn, vui tươi. Giáo viên có thể chơi đàn guitar, organ 
hay bật nhạc không lời êm dịu làm nhạc nền trong khi đang diễn ra các hoạt 
động khác của trẻ ( giờ ăn, chơi ở các góc chơi, chơi ngoài trời, trẻ làm bài tập 
theo nhóm, giờ tạo hình...). Ca hát và nghe nhạc giúp trẻ duy trì tập trung, phấn 
khởi trong khi hoạt động. Trẻ Mầm non thích hát theo lời bài hát, hay đung đưa 
theo tiếng nhạc có giai điệu êm dịu, vui tươi, nhộn nhịp. Ngoài ra, giáo viên 
Mầm non sử dụng âm nhạc để ổn định lớp, nhóm, vào bài, chuyển tiếp các phần 
trong giờ học hoặc chuyển từ hoạt động này sang hoạt động khác để tạo sự hứng 
thú, thư giãn, gây sự chú ý cho trẻ.
 giải pháp tối ưu giúp giáo dục Âm nhạc trong trường Mầm non phát triển tốt, 
theo hướng đổi mới giáo dục. Nhằm phát triển toàn diện nhân cách con người 
mới cho trẻ .
 Với những lý do trên, tôi luôn trăn trở và suy nghĩ rằng mình phải làm gì 
để giúp trẻ học thật tốt bộ môn Âm nhạc. Vì vậy, tôi đã mạnh dạn xây dựng đề 
tài “Nâng cao chất lượng giáo dục Âm nhạc trong đời sống hằng ngày đối với 
trẻ ở trường Mầm non” nói chung và ở lớp tôi đang công tác nói riêng.
 Phạm vi nghiên cứu đề tài: Tôi tiến hành đề tài “Nâng cao chất lượng 
giáo dục Âm nhạc trong đời sống hằng ngày đối với trẻ ở trường Mầm non”, 
áp dụng cho độ tuổi Mẫu giáo bé từ 3-4 tuổi và trẻ ở độ tuổi mẫu giáo trong các 
trường Mầm non.
 2. NỘI DUNG
2.1. Thực trạng tình hình
 Thực tế trong quá trình chăm sóc, giáo dục trẻ hằng ngày ở lớp mình được 
phân công bản thân tôi ngoài việc nắm vững những kiến thức về chuyên môn 
nghiệp vụ, xác định mục tiêu, nội dung chương trình gióa dục Mầm non làm cơ 
sở, yêu nghề mến trẻ tôi còn phải tìm hiểu tình hình thực tế của địa phương, của 
trường lớp mình đang công tác để khai thác những cái hay, cái đẹp nhằm giáo 
dục tinh thần cho các cháu.
 Để giúp trẻ có khả năng cảm thụ và thể hiện với thế giới âm nhạc một 
cách tốt nhất, giáo viên cần nắm vững những kiến thức, phương pháp giáo dục 
hữu hiệu nhất phù hợp với khả năng của trẻ. Bên cạnh đó mọi điều kiện về cơ sở 
vật chất, trang thiết bị, đồ dùng âm nhạc cũng là một trong những điều kiện 
giúp trẻ hứng thú với âm nhạc. Trong quá trình thực hiện tôi nhận thấy có những 
khó khăn và thuận lợi sau:
 2.1.1. Thuận lợi
 Được sự quan tâm chỉ đạo của Phòng Giáo dục và đào tạo trong quá trình 
giảng dạy.
 Được sự quan tâm, dìu dắt và chỉ đạo sát sao, tận tình của Ban giám hiệu 
nhà trường. Thống nhất, đoàn kết, nhất trí giữa Ban giám hiệu và giáo viên và 
 2.1.3. Kết quả đánh giá trước khi thực hiện đề tài:
 Trước khi ngiên cứu đề tài tôi đã tiến hành khảo sát khả năng âm nhạc 
của trẻ của lớp mình phụ trách trong thời gian 4 tuần và kết quả như sau:
 TT KHẢ NĂNG ÂM NHẠC KẾT QUẢ
 SỐ LƯỢNG TỈ LỆ
 1 Đạt tốt 6 21,4 %
 2 Đạt khá 13 46,45%
 3 Đạt 8 28,5
 4 Không đạt 1 3,5
 Đây là một kết quả không mấy khả quan. Chính bởi vì những kết quả trên 
mà bản thân tôi đã trăn trở và suy nghĩ để tìm ra giải pháp giúp cho hoạt động 
giáo dục Âm nhạc trong trường Mầm non cho trẻ một cách có hiệu quả nhất. Vì 
vậy, tôi đã mạnh dạn xây dựng đề tài “Nâng cao chất lượng giáo dục Âm nhạc 
trong đời sống hằng ngày đối với trẻ ở trường Mầm non” .
 2.2. Các giải pháp thực hiện
 Qua thực tế tình hình của đơn vị, địa phương và khả năng của trẻ tôi 
mạnh dạn đưa ra một số giải pháp sau trong sáng kiến kinh nghiệm của mình:
2.2.1. Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch năm, tháng, tuần
 Xây dựng kế hoạch là một biện pháp rất quan trọng, nó trở thành một 
nghị quyết soi sáng suốt cả trong năm học nói chung, và cả trong quá trình tìm 
hiểu để nâng cao chất lượng Âm nhạc nói riêng. Qua đó để rà soát, đối chiếu, để 
tìm ra những nguyên nhân, nhược điểm rút kinh nghiệm và kiệp thời bổ sung 
vào kế hoạch để làm tốt, đồng thời phải có sự phối hợp chặt chẽ, luôn trao đổi 
giữa ban giám hiệu, tổ chuyên môn, các giáo viên giảng dạy trực tiếp trong nhà 
trường và các bạn đồng nghiệp để đem lại sự thống nhất và có kết quả cao.
 Ví dụ: Trong quá trình xây dựng kế hoạch cần lựa chọn nội dung các bài 
hát, trò chơi âm nhạc phù hợp có trong chương trình hoặc ngoài chương trình. 
Đồng thời rà soát lại đồ dùng đồ chơi, dụng cụ âm nhạc cũng như trang phục 
biễu diễn phục vụ hoạt động âm nhạc.
 Ngoài ra, để tạo cho trẻ nề nếp trước khi vào lớp phải lễ phép, tự tin qua 
bài “Lời chào buổi sáng”của Nguyễn Thị Nhung nhắc nhở cháu phải chào bố 
mẹ..
 Giáo viên cần linh hoạt để tổ chức cho trẻ nghe nhạc trong các gìơ hoạt 
động khác. Đây là phương pháp giáo dục tổng hợp đạt hiệu quả cao. 
 - Trong các hoạt động chung: 
 + Khám phá khoa học:
 Để giúp trẻ hiểu đúng đắn về những đề tài của giờ hoạt động chung làm 
quen khám phá khoa học thông qua việc trò chuyện, đàm thoại, quan sát, trò 
chơi...thì việc kết hợp sử dụng âm nhạc trong giờ học góp phần tạo cho trẻ có 
cảm xúc với các đối tượng như bài “Giới thiệu một số loài hoa” yêu cầu là trẻ 
phân biệt được một số loại hoa, so sánh, nhận xét sự giống và khác nhau...biết 
thưởng thức vẻ đẹp, mùi thơm, yêu quí, bảo vệ...Sau đó ta cho trẻ nghe bài “Hoa 
trong vườn” hoặc có thể cho cháu nghe bài “Ra vườn hoa” của Văn Tấn.
 Trong chủ đề nghề nghiệp như “Chú công nhân” giáo viên yêu cầu trẻ 
nắm được công việc, ý nghĩa của công việc đó, yếu quí người lao động...kết hợp 
cho trẻ nghe bài “Cháu yêu cô chú công nhân” của Hoàng Văn Yến.
 Khi dạy đề tài “Chú bộ đội” nghe bài “Cháu thương chú bộ đội”, “Làm 
chú bộ đội”, “Gác trăng” của Nguyễn Trí Tân...Nhằm giúp trẻ hiểu được trong 
đêm trung thu đó các chú bộ đội phải đứng gác giữ cho Tổ quốc được thanh 
bình để các em thiếu nhi được “Rước đèn trong đêm trăng”.
 Và còn nhiều chủ đề khác cũng vậy, ở đây chúng ta không nên dừng lại ở 
phần nghe để chuyển tiếp mà nghe hát để nắm thêm nội dung thông qua đề tài 
dạy đó.
 + Tạo hình: Trong khi trẻ thực hiện bài tập tạo hình cô nên mở nhạc có 
giai điệu vừa phải, nhẹ nhàng cho trẻ nghe để kích thích trẻ hoạt động và tránh 
nhàm chán
 + Thể dục: Khi cho trẻ khởi động cần thực hiện trên nền nhạc của bài hát 
theo chủ đề. Điều đó sẽ khắc sâu hơn cho trẻ về chủ đề đang học và tạo cho trẻ 
sự nhẹ nhàng khi học.
 Chính vì vậy ngoài các trò chơi âm nhạc thông thường như: Đoán tên bạn 
hát, tai ai tinh, nghe tiếng hát tìm đồ vật.bản thân đã tìm tòi, sưu tầm, cải biên 
một số trò chơi nhằm làm tăng thêm sự phong phú âm nhạc cho trẻ. 
 - Trò chơi: “Nghe giai điệu đoán tên bài hát”
 Trò chơi này giúp trẻ củng cố kiến thức về tên bài hát và củng cố lại giai 
điệu bài hát đã học, đồng thời tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe và nhanh 
nhẹn, linh hoạt, trả lời rõ ràng, chính xác tên bài hát.
 Chuẩn bị: Nhạc có các bài hát trong chương trình mà trẻ đã được học, 
nhạc đàn 
 Cách chơi: Cô mở nhạc cho trẻ nghe giai điệu bài hát, 2 đội rung chuông 
giành quyền trả lời bằng cách nói rõ tên bài hát vừa nghe, nếu đúng mỗi trẻ 
trong đội được tặng một món quà, nếu sai quyền trả lời thuộc về đội bạn.
 Ví dụ: Cho trẻ nghe giai điệu “Cho tôi đi làm mưa với chị gió ơi chị gió 
ơi.... Thì trẻ phải nêu được đó là giai điệu bài hát “Cho tôi đi làm mưa với”
 - Trò chơi “Ô cửa bí mật”
 Trò chơi giúp trẻ được ôn luyện các bài hát, tạo cho trẻ mạnh dạn lên 
biểu diễn và mong muốn được khám phá những bí mật bên trong những ô cửa 
 Chuẩn bị: Các loại đồ dùng, đồ chơi phù hợp theo từng chủ điểm ở phía 
sau những ô cửa, thùng các-tông sơn màu để làm ô cửa và một số đồng tiền vàng 
để tặng cho trẻ.
 Cách chơi : Chia trẻ làm 2 đội, 2 đội trưởng lên oẳn tù tì để tìm ra đội nào 
chơi trước. Có từ 4 - 6 ô cửa được đánh dấu theo thứ tự từ 1 đến 6, đội nào chơi 
trước sẽ chọn bất kỳ một ô cửa, nếu ô cửa được mở ra, bên trong ô cửa có đồ 
dùng đồ chơi gì thì đội đó phải hát một bài nói về hình ảnh đó.
 Ví dụ: Mở ô cửa số 3 có con mèo thì hát một bài hát nói về con mèo như: 
“Ai cũng yêu chú mèo” hay “Thương con mèo”. Nếu mở ô cửa nào mà hát được 
bài hát có nội dung đúng với hình ảnh trong ô cửa đó thì đội đó được tặng một 
đồng tiền vàng. Tiếp tục đội kia chọn ô cửa. Nếu đội nào chọn ô cửa mà không 
hát được bài hát có nội dung như hình ảnh trong ô cửa thì quyền hát thuộc về đội 
bạn
 chơi cho các tiêt học Âm nhạc. Trong quá trình hoạt động Âm nhạc đồ chơi phải 
có tính thẫm mỹ, phong phú đa dạng phú hợp với lứa tuổi, đảm bảo an toàn và 
mang tính giáo dục thiết thực.
 Tuyên truyền đến phụ huynh tác dụng tích cực của Âm nhạc trong sự phát 
triển toàn diện nhân cách trẻ để họ hiểu được và có ý thức tinh thần giáo dục con 
cái của mình hơn. Đồng thời vận động phụ huynh tích cực hưởng ứng các phong 
trào văn hóa văn nghệ được tổ chức tại trường như các cuộc thi: Hát dân ca hò 
khoan Lệ Thủy, Bé với ca dao dân ca Qua đó sẽ giúp phụ huynh hòa đồng, 
mạnh dạn hơn và có ý thức cũng như hiểu rỏ hơn tầm quan trọng của âm nhạc 
trong tâm hồn trẻ thơ.
2.2.7. Giải pháp 7: Công tác đoàn thể, văn hóa văn nghệ:
 Nhà trường nên thường xuyên hơn nữa để tổ chức các buổi tọa đàm, văn 
hóa văn nghệ, các hội thi “bé vơi dân ca”, “nghệ sỹ tý hon”, “thi hát hò khoan lệ 
thủy” để kích thích và khơi dậy tình yêu nghệ thuật đối với toàn thể “cô trò” 
trong nhà trường. Phương pháp này rất quan trọng và đóng vai trò quan trọng 
 2.2.8. Giải pháp 8: Công tác xây dựng đội ngũ:
 Toàn thể cán bộ giáo viên, công nhân viên trong nhà trường đoàn kết nội 
bộ tốt, nêu cao vai trò trách nhiệm. Xem trường như nhà, xem các cháu như con 
đẻ của mình, luôn tôn trọng và lắng nghe ý kiến xây dựng của chị em cán bộ 
giáo viên trong trường, và các bạn đồng nghiệp, luôn đặt lợi ích tập thể lên trên 
lợi ích cá nhân, đảm bảo ngày và giờ công làm việc có hiệu quả và chât lượng, 
chấp hành nghiêm túc các đường lối lãnh đạo của đảng,chích sách pháp luật của 
nhà nước, điều lệ trường mầm non các nội qui, quy chế làm việc. Đặc biệt là 
thực hiện tốt hai cuộc vận động đó là “học tập và làm theo tấm gương đạo đức 
Hồ Chí Minh” va nói ( không với tiêu cực và bệnh thành tích trong giáo dục 
Mầm non) làm tốt công tác tham mưu thông tin hai chiều từ lớp, đến tổ chuyên 
môn, đến ban giám hiệu nhà trường đến một cách kip thời đầy đủ chính xác.
 Bên cạnh đó nhà trường nên tổ chức thường xuyên các buổi thao giảng, 
 dự giờ, sinh hoạt chuyên môn để góp ý cho giáo viên.