Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi ở trường mầm non

 Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi ở trường 
mầm non.
 PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài:
 Trẻ em ở lứa tuổi mầm non được ví như là những viên gạch đầu tiên đặt nền 
móng cho sự giáo dục trồng người của dân tộc. Nhân loại đã bước sang thế kỷ thứ 
21- Thế kỷ của hòa bình, khoa học kỹ thuật và sự phát triển. Vì vậy sự nghiệp giáo 
dục và chăm sóc trẻ em là nhiệm vụ và mục tiêu của toàn xã hội và đặc biệt là đối 
với giáo viên mầm non, những người thầy đầu tiên đưa trẻ đến với chân trời tri thức 
rộng lớn.
 Việc giáo dục trẻ em ngay từ thủa ấu thơ là rất quan trọng, bởi vì để có những 
chủ nhân tương lai, những con người có thể làm chủ khoa học kỹ thuật thì ngay ở 
những bước đầu tiên chúng ta phải đặc biệt quan tâm giáo dục trẻ một cách toàn 
diện: “Đức - Trí - Thể - Mỹ”
 Âm nhạc là nhu cầu cuộc sống, là món ăn tinh thần không thể thiếu được đối 
với đời sống con người. Âm nhạc là ngôn ngữ chung của nhân loại. Nếu cuộc sống 
mà thiếu âm nhạc thì chẳng khác gì thiếu ánh sáng mặt trời. Đặc biệt đối với trẻ 
mầm non thì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu mượt mà vui tươi, trong 
trẻo của các tác phẩm âm nhạc như là dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng cho tâm hồn 
trẻ thơ, qua đó giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách của mình.
 Trong chương trình giáo dục mầm non, môn giáo dục âm nhạc là một môn 
nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là nguồn cảm 
hứng mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật. Nó là một phương tiện hữu hiệu cho việc 
tổ chức các hoạt động giáo dục ở trường mầm non.
 Âm nhạc và vận động sáng tạo khi được giáo viên Mầm non sử dụng một 
cách có có mục đích, phù hợp sáng tạo sẽ hỗ trợ trẻ thu nhận kinh nghiệm tích cực 
và tạo cảm giác hưng phấn, vui tươi. Giáo viên có thể chơi đàn organ hay bật nhạc 
không lời êm dịu làm nhạc nền trong khi đang diễn ra các hoạt động khác cuả trẻ ( 
giờ ăn, chơi ở các góc chơi, chơi ngoài trời, trẻ làm bài tập theo nhóm, giờ tạo 
hình...). Ca hát và nghe nhạc giúp trẻ duy trì tập trung, phấn khởi trong khi hoạt 
động. Trẻ mẫu giáo thích hát theo lời bài hát, hay đung đưa người theo tiếng nhạc 
có giai điệu êm dịu, vui tươi, nhộn nhịp. Ngoài ra, giáo viên mầm non sử dụng âm 
nhạc để ổn định lớp, nhóm, vào bài, chuyển tiếp các phần trong giờ học hoặc 
chuyển từ hoạt động này sang hoạt động khác để tạo sự hứng thú, thư giãn, gây sự 
chú ý cho trẻ.
 1/20 Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi ở trường 
mầm non.
 PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Thuận lợi và khó khăn.
a. Thuận lợi.
- Được sự quan tâm giúp đỡ, chỉ đạo sát xao kịp thời của các cấp lãnh đạo Phòng 
giáo dục đào tạo huyện gia Lâm, Đảng ủy, ủy ban nhân dân xã Đặng xá.
- Được ban giám hiệu nhà trường quan tâm giúp đỡ tạo điều kiện bồi dưỡng chuyên 
môn nghiệp vụ, cũng như đầu tư về cơ sở vật chất, phương tiện giảng dạy, đồ dùng, 
đồ chơi, trang thiết bị của cô và trẻ đầy đủ.
- Được sự động viên khích lệ và giúp đỡ của gia đình, cũng với sự cố gắng nỗ lực 
của bản thân.
- Là giáo viên đã được đào tạo nghiệp vụ sư phạm và trực tiếp giảng dạy, chăm sóc 
trẻ nên tôi đã nắm được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ lứa tuổi mầm non.
- Đa số phụ huynh đã yên tâm, tin tưởng rằng trẻ đến lớp là được cô giáo chăm sóc 
chu đáo cẩn thận.
- Phụ huynh thấy được tầm quan trọng của việc đưa trẻ đến trường nên tỉ lệ trẻ đến 
trường đạt cao.
- Trẻ ở cùng một độ tuổi.
b. Khó khăn.
- Đa số trẻ trong lớp lần đầu tiên đến trường nên lúc đầu chưa quen cô, quen bạn, 
chưa quen với môi trường học tập, với tập thể, nhất là giờ âm nhạc.
- Đa số trẻ mới nên chưa mạnh dạn, tự tin trong giờ âm nhạc. Còn hát sai, hát 
ngọng...
- Còn một số phụ huynh vì điều kiện gia đình làm nông nghiệp nên chưa thực sự 
quan tâm đến việc chăm sóc, dạy dỗ trẻ.
 Đứng trước những thuận lợi cũng như khó khăn trên. Tôi đã trăn trở suy nghĩ 
tìm tòi học hỏi để tìm ra một số biện pháp để nâng cao chất lượng môn giáo dục âm 
nhạc một cách hiệu quả nhất.
 BẢNG A: KHẢO SÁT THỰC TRẠNG KỸ NĂNG ÂM NHẠC CỦA MỘT 
 NHÓM TRẺ DO TÔI PHỤ TRÁCH
Bài tập 1: Cho trẻ hát bài “ Chào hỏi” của tác giả Trần Hoàng Tiến.
Bài tập 2: Cho trẻ múa minh họa bài“ Vui đến trường” của tác giả Hồ Bắc.
 STT Họ và tên trẻ Bài tập 1 Bài tập 2
 Đạt Chưa đạt Đạt Chưa đạt
 1 Lê trần Đức An x x
 3/20 Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi ở trường 
mầm non.
* Đánh giá kết quả thực hiện 2 bài tập:
Bài tập 1: Số cháu thực hiện đạt là 9 cháu chiếm 30%. Số cháu chưa đạt là 21 cháu 
chiếm 70%.
 - Các cháu thường mắc lỗi sau:
 + Trẻ không tự thực hiện.
 + Trẻ hát chưa đúng nhạc.
 + Trẻ không hứng thú hát.
 Bài tập 2: Số cháu thực hiện đạt là 10 cháu chiếm 33%. Số cháu chưa đạt là 
20 cháu chiếm 67%.
 - Các cháu thường mắc lỗi sau:
 + Trẻ không hứng vận động.
 + Trẻ không thuộc động tác.
 + Trẻ múa còn lẫn lộn đông tác.
 + Động tác của trẻ chưa chính xác.
 + Trẻ múa không khớp với nhạc có thể nhanh hơn, có thể múa chậm hơn
nhạc.
2. Biện pháp thực hiện.
2.1 Biện pháp 1: Giáo dục âm nhạc trong giờ đón trẻ, trả trẻ.
- Vào buổi sáng giờ đón trẻ tôi cho trẻ nghe nhạc những bài trong và ngoài chương 
trình phù hợp với lứa tuổi theo chủ đề nhằm giúp trẻ cảm nhận được tình cảm, giai 
điệu của bài hát, thích nghe hát và hát được bài hát. Giờ đón trẻ là lúc cần tạo 
không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ đến trường, vì các cháu chưa tự giác đi học. Hơn nưa 
trong giờ đón trẻ này cô giáo có thể cho trẻ làm quen với bài hát mới, giúp cho giờ 
hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao: Trẻ nhanh thuộc bài hát, hát đúng giai điệu bài 
hát, biết thể hiện tình sắc thái tình cảm theo nội dung bài hát.
Tôi đã suy nghĩ, đưa ra một số bài hát lôi cuốn trẻ đến lớp như : ca khúc “Đi học” 
sáng tác Nguyễn Ngọc Thiện. bởi vì bài hát có nhịp điệu vừa phải, sắc thái vui tươi 
trong sáng và hoà với khung cảnh thiên nhiên, niềm phấn chấn đến trường. Rồi một 
ngày mới lại bắt đầu sôi động với âm thanh và màu sắc thiên nhiên qua bài “Vui 
đến trường” của Hồ Bắc. Bài hát “ Chào ngày mới” của tác giả Hoàng Văn Yến.
 Ngoài ra, để tạo cho trẻ nề nếp trước khi vào lớp phải lễ phép, tự tin qua bài “Lời 
chào buổi sáng”của Nguyễn Thị Nhung nhắc nhở cháu phải chào bố mẹ
 5/20 Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi ở trường 
mầm non.
Cô giảng nội dung bài hát cho trẻ hiểu sau đó cô dạy trẻ hát từng câu và chú ý sửa 
sai những câu trẻ hay hát nhầm đó là:
 “ Cá vàng thấy bọ gậy nên đuổi theo rất nhanh. 
 Cá Vàng bắt bọ gậy cho nước thêm sạch trong “.
Khi trẻ đã thuộc lời cô dạy trẻ thể hiện sắc thái, tình cảm và hát kết hợp theo nhạc 
giai điệu của bài hát.
 Khi trẻ hát tốt cô tổ chức cho trẻ thi hát dưới nhiều hình thức và sử dụng các loại 
nhạc cụ khác nhau. Hát theo nhịp tay ( đánh rộng trẻ hát to, đánh hẹp trẻ hát nhỏ). 
Hoặc hát nối tiếp theo tay nhịp ( Nam, nữ)
Từ đó trẻ rất hứng thú trong giờ học hát và nhanh thuộc lời bài hát, ghi nhớ tác 
phẩm rất lâu.
Để tăng thêm cảm thụ âm nhạc cho trẻ thì cô gióa sẽ hát cho trẻ nghe. Cô chọn bài 
hát phù hợp với chủ đề.
Với nội dung trọng tâm là dạy hát “cá vàng bơi “ thì có kết hợp nội dung nghe hát 
là bài “Cái Bống “
 Ví dụ cô hát cho trẻ nghe bài “ Cái Bống “ ngoài việc cô hát cho trẻ nghe đúng 
giai điệu của bài hát và thể hiện sắc thái tình cảm của bài hát, khuyến khích trẻ 
huwnge ứng theo giai điệu. Ngoài ra cô còn sưu tầm các bài hát với sự biểu diễn 
của các ca sĩ khác nhau, mở băng đĩa bài nghe hát đó cho trẻ xemĐược nghe hát 
dưới nhiều hình thức như nghe cô hát, nghe ca sĩ hát,
 mở băng đĩa cho trẻ xem giúp trẻ sẽ mạnh dạn, tự tin hưởng ứng cùng cô giai diệu 
của bài hát. Đặc biệt một số trẻ đã thuộc tác phẩm được nghe là bài hát “Cái Bống “
- Trong giờ âm nhạc ngoài 2 nội dung trên cô có thể kết hợp với trò chơi âm nhạc, 
tùy vào nội dung của từng bài, tùy thuộc vào khả năng của trẻ, thời gian của tiết 
dạy mà cô đưa ra trò chơi âm nhạc cho trẻ chơi nhằm củng cố, rèn luyện kỹ năng 
âm nhạc cho trẻ.
- Trong bài dạy hát là trọng tâm cô có thể kết hợp với trò chơi 
Ví dụ dạy hát xong cô tổ chức chơi trò chơi “ Nốt nhạc vui”
 - Cách chơi : Chia trẻ làm 2 đội, 2 đội trưởng lên oẳn tù tì để tìm ra đội nào chơi 
 trước. Có từ 4- 6 ô nốt nhạc được đánh dấu theo thứ tự từ 1 đến 6, đội nào chơi 
 trước sẽ chọn bất kỳ một ô , nếu ô nốt nhạc nào được mở ra, bên trong ô cửa có 
 hình ảnh gì thì đội đó phải hát một bài nói về hình ảnh đó.
 Ví dụ: Mở ô nốt nhạc số 3 có con mèo thì hát một bài hát nói về con mèo như: 
 “Ai cũng yêu chú mèo” hay “Thương con mèo”
 7/20 Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi ở trường 
mầm non.
vận dụng tổ chức tốt các hình thức cho trẻ tập hát, nghe nhạc, vận động, chơi trò 
chơi cho phù hợp và hiệu quả hơn đối với trẻ.
- Ngoài giờ hoạt động âm nhạc, còn tổ chức nghe nhạc trong các hoạt động khác. 
Đây là phương pháp giáo dục tổng hợp đạt hiệu quả cao. Qua thực tế, trong các giờ 
tạo hình hoặc dạy trẻ về thơ, truyện, KPKH,...có sự tham gia của GDÂN sẽ làm cho 
các hoạt động trở nên phong phú hơn.
a. Thông qua hoạt động tạo hình
- Giáo dục âm nhạc trong giờ tạo hình ngoài việc trẻ thực hành, cô bật đàn cho trẻ 
nghe bài hát có nội dung phù hợp với đề tài đó vẽ hoặc tô màu làm nhạc nền.
 Ví dụ tiết tạo hình cho trẻ “ Tô màu bức tranh bác nông dân” trong chủ điểm 
nghề nghiệp.
 Cô mở nhạc bài hát “ Hạt gạo làng ta” làm nhạc nền cho tiết học. Với lời hát 
du dương tha thiết giúp trẻ cảm nhận được công việc vất vả của bác nông dân để 
làm ra hạt gạo, khiến trẻ hòa mình với tình cảm yêu quí bác nông dân và thể hiện 
trong tác phẩm của mình một cách bình tĩnh và tự tin.
 ( Ảnh trẻ nghe nhạc trong giờ tạo hình)
b. Thông qua hoạt động làm quen với văn học
- Trong giờ LQVH giáo viên dạy trẻ cảm thụ bài thơ, câu chuyện thông qua việc 
đọc diễn cảm, hiểu nội dung để truyền đạt tới trẻ những vẻ đẹp của tiếng nói dân 
tộc, sản phẩm trí tuệ và tình cảm của bao thế hệ người Việt Nam nối tiếp nhau.
 Thông qua việc dạy bài thơ “ Mẹ và cô” của Trần Quốc Toàn
 Trước khi cho trẻ đọc thơ cô cho trẻ hát bài “ Cô và mẹ” và trò chuyện với trẻ về 
nội dung bài hát để dẫn dắt vào bài. Và chính giai điệu trữ tình của bài hát giúp cho
 9/20 Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi ở trường 
mầm non.
2.4 Biện pháp 4: Giáo dục âm nhạc thông qua hoạt động góc
 Để thu hút vào giờ học và giúp trẻ làm quen với hoạt động âm nhạc được tốt 
hơn, giáo viên cần đầu tư trang trí và làm đồ dùng như thế nào để hấp dẫn được trẻ, 
cuốn hút được trẻ. Để qua biện pháp này trẻ hào hứng với tiết âm nhạc.
 Ví dụ: Sự kiện về “Gia đình”
 Tôi đã trang trí góc âm nhạc bằng một mảng có nội dung “ Bé yêu nghệ thuật”, 
trong đó các hình ảnh trong các bài hát theo chủ điểm ví dụ bài hát: “Cả nhà 
thương nhau, cả nhà đều yêu”là những hình ảnh bố, mẹ, con trong một tranh 
hoặc hình ảnh ông, bà, cô giáo một tranh và được gắn nhám dính để trẻ có thể tự 
gắn các hình ảnh cho bài hát mà trẻ thích hát lên tường theo nội dung bài hát mà trẻ 
biết. Qua đó rèn kỹ năng ghi nhớ cho trẻ, trẻ rất nhớ và nhanh thuộc lời của các bài 
hát.
 Ngoài ra tôi còn làm nhiều đồ dùng tự tạo phục vụ cho môn âm nhạc như: Xắc 
xô, mũ âm nhạc, phách tre, trống cơm, mõvà các đồ dùng đó được làm bằng 
nhiều chất liệu, kiểu dáng khác nhau để trẻ sử dụng cho những tiết âm nhạc.
 Để có được những vật liệu làm những đồ dùng đó ngay từ đầu năm học tôi đã 
tuyên truyền tới các bậc phụ huynh tầm quan trọng của việc phát triển toàn diện 
cho trẻ với bộ môn âm nhạc.
Vì vậy khi xây dựng góc âm nhạc của lớp, tôi đã nhận được sự ủng hộ rất cao của 
phụ huynh mỗi trẻ đã mang đến lớp những phế liệu đã dùng như chai nhựa, non 
bia, bìa cứng, bìa màu, hộp nhựa nhỏ Vì vậy đồ dùng trong góc âm nhạc của lớp 
tôi rất phong phú. Tôi đã để riêng từng loại để trẻ tiện lấy học và chơi.
 Để cho trẻ có những giờ chơi góc có hiệu quả, tôi tận dụng tất cả các nguyên vật 
liệu có thể sử dụng để làm đồ chơi như: Chai nước gội đầu, chai nước lavi, non bia, 
và hộp sữa, bìa màu, mút xốp để làm đồ chơi tự tạo như mũ các loại, hộp phấn 
son, xắc xô các loại, phách tre, trống cơm, mõcho trẻ hoạt động góc âm nhạc.
 Dựa vào từng chủ đề mà tôi lựa chọn làm đồ dùng cho trẻ chơi góc có hiệu quả . 
Khi vào góc chơi trẻ tự lấy những hộp phấn, son ra trang điểm cho nhau, tự biết sử 
dụng những dụng cụ âm nhạc do tôi tự tạo để biểu diễn các bài hát trong góc chơi 
âm nhạc của mình.
 Hoạt động góc đi đôi với hoạt động học có chủ đích. Ở hoạt động học có chủ 
đích, mỗi tuần chỉ có một giờ hoạt động âm nhạc, vì vậy việc hướng dẫn trẻ hoạt 
động theo nhạc thông qua giờ hoạt động góc cũng là biện pháp rất cần thiết. 
Phương pháp này nhằm phát triển ở trẻ cảm giác nhịp điệu về âm nhạc, qua đó giúp
 11/20