Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ học tốt môn tạo hình trong trường mầm non

 Một số biện pháp giúp trẻ học tốt môn tạo hình trong
 trường mầm non
 ĐỀ TÀI
 MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ HỌC TỐT MÔN PHƯƠNG PHÁP
 TẠO HÌNH TRONG TRƯỜNG MẦM NON.
I. ĐÁT VẤN ĐỀ:
Trẻ em không phải là người lớn thu nhỏ lại, mà nó cũng có những đặc điểm riêng biệt về 
cấu tạo sinh lý, do đó trẻ em cũng cần có những biện pháp chăm sóc thích hợp. Có người 
đã cho rằng: Trẻ em là một trang giấy trắng và ai muốn vẻ gì vào đó thì vẻ. Đó chính là một 
quan điểm thật sai lầm, vì thực tế khoa học đã chứng minh trẻ em cũng có những nhận thức 
riêng bên trong của mình, nhưng đòi hỏi trẻ phải tích cực tham gia vào hoạt động thì từ đó 
tâm lý của trẻ mới phát triển và bộc lộ ra bên ngoài.
Trẻ mẫu giáo "chơi mà học, học mà chơi". Trẻ rất hiếu động, tò mò, ham muốn học hỏi, tìm 
hiểu thế giới xung quanh. Trong khi chơi, trẻ thực sự học để lĩnh hội các khái niệm ban đầu 
hoặc các tri thức tiền khoa học. Biết được tầm quan trọng đó, là một người giáo viên chúng 
ta cần phải coi trọng việc tạo ra môi trường giáo dục trẻ bằng những hoạt động thiết thực, 
nhằm phát triển một cách toàn diện trên tất cả các lĩnh vực: Trí tuệ- Đạo đức- Thẩm mĩ- 
Thể lực. Từ đó, giúp trẻ hoàn thiện nhân cách, ngôn ngữ, tư duy, phát triển các kỹ năng 
thực hành, giao tiếp, ứng xữ.
Đối với việc giáo dục phát trển nhân cách toàn diện cho trẻ em, hoạt động tạo hình có một 
vị trí rất quan trọng. Hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động hấp dẫn nhất đối với 
trẻ mẫu giáo, nó giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và thể hiện một cách sinh động những gì chúng 
nhìn thấy trong thế giới xung quanh, những gì làm trẻ rung động mạnh mẽ và gây cho chúng 
những rung động xúc cảm, tình cảm tích cực. Hoạt động tạo hình là một hoạt động có đầy 
đủ điều kiện để đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo đức, 
trí tuệ, thẩm mĩ, thể chất và hình thành các phẩm chất kĩ năng ban đầu của con người như 
một thành viên trong xã hội biết tích cực, sáng tạo. Hiểu được tầm quan trọng đó, tôi luôn 
tìm tòi những bện pháp, phương pháp tốt nhất để giúp trẻ hoạt động tích cực trong lĩnh vực 
này.
Sau khi khảo sát và thăm dò thì tôi nhận thấy những mặt khó khăm và thuận lợi như sau:
1. Khó khăn: - CSVC vẫn còn thiếu thốn.
- Tài liệu tham khảo còn hạn chế.
- Đa số trẻ vẫn chưa tích cực và chủ động trong học tập. Một số cháu không học qua MGB 
nên các kĩ năng vẻ- dán- nặn vẫn còn yếu.
- Các bậc phụ huynh còn quá chú trọng đến việc làm ăn kinh tế ít quan tâm đến việc học 
tập của con nên khả năng tiếp cận nghệ thuật của trẻ chưa tốt.
- Môi trường giáo dục trong gia đình chưa tốt cũng ảnh hưởng đến tâm hồn của trẻ khi cảm 
thụ trước cái đẹp.
2. Thuận lợi:
- Được sự quan tâm, hướng dẫn chỉ đạo của UBND xã, các cấp lãnh đạo, của ban giám 
hiệu nhà trường.
- Giáo viên được quán triệt, tiếp thu, bồi dưỡng nội dung kế hoạch chuyên đề một cách 
đầy đủ, sử dụng nguyên vật liệu sẳn có ở địa phương và đã thể hiện đồng bộ về chương 
trình đổi mới cho từng độ tuổi.
- Sự quan tâm giúp đỡ của một số phụ huynh.
Là một giáo viên mới về trường chưa được lâu, chưa học hỏi được nhiều kinh nghiệm trong thú của trẻ đối với hoạt động tạo hình, khiến trẻ hưởng ứng ngay mỗi khi cô cho trẻ vẻ, nặn, 
cắt dán giấy. Được quan sát nhiều, trí tưởng tượng của trẻ tăng, trẻ có điều kiện tích luỹ, 
làm phong phú vốn hiểu biết của trẻ về nghệ thuật, đó chính là nền tảng để phát triển tính 
sáng tạo của trẻ.
Bên cạnh chuẩn bị cho trẻ những tiền đề làm phong phú vốn hiểu biết, thì khả năng lôi cuốn 
trẻ đi vào hoạt động cũng rất quan trọng. Để lôi cuốn được trẻ tham gia vào hoạt động thì 
người giáo viên cần phải tìm tòi những sáng kiến mới, những thủ thuật sư phạm và từ đó 
dùng ngôn ngữ của mình để truyền đạt tới trẻ một cách sinh động và lôi cuốn. Điều đó muốn 
nói đến khả năng ứng xữ của người giáo viên cũng như ngôn ngữ và phong cách đứng lớp 
thật tự tinh, dí dõm, vui vẻ, ngộ nghĩnh gây sự chú ý của trẻ vào hoạt động. Đặc biệt, người 
giáo viên cũng phải có khả năng tạo hình và tạo ra những tác phẩm đẹp, vì trẻ học đa số dựa 
trên sự bắt chước là chủ yếu, vì thế đòi hỏi người giáo viên cũng phải đưa ra những hình 
mẫu đẹp mắt và mang tính nghệ thuật cao. Trong một tiết hoạt động tạo hình tôi cũng có 
thể tích hợp lồng ghép các bài hát hay những bài thơ, câu đố hoặc trò chuyện cùng trẻ để 
làm cho giờ hoạt động diễn ra một cách nhẹ nhàng hơn.
VD: Học bài " Xé dán trang trí thiệp chúc mừng" tôi tạo một tình huống nhân ngày lễ của 
các chú bộ đội thì cô cháu chúng mình hãy cùng trang trí những tấm thiệp chúc mừng đẹp 
nhất gửi đến các chú.
Với tình yêu của các cháu nhỏ dành cho các chú bộ đội, với ước mơ " mai sau con lớn lên 
con sẽ làm chú bộ đội" ( ước mơ thật bé thơ đó) thì cách dẫn dắt vào hoạt động đó sẽ làm 
cho trẻ hào hứng hơn và sẽ làm tấm thiệp một cách say sưa và cố gắng hơn. Qua thực tế đã 
cho thấy, khi sử dụng một hình tượng hay một tình huống, một câu chuyện nhỏ để giới thiệu 
trẻ đi vào hoạt động trọng tâm thì trẻ có hứng thú với hoạt động và kết quả là sản phẩm từ 
trẻ làm ra có hiệu quả nghệ thuật cao hơn. Tuy nhiên, để đạt được kết quả đó tôi phải chọn 
cách đưa ra tình huống phải phù hợp với nội dung tiết dạy, phù hợp với chủ điểm cũng như 
các tình huống trên trẻ trong tiết dạy hôm đó, và đặc biệt tránh việc đưa ra tình huống lấn 
chiếm quá nhiều thời gian hoạt động chính.
VD: Bài "Cắt dán áo quần" cô kể cho các cháu nghe câu chuyện trận lũ lụt ở Miền Trung 
vừa qua đã quét sạch nhà cửa, ruộng vườn của các bác, nhiều bạn nhỏ đã không có cơm ăn 
và áo mặc các con ạ. Nhìn mọi người thật đáng thương đúng không? Vậy chúng ta phải làm 
gì để giúp đỡ mọi người và các bạn nhỏ nào? À đúng rồi, chúng ta hãy cùng cô cắt và may 
nên những chiếc áo và chiếc quần để gửi đến cho các bạn nhỏ ở vùng lũ lụt nhé! Và thế là 
trẻ nào cũng cố gắng cắt dán những chiếc áo và những chiếc quần thật đẹp. Việc tạo hứng 
thú cho trẻ cũng được thể hiện qua việc chuẩn bị đồ dùng học liệu mang tính thẩm mỹ, khoa 
học, có tính giáo dục cao và đặc biệt là phù hợp với trẻ và nội dung hoạt động. Vì thế ở các 
giờ hoạt động tạo hình cũng như các hoạt động khác tôi rất chú trọng về việc chuẩn bị đồ 
dùng cho mình như: vật mẫu, tranh mẫu phải đẹp và có màu sắc nổi bật, bố cục rõ nét và 
đặt ở nơi trẻ dễ quan sát, đội hình trẻ ngồi phù hợp đảm bảo cho tất cả trẻ đều được quan 
sát.
VD : Bài "Nặn con thỏ" đối với dạng bài này tôi phải chuẩn bị vật mẫu của mình to hơn trẻ 
nhiều đồng thời cũng chuẩn bị một số vật mẫu nhỏ để cho trẻ quan sát kĩ hơn, chuẩn bị 1 
bàn xoay để trẻ có thể quan sát tất cả các hướng của chú thỏ và tôi cho trẻ ngồi đội hình 
vòng cung. Thông qua việc đàm thoại về màu sắc và cách chọn màu, cũng như cách chia tỉ 
lệ đất giúp trẻ thực hiện tốt hơn bài làm của mình. Thông qua đó tôi cũng lồng hép nội dung 
giáo dục nhằm phát triển tình cảm đạo đức cũng như tình cảm xã hội ở trẻ.
Từ những cảm xúc tạo hình, trẻ bắt đầu cảm nhận, phân bệt hình dạng và thể hiện hình dáng 
của các vật mẫu, phát triển các thao tác tạo hình, đồng thời là khả năng tri giác bằng mát. 
Trẻ được bồi dưỡng khả năng điều khiển bằng mắt các thao tác của mình càng tốt bao nhiêu 
thì càng có khả năng truyền đạt các hình dáng của các vật mẫu chính xác bấy nhiêu.
VD : Khi hướng dẫn cho trẻ quan sát gà mái và gà con cùng đang đi kiếm ăn trong vườn cô 
hỏi trẻ "Bạn nào cho cô biết con gà nào là gà con? Từ đó tôi giúp cho trẻ xác định có cơ sở 
chung để tạo hình những con vật cùng nhóm, để biết cách thể hiện các con vật đó ở các tình 
huống khác nhau. cứ vào các điểm sau:
+ Đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi: Ở mỗi lứa tuổi đều có một mức độ khả năng tạo hình khác 
nhau, vì thế để đánh giá được khả năng của trẻ thì chúng ta phải nhìn vào khả năng của trẻ 
từng độ tuổi làm được gì.
+ Bên cạnh đặc điểm tâm sinh lý thì cần phải dựa vào mục tiêu đặt ra trong giờ hoạt động 
cũng rất quan trọng. Không nên quá ôm đồm quá nhiều mục tiêu trong 1 giờ hoạt động quá 
mà cần đưa ra những mục tiêu phù hợp và từ đó dựa vào những mục tiêu đó để đánh giá cái 
gì trẻ đã đạt được và chưa đạt được.
+ Dựa vào nội dung của hoạt động tạo hình để đánh giá năng lực của trẻ, cũng như sự tiến 
bộ dần của quá trình từ đầu năm học cho đến cuối năm để thấy được sự chuyển biến rõ rệt 
ở khả năng tạo hình trên trẻ.
Khi nhận xét việc khen chê cũng phải khéo léo, lời lẽ nhận xét sản phẩm phải gây cho trẻ 
niềm vui sướng vì những gì chúng đã tạo nên, phải nhấn mạnh những thành công sáng tạo, 
những ý định tạo tình thú vị của trẻ, phải chỉ cho trẻ thấy sự gống nhau giữa sự vật với hình 
ảnh được miêu tả và giúp cho trẻ thể hiện tình cảm, thái độ trước kết quả hoạt động. Bằng 
lời nói của mình tôi rèn luyện cho trẻ khả năng nhận xét kết quả hoạt động của trẻ, nhận ra 
những thiếu sót và có hướng sửa chữa những thiếu sót ấy.
Cùng với những hoạt động chung hằng ngày hay hoạt động mọi lúc mọi nơi, thì ngoài ra 
trong trường cũng tổ chức các hoạtt động phong trào vui chơi, đón lễ hội, thông qua đó trẻ 
được quan sát cách trang trí, vẽ đẹp của các ngày lễ hội, hay cuộc thi vẽ tranh trong trường 
để từ đó tôi tìm hiểu được năng khiếu của mỗi trẻ từ đó có hướng bồi dưỡng kịp thời. Ngoài 
ra, hằng ngày tôi cũng có 1 cuốn sỗ nhật ký hằng ngày để theo dõi trẻ từ đó phát hiện ra 
năng khiếu ở mỗi trẻ để bồi dưỡng thêm.
VD: Cháu Xuân Hưng có khả năng vẽ và tô màu, tuy nhiên cháu vẽ và tô cẩn thận cho nên 
sản phẩm của cháu hoàn thành chậm. Từ đó tôi có hướng giúp cháu nâng dần mức độ tiến 
hành nhanh hơn bằng những mẹo nhỏ như khi tô màu nếu trên bức tranh có nhiều chỗ cần 
tô mãng màu đó thì sẽ tô cho hết màu đó xong đổi lấy màu kác và tiếp tục tô như thế.
Bên cạnh sự tác động hỗ trợ của nhà trường, cô giáo, thì một thành phần không thể thiếu đó 
chính là các bậc phụ huynh. Muốn cho con em phát triển một cách hài hoà và toàn diện thì 
sự kết hợp hài hoà giữa nhà trường và gia đình cũng rất quan trọng, nó giúp cho trẻ ngày 
càng được tiến bộ hơn và phát triển năng lực hơn khi được rèn luyện thường xuyên và đồng 
bộ. Ở các buổi họp phụ huynh cũng như những lần đón- trả trẻ tôi cũng đã trao đỗi với phụ 
huynh về tình hình học tập cũng như khả năng của trẻ và tầm quan trọng của bộ môn tạo 
hình đối với trẻ cho phụ huynh thấy rõ, để từ đó có hướng phối hợp cùng nhà trường giúp 
trẻ học tốt hơn bằng cách mua sắm các sách tô màu, vẽ, bút màu, đất nặn... để luyện tập 
thêm cho trẻ trong thời gian ở nhà.
VD: Nhân ngày mồng 8/3 các con có muốn gửi đến mẹ và bà những bó hoa tươi thắm không 
nào? Bây giờ cô cùng các con hãy cắt dán những bông hoa thật đẹp đểmang về tặng cho bà 
và mẹ của mình nhé. ( Cô cho trẻ mang sản phẩm của mình tặng mẹ khi ra về)
Với thực tế đa số phụ huynh là những người buôn bán, tầm hiểu biết của họ vẫn còn ở mức 
độ đơn giản và chưa chú trọng đến việc học của con trẻ, đối với họ trẻ mầm non chỉ biết hát 
và đọc thơ thế là đủ, thì việc lôi cuốn sự tham gia phối hợp của phụ huynh mang một hiẹu 
quả cao rất khó. Vì thế, để cho họ thấyđược nănglực thật sự của đứa trẻ thì trong lớp tôi 
cũng tạo ra những mãng để trưng bày sản phẩm của trẻ cũng như triển lãm những bức tranh 
đẹp, thu hút sự chú ý của các bậc phụ huynh, từ đó có thể tiếp cận trao đổi thông tin một 
cách thân thiện, và thường xuyên thăm hỏi cách thức phụ huynh hướng dẫn cho trẻ ở nhà 
để nắm được những khó khăn họ mắc phải để cùng nhau gỡ những vướng mắc đó, còn về 
phần cô sẽ hiểu sâu thêm một số đặc điểm của trẻ hơn để có hướng khắc phục.
III. KẾT QUA ĐẠT ĐƯỢC:
Với những biện pháp như trên tôi đã vận dụng vào tình hình thực tế một cách hợp lí và kết 
quả mang lại cho trẻ trong giờ hoạt động tạo hình đạt được nhiều thành quả đáng khích lệ:
- Gần cuối năm học trẻ lớp tôi có những chuyển biến rõ nét, hầu hết các tiết tạo hình 100% 
trẻ đều hoàn thành sản phẩm.