Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp giáo viên sáng tạo trong tổ chức hoạt động chung cho trẻ 4-5 tuổi theo chương trình mầm non mới

 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP GIÁO VIÊN SÁNG TẠO
TRONG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CHUNG CHO TRẺ 4 - 5 TUỔI
 THEO CHƯƠNG TRÌNH MẦM NON MỚI V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
 1. Phương pháp điều tra khảo sát:
 Điều tra khảo sát chất lượng chuyên môn của giáo viên trong việc tổ chức hoạt động 
chung.
 Khảo sát tình hình nắm bắt kiến thức, phát triển các kỹ năng của trẻ.
 2. Phương pháp quan sát:
 Quan sát quá trình giáo viên tổ chức cho trẻ hoạt động, tìm tòi, trải nghiệm.
 3. Phương pháp trò chuyện:
 Trò chuyện với giáo viên để biết thêm những thông tin cần thiết về đề tài nghiên 
cứu.
 4. Phương pháp tổ chức thực hành:
 Tổ chức cho giáo viên thiết kế nội dung, phương pháp tổ chức hoạt động chung cho 
trẻ theo chủ đề.
 5. Phương pháp đánh giá xếp loại:
 Nhằm đánh giá quá trình thực hiện của giáo viên. kỹ năng lĩnh hội kiến thức của 
trẻ. Qua đó đúc rút kinh nghiệm, động viên, khích lệ kịp thời cho giáo viên và trẻ từ đó 
có hướng khắc phục.
 B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 I.CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
 1. Cơ sở lý luận:
 Trong những năm qua cùng với sự phát triển của các bậc học khác, bậc học Mầm 
non là một bậc học đã có nhiều đóng góp to lớn, thực sự có trách nhiệm gieo những hạt 
giống tốt, mầm non tốt tạo tiền đề vững chắc cho nhiệm vụ giáo dục đào tạo thế hệ trẻ mai 
sau.
 Để thực hiện mục tiêu và nhiệm vụ của ngành giáo dục mầm non đã triển khai thực 
hiện chương trình mầm non mới, chương trình lựa chọn và sắp xếp theo hệ thống các chủ 
đề thông qua các hoạt động chung trong chương trình giúp trẻ phát triển một cách toàn 
diện. Đặc biệt thông qua hoạt động chung, giáo viên tổ chức cho trẻ hoạt động , nắm bắt 
và lĩnh hội các tri thức và kỹ năng về sự vật, hiện tượng thế giới xung quanh, rèn luyện 
cho trẻ tính tập trung, thái độ nghiêm túc khi tham gia vào các hoạt động cũng như thực 
hiện các yêu cầu, nhiệm vụ của giáo viên đề ra và hình thành cho trẻ con người năng động 
trong mọi tình huống và lĩnh hội kiến thức trong các lĩnh vực. Đây là yêu cầu rất quan 
trọng đòi hỏi người giáo viên mầm non phải nhận thức và xác định được vai trò trách II. THỰC TRẠNG CỦA ĐỊA PHƯƠNG VÀ TRƯỜNG LỚP
 * Khảo sát tình hình thực tế:
 Trước khi thực hiện các biện pháp tôi đã tiến hành khảo sát thực tế ở trường
và kết quả thu được như sau:
* Khảo sát chất lượng giáo viên khối 4 tuổi: ( Số giáo viên là:6)
 Đạt Còn hạn chế
 Nội dung khảo sát
 Số lượng Tỷ lệ % Số lượng Tỷ lệ %
 Nắm vững nội dung các lĩnh vực. Biết 
 thiết kế và xây dựng các chủ đề phù 3 50% 3 50%
 hợp với độ tuổi.
 Nắm vững phương pháp các lĩnh vực 
 2 33.4% 4 66,6%
 Vận dụng linh hoạt, sáng tạo
 Soạn bài bằng máy vi tính.
 Phát huy tốt ứng dụng CNTT vào tổ 1 16.6% 5 83,4%
 chức các hoạt động
 * Kết quả khảo sát chất lượng trẻ khối 4 tuổi:( Tổng số trẻ được khảo sát: 113)
 Đạt Còn hạn chế
 Những kỹ năng hình thành ở trẻ
 Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ %
 Trẻ hứng thú tham gia vào giờ học 70 62% 43 38%
 Trẻ có ý thức thực hiện tốt yêu cầu của 
 65 57.5% 48 42,4%
 tiết học
 Trẻ nắm vững kiến thức, kỹ năng vận 
 68 60% 45 40%
 dụng linh hoạt, sáng tạo vào thực tế.
 Trẻ có kỹ năng sử dụng ngôn ngữ rõ 
 80 70.1% 33 29,2%
 ràng, mạch lạc
 1. Thuận lợi:
 - Trường được được đầu tư cơ sở vật chất đạt chuẩn Quốc gia, có đủ điều kiện để 
 thực hiện chương trình Mầm non mới.
 - Được sự quan tâm ủng hộ của các cấp, các ngành và sự đồng thuận cao 
 trong các bậc phụ huynh đã tạo điều kiện cho nhà trường trong việc xây dựng cơ sở 
 vật chất, trang thiết bị dạy học, tổ chức chăm sóc giáo dục trẻ để đảm bảo cho giáo 1. Bồi dưỡng kỷ năng lựa chọn nội dung, chỉ đạo giáo viên thực hiện chương 
trình.
 Nói đến việc giáo dục ở trường mầm non thì không thể không nói đến việc thực 
hiện chương trình, chương trình là phương tiện cơ bản để giáo dục toàn diện. Muốn thực 
hiện tốt chương trình thì đòi hỏi phải nắm được nội dung chương trình giáo dục mầm non.
 Để thực hiện chương trình giáo dục có hiệu quả, không bị gián đoạn tôi tổ chức 
cho giáo viên xây dựng chương trình, kế hoạch năm, tháng, tuần theo từng chủ đề. Sau 
khi lên kế hoạch xong tổ chức cho giáo viên sinh hoạt chuyên môn, cho giáo viên thảo 
luận, góp ý kiến, thống nhất chương trình giảng dạy, hướng dẫn cho giáo viên soạn bài 
phù hợp với kế hoạch đã lên của chuyên môn.
 Khuyến khích giáo viên sáng tạo trong xây dựng kế hoạch mang tính thời sự cập 
nhật.
 Ví dụ: Qua đợt bảo lũ giáo viên xây dựng kế hoạch một tuần chủ đề" Bảo lũ ở 
quê hương em" Giáo viên lập kế họach tổ chức hoạt động về lũ, bão quét, mưa to... để 
giúp trẻ có thêm kiến thức về cách phòng tránh khi bảo lũ đến, biết hiện tượng thiên 
nhiên về các mùa trong năm...
 Để kỷ niệm ngày toàn phường đón nhận danh hiệu anh hùng. Giáo viên đã xây dựng 
chủ đề " Theo dòng lịch sử "Tổ chức cho trẻ tìm hiểu về các di tích lịch sử, đài tưởng niệm 
các liệt sỹ, nghĩa trang tưởng niệm về 10 cô gái xung phong ở Ngã ba Đồng Lộc...giáo 
viên truy cập mạng internet thu thập thông tin, dữ liệu cho trẻ xem và trò chuyện về nội 
dung đó, nhằm giáo dục cho trẻ lòng biết ơn sâu sắc.
 Hướng dẫn cho giáo viên cách xây dựng mục tiêu chủ đề, mạng nội dung, mạng 
hoạt động, lên kế hoạch hoạt động góc, hoạt động chung... và hướng dẫn cho giáo viên 
khai thác triệt để nội dung của bài dạy sao cho không gò bó áp đặt trẻ. Lựa chọn nội dung 
phù hợp với đặc điểm tâm lý trẻ theo độ tuổi mình phụ trách, nội dung phải đi từ đơn giản 
đến phức tạp, từ dễ đến khó, tất cả những nội dung đó phải toát lên được trọng tâm của 
chủ đề. Lên kế hoạch dạy phải đảm bảo phù hợp với thực tiễn của lớp, của trường, địa 
phương mình.
 Ví dụ: Đối với chủ điểm: Quê hương thủ đô Hà nội Bác Hồ.
 - Cho trẻ tìm hiểu về các danh lam thắng cảnh của quê hương Hà Tĩnh. Những di 
tích lịch sử ở nơi trẻ đang sinh sống qua những buổi đi tham quan, giáo viên liên hệ với 
phụ huynh có xe đưa các cháu đi như: ( Nhà lưu niệm Bác Hồ; Tượng đài Lý Tự Trọng; 
Chùa Miếu; Chùa Cẩm Sơn.) Ví dụ: Trong hoạt động chung làm quen với toán “ nhận biết phân biệt khối vuông, 
khối chữ nhật ” ở chủ đề “ ngành nghề ”, ngay từ khi lên kế hoạch tổ chức hoạt động này 
giáo viên đã xác định mình sẽ tích hợp nội dung gì để thu hút được trẻ tham gia cũng như 
làm nổi bật ở chủ đề mình đang thực hiện như: trò chuyện về nghề nghiệp, hát về “Cháu 
yêu cô chú công nhân”... về tên các đồ dùng, đồi chơi trong lớp học có các khối vuông, 
khối chữ nhật.
 Ví dụ: Làm quen bài thơ” Tết đang vào nhà” chủ điểm mùa xuân. Giáo viên tổ chức 
cho trẻ đi hội chợ xuân mua sắm đồ dùng, cây cảnh về chuẩn bị ngày tết như: Hoa mai, 
hoa cúc, nụ tầm xuân, bánh kẹo... thông qua tên các loài hoa và bánh kẹo giáo viên cho 
trẻ hiểu được một mùa xuân mới đang về, trẻ lớn thêm một tuổi, những loài hoa, những 
món ăn đặc trưng của mùa xuân...
 3. Tạo mọi điều kiện, cơ hội giúp giáo viên đổi mới phương pháp giảng dạy:
 Đổi mới phương pháp giảng dạy là quá trình phối hợp linh hoạt và hợp lý những kinh 
nghiệm, thành tựu sử dụng, điều kiện cơ sở vật chất và cải tiến phương pháp dạy học của 
đội ngủ giáo viên. đổi mới phương pháp nhằm tích cực hoá các hoạt động dạy học, khuyến 
khích giáo viên chủ động, sáng tạo, dạy học tập trung vào trẻ, lấy trẻ làm trung tâm để 
phát triển mọi khả năng của trẻ, tổ chức hướng dẫn trẻ học tập bằng cách tự phát hiện khả 
năng của mình và có niềm tin trong lao động, học tập.
 Với những hiểu biết của bản thân và đổi mới phương pháp giảng dạy tôi đã đặt ra 
những yêu cầu cho giáo viên khi tổ chức một giờ hoạt động như sau:
 Tổ chức tiết dạy:
 * Đối với giáo viên:
 - Nghiên cứu kỹ nội dung đề tài, xác định trọng tâm kiến thức, kỹ năng bài học và 
các hình thức tổ chức hoạt động diển ra trong tiết dạy.
 - Chuẩn bị hệ thống câu hỏi, mục đích giải quyết, dự kiến các tình huống ở trẻ và 
hướng khắc phục.
 - Lựa chọn hình thức tổ chức tiết học phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất của lớp, 
phù hợp với đề tài và lĩnh vực mà mình đã chọn. Để tổ chức tốt tiết dạy phải tuỳ nội dung 
và mục đích cụ thể của bài dạy để xác định cách tổ chức hoạt động cho trẻ làm thế nào để 
có kết quả cao nhất.
 Ví dụ: Nếu mục đích của bài dạy chủ yếu rèn kỹ năng thì giáo viên cần coi trọng 
cách học cá nhân của trẻ. Cho trẻ hoạt động theo những nhóm nhỏ, trẻ được thảo luận, trải 
nghiệm, được tạo ra những sản phẩm theo ý tưởng của mình, được nêu lên những quan 4. Tận dụng cơ hội làm phong phú kiến thức, phát huy tính tích cực, sáng tạo 
của trẻ thông qua hoạt động chung.
 Để tổ chức hoạt động chung giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách chính xác, tạo điều 
kiện cho trẻ trải nghiệm trên hoạt động chung thì việc tận dụng cơ hội mọi lúc, mọi nơi để 
cung cấp kiến thức cho trẻ là rất quan trọng và cần thiết, thông qua các hoạt động dạo chơi 
ngoài trời, hoạt động chiều, hoạt động góc, dạo thăm... giáo viên có thể cho trẻ tìm hiểu 
môi trường xung quanh, về con người, cuộc sống... làm quen các bài thơ, câu chuyện các 
trò chơi.... hình thành một số kiến thức, kỷ năng... giúp cho trẻ tự tin hơn khi tham gia 
hoạt động chung với cô và các bạn, thực hiện các yêu cầu mang tính chất giải quyết vấn 
đề.
 Ví dụ: Để tổ chức hoạt động chung cho trẻ làm quen tác phẩm văn học: Chuyện “ 
Sự tích quả dưa hấu” Buổi chiều hôm trước cô tổ chức cho trẻ đi tham quan vườn cây ăn 
quả của trường. Trẻ được quan sát, tìm tòi, trải nghiệm, nêu lên nhận xét về quá trình phát 
triển của cây, môi trường sống, nguồn gốc của cây dưa, trẻ tham gia chăm sóc cây... về 
lớp trẻ sắp xếp các bức tranh theo quá trình phát triển của cây.Qua hình thức đó để thu hút 
hứng thú của trẻ vào tiết học có hiệu quả hơn.
 Tạo cơ hội và kích thích trẻ tích cực sáng tạo là một yêu cầu đổi mới trong giáo dục 
Mầm non, từ đó đặt ra sự đòi hỏi cao từ phía giáo viên, giáo viên phải biết tận dụng mọi 
cơ hội, mọi tình huống để thu hút và lôi cuốn trẻ vào hoạt động. Để làm được điều đó thì 
giáo viên phải tìm tòi, nghiên cứu tài liệu, là người sáng tạo, linh hoạt luôn suy nghĩ để tổ 
chức cho trẻ tham gia vào các hoạt động mang tính chất mở, lấy trẻ làm trung tâm, trẻ 
thực sự được hoạt động trải nghiệm, giáo viên không phải là người làm thay cho trẻ mà là 
người định hướng và giúp trẻ hệ thống hóa được kiến thức, cũng cố kỷ năng một cách 
chính xác. Nhất là trong qúa trình tham gia các hoạt động chung thì việc tạo cơ hội phát 
huy tính tích cực của trẻ được đánh giá cao. Ở trường chúng tôi, tôi đã quan tâm đến việc 
đổi mới quan điểm và phương pháp dạy học cũ của giáo viên vì thế việc hướng dẫn thiết 
kế môi trường đến tổ chức các hoạt động chung cho trẻ được tôi triển khai rất rõ trong quá 
trình tổ chức chuyên đề và qua các buổi thảo luận, thăm lớp dự giờ để có sự góp ý về 
phương pháp tổ chức các hoạt động cho các giáo viên, đánh giá tổ chức các hoạt động của 
giáo viên thông qua khảo sát và kiểm tra mọi hoạt động trên trẻ có sự thống kê và điều 
chỉnh cả trong quá trình để giúp giáo viên tổ chức tốt các hoạt động chung cho trẻ nhất là 
biết tận dụng mọi cơ hội và điều kiện cho trẻ tham gia vào các hoạt động một cách tốt 
nhất. đặc sản của quê hương...bằng những hình ảnh “thật" dễ gây hứng thú ở trẻ. Thông qua 
những hình ảnh thật đó trẻ bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ, đưa ra nhận xét và hiểu biết của 
mình.
 Để kích tích tính tích cực hoạt động nhận thức của từng cá nhân trẻ làm cho tiết học 
thêm sinh động và hấp dẫn hơn. Thông qua các trò chơi nhằm hình thành cho trẻ biểu 
tượng đầy đủ, chính xác về môi trường xung quanh. Đồng thời phát triển cho trẻ năng lực 
quan sát, chú ý có chủ định.
 Ví dụ: Sau khi cho trẻ tìm hiểu về các “ phương tiện giao thông; con vật nuôi trong 
gia đình; các loại rau, củ, quả; Đồ dùng gia đình ”... giáo viên sử dụng phần mềm tạo ra 
trò chơi “chọn phương tiện giao thông theo nơi hoạt động của chúng ” " Tìm chuồng cho 
con vật nuôi; Chọn lá cho hoa; Phân loại nhóm rau; Chọn đồ dùng cho các phòng"cho trẻ 
đếm, chọn chữ số tương ứng với số lượng đồ dùng, cây, hoa, con vật, PTGT.. .mà trẻ đã 
chọn đúng.
 Đối với tiết học không sử dụng phần mềm, cô giáo tổ chức cho trẻ chơi bằng tranh 
lô tô, hoặc cho trẻ tô màu tranh...trẻ chơi chóng chán, chưa kích thích tính sáng tạo ở trẻ. 
Nhưng đối với tiết học sử dụng phần mềm này giáo viên tạo ra cách chơi cho trẻ, bằng 
cách cô là người hướng dẫn, tạo điều kiện cho trẻ cùng các bạn hoạt động trải nghiệm, 
giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách tích cực đạt kết quả thông qua trò chơi trên máy chiếu.
 * Sử dụng phần mềm hướng dẫn trẻ hoạt động tạo hình.
 Cũng giống như bất cứ hoạt động chung nào, việc tạo cảm xúc khi vào bài là một 
vấn đề quan trọng, nó đưa đến sự thành công và sáng tạo của trẻ trong suốt thời gian hoạt 
động.Tuy phần này nó chiếm ít thời gian nhưng nó có vị trí không kém phần quan trọng, 
vừa lôi cuốn được trẻ, vừa khéo léo giúp trẻ hình thành những vấn đề mà trẻ cần giải 
quyết.
 Ví dụ: Cho trẻ “ vẽ vườn hoa ” để sản phẩm của trẻ sáng tạo thì đòi hỏi cô giáo phải 
cung cấp đầy đủ các biểu tượng, hình ảnh về sự vật, không đơn thuần chỉ là tranh ảnh mà 
trẻ phải được trực tiếp quan sát các loài hoa. Cô cung cấp cho trẻ qua phần mềm, cho trẻ 
được trực tiếp xem các loài hoa rung rinh trong gió, đua nhau khoe sắc. Chắc chắn rằng 
trẻ sẽ thích thú hơn khi cho trẻ xem bằng tranh, hoặc bằng mô hình cô xây dựng. Hay cho 
trẻ nặn “ Con nhím ” hình ảnh con nhím đang chạy tung tăng vui đùa với cỏ cây, hoa lá 
trẻ sẽ thích thú hơn là xem tranh. Từ đó làm giàu hình ảnh, biểu tượng trong sản phẩm của 
trẻ.
 * Sử dụng phần mềm cho trẻ làm quen với toán và tổ chức trò chơi cũng cố kiến