Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ

 Sáng kiến kinh nghiệm dạy trẻ biết yêu thương chia sẻ
ĐẶT VẤN ĐỀ:
 Sáng kiến kinh nghiệm mầm non hay “Là người ai cũng cần có tình yêu thương, trao 
yêu thương và nhận lại yêu thương đó như một nhu cầu hạnh phúc mà mọi người ai cũng 
tìm kiếm trên suốt hành trình sống của mình. Tình yêu thương không phải bỗng dưng mà 
có được, nó phải được nuôi nấng dạy dỗ từ khi còn bé thơ. Để hiểu yêu thương là gì cũng 
cần một chặng đường dài học hỏi, trải nghiệm mới thấy được giá trị của nó”
Tình yêu thương là mặt trời, là thi ca của cuộc sống. Nó bắt nguồn từ sâu thẳm trong tâm 
hồn mỗi người. Yêu thương là tìm thấy hạnh phúc của mình trong hạnh phúc của người 
khác. Tình cảm yêu thương, lòng nhân hậu của con người dành cho con người nó được 
biểu hiện bằng sự cảm thông, chia sẻ, hi sinh, mà cội nguồn của nó là lòng trắc ẩn yêu 
thương.
Trong xã hội công nghiệp hoá hiện đại hoá hiện nay, cùng với nhịp đập hối hả của cuộc 
sống, con người cũng bận rộn hơn, gấp gáp hơn. Trong sự bận rộn và gấp gáp ấy, đôi khi 
vô tình chúng ta bỏ lại phía sau sự yêu thương, chia sẻ của mình đối với những người 
khác trong gia đình, xã hội. Hay nói cách khác, đây chính là sự vô tâm không để ý đến 
những người xung quanh. Hơn lúc nào hết, chúng ta cần hiểu rằng cho dù ở thời đại nào 
thì yêu thương và chia sẻ vẫn là điều cần thiết để giúp con người vượt qua nỗi đau của 
cuộc sống là sợi dây nhân ái gắn bó người với người, nhà với nhà và quan trọng hơn nó 
gắn kết toàn xã hội.
Thật xúc động biết bao khi tôi đọc được trên báo 24h câu chuyện về cậu bé tên Trường 
mới 5 tuổi đã biết chăm sóc mẹ “Đôi bàn tay bé xíu, vừa xúc cơm vừa đỡ đầu mẹ, bé 
Trường nhẹ nhàng đút từng thìa cho mẹ rất thuần thục. Một năm nay, mọi việc chăm sóc 
người mẹ bị bệnh nan y đang lay lắt những ngày cuối đời đều do cậu bé chưa tròn 5 tuổi 
này lo hết. Hàng ngày cậu tự tắm rửa, tự ăn, tự chơi, tự học. Nhìn chúng bạn được ba mẹ 
đón đưa, được chơi đủ trò trong trưa nắng, thèm lắm nhưng cu cậu không dám đi chơi 
xa, chỉ quẩn quanh bên mẹ, “ở nhà còn xoa dầu, bóp tay cho mẹ đỡ đau”. Còn đang ở 
tuổi “ăn chưa biết no nghĩ chưa tới” cậu bé lấy đâu ra sức lực để làm những việc mà ngay 
cả với người lớn cũng cảm thấy vô cùng vất vả? Phải chăng đó chính là sức mạnh của 
tình yêu thương vô bờ mà em dành cho mẹ, tình yêu thương đã cho em đôi cánh cánh của 
thiên thần để em làm nên điều kì diệu trong những việc làm vô cùng giản dị ấy. đôi khi bị cuốn theo đòi hỏi, nhu cầu của phụ huynh, bên cạnh đó cũng có nhiều cô giáo 
chưa thấy được việc dạy trẻ biết yêu thương chia sẻ sẽ góp phần quan trọng trong giáo 
dục hình thành nhân cách trẻ, hơn nữa việc dạy trẻ biết yêu thương chia sẻ là một lĩnh 
vực rất mới không có nhiều tài liệu để tham khảo đòi hỏi giáo viên phải dành nhiều thời 
gian công sức để nghiên cứu tìm ra các biện pháp phù hợp và phải có sự phối hợp đồng 
bộ giữa phụ huynh và nhà trường.
Vậy làm thế nào để có thể định hướng và giáo dục các bé biết yêu thương, chia sẻ với bạn 
bè và người thân? Để trả lời câu hỏi này, tôi luôn mày mò, ứng dụng các biện pháp, hình 
thức, tổ chức các hoạt động giúp trẻ trong lớp tôi có cơ hội được thể hiện sự yêu thương, 
chia sẻ tới cô giáo, bạn bè và mọi người xung quanh và tập hợp ‘‘Một số biện pháp dạy 
trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ” tôi đã ứng dụng hiệu quả để chia sẻ cùng bạn 
bè đồng nghiệp.
 1. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 2. Cơ sở lí luận
Theo ThS. Trần Chí Vĩnh Long – Giảng viên tâm lý học, trường Đại học Tài chính – 
Marketing thì trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn hành vi của chúng tương đối dễ xác định. Nếu 
động cơ vì xã hội chiếm ưu thế thì trẻ sẽ thực hiện những hành vi mang tính đạo đức tốt 
đẹp. Ngược lại nếu động cơ nhằm thoả mãn quyền lợi riêng chiếm ưu thế thì trong nhiều 
trường hợp trẻ sẽ hành động nhằm tìm kiếm những quyền lợi cá nhân ích kỷ, dẫn đến 
những sai phạm nghiêm trọng về quy tắc đạo đức xã hội. Đối với những đứa trẻ này cần 
áp dụng những biện pháp giáo dục thích hợp, có hiệu quả nhằm thay đổi những cơ sở của 
nhân cách đã được hình thành một cách bất lợi này, trước hết phải cảm hoá trẻ bằng tình 
yêu thương, đồng thời lại đòi hỏi ở chúng sự yêu thương và quan tâm đến những người 
xung quanh, tạo ra những tình huống để gợi lên ở trẻ những hành vi đạo đức tốt đẹp.
Tuy nhiên, mỗi một đứa trẻ ngay từ khi ra đời đã là một cá thể độc lập, có cá tính và 
những mong muốn độc lập của riêng mình. Bất kể là cô giáo hay bố mẹ đều không 
có đặc quyền chi phối và hạn chế hành vi của chúng, vì vậy việc áp dụng các biện pháp 
giáo dục phù hợp với mục tiêu giảng dạy đòi hỏi phải có sự linh hoạt và mềm dẻo phù 
hợp với khả năng cũng như hứng thú của trẻ. Đó là cốt lõi trong giáo dục cho trẻ có được 
nền tảng đạo đức của nhân cách con người tương lai.
2.Cơ sở thực tiễn
Trường mầm non Hoa Hồng của chúng tôi có thể nói là một ngôi trường thân thiện với 
không gian tràn ngập màu xanh của cây lá, của tiếng chim hót véo von mỗi buổi sớm 
mai, đội ngũ cán bộ giáo viên nhân viên nhà trường là những người có tâm huyết yêu 
nghề mến trẻ, chúng tôi luôn mong được cống hiến tâm huyết của mình cho sự nghiệp 
trồng người. Việc giáo dục trẻ biết yêu thương chia sẻ với người thân bạn bè, những 
người xung quanh bé, các con vật nuôi và cây trồng từ nhiều năm nay đã được nhà trường 
chú trọng và coi đây là nội dung quan trọng trong chương trình giáo dục trẻ. Song, do khả 
năng, nhận thức của giáo viên cũng như yêu cầu của phụ huynh và điều kiện cơ sở vật 
chất cũng như tài liệu tham khảo để định hướng cho giáo viên trong quá trình thực hiện thống nhất quan điểm, biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ giữa giáo viên và phụ huynh còn 
gặp nhiều khó khăn.
Nhiều phụ huynh còn nhầm lẫn giữa sự yêu thương và bao bọc. Đôi khi yêu con quá mà 
‘‘che chắn” con quá kĩ.
 3. Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ
3.1. Biện pháp 1: Tự học, tự bồi dưỡng
Để có thể thực hiện tốt các mục tiêu giáo dục đã đề ra thì trước tiên mỗi giáo viên phải 
trang bị cho mình hệ thống kiến thức phong phú chính xác, và trải nghiệm các kỹ năng 
giáo dục thực tế.
Trẻ mẫu giáo 5 tuổi có đặc thù tâm lý tính cách riêng nên để thấu hiểu và tiếp cận với trẻ 
tôi đã dành nhiều thời gian đọc các tài liệu về tâm lý học trẻ em, đặc biệt là tâm lý lứa 
tuổi của nhà xuất bản đại học sư phạm, và tìm hiểu nhiều nguồn tư liệu trên các kênh giáo 
dục khác, trên mạng enternet. Để thiết kế các bài dạy, hoạt động sinh động hiệu quả tôi 
đã đăng ký tham gia các lớp học về giá trị sống do viện nghiên cứu chiến lược trẻ em tổ 
chức. Tham gia dạy kĩ năng sống cho trẻ 4-6 tuổi tại các trung tâm Eveil, Smile’house
Qua một thời gian tự học, tự bồ dưỡng tôi cảm thấy mình đã trang bị được những kiến 
thức cơ bản về giáo dục kĩ năng sống cho trẻ lứa tuổi mầm non, tôi đã “hiểu” trẻ hơn và 
có thể thiết kế các hoạt động nhằm giúp các con biết yêu thương chia sẻ với mọi người 
mọi vật xung quanh.
Tôi hiểu rằng: Để dạy trẻ biết yêu thương chia sẻ cô giáo phải luôn luôn lắng nghe và 
thấu hiểu trẻ, cô cần:
Tạo cơ hội cho trẻ chia sẻ đồ chơi mầm non hay món ăn mà trẻ ưa thích với bạn bè.
Lắng nghe trẻ, giúp chúng bày tỏ thái độ
Dạy trẻ cách giải quyết vấn đề
Tôn trọng đồ đạc của trẻ
Dạy trẻ ở mọi lúc mọi lúc mọi nơi, tận dụng mọi tình huống và hoạt động có thể tích hợp
 3.2. Biện pháp 2. Phối hợp với phụ huynh
Tôi rất tâm đắc với câu nói của cô Tường Lan giáo viên dạy tâm lý “Con cái chúng ta 
như một thân cây, chúng hút nước hằng ngày để lớn lên. Nhưng câu hỏi đặt ra là chúng 
hút nước từ đâu? Chính là từ cha mẹ. Cha mẹ phải là biển hồ cho con trẻ, phải là biển 
yêu thương để con trẻ có thể dựa vào nó mà lớn lên từng ngày. Chúng cần phải được yêu 
thương, được tôn trọng, được hiểu và được an toàn trong vòng tay của mẹ cha.”
Đúng vậy, yêu thương trước hết phải bắt nguồn từ gia đình. Cha mẹ có yêu thương con 
cái thì con cái mới khôn lớn, thành người và con cái cũng phải biết ơn, biết yêu thương 
cha mẹ để khi trưởng thành sẽ vững vàng hơn trong cuộc sống, trong học tập và công 
việc để trở thành điểm tựa của gia đình, của cha mẹ.
Trẻ biết yêu thương sẽ giúp định hình nhân cách. Nhân cách của trẻ không phải ngẫu 
nhiên mà có, nó được hình thành trên cơ sở của giáo dục, mà trong đó giáo dục gia đình chính là động lực để các con vững vàng hơn trên bước đường đời, có yêu thương để mọi 
sai lầm được sữa chữa, có yêu thương để có được điểm tựa tinh thần vững chắc. Hãy yêu 
thương để con cái chúng ta cũng biết yêu thương.
Tôi đã đặt câu hỏi với phụ huynh: Làm thế nào để dạy con cái chúng ta biết yêu thương 
đúng cách? Câu hỏi này đã nhận được rất nhiều đóng góp quý báu của các bậc phụ 
huynh về cách ứng xử với con cái, cách dạy con biết yêu thương chia sẻ với anh chị em 
và cha mẹ của mình. Chúng tôi cũng chia sẻ với phụ huynh những kiến thức về tâm lí lứa 
tuổi trẻ lên 5: Trẻ ở độ tuổi này khá nhạy cảm và dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường xung 
quanh. Chính vì thế, cha mẹ hãy cho trẻ xem những chương trình tivi hoặc đọc cho trẻ 
nghe những câu chuyện ca ngợi sự quan tâm và yêu thương người khác. Bên cạnh đó, cha 
mẹ hãy thể hiện tình yêu thương của mình bằng lời nói và cử chỉ trước mặt trẻ. Đây cũng 
là độ tuổi mà trẻ bắt đầu tự lập hơn và khả năng thấu cảm cũng bắt đầu phát triển. Các 
con đã đủ lớn để nhận biết cảm xúc của người khác và có thể rất quan tâm đến những rắc 
rối của mọi người xung quanh. Chính vì thế, cha mẹ cần phải giúp con hiểu được điều 
con cần làm.
Thế giới của một đứa trẻ ở tuổi mẫu giáo khá nhỏ bé. Chính vì thế, tốt nhất là cha mẹ nên 
khuyến khích con giúp đỡ những người xung quanh mà con biết, ví dụ như sang thăm và 
tặng quà cho một người hàng xóm bị ốm hoặc giúp quét lá trong sân cho một ông, bà già 
sống cạnh nhà. Khi bé tập vẽ, cha mẹ có thể khuyến khích bé tặng các tác phẩm của mình 
cho những người xung quanh
Sau thành công của buổi tọa đàm đó tôi cảm nhận được sự thay đổi rõ rệt từ phía các bậc 
phụ huynh đó chính là sự quan tâm chia sẻ thật sự với lớp, với giáo viên mầm non. Mỗi 
buổi chiều một số phụ huynh lại nán lại trong lớp chơi cùng các con, giúp các cô dọn dẹp 
phòng nhóm. Tất cả các bậc phụ huynh thường xuyên quan tâm đến các hoạt động của 
lớp, ủng hộ rất nhiều nguyên vật liệu, những giáo cụ trực quan. Chỉ cần giáo viên thông 
báo hoặc quan sát thấy các cô và các con bận rộn với việc chuẩn bị cho lễ hội là nhiệt tình 
giúp đỡ. Trong mỗi bước trưởng thành của các con, trong mỗi thành công của lớp đều 
chứa đựng tình yêu thương, sự quan tâm chia sẻ của tất cả các bậc phụ huynh.
Để phụ huynh có thể phối hợp tốt với chúng tôi trong việc giáo dục trẻ tôi đã sưu tầm rất 
nhiều tư liệu quí về dạy trẻ biết yêu thương chia sẻ để phụ huynh tham khảo (Phần phụ 
lục).
Trẻ em lứa tuổi mẫu giáo cơ thể còn non yếu và cũng rất hiếu động nên các bé thường 
hay ốm và có thể bị ngã dẫn đến tổn thương cơ thể. Với mỗi trường hợp trẻ bị ốm, bị 
chấn thương dài ngày phải đi viện chúng tôi đều cùng với ban phụ huynh lớp đến tận nhà 
hỏi thăm động viên tinh thần cha mẹ và các bé. Những việc làm này tuy nhỏ nhưng cũng 
để lại trong lòng các phụ huynh những tình cảm tốt đẹp, góp phần thắt chặt sợi dây tình 
cảm giữa phụ huynh và nhà trường.
 3.3. Biện pháp 3. Tạo môi trường lớp học thân thiện cởi mở để thu hút trẻ tốt” không chỉ giúp cho các bé của lớp tôi trở nên thân thiện, tích cực, thích làm việc tốt 
hơn mà còn thu hút được sự quan tâm ủng hộ của các bậc phụ huynh.
Không chỉ tạo môi trường thân thiện cho trẻ hoạt động, giao tiếp, âm nhạc cũng là một 
trợ thủ đắc lực để chúng tôi mang đến cho các bé một cảm giác bình yên thoải mái khi 
đến lớp, làm giảm bớt những căng thẳng bực bội và tính hiếu động nghịch ngợm của các 
bé . Vào buổi sáng sau giờ điểm danh hay trước giờ đi ngủ, buổi chiều trước giờ phụ 
huynh đón chúng tôi thường cho các bé nhắm mắt thư giãn lắng nghe nhạc không lời 
Song from A Secret garden cùng theo đó là những lời bình rất dịu dàng trên nền nhạc
“Các con hãy nhắm mắt lại, thả lỏng cơ thể và thấy mình đang đứng giữa một khu vườn 
đầy hoa, những bông hoa đủ màu sắc tỏa hương thơm ngát, tiếng chim hót líu lo, phía xa 
xa là cô giáo và những người bạn thân thiết của con, mọi người đang nhìn con mỉm cười, 
đến bên con, thì thầm nói với contôi yêu bạn lắm, bạn là người bạn tuyệt vờicon 
cùng cô giáo và các bạn bước vào một khinh khí cầu, khinh khí cầu nhẹ nhàng bay lên 
đưa con và các bạn đi qua những cánh đồng xanh mướt, những dòng sông êm đềm rồi 
khinh khí cầu từ từ hạ xuống bây giờ các con hãy mở mắt ra và trở về với lớp học của 
mình nào”.
Sau đó tôi hỏi cảm giác của trẻ sau khi thư giãn và cho trẻ tập nói lời yêu thương với 
người bạn bên cạnh của mình. Có thể nói những phút giây thư giãn đã mang lại những 
hiệu quả tích cực, các bé của lớp tôi trở nên thân thiết với nhau hơn, bớt nghịch ngợm và 
thật giàu cảm xúc. Đã có những giọt nước mắt của bé rơi xuống khi tôi nói và cho trẻ 
tưởng tượng về mẹ, về những người bạn thân của mình Bé Đức Minh một bé trai rất 
hiếu động đã nói với tôi rằng “ con ước gì bạn Hà Trang đừng chuyển đi, con sẽ chơi thân 
với bạn ấy hơn, con sẽ nhường hết đồ chơi cho bạn”.
Vì lớp tôi số lượng trẻ trai rất đông, các bé tương đối hiếu động nghịch ngợm nhưng cũng 
rất giàu tình cảm nên ngay từ đầu năm chúng tôi đã trò chuyện với trẻ cùng trẻ đề ra các 
nội qui của lớp, nội qui đầu tiên là: Phải đoàn kết yêu thương bạn bè tôi cũng qui định 
với các bé nếu cả tuần đều ngoan không vi phạm nội qui của lớp thì cuối tuần bé sẽ được 
đeo huy hiệu bé ngoan và có cơ hội được các bạn bầu làm tổ trưởng và được ghi tên 
ngoài bảng cho bố mẹ xem, được cắm cờ. Những nội qui đó do trẻ tự đề ra nên trẻ cố 
gắng thực hiện rất nghiêm túc, bé nào cũng cố gắng để được đeo huy hiệu để được cô 
giáo và các bạn tôn vinh.
Lớp tôi cũng có một số bé mới chuyển đến, sức khỏe yếu, hay nghỉ dài như bé: Thanh 
Thư, Trần Thành vì vậy mỗi khi đi học đến lớp các bé rất nhút nhát, thường chơi một 
mình. Để giúp các bé mạnh dạn, thích đi học đến lớp, chúng tôi lôi cuốn bé vào các hoạt 
động tập thể, khéo léo gợi ý để những bé mạnh dạn tự tin như: Phương Linh, Tiến Anh, 
Gia Linh, đến kết bạn, tạo cho các bé nhiều cơ hội hợp tác chia sẻ như cùng vẽ tranh, nặn 
quả, làm đồ chơidần dần các bé đã quen hơn với môi trường mới và thích đi học. Bây