Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm ở bếp ăn tập thể trong trường mầm non

 1 BÁO CÁO SÁNG KIẾN I. Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến Trẻ em là những mầm xanh là nguồn hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của đất nước. Vì một tương lai tươi sáng trẻ em sẽ trở thành chủ nhân hữu ích của tương lai thì ngay từ thủa ấu thơ trẻ phải được hưởng nền giáo dục phù hợp hiện đại và toàn diện về mọi mặt Đức, Trí, Thể, Mỹ. Chính vì vậy công tác chăm sóc giáo dục trẻ mầm non có một vị trí đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp giáo dục và đào tạo con người. Song song với việc chăm sóc là việc nuôi dưỡng trẻ mà ăn uống là một nhu cầu không thể thiếu được của mỗi con người.Vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) đã trở thành mối quan tâm hàng đầu của các ngành, các cấp và của toàn xã hội, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm vì mục tiêu nâng cao chất lượng cuộc sống con người, ổn định phát triển sản xuất kinh doanh có ý nghĩa hết sức quan trọng trong đời sống xã hội. Ngộ độc thực phẩm tại bếp ăn tập thể (BĂTT) thường diễn ra đột ngột, với số lượng mắc lớn do số lượng người cùng ăn đông, ít gây tử vong nhưng ảnh hưởng đến sức khoẻ, dư luận xã hội. Thực phẩm sử dụng tại BĂTT thường là thực phẩm hỗn hợp, do vậy việc xác định nguyên nhân gặp nhiều khó khan. Vì thế việc đảm bảo ăn uống sao cho có chất lượng, vệ sinh an toàn là một vấn đề luôn luôn làm các nhà quản lý phải đau đầu khi đối mặt với thực tế xã hội hiện nay. Để tổ chức nuôi dưỡng học sinh, nhà trường có một bếp ăn tập thể để phục vụ học sinh hàng ngày. Trước tình hình bức xúc về nguy cơ nhiễm độc thực phẩm, và mất vệ sinh an toàn ở các bếp ăn tập thể, thức ăn nhanh, thức ăn hè phố thì đây là một thách thức lớn của nhà trường. Hiện nay vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm đang là mối quan tâm lớn nhất của toàn xã hội, chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm liên quan đến cả quá trình từ khâu sản xuất đến khâu tiêu dùng, công tác này đòi hỏi có tính liên ngành cao và là công việc của toàn dân Vì vậy, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm giữ vị trí quan trọng đối với sức khoẻ con người, nó góp phần nâng cao sức học tập, lao động của học sinh nói chung và việc chú ý nâng cao chất lượng dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm trong bữa ăn cho học sinh mầm non nói riêng là hết sức cần thiết. Bản thân tôi là một giáo viên mầm non lại được phân công phụ trách bếp ăn của nhà trường tôi hiểu được tầm quan trọng của an toàn thực phẩm trong trường mầm non, cùng với sự giúp đỡ của ban giám hiệu, sự kết hợp của các bạn đồng nghiệp trong tổ nuôi dưỡng và giáo viên trên lớp tôi đã mang lại những bữa ăn hàng ngày thật ngon miệng và an toàn tuyệt đối cho trẻ. Chính vì vậy nên tôi chọn đề tài 3 Một số phụ huynh chưa thực sự hiểu hết được tầm quan trọng của việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, nhất là những lúc đưa đón trẻ thường mua những thực phẩm như bánh kẹo không rõ nguồn gốc đưa đến lớp cho trẻ ăn làm ảnh hưởng nhà trường, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Tuy còn gặp nhiều khó khăn trong việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cho trẻ nhưng với trách nhiệm trọng trách mà Đảng đã giao, lòng nhiệt huyết, yêu nghề, mến trẻ, tận tụy với công việc, yêu thương tôn trọng trẻ nên tôi tích cực tìm tòi các biện pháp đúng đắn, sát thực, có hiệu quả để công tác chăm sóc giáo dục trẻ trong trường Mầm non Thị trấn Quất Lâm ngày một đảm bảo và tốt hơn. 2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến Để làm tốt công tác đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm ở bếp ăn tập thể trong trường mầm non cần có sự kết hợp của nhiều giải pháp: 2.1. Giải pháp 1: Thực hiện nghiêm túc các văn bản, pháp luật về vệ sinh an toàn thực phẩm: Căn cứ quyết định số 41/2005/QĐ-BYT ngày 08/12/2005 của Bộ y tế về việc ban hành “Quy định điều kiện đảm bảo an toàn thực phẩm đối với cơ sở kinh doanh, dịch vụ, phục vụ ăn uống”; Căn cứ thông tư liên tịch số 08/2008/TTLT/BYT-BGDĐT về hướng dẫn công tác đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong các cơ sở giáo dục.` Thực hiện nghiêm túc 10 nguyên tắc vàng về vệ sinh an toàn thực phẩm cho người bếp và 10 lời khuyên dinh dưỡng hợp lý cho phụ huynh và nhân dân cùng biết, thực hiện nghiêm túc các quy định về dinh dưỡng vệ sinh an toàn thực phẩm trong trường mầm non. Thực hiện nghiêm túc hướng dẫn nhiệm vụ năm học của Bộ Giáo dục, của Sở, của Phòng, của Trường. Tham mưu lãnh đạo nhà trường chỉ đạo chặt chẽ và phối hợp có hiệu quả với các đoàn thể trong và ngoài nhà trường về kiến thức vệ sinh an toàn thực phẩm, đặc biệt là đội ngũ nhân viên nấu ăn, tăng cường tuyên truyền vệ sinh an toàn thực phẩm đến các bậc cha mẹ học sinh và nhân dân. 2.2. Giải pháp 2: Tham mưu với ban giám hiệu xây dựng thực đơn và các đồ dùng cần thiết cho bếp ăn. Tôi đã phối hợp với ban giám hiệu nhà trường xây dựng kế hoạch chăm sóc nuôi dưỡng và nội dung vệ sinh an toàn thực phẩm phù hợp với đặc điểm thực tế. Lên thực đơn ăn uống theo khẩu phần, hàng ngày, hàng tuần, theo mùa, hợp lý, cân đối dinh dưỡng và triển khai tới các bộ phận đoàn thể của nhà trường và triển khai sâu rộng trong toàn thể cha mẹ học sinh như: thông qua cuộc họp cha mẹ học sinh, tranh ảnh, thông qua hội thi, động viên phụ huynh cùng tham gia. 5 Nơi chế biến thực phẩm luôn thường xuyên giữ vệ sinh sạch sẽ có dụng cụ riêng cho thực phẩm sống và chín. Bếp nấu ăn đảm bảo đủ ánh sáng và không khí. Bếp thực hiện quy trình một chiều để đảm bảo vệ sinh. Tổ chức bồi dưỡng kiến thức vệ sinh an toàn thực phẩm cho toàn thể cán bộ giáo viên, nhân viên và phụ huynh học sinh trong nhà trường ngay vào đầu năm học. Nhà bếp luôn luôn hợp vệ sinh, đảm bảo bếp không bị bụi, có đủ dụng cụ cho nhà bếp và đồ dùng ăn uống cho học sinh, có đủ nguồn nước sạch để nấu ăn và phục vụ uống cho trẻ, có cửa chắn côn trùng. Ngoài ra trong nhà bếp có bảng tuyên truyền 10 nguyên tắc vàng về vệ sinh an toàn thực phẩm cho mọi người cùng đọc và thực hiện. Phân công cụ thể ở các khâu: chế biến theo thực đơn, theo số lượng đã quy định của nhà trường, đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng và hợp vệ sinh. Đối với nhân viên nấu ăn phải thường xuyên kiểm tra sức khoẻ trước khi làm việc vào đầu năm học mới, và sau sáu tháng làm việc tiếp theo. Trong quá trình chế biến thức ăn đầu tóc gọn gàng, móng tay luôn cắt ngắn và sạch sẽ, đồng phục đúng quy định, tuyệt đối không được bốc thức ăn khi chia. Bếp được trang bị sử dụng bếp ga không gây độc hại cho nhân viên và khói bụi. Cọ rửa vệ sinh các dụng cụ chế biến thực phẩm hàng ngày sau khi sử dụng. Thùng rác thải, nước gạo luôn được thoát và để đúng nơi quy định, các loại rác thải được chuyển ra ngoài hàng ngày kịp thời. Nhân viên phải mặc trang phục trong khi nấu ăn: đeo tạp dề, đội mũ khi chế biến, đeo khẩu trang trước khi chia thức ăn và rửa tay bằng xà phòng tiệt trùng. Hàng ngày trước khi bếp hoạt động, nhà trường đã có kế hoạch phân công cụ thể các nhân viên cấp dưỡng thay phiên nhau đến sớm làm công tác thông thoáng phòng cho không khí lưu thông và lau dọn sàn nhà, kệ bếp, kiểm tra hệ thống điện, ga trước khi hoạt động. Nếu có điều gì biểu hiện không an toàn thì nhân viên nấu ăn báo ngay với lãnh đạo nhà trường để biết và kịp thời xử lý. Ngoài công tác vệ sinh hàng ngày, định kỳ, hàng tháng phải tổng vệ sinh xung quanh nhà bếp, vệ sinh nhà bếp - dụng cụ nhà bếp - dụng cụ ăn uống nơi sơ chế thực phẩm sống-khu chế biến thực phẩm-chia cơm-nơi để thức ăn chín Khu nhà bếp chế biến thực phẩm được đảm bảo vệ sinh và tránh xa nhà vệ sinh, bãi rác, khu chăn nuôi không có mùi hôi thối xảy ra khi chế biến thức ăn. Dao thớt sau khi chế biến luôn được rửa sạch để ráo hàng ngày và được sử dụng đúng giữa thực phẩm sống và chín. Vệ sinh môi trường - Nguồn nước: Nước là một loại nguyên liệu không thể thiếu được và nó được sử dụng nhiều công đoạn chế biến thực phẩm và vệ sinh trong sinh hoạt hàng ngày. Nhà trường đã lắp đặt 02 hệ thống máy lọc nước tinh khiết RO công suất lớn để lọc nước sạch phục vụ ăn uống cho trẻ, nếu có biểu hiện khác thường thì nhân viên nhà bếp báo ngay cho nhà trường và nhà trường báo ngay với cơ quan y tế để điều tra và xử lý kịp thời nếu nước nhiễm bẩn sẽ gây ra ngộ độc thức ăn trong ăn uống. 7 lòng bàn tay này chà xát chéo lên mu bàn tay kia và ngược lại. Bước 4: Dùng đầu ngón tay của bàn tay này miết vào kẽ giữa các ngón của bàn tay kia và ngược lại. Bước 5: Chụm 5 đầu ngón tay của tay này cọ vào lòng bàn tay kia bằng cách xoay đi, xoay lại. Bước 6: Xả cho tay sạch hết xà phòng dưới nguồn nước sạch. Lau khô tay bằng khăn hoặc giấy sạch. Chú ý: Thời gian mỗi lần rửa tay tối thiểu là 01 phút, các bước 2,3,4,5 làm đi làm lại tối thiểu 5 lần. Kiểm tra quá trình chế biến thực phẩm. Trước khi chế biến thực phẩm sống, nhân viên nấu ăn rửa dụng cụ: Dao, thớt sạch sẽ tránh để nhiễm khuẩn, rêu mốc trên dao thớt thức ăn chín phải đảm bảo đủ thời gian và nhiệt độ, không để thực phẩm sống tiếp xúc với thực phẩm chín. Thực phẩm phải được làm sạch dưới vòi nước trước khi sơ chế (hình 1). Thực hiện đúng nguyên tắc “ làm đâu sạch đấy, đứng dậy sạch ngay” Dụng cụ cho học sinh ăn uống như: Bát, thìa, cốc, khay phải được rửa sạch, sấy khô bằng máy sấy trước khi sử dụng ( hình 2). Thức ăn phải được chia vào xoong, nồi có nắp đậy và phải để nguội bớt trước khi chia lên các lớp (hình 3) Thực hiện tốt biện pháp phòng tránh ngộ độc bằng cách thường xuyên kiểm tra các thực phẩm của đối tác trước khi ký nhận thực phẩm hàng ngày và phát hiện những thực phẩm không đảm bảo chất lượng và số lượng. Đưa nội dung an toàn thực phẩm vào chương trình chăm sóc giáo dục học sinh phù hợp với từng độ tuổi. VD: Trong những năm học vừa qua nhà trường đã thực hiện tốt việc kiểm thực 3 bước thực phẩm, mỗi ngày tổ nhà bếp luôn phân công 2 người trực phối hợp cùng nhân viên y tế và đại diện ban giám hiệu nhà trường kiểm tra chất lượng, số lượng thực phẩm khi tiếp nhận từ các nhà cung cấp đến lúc chia ăn cho các lớp. (hình 4). Đối với thực phẩm nấu chín thường xuyên lưu mẫu thức ăn trong tủ lạnh 24 tiếng đồng hồ, trong quá trình sử dụng thực phẩm nếu chất lượng thực phẩm không đảm bảo thì có biện pháp xử lý kịp thời không để tình trạng dùng thực phẩm kém chất lượng trước khi chế biến. III. HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN ĐEM LẠI Nhờ áp dụng các giải pháp trên , sau khi thực hiện đề tài “ Một số biên pháp đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm ở bếp ăn tập thể trong trường mầm non” thì kết quả đạt được rất khả quan cụ thể như sau: 1. Hiệu quả kinh tế: Giá thành thực phẩm sẽ giảm do lựa chọn mùa nào thức ấy và ưu tiên thực phẩm có sẵn tại địa phương. 2. Hiệu quả về mặt xã hội 9 PHÒNG GD&ĐT (xác nhận, đánh giá, xếp loại) (LĐ phòng ký tên, đóng dấu) 11 . Chọn các chế biến thành món ăn. . Chọn món ăn cho bữa phụ. . Đảm bảo cân đối tài chính. - Những thông tin cần được bảo mật nếu có: Không có - Những điều kiện cân thiết để áp dụng sáng kiến: + Cơ sở vật chất của nhà trường: Bếp ăn một chiều, dụng cụ chế biến, chia ăn đầy đủ + Giáo viên được tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn. + Sự phối hợp của cha mẹ học sinh - Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả: + Giá thành của thực phẩm giảm + Chất lượng bữa ăn được nâng cao + Giảm tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng. + Trẻ hứng thú khi được đến trường. - Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu, kể cả áp dụng (nếucó): Danh sách những người tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng lần đầu: Không có Tôi xin cam đoan mọi thông tin trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật. Quất Lâm, ngày 02 tháng 6 năm 2020 Người làm đơn Nguyễn Thị Kim Oanh