Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp của hiệu trưởng Về chỉ đạo Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực trong trường mầm non

 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 
 Một số biện pháp của hiệu trưởng 
 Về chỉ đạo "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực" 
 trong trường mầm non 
 I/. ĐẶT VẤN ĐỀ: 
 Chắc trong mỗi chúng ta ai cũng biết rằng "Thân thiện" là có tình cảm tốt, 
đối xử tử tế và thân thiết với nhau. Hai từ "Thân thiện" đã nói lên được rằng chúng 
ta phải bình đẳng, dân chủ về pháp lý và sự đùm bọc, cưu mang về tình người đạo 
lý. Thân thiện bắt nguồn từ sứ mệnh nhà trường và thiên chức của nhà giáo đối với 
thế hệ trẻ và cả xã hội chứ không dừng ở thái độ bên ngoài trong quan hệ ứng xử. 
Trường học thân thiện ở lứa tuổi mầm non là nơi không chỉ tạo điều kiện cơ hội 
cho trẻ vui chơi, học tập mà còn là một môi trường vui tươi, lành mạnh và hấp dẫn, 
nơi trẻ được đối xử công bằng, được quan tâm chăm sóc, giáo dục, được bảo vệ 
được phát biểu ý kiến của mình và tích cực tham gia vào quá trình học tập phát 
triển toàn diện. Từ khái niệm trên mà trong từng giai đoạn phát triển ngành giáo 
dục đã phát động rất nhiều phong trào thi đua để thực hiện được lời dạy của Bác 
Hồ "Dù khó khăn đến đâu cũng phải thi đua dạy tốt và học tốt". Bộ giáo dục và ĐT 
đã phát động phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích 
cực" trong trường phổ thông giai đoạn 2008 - 2013. Với bậc học mầm non tôi nghĩ 
rằng việc xây dựng trường học thân thiện được thực hiện từ rất lâu là việc làm 
thường xuyên của cán bộ quản lý và giáo viên, thực hiện công văn chỉ đạo của của 
Sở GD&ĐT, Phòng GD&ĐT phong trào thi đua này đã trở thành một phong trào 
có thể nói rất hiệu quả đối với các bậc học nói chung và bậc học mầm non nói 
riêng. Bởi rất nhiều lý do mà tôi cho rằng phong trào xây dựng trường học thân 
thiện học sinh tích cực đối với bậc học mầm non có tầm quan trọng và ý nghĩa rất 
lớn. 
 * Thứ 1: Đó là trẻ mầm non như một tờ giấy trắng, trước lúc vào học trường 
mầm non thì trẻ sống trong môi trường gia đình hoàn toàn khác biệt. Làm thế nào 
để môi trường trẻ đến tạo cho trẻ cảm giác thích thú, yêu mến, không sợ sệt và đầy 
tình yêu thương đùm bọc của Cô giáo, đến một môi trường an toàn về tình cảm và 
thể chất. Nếu các nhà quản lý, các Cô giáo mầm non chưa làm được điều này thì 
ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển tâm lý cho thế hệ mầm non trong tương lai, và 
đặc biệt là ảnh hưởng tới việc huy động trẻ ra lớp đó cũng là một nỗi băn khoăn lo 
lắng của xã hội nói chung và bậc học mầm non nói riêng. 
 * Thứ 2: Khi trẻ đến trường học làm thế nào cho trẻ được hòa mình với bạn 
cùng lứa, cùng chơi, cùng học, cùng ăn, cùng ngủ và rèn cho trẻ kỷ năng giao tiếp, 
 1
 HiÖu Tr­ëng tr­êng mÇm non DiÔn Hång, huyÖn DiÔn Ch©u, tØnh NghÖ An 
 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 
sinh hoạt học tập và vui chơi; Xây dựng một đội ngũ giáo viên luôn ấm áp tình 
đồng nghiệp như chị em, tình yêu thương trẻ bằng tất cả tấm lòng người mẹ, giúp 
trẻ thật sự "Mỗi ngày đến trường là một ngày vui" đó là nỗi băn khoăn của tôi 
trong quá trình làm công tác quản lý và cũng để đạt được mục tiêu chung của 
ngành giáo dục nói chung và trường mầm non Diễn Hồng nói riêng trong việc chỉ 
đạo "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực". 
Kết quả khảo sát giáo viên và học sinh, phụ huynh về một số nội dung trường chỉ 
đạo xây dựng trường học thận thiện học sinh tích cực như sau: 
TT Nội dung Số lựợng Tỷ lệ 
 (%) 
1 Giáo viên nắm vững phương pháp dạy học tích cực 20/34 cô 58,8 
2 Trẻ tự tin hứng thú tham gia các hoạt đông tự nhiên. 250/475 52,63 
 cháu 
3 Phụ huynh nắm được chương trình, nội dung chăm 250/450 55,6 
 sóc giáo dục trẻ để phối hợp các cô giáo phụ huynh 
4 Số giáo viên có kỷ năng tuyên truyền tốt với phụ 15/34 44,1 
 huynh 
5 Số giáo viên biết tạo môi trường cho trẻ họat động 18/34 53 
 theo hướng mở 
6 Số giáo viên biết tổ chức các trò chơi dân gian, hoạt 15/34 44,1 
 động lễ hội có hiệu quả. 
 Cùng với việc thực hiện "Xây dựng trường thân thiện học sinh tích cực" thì 
ngành giáo dục cũng đang tiếp tục chỉ đạo mạnh mẽ học tập và làm theo tấm 
gương đạo đức Hồ Chí Minh, cuộc vận động hai không với bốn nội dung, cuộc vận 
động mỗi Thầy Cô giáo là tấm gương đạo đức tự học tập và sáng tạo. Đặc biệt là 
năm thực hiện đổi mới "Công tác quản lý". Bởi vậy cho nên tôi đã tìm ra một số 
biện pháp chỉ đạo "Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực" góp phần 
thực hiện có hiệu quả các phong trào của ngành chỉ đạo. 
 2. Giải pháp : 
a. Tổ chức triển khai quán triệt các văn bản chỉ đạo của nghành nhằm nâng 
cao nhận thức của đội ngũ cán bộ giáo viên nhân viên trong toàn trường về 
 3
 HiÖu Tr­ëng tr­êng mÇm non DiÔn Hång, huyÖn DiÔn Ch©u, tØnh NghÖ An 
 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 
giáo và bạn bè, trẻ coi môi trường mầm non như ngôi nhà thứ hai của trẻ. Chúng ta 
biết rằng môi trường tâm lý xã hội của trẻ được hình thành bởi hệ thống các mối 
quan hệ 
 Trẻ Trẻ 
 Cha mẹ Giáo viên 
 Giáo viên 
 Chỉ có môi trường tâm lý lành mạnh trẻ mới thoải mái vui vẻ, tự tin, chủ 
động, tích cực tham gia vào các hoạt động do giáo viên tổ chức. 
 Môi trường thân thiện đối với trường học nào cũng quan trọng nhưng đối 
với trường mầm non thì có ý nghĩa rất quan trọng đó là: Trẻ mầm non rất nhỏ, 
ngày đầu đến trường để cho trẻ thích ứng với môi trường mầm non nhanh, phụ 
huynh yên tâm gửi trẻ thì việc tạo môi trường thân thiện là hết sức cần thiết. Cần 
xây dựng mối quan hệ tình cảm, thân thiện quan tâm đến trẻ để trẻ nào cũng thấy 
được cô yêu quí, từ đó trẻ sẽ có mong muốn chia sẻ mọi điều với cô. 
 Luôn nhắc nhở giáo viên phải độ lượng, tha thứ với những việc làm chưa 
đúng của trẻ chia sẻ niềm vui với những thành công cũng như cảm xúc khác nhau 
của trẻ, luôn chú ý nâng đỡ tinh thần cho trẻ, từ đó tạo sự mạnh dạn tựu tin, mong 
muốn thể hiện ở trẻ. 
 Luôn đánh giá trẻ công bằng, phù hợp với yêu cầu sự phát triển của trẻ, 
không chế nhạo những cái sai của trẻ, từ đó hỗ trợ trẻ tích cực tham gia vào hoạt 
động phát triển. 
 Để có môi trường đẹp, thích mắt trẻ thơ, chúng ta cần phải chỉ đạo giáo viên 
biết cách tạo môi trường phù hợp với đặc điểm lứa tuổi nhóm lớp mình phụ trách. 
Hướng dẫn giáo viên mỗi chủ đề xây dựng môi trường theo một ý tưởng để tạo cơ 
hội cho trẻ được hoạt động có hiệu quả với môi trường đã tạo nên. Mỗi chủ đề 
chúng tôi tổ chức cho giáo viên cung trao đổi thảo luận về ý tưởng và làm một số 
hoạt động trải nghiệm để các lớp học tập và hướng cho trẻ làm. 
 Về môi trường vật chất: Trường mầm non Diễn Hồng có khuôn viên tương 
đối đẹp nhưng để quy hoạch tổng thể bố trí cho khoa học thì vẫn còn nhiều hạn 
chế. Vì vậy Ban giám hiệu đã tích cực tham mưu với chính quyền địa phương và 
tuyên truyền với các bậc phụ huynh đóng góp hỗ trợ để tạo môi trường cảnh quan 
 5
 HiÖu Tr­ëng tr­êng mÇm non DiÔn Hång, huyÖn DiÔn Ch©u, tØnh NghÖ An 
 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 
những lời yêu thương với trẻ" Tất cả từ những câu Panô áp phích đó nhắc nhỡ giáo 
viên và phụ huynh cùng đồng lòng để xây dựng trường học thân thiện. 
Ngoài việc tạo môi trường về cơ sở vật chất cần bồi dưỡng cho giáo viên tạo môi 
trường tâm lý cho trẻ cảm thấy luôn được an toàn thương yêu. Đó là có kế hoạch 
bồi dưỡng cho giáo viên kỷ năng chăm sóc trẻ, kỷ năng trò chuyện giao tiếp với 
phụ huynh và một số nghệ thuật ứng xử. 
 Vào cuộc họp chuyên môn hàng tháng tôi luôn có một nội dung bồi dưỡng về kỷ 
năng sư phạm, về ứng xử giao tiếp cho giáo viên. Mỗi tháng chon một nội dung về 
một chủ đề nhất định. 
Ví dụ: Tháng 9: Bồi dưỡng về kỷ năng chăm sóc trẻ, ứng xử sư phạm với trẻ với 
bậc phụ huynh và đồng nghiệp. 
 Tháng 10: Bồi dưỡng về kỷ năng giao tiếp trò chuyện và trao đổi trò 
chuyện về xử lý một số tình huống xẩy ra ở trẻ. 
 Tháng 11: Bồi dưỡng kỷ năng trao đổi Tuyên truyền phối hợp phụ 
huynh. 
 c. Bồi dưỡng cho giáo viên về phương pháp dạy học tích cực: 
 Song song với việc xây dựng môi trường Xanh - sạch - đẹp - an toàn, thân 
thiện thì việc tập huấn bồi dưỡng cho đội ngũ góp phần rất quan trọng và vậy tôi đã 
có kế hoạch bồi dưỡng cho giáo viên về phương pháp dạy học tích cực. 
 Đội ngũ giáo viên trường tôi số lượng đông, phần đa là giáo viên trẻ mới vào 
trường trình độ đào tạo trên chuẩn còn ít, vì vậy nắm vững phương pháp được 
nhưng để có nhiều kinh nghiệm thủ thuật và tiếp cận phương pháp đổi mới thì vẫn 
còn nhiều hạn chế. Phương pháp dạy học thụ động Cô là trung tâm vẫn còn phổ 
biến, bởi vậy trẻ còn nhút nhát trong mọi hoạt động. Làm thế nào để tạo cơ hội cho 
trẻ tham gia hoạt động một cách hứng thú trong mọi hoạt động. Tập cho trẻ thói 
quen giao tiếp tự tin, thích tò mò đặt các câu hỏi và tham gia hoạt động theo nhóm 
một cách tích cực để trẻ có tình cảm, biết hợp tác với bạn trong lớp thì vai trò Cô 
giáo là rất quan trọng. Nắm được điểm yếu của giáo viên về phương pháp dạy học 
tích cực còn hạn chế tôi đã có kế hoạch để bồi dưỡng cho giáo viên về phương 
pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm bằng cách xây dựng các tiết dạy mẫu để giáo 
viên được dự giờ và học hỏi trao đổi kinh nghiệm, tiết dạy mẫu mà chúng tôi xây 
dựng ở năm học này không giống với những tiết dạy mẫu ở năm học trước bởi vì 
mục đích của tôi là làm thế nào để từ phương pháp truyền thụ của giáo viên mà trẻ 
thích hoạt động, tự tin và thích đặt các câu hỏi để Cô giáo trả lời, muốn vậy trước 
hết phải bồi dưỡng cho giáo viên nghệ thuật lên lớp. 
 7
 HiÖu Tr­ëng tr­êng mÇm non DiÔn Hång, huyÖn DiÔn Ch©u, tØnh NghÖ An 
 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 
giáo viên nhưng phải tạo ra các trò chơi từ ứng dụng đó để mọi trẻ cùng được hoạt 
động. 
 Với những tiết dạy và hoạt động xây dựng nhiều trò chơi xen kẽ thì trẻ rất 
hứng thú học, không bị nhàm chán và đạt hiệu quả cao. Muốn giáo viên thực hiện 
tốt các hoạt động với trẻ chúng tôi đã đầu tư tài liệu về các trò chơi, câu đố cho trẻ 
mầm non, hướng dẫn làm trò chơi tự tạo bằng vật liệu mở, nối mạng Internet để 
giáo viên tham khảo thêm các trò chơi, giáo án, trò chơi cho giáo viên trao đổi với 
nhau về các thủ thuật lên lớp, cách làm trò chơi 
 Qua các buổi sinh hoạt chuyên môn tổ, nhóm, nhà trường vì vậy 2 năm học 
này phương pháp đổi mới của giáo viên được nâng lên rõ rệt, trẻ học tích cực và tự 
tin trong các hoạt động. 
 Bồi dưỡng cho giáo viên về tổ chức các trò chơi dân gian, và hát các bài hát 
dân ca. Duyệt các kế họach của giáo viên hàng tháng hướng cho giáo viên đưa các 
bài ca dao, đồng dao, các trò chơi dân gian, các bài hát dân ca các vùng miền và 
trong các chủ điểm một cách phù hợp để dạy trẻ. 
 Từ những biện pháp trên mà giáo viên đã đổi mới đựơc rất nhiều về phương 
pháp dạy học tích cực, trẻ hoạt động tích cực tự tin, các trò chơi dan gian, hát dân 
ca, ca dao đồng dao trẻ thuộc nhiểu và tham gia hứng thú vào các hoạt động thể 
hiện ở kết quả đánh giá trẻ cuối năm học đạt 95% trẻ đạt yêu cầu trở lên. 
 d. Tổ chức các hoạt động lễ hội, các hội thi trong nhà trường nhằm tạo không khí 
 vui tươi thoải mái và cung cấp kiến thức kỹ năng cho trẻ qua hoạt động lễ hội. 
Các hoạt động tập thể tổ chức các hội thi, các ngày lề lớn đã góp phần rất quan 
trọng trong việc nâng cao nhận thức cho các bậc phụ huynh, các tầng lớp xã hội về 
vai trò của giáo dục mầm non đối với sự phát triển của trẻ qua đó tạo được sự ủng 
hộ của cộng đồng xã hội chung tay góp sức để tạo nên chất lượng giáo dục mầm 
non, hoạt động lễ hội trong năm học và các hội thi dành cho trẻ có ý nghĩa vô cùng 
quan trọng bởi vì qua hội thi trẻ được tham gia vào hoạt động giúp trẻ tự tin, mạnh 
dạn hiểu được nét đẹp truyền thống của địa phương : 
 Ví dụ: Hội thi hát dân ca và trò chơi dân gian 
Trẻ được chơi các trò chơi dân gian, ca dao đồng dao, được hát và nghe các làn 
điệu dân ca của các quê hương, trẻ được giao lưu với bạn bè trong trường, biết chia 
sẽ hợp tác với nhóm bạn để chơi  vì vậy trong năm học tôi đã dự kiến lên kế 
hoạch hoạt động lễ hội và các hội thi trong năm học. 
Để cho giáo viên nắm được và xây dựng kế hoạch ở lớp mình. 
 9
 HiÖu Tr­ëng tr­êng mÇm non DiÔn Hång, huyÖn DiÔn Ch©u, tØnh NghÖ An