Sáng kiến kinh nghiệm Kinh nghiệm dạy kỹ năng sống cho trẻ trong trường mầm non

 Kinh nghiệm dạy kỹ năng sống cho trẻ trong trường mầm non
 MỤC LỤC
I. Đặt vấn đề
- Lý do chọn đề tài
II. Giải quyết vấn đề
 1. Cơ sở lý luận
 2. Thực trạng vấn dề
 3. Các biện pháp 
 - Rèn kỹ năng sống mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp và kỹ năng tự phục vụ cho 
trẻ ngay từ giờ đón trẻ.
 - Dạy kỹ năng sống cho trẻ thông qua hoạt động học và hoạt động vui chơi
 - Rèn kỹ năng sống cho trẻ thông qua hoạt động tổ chức giờ ăn
 - Phát triển các kỹ năng sống cho trẻ qua việc tổ chức các hoạt động tập thể vui 
tươi, lành mạnh trong nhà trường. 
 - Rèn kỹ năng sống cho trẻ thông qua việc làm gương mẫu từ cô giáo và người 
lớn. 
 - Tuyên truyền, kết hợp cùng phụ huynh dạy kỹ năng sống cho trẻ.
 4. Hiệu quả SKKN
 - Hiệu quả trên trẻ
 - Hiệu quả với học sinh
 - Hiệu quả với giáo viên
III. Kết luận và kiến nghị
 - Kết luận
 - Những bài học kinh nghiệm
 - Kiến nghị và đề xuất
 1/20 Kinh nghiệm dạy kỹ năng sống cho trẻ trong trường mầm non
 II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận
 Theo quan niệm của các nhà tâm lý học: Nếu một đứa trẻ ngay từ tuổi mầm 
non đã được dạy kỹ năng sống một cách hiệu quả, được trang bị các kỹ năng xã hội 
thì cơ hội thành công trong cuộc sống sau này là rất lớn. Mỗi trẻ em tuổi mầm non 
là một chủ thể tích cực, sự phát triển của trẻ trong xã hội phụ thuộc nhiều vào tình 
huống và là kết quả của những gì chúng trải nghiệm được, học được nhờ sự tương 
tác với người khác.Vậy ngay từ tuổi mầm non trẻ cần phải được dạy như thế nào ? 
Làm thế nào để đánh giá chính xác đâu là điểm mạnh, đâu là điểm yếu của trẻ và 
phải có những chiến lược nuôi dưỡng bồi đắp như thế nào để hỗ trợ kịp thời sự phát 
triển trí tuệ nhân cách của trẻ.
 Đối với trẻ mầm non, trẻ thường học các hành vi thông qua việc bắt chước, 
nhập tâm qua việc thực hiện hàng ngày, lâu dần trở thành kỹ năng của trẻ. Để giáo 
dục kỹ năng sống cho trẻ một cách hiệu quả, tôi đã thường xuyên sử dụng các biện 
pháp như: Làm gương, trải nghiệm, trò chơi, trò chuyện, đàm thoại. Giáo dục kỹ 
năng sống cho trẻ có thể tiến hành trong tất cả các hoạt động giáo dục hàng ngày 
như vui chơi, học tập, chăm sóc sức khỏe, lễ hội, thăm quan và ở mọi lúc mọi nơi. 
Mỗi hoạt động có hình thức riêng đối với việc dạy kỹ năng sống cho trẻ. Do đó, 
việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non là điều vô cùng cần thiết, trẻ có nhiều 
kỹ năng sống còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của xã hội. Muốn trẻ có thể tích 
lũy được kỹ năng sống thì cần phải có thời gian và một quá trình luyện tập thường 
xuyên cùng với sự hỗ trợ của những người thân trong gia đình, bè bạn và những 
người xung quanh.
 Theo cá nhân tôi, mỗi người lớn trong chúng ta cần phải thay đổi cách suy 
nghĩ; kỹ năng sống chỉ cần có ở người lớn là đủ còn trẻ con thì không cần phải có 
kỹ năng sống vì họ nghĩ rằng chỉ cần có người lớn thì sẽ giải quyết được mọi vấn 
đề mà không cần phải lo lắng cho đứa trẻ. Đó là một cách nghĩ hoàn toàn sai lầm và 
đôi khi cách nghĩ đó có thể làm hại cả một thế hệ trẻ sau này. Với giáo viên mầm 
non, chúng ta là người gần gũi chăm sóc dạy dỗ trẻ từ giờ học, giờ chơi và từ bữa 
ăn đến giấc ngủ, thời gian trẻ ở bên cạnh chúng ta còn nhiều hơn thời gian trẻ ở với 
gia đình. Chúng ta biết được đứa trẻ cần phải được học những gì ? Phải chuẩn bị 
những kỹ năng sống như thế nào để giúp các con luôn tự tin khi đối diện với cuộc 
 3/20 Kinh nghiệm dạy kỹ năng sống cho trẻ trong trường mầm non
 - Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, Ban giám hiệu nhà trường luôn tạo 
điều kiện tốt nhất cho giáo viên. Được đầu tư cơ sở vật chất, đồ dùng dạy học hiện 
đại phục vụ cho công tác chăm sóc giáo dục trẻ.
 - Trường có kế hoạch năm học với những biện pháp cụ thể trong đó có nội dung 
rèn kỹ năng sống cho trẻ, đây chính là những định hướng giúp giáo viên thực hiện 
như: Rèn luyện kỹ năng ứng xử phù hợp với các tình huống trong cuộc sống, thói 
quen và kỹ năng làm việc theo nhóm; rèn luyện sức khỏe và ý thức bảo vệ sức 
khỏe, một số kỹ năng phòng chống tai nạn thương tích; rèn luyện kỹ năng ứng xử 
văn hóa 
 - Môi trường giáo dục sạch đẹp, an toàn cho trẻ.
 - Giáo viên có tinh thần trách nhiệm, yêu nghề, mến trẻ. Luôn hoàn thành tốt 
nhiệm vụ được giao.
 - Được sự tin tưởng, ủng hộ của phụ huynh trong mọi phong trào của trường, 
lớp. 
b. Khó khăn
* Đối với phụ huynh và học sinh
 Bản thân nhiều bậc phụ huynh cũng chưa hiểu về cái gọi là kỹ năng sống nên 
không biết cần phải cung cấp cho con những điều gì cần thiết. Đồng thời lại chiều 
chuộng con, cái gì cũng làm hết cho con, thậm chí ngay cả việc trẻ ăn cơm hay trẻ 
thay quần áo cũng do bố mẹ làm hết vì sợ con không biết làm hoặc sợ con tự xúc 
cơm sẽ mất thời gian, làm đổ vỡ bát... Điều đó khiến cho đứa trẻ khi đến lớp bị thụ 
động không biết làm gì, chỉ chờ đợi vào cô giáo và hoàn toàn không có kỹ năng 
sống, kỹ năng tự phục vụ bản thân hay một số kỹ năng cần thiết khác.
* Đối với giáo viên 
 - Khi trao đổi với phụ huynh về vấn đề của con em mình, nhiều phụ huynh còn 
tỏ ra không hợp tác.
 - Bản thân tôi luôn tìm hiểu tài liệu tham khảo về giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 
tuy nhiên đôi khi vẫn còn có mặt hạn chế
 - Nhận thức của trẻ không đồng đều, nhiều cháu quá hiếu động không tập trung 
chú ý, bên cạnh đó cũng còn có một số trẻ nhút nhát, hay nghỉ học dài ngày do bị 
ốm nên giáo viên còn gặp nhiều khó khăn trong việc giáo dục trẻ.
3. Một số biện pháp đã thực hiện
 Trong quá trình nghiên cứu đề tài và qua việc thực hiện dạy trẻ hàng ngày, 
tôi đã thực hiện một số biện pháp để giải quyết vấn đề như sau:
 5/20 Kinh nghiệm dạy kỹ năng sống cho trẻ trong trường mầm non
*Rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ
 Đối với trẻ mầm non, kỹ năng tự phục vụ là một kỹ năng không thể thiếu đối 
với trẻ. Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã từng nó : “ Tuổi nhỏ làm việc nhỏ, tùy 
theo sức của mình”. Khi trẻ đến lớp, chúng ta nên dạy cho trẻ biết làm một số 
công việc đơn giản như : cất dép, ba lô gọn gàng vào đúng nơi quy định, tự kê ghế 
vào chỗ ngồi, sau khi học xong phải biết cất ghế vào đúng nơi quy định.
 ( Hình ảnh trẻ tự cất ba lô )
*Biện pháp 2: Dạy kỹ năng sống cho trẻ thông qua hoạt động học và hoạt động 
vui chơi
+ Dạy trẻ kỹ năng tập trung, phán đoán, ham hiểu biết.
 T«i luôn tạo các tình huống cho trẻ được hoạt động trong chế độ sinh hoạt 
hàng ngày của trẻ. Vì đối với trẻ mầm non thì “ Học bằng chơi - chơi mà học” . 
Học và chơi có một vai trò rất quan trọng trong việc rèn kỹ năng sống cho trẻ.
 Trẻ ở tuổi mầm non thường hay tò mò, ham học hỏi, thích khám phá: Đây là 
một trong những kỹ năng quan trọng nhất cần có ở trẻ vào giai đoạn này, đó là sự 
khát khao được học, được tìm hiểu thế giới xung quanh... Giáo viên cần sử dụng 
 7/20 Kinh nghiệm dạy kỹ năng sống cho trẻ trong trường mầm non
 ( Hình ảnh giờ làm quen với văn học)
 + Dạy trẻ kỹ năng sống hợp tác, đoàn kết, chia sẻ : Thông qua hoạt động 
vui chơi, các trò chơi, giáo viên giúp trẻ học cách hợp tác, làm việc theo nhóm, biết 
đoàn kết, chia sẻ với bạn khi chơi, đây là một kỹ năng không thể thiếu đối với trẻ 
lứa tuổi mầm non. Kỹ năng này sẽ giúp trẻ có trách nhiệm hơn trong công việc, trẻ 
hiểu rằng nếu biết hợp tác, đoàn kết, chia sẻ với bạn và những người xung quanh 
thì những việc mình làm mới có ý nghĩa và công việc sẽ hoàn thành nhanh hơn, 
hiệu quả hơn.
 Ví dụ : Trong giờ tổ chức hoạt động “ Khám phá một số phương tiện giao 
thông đường bộ”. Khi cô tổ chức cho trẻ thi đua giữa hai đội,trẻ sẽ hiểu rằng tất cả 
các thành viên trong đội sẽ phải cùng cố gắng hợp tác thì mới có thể dành chiến 
thắng.
 9/20 Kinh nghiệm dạy kỹ năng sống cho trẻ trong trường mầm non
 ( Hình ảnh trẻ đang chơi ở góc bán hàng )
*Biện pháp 3 : Rèn kỹ năng sống cho trẻ thông qua hoạt động tổ chức giờ ăn
 Ở trường mần non giáo viên cần dạy trẻ các hành vi văn minh trong ăn uống 
qua đó dạy trẻ kỹ năng lao động tự phục vụ, rèn tính tự lập cho trẻ như: Biết lau 
mặt, rửa tay bằng xà phòng sạch sẽ trước khi ăn, biết cách sử dụng những đồ dùng, 
vật dụng trong ăn uống một cách đúng đắn, ăn uống gọn gàng, không làm rơi vãi 
cơm, không gây tiếng ồn, ngồi ngay ngắn, ăn hết suất cơm của mình. Trẻ biết được 
trước khi ăn phải mời người lớn và các bạn, sau khi ăn xong biết để bát, thìa và cất 
ghế đúng nơi quy định. Cuối cùng trẻ sẽ biết tự đi lau miệng, xúc miệng nước muối 
 hoặc khi ở nhà, sau khi ăn xong trẻ biết giúp người lớn dọn dẹp Thông qua 
việc rèn những hành vi vệ sinh, văn minh trong ăn uống, giáo viên cũng có thể 
cung cấp cho trẻ những kiến thức về giáo dục dinh dưỡng và những kỹ năng tự 
phục vụ cho trẻ.
 ( Hình ảnh trẻ rửa tay)
 Trong gia đình,việc dạy trẻ những hành vi văn minh trong ăn uống rất cần 
thiết. Để trẻ có được những kỹ năng, thói quen sử dụng đồ dùng một cách chính 
xác, thuần thục và khéo léo, không chỉ đòi hỏi trẻ phải thường xuyên luyện tập, mà 
còn phải đáp ứng được những nhu cầu của trẻ, đó là cung cấp cho trẻ những mẫu 
 11/20 Kinh nghiệm dạy kỹ năng sống cho trẻ trong trường mầm non
 ( Hình ảnh trẻ tham gia hội chợ quê)
 (Hình ảnh trẻ đang chơi trò chơi dân gian)
 13/20 Kinh nghiệm dạy kỹ năng sống cho trẻ trong trường mầm non
 Cần giáo dục để trẻ cảm thấy thoải mái tự tin trong mọi tình huống của 
cuộc sống. Nếu cha mẹ múôn giáo dục trẻ biết tự giữ kỷ luật, trước hết cần đánh 
thức sự tự ý thức của trẻ, cố gắng khơi gợi để trẻ luôn nghĩ về bản thân mình một 
cách tích cực và đừng bao giờ phá vỡ suy nghĩ tích cực về bản thân trẻ.
 Cô giáo và cha mẹ giúp trẻ phát triển sở thích của mình và đảm bảo rằng 
ngừơi lớn có thể cung cấp thêm phương tiện để trẻ thực hiện ý thích đó.
 Ví dụ như nếu trẻ thích vẽ, ngoài việc cho trẻ học năng khiếu vẽ ở trường thì 
cha mẹ có thể chuẩn bị cho trẻ thêm bút màu, giấy vẽ ở nhà và hãy chỉ cho trẻ cách 
lưu giữ các bức tranh để tạo thành một bộ sưu tập tranh vẽ của chính trẻ hoặc triển 
lãm tranh của trẻ ở góc nhỏ trong nhà.
 Sự sạch sẽ, gọn gàng, một thói quen nề nếp, sự sắp xếp ngăn nắp những đồ 
dùng trong gia đình hay ở lớp, thái độ, không khí cởi mở, thoải mái và đầm ấm, 
những cuộc trao đổi nhẹ nhàng, dễ chịu tất cả những yếu tố trên sẽ giúp trẻ có 
thói quen tốt để hình thành kỷ năng tự phục vụ và ý nghĩa hơn là kỹ năng sống tự 
lập sau này. 
 Cần thường xuyên tổ chức các họat động giáo dục chăm sóc giáo dục trẻ một 
cách thích hợp theo quan điểm: Giúp trẻ phát triển đồng đều các lĩnh vực: thể chất, 
ngôn ngữ, nhận thức, tình cảm- xã hội và thẩm mỹ. Phát huy tính tích cực của trẻ, 
giúp trẻ hứng thú, chủ động khám phá tim tòi, biết vận dụng vốn kiến thức, kỹ năng 
vào việc giải quyết các tình huống khác nhau trong cuộc sống. 
 Thường xuyên liên hệ với phụ huynh để kịp thời nắm tình hình của trẻ, trao 
đổi với phụ huyng những nội dung và biện pháp chăm sóc và giáo dục trẻ tại nhà, 
bàn bạc cách giải quyết những khó khăn gặp phải.
 Tôi đã làm bảng tuyên truyền dành cho phụ huynh để các bậc cha mẹ có thể 
đọc, quan sát theo dõi dễ dàng giúp tuyên truyền đến cha mẹ của trẻ những kết quả 
giáo dục ở con mình, tạo điều kiện cho giáo viên trao đổi hai chiều với các bậc cha 
mẹ những vấn đề có liên quan đến trẻ, các thông tin của lớp, thông tin sức khỏe, 
ngược lại các bậc cha mẹ có thể ghi chép những yêu cầu, đề nghị, thông tin cần trao 
đổi với giáo viên.
 Khuyến khích các bậc phụ huynh tăng cường đọc sách cho trẻ nghe. Để duy 
trì, bổ sung nhu cầu đọc sách của trẻ, t«i vận động cha mẹ thường xuyên tặng sách 
cho góc thư viện của trẻ tại lớp và ngay ở gia đình.
 15/20