Sáng kiến kinh nghiệm Sưu tầm & thiết kế một số trò chơi, tình huống dạy trẻ mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi) biết yêu thương, chia sẻ

 Sưu tầm & thiết kế một số trò chơi, tình huống dạy trẻ mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi) biết yêu thương - chia sẻ PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ: I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Là người ai cũng cần có tình yêu thương, trao yêu thương và nhận lại yêu thương đó như một nhu cầu hạnh phúc mà mọi người ai cũng tìm kiếm trên suốt hành trình sống của mình. Tình yêu thương không phải bỗng dưng mà có được, nó phải được nuôi nấng dạy dỗ từ khi còn bé thơ. Ở lứa tuổi mầm non, tình cảm yêu thương đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển toàn bộ nhân cách và chi phối mạnh mẽ đời sống của trẻ. Trẻ luôn có nhu cầu đòi hỏi mọi người biểu hiện tình cảm yêu thương với mình và bản thân trẻ cũng muốn được thể hiện tình cảm, chia sẻ tình yêu thương của mình với mọi người xung quanh. Ở lứa tuổi mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi, đời sống tình cảm của trẻ có bước chuyển mạnh mẽ do ngôn ngữ của trẻ phát triển nên quan hệ của trẻ với những người xung quanh được mở rộng. Đây là nguồn cảm xúc mạnh mẽ và quan trọng nhất trong đời sống tinh thần của trẻ. Nhu cầu được yêu thương chia sẻ của trẻ mẫu giáo nhỡ rất lớn đặc biệt là sự bộc lộ, chia sẻ tình cảm với người xung quanh rất mạnh mẽ trước hết là bố mẹ, ông bà, anh chị, cô giáo. Tình cảm của trẻ phát triển mãnh liệt, đặc biệt là tính đồng cảm, dễ xúc động đối với con người và cảnh vật xung quanh. Đây là thời điểm thuận lợi để giáo dục tình cảm, yêu thương, đồng cảm và chia sẻ cho trẻ. Trong thực tế ở trường mầm non việc dạy trẻ biết yêu thương chia sẻ thực sự chưa được chú trọng, phần lớn chỉ tích hợp nội dung này trong tiết học kể chuyện, thơ (với những câu chuyện bài thơ có nội dung phù hợp) hoặc xử lí một vài tình huống xảy ra khi trẻ tranh giành đồ chơi mầm non, đánh bạn. Nhận thức được việc giáo dục trẻ biết yêu thương chia sẻ với người thân bạn bè, những người xung quanh bé, những con cật, cây cối gần gũi với trẻ sẽ giúp trẻ phát triển nhân cách toàn diện, giúp trẻ tự tin hơn trong cuộc sống. Là một giáo viên với nhiều năm công tác tôi coi đây là nội dung quan trọng trong chương trình giáo dục trẻ. Trong năm học vừa qua để thực hiện nội dung giáo dục tình yêu thương và giúp trẻ mẫu giáo nhỡ 4 – 5 tuổi biết chia sẻ tôi đã mạnh dạn nghiên cứu và đưa vào áp dụng đề tài: " Sưu tầm & thiết kế một số trò chơi, tình huống dạy trẻ mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi) biết yêu thương - chia sẻ " 1/30 Sưu tầm & thiết kế một số trò chơi, tình huống dạy trẻ mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi) biết yêu thương - chia sẻ 3. Khảo sát thực trạng BẢNG KHẢO SÁT KHẢ NĂNG THỂ HIỆN TÌNH YÊU THƯƠNG CHIA SẺ CỦA TRẺ MG NHỠ 4 – 5 TUỔI Lớp SL Nhận biết tình Bộc lộ tình cảm, Biểu lộ tình cảm, học cảm của mình yêu thương chia yêu thương chia sẻ sinh và mọi người sẻ với người xung với động vật cỏ quanh cây, các sự vật xung quanh Đạt % Đạt % Đạt % MGN 35 19 54.3 16 45.7 17 48.6 B1 MGN 35 17 48.6 15 42.9 16 45.7 B2 Tổng 70 36 51.4 31 44.3 33 47.1 Trước khi làm sáng kiến kinh nghiệm về đề tài “Sưu tầm & thiết kế một số trò chơi, tình huống dạy trẻ mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi) biết yêu thương - chia sẻ”. Tôi đã khảo sát học sinh ở 02 lớp và nhận thấy khả năng nhận biết của trẻ về yêu thương và cách chia sẻcụ thể là: quan tâm, sẵn sàng chia sẻ, thể hiện sự đồng cảm khi bạn gặp khó khăn, quan tâm đến các em bé nhỏ tuổi hơn. Có thái độ quan tâm, tình cảm yêu thương khi tiếp xúc với các con vật, hoa cỏ, cây lá còn nhiều hạn chế vì trẻ vừa từ lớp bé đi lên, khả năng nhận thức của trẻ chưa được đầy đủ, các hoạt động trải nghiệm về tình cảm yêu thương chia sẻ để trẻ tham gia tìm hiều còn ít. BẢNG KHẢO SÁT CÁC BIỆN PHÁP DẠY TRẺ YÊU THƯƠNG – CHIA SẺ CỦA GIÁO VIÊN SL Phương pháp dùng Phương pháp dùng Phương pháp dùng tình GV lời trò chơi huống Đạt Tỉ lệ Đạt Tỉ lệ Đạt Tỉ lệ 20 20 100% 9 45% 8 40.% - Qua khảo sát tôi nhận thấy các cô giáo đã đưa một số biện pháp nhằm giáo dục trẻ về tình cảm yêu thương và chia sẻ trong chương trình dạy trẻ. Tuy nhiên các giải pháp đưa ra trong trường mới chỉ mang tính chung chung hình 3/30 Sưu tầm & thiết kế một số trò chơi, tình huống dạy trẻ mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi) biết yêu thương - chia sẻ - Trẻ cảm nhận và thể hiện các trạng - Bé vui hay thái cảm xúc, yêu thương khác nhau của buồn mình. 10 - Trẻ kể được với các bạn về những - Gia đình người thân trong gia đình. vui vẻ và Chúc mừng - Thể hiện tình cảm quan tâm đối với hạnh phúc ngày phụ những người thân. nữ Việt - Ông bị ốm Nam 20/10 11 - Phát triển kĩ năng thể hiện tình cảm - Đường và nói lời yêu thương của trẻ. (Trò chơi hầm yêu mang lại cho người nghe rất nhiều niềm thương vui, hạnh phúc khi được tôn vinh, quan Cô giáo của tâm. Trò chơi này có thể sử dụng trong em các buổi giao lưu hoặc tổ chức sự kiện). - Trẻ thể hiện các cử chỉ thân thiết vui - Tình bạn nhộn cùng bạn bè tạo cảm giác gần gũi thân thiết thân thiện giữa trẻ với nhau. - Tạo sự thân thiết, rèn khả năng phản - Kết thân ứng nhanh và ghi nhớ tên bạn của trẻ. 12 - Phát triển sự chú ý của trẻ đến - Tôi muốn những nét đẹp hay tính cách tốt của như bạn Giáng sinh người khác của chúng - Tạo cho trẻ cơ hội nhớ tên của nhau - Ném bóng mình một cách tự nhiên. làm quen - Phát triển sự chú ý của trẻ đến các hoạt động tập thể - Phát triển mối quan hệ tích cực với bạn bè. - Bạncủa - Khuyến khích trẻ tự biểu đạt các suy chúng mình nghĩ của mình. 1 - Củng cố khả năng nhận biết các con - Những con vật thông qua tiếng kêu và vận động. vật ngộ Bé với - Phát triển sự tập trung chú ý và khả nghĩnh những lễ năng ghi nhớ. hội mùa 5/30 Sưu tầm & thiết kế một số trò chơi, tình huống dạy trẻ mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi) biết yêu thương - chia sẻ - Người lớn cần nhận thức đúng và cho phép trẻ được thể hiện các loại cảm xúc tình cảm khác nhau như một nhu cầu bình thường của cuộc sống. - Trò chuyện về các loại cảm xúc tình cảm yêu thương khác nhau trong kinh nghiệm của trẻ. Tạo cơ hội cho trẻ để chia sẻ và nói lên tình cảm của mình với mọi người xung quanh. - Giúp trẻ hiểu và khám phá nhiều cách khác nhau trong thể hiện tình cảm và chia sẻ . Dạy trẻ thể hiện tình cảm yêu thương và chia sẻ với mọi người bằng lời, bằng nét mặt, bằng cử chỉ hành động. Khuyến khích trẻ thể hiện yêu thương và chia sẻ tình cảm của mình trong cuộc sống hàng ngày khi chơi với bạn, khi giao tiếp với mọi người, khi muốn an ủi một ai đó - Tận dụng mọi cơ hội trong cuộc sống hàng ngày để dạy trẻ học cách kiềm chế hành vi, thay đổi hành động, thúc đẩy trẻ thể hiện tình yêu thương chia sẻ của trẻ. - Cùng trẻ thảo luận, xây dựng các qui định, cách thể hiện tình yêu thương và sự chia sẻ trong lớp - Cho trẻ có nhiều thời gian và cơ hội được quan sát, chia sẻ và tự do thực hiện công việc sáng tạo nghệ thuật của trẻ. 1. Nhận biết và thể hiện cảm xúc, tình cảm yêu thương với con người và sự vật, hiện tượng xung quanh 1.1. Thể hiện cảm xúc tình cảm: - Nhận biết tất cả mọi người đều có cảm xúc, cảm xúc của trẻ cũng có ý nghĩa như cảm xúc của những người khác. - Hiểu: Cảm xúc của con người cũng có thể là tích cực như vui mừng, yêu quý, cũng có khi là các cảm xúc tiêu cực như tức giận, sợ hãi. Những cảm xúc trên của con người là hết sức bình thường. - Nhận ra cảm xúc của mình và người xung quanh. 1.2. Bộc lộ tình cảm, tình yêu thương của mình đối với những người xung quanh: - Tỏ ra yêu quý, quan tâm, thông cảm đối với người thân gần gũi và muốn làm một việc gì đó để làm vui lòng họ. - Quan tâm đến các em bé nhỏ tuổi hơn. - Quan tâm, sẵn sàng chia sẻ đồ chơi hay quà cho bạn, thể hiện sự đồng cảm khi bạn gặp khó khăn. - Biểu lộ tình cảm với các nhân vật trong truyện ( xót xa, thương cảm, tức giận, khinh ghét ) - Học cách biểu hiện những cảm xúc tiêu cực một cách phù hợp để tránh làm thất vọng và tổn thương người khác. 7/30 Sưu tầm & thiết kế một số trò chơi, tình huống dạy trẻ mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi) biết yêu thương - chia sẻ Trò chơi 1: Bé vui hay buồn * Mục đích: - Trẻ cảm nhận và thể hiện các trạng thái cảm xúc, yêu thương khác nhau của mình. * Chuẩn bị: - Mỗi trẻ một bức ảnh về gia đình mình: Sinh nhật của trẻ, anh chị em, bố mẹ, mừng thọ ông bà hoặc chuyến dã ngoại, nghỉ mát cùng gia đình. - Giấy, bút, sáp màu. * Cách tiến hành: Cùng trẻ xem và trò chuyện về những bức ảnh gia đình mà trẻ mang đến lớp (Trong ảnh có những ai? Ảnh chụp ở đâu?) - Khuyến khích trẻ: + Kể về những người thân trong gia đình. + Nói về những tình cảm yêu thương của trẻ trong những ngày kỷ niệm của gia đình. + Những điều trẻ muốn làm hoặc muốn nói với những người thân trong gia đình. + Hát các bài hát thể hiện tình yêu thương của trẻ. 9/30 Sưu tầm & thiết kế một số trò chơi, tình huống dạy trẻ mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi) biết yêu thương - chia sẻ Trò chơi 3: Cuốn sách yêu thương * Mục đích: - Trẻ nhận biết và cảm nhận được tình yêu thương khác nhau * Chuẩn bị: - Tranh ảnh, giấy, họa báo, kéo, hồ * Cách tiến hành: - Khuyến khích trẻ vẽ cắt dán các hình ảnh đã được sưu tầm về các trạng thái cảm xúc yêu thương, thể hiện qua hình ảnh nét vẽ. - Khuyến khích trẻ nói lên suy nghĩ của mình để cô giáo ghi lại giúp trẻ. 11/30 Sưu tầm & thiết kế một số trò chơi, tình huống dạy trẻ mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi) biết yêu thương - chia sẻ Trò chơi 1: Gia đình vui vẻ và hạnh phúc * Mục đích: - Trẻ kể được với các bạn về những người thân trong gia đình. - Thể hiện tình cảm quan tâm đối với những người thân. * Chuẩn bị: - Mỗi trẻ một bức ảnh về gia đình mình: Sinh nhật của trẻ, anh chị em, bố mẹ, mừng thọ ông bà hoặc chuyến dã ngoại, nghỉ mát cùng gia đình. - Giấy, bút, sáp màu. * Cách tiến hành: Cùng trẻ xem và trò chuyện về những bức ảnh gia đình mà trẻ mang đến lớp (Trong ảnh có những ai? Ảnh chụp ở đâu?) - Khuyến khích trẻ: + Kể về những người thân trong gia đình. + Nói về những tình cảm yêu thương của trẻ trong những ngày kỷ niệm của gia đình. + Những điều trẻ muốn làm hoặc muốn nói với những người thân trong gia đình. + Hát các bài hát thể hiện tình yêu thương của trẻ. 13/30 Sưu tầm & thiết kế một số trò chơi, tình huống dạy trẻ mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi) biết yêu thương - chia sẻ Trò chơi 3: Bạn của chúng mình * Mục đích: - Phát triển mối quan hệ tích cực với bạn bè. - Khuyến khích trẻ tự biểu đạt các suy nghĩ của mình. * Chuẩn bị: - Giấy bút, bưu thiếp, hồ dán * Cách tiến hành: - Cô giáo hướng dẫn gợi mở để trể thảo luận thế nào là bạn bè “Ai là bạn của con? Điều gì con thích ở bạn ấy? Bạn có điều gì tốt nhất?” (Vì bạn vui tính, quan tâm hay giúp đỡ mình, mình có thể chia sẻ với bạn những chuyện vui buồn, thích chơi những trò chơi giống nhau) “Làm thế nào để chúng ta trở thành bạn tốt? Chúng mình thể hiện tình cảm của mình với nhau như thế nào?” - Cô giáo đưa ra danh sách những câu hỏi và câu trả lời để trẻ thảo luận - Cô giáo có thể mở rộng đề tài cho trẻ thảo luận. Ví dụ: Bạn đã giúp con những gì? Khi có bạn chơi chúng ta thấy như thế nào? Tình cảm của chúng mình dành cho nhau như thế nào? Chúng mình thể hiện tình cảm dành cho nhau bằng cách nào? - Hoạt động nhóm: Khuyến khích sự tham gia và hợp tác của tất cả các thành viên. Cùng làm sách tranh về tình bạn của chúng mình Các bạn trai tặng quà cho các bạn gái ngày 8/3 15/30 Sưu tầm & thiết kế một số trò chơi, tình huống dạy trẻ mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi) biết yêu thương - chia sẻ Trò chơi 5: Tôi muốn. như bạn Mục đích: - Phát triển sự chú ý của trẻ đến những nét đẹp hay tính cách tốt của người khác Chuẩn bị: - Phòng rộng Cách tiến hành: - Cô giáo nói với nhóm trẻ: Bạn nào cũng có những nét dễ thương hay tính tốt riêng. Bây giờ chúng ta cùng nghĩ xem người bạn bên cạnh có nét gì đáng yêu nhé. - Sau khi trẻ nghĩ xong, cô giáo yêu cầu từng trẻ nói với người bạn bên cạnh: Tôi muốn (tóc dài, mắt to, vui vẻ, dễ thương, thông minh ) giống bạn 17/30 Sưu tầm & thiết kế một số trò chơi, tình huống dạy trẻ mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi) biết yêu thương - chia sẻ Trò chơi 7: Đứng trong tờ báo Mục đích: - Phát triển kĩ năng hợp tác để giải quyết vấn đề. Phát triển tính sáng tạo Chuẩn bị: - Nhiều tờ báo lớn Cách tiến hành: - Cô giáo đặt trên sàn một tờ báo lớn và yêu cầu 4 trẻ cùng đứng lên. Sau đó cô sẽ xé bớt một phần của tờ báo và 4 trẻ phải tìm cách dồn nhau vào đứng vừa trong phần còn lại của tờ báo, tờ báo được xé bớt dần, cô giáo có thể gợi ý để trẻ tìm cách không ai bị loại ra như: cõng nhau - Các nhóm lần lượt chơi hoặc chơi đồng thời ở các góc. Sau khi kết thúc trò chơi, cô giáo so sánh các tờ báo đã bị xé xem tờ nào có diện tích nhỏ nhất, đội nào cùng nhau đứng trong tờ nhỏ nhất là thắng cuộc 19/30