Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động làm quen với văn học cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi

 UBND QUẬN LONG BIÊN
 TRƯỜNG MẦM NON HOA SỮA
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động
 làm quen với văn học cho trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi
 Lĩnh Vực/Môn: Giáo dục mẫu giáo
 Cấp học: Mầm non
 Họ và tên tác giả: Hoàng Thị Hùy
 Chức vụ: Giáo viên
 ĐT: 0822 936 668
 Đơn vị công tác: Trường mầm non Hoa Sữa
 Quận Long Biên – Hà Nội
 Long Biên, tháng 4 năm 2019 I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 Trong thời đại công nghiệp hóa hiện đại hóa hiện nay, sự nghiệp giáo dục 
mầm non không ngừng phát triển, tạo ra cho chúng ta yêu cầu ngày càng cao, 
giáo dục đào tạo con người và việc dạy các hoạt động ở trường mầm non, khi xã 
hội ngày càng phát triển, thì việc chăm sóc giáo dục trẻ lại trở nên quan trọng, từ 
đó nhà nước ta đã đưa ngành giáo dục lên quốc sách hàng đầu.Và có bài hát đã 
vang lên “Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai”. Vì trẻ em là niềm hạnh phúc của 
mỗi gia đình và là chủ nhân tương lai của đất nước, chính vì vậy mà giáo dục 
mầm non nhằm hình thành ở trẻ những năng lực chung, những nền tảng nhân 
cách ban đầu là độ tuổi trẻ học làm người, nhiều nghiên cứu cho thấy trẻ em 
ngày nay có sự phát triển tăng rõ rệt so với trẻ em ở thập kỷ trước cả về mặt sinh 
lý, tâm lý và kinh nghiệm xã hội khá phong phú, điều đó đòi hỏi chương trình 
chăm sóc giáo dục mầm non có những cải tiến phương pháp và đổi mới cần thiết 
thì mới đáp ứng được yêu cầu của con người trong thời đại công nghiệp hóa 
hiện đại hóa đất nước ở thế kỷ XXI.
 Giáo dục mầm non là nhằm tới sự phát triển toàn diện, chuẩn bị cho trẻ 
sớm thích ứng với đời sống xã hội, vì vậy chương trình giáo dục quan tâm tới trẻ 
học như thế nào, thay vì trẻ được học cái gì? Nội dung chương trình không áp 
đặt mà có độ mở để có thể thích ứng rộng các độ tuổi bằng mọi hình thức, gây 
hứng thú cho trẻ ở các hoạt động, toán, tạo hình, thể dục vui chơi và làm quen 
với văn học đặc biệt là giờ kể chuyện. Vì văn học là một loại hình nghệ thuật mà 
trẻ thơ đã tiếp xúc rất sớm, ngay từ tuổi ấu thơ các cháu đã được làm quen với 
các giai điệu mượt mà tha thiết của lời ru, lớn hơn một chút thì là các câu 
chuyện dân gian, các tác phẩm thơ chuyện hiện đại đã gieo vào lòng các cháu 
với sự truyền thống lao động, chiến đấu bền bỉ anh dũng của dân tộc, thơ chuyện 
cũng dẫn dắt các cháu đi khắp mọi miền đất nước, giới thiệu cho các cháu những 
danh lam thắng cảnh qua câu chuyện “sự tích hồ gươm” làm quen với văn học 
còn giúp các cháu biết được những phong tục cổ truyền tốt đẹp của ông cha ta 
qua tác phẩm “Sự tích bánh trưng bánh dày”, “Cây đào”, “Tết đang vào nhà”. 
 Văn học còn là phương tiện giáo dục tình cảm của các cháu qua sự chăm 
sóc ân cần, sự yêu thương của ông bà, cha mẹ và những người thân như chuyện 
“Tích chu” thông qua các hoạt động văn học giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, trí 
nhớ, tính cách của con người. Qua tác phẩm văn học còn giúp trẻ có những tình 
cảm lớn lao của các cháu như “Yêu tổ quốc”, “Yêu đồng bào” cũng dần được 
hinh thành trong trẻ qua tác phẩm như “Thánh gióng”, “Sự tích trăm trứng”, 
 1/10 nhất là tôi đã thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới nên ít nhiều tôi 
cũng có chút kinh nghiệm để gây hứng thú cho trẻ trong giờ kể chuyện.
 - Tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 4 tuổi, nhìn chung các 
cháu đều ngoan và khỏe mạnh, cùng một độ tuổi nên việc tiếp thu kiến thức khá 
đồng đều.
 - Bên cạnh đó được sự chỉ đạo sát sao của phòng giáo dục cũng như sự 
quan tâm nhiệt tình của cô hiệu trưởng tạo điều kiện cho các buổi kiến tập hội 
gảng thảo luận rút kinh nghiệm cho từng hoạt động của chuyên đề, làm quen với 
văn học để thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non mới.
2.2. Khó khăn
 - Nhận thức của trẻ còn chưa đồng đều có cháu vẫn còn nhút nhát, chậm 
chạp, có cháu còn phát âm còn ngọng.
 - Tài liệu tập san đồ dùng đồ chơi phục vụ cho môn học còn hạn chế.
3. Các biện pháp đã tiến hành:
3.1.Biện pháp 1: Tự học tự bồi dưỡng.
 Tôi luôn tích cực trau dồi kiến thức tự học tự bồi dưỡng về chuyên môn 
nghiệp vụ như: học tập chuyên môn hè do phòng mở, đi dự hội giảng ở trường, 
ở cụm, ở huyện, học hỏi chị em đồng nghiệp có chuyên môn vững vàng hơn, tôi 
nghĩ rằng có tâm huyết với nghề nghiệp, yêu nghề mếm trẻ và có kế hoạch 
tháng, hàng tuần, hàng ngày một cách khoa học và tìm tòi những phương pháp 
linh hoạt sáng tạo, mạnh dạn đưa vào áp dụng trong tiết dạy.
 Muốn nhận thức vai trò của người giáo viên trong công tác dạy và học 
cho trẻ làm quen với văn học thì luôn luôn tìm ra các biện pháp để không ngừng 
nâng cao tay nghề của mình để chăm sóc giáo dục trẻ có kết quả cao.
 Muốn dạy tốt môn làm quen với văn học, thứ nhất là trong giờ kể chuyện 
lôi cuốn được trẻ thì cô phỉa nắm vững, nắm chắc bài dạy, sao cho có lời hay ý 
đẹp ngắn gọn dễ hiểu để dẫn dắt trẻ lôi cuốn trẻ say xưa với giờ học.
 Để thực hiện tốt các biện pháp tôi còn tham khảo tài liệu, tập san xem vô 
tuyến truyền hình, học hỏi các bạn đồng nghiệp, qua một số giờ dạy mẫu, giờ 
dạy giỏi, từ đó người giáo viên có đầy đủ kiến thức để thực hiện đúng phương 
pháp, có cách dạy đảm bảo phù hợp với đặc thù của môn nghệ thuật văn học, 
đồng thời để tiến hành giờ dạy có hiệu quả cao, cô phải rèn cho mình có một 
 3/10 Ví dụ: khi cô kể cho trẻ nghe câu chuyện “Chú dê đen” tôi dẫn dắt vào bài 
bằng bài hát “Đố bạn”.
 Cô đưa bức tranh các con vật sống trong rừng cho trẻ quan sát, là cho trẻ 
khám phá khoa học, cho trẻ đếm các con vật là làm quen với toán.
 Cho trẻ kể tên các con vật sống trong rừng: trong quá trình kể chuyện “Chú 
dê đen” tôi chuẩn bị “Dê đen” “Dê trắng” “Một chú sói” làm bằng gỗ ở dưới 
gắn nam châm, một sa bàn có mô hình cảnh núi rừng cây cối, cây cỏ suối nước, 
khi giới thiệu bài tôi luồn tay xuống dưới để điều khiển các con vật theo nội 
dung cốt truyện.
 Dựa vào nội dung chuyện, cô gáo trò chuyện với trẻ phân tích, cô giảng 
giải cho trẻ hiểu hoặc đặt câu hỏi đàm thoại, sử dụng tranh ảnh, đồ dùng trực 
quan để giới thiệu, như vậy sẽ tạo cho trẻ hứng thú, có tác dụng giúp trẻ nhanh 
chóng làm quen với câu chuyện.
 Ví dụ: trong câu chuyện “Ai đáng khen nhiều hơn” tôi đặt câu hỏi “Thỏ anh 
lên rừng hái gì về cho mẹ” tôi thấy trẻ phát âm chữ “L” thành chữ “N” tôi cho 
trẻ phát âm lại nhiều lần theo tôi “N” nấm, cháu sẽ phát âm đúng, tôi theo dõi 
trong lớp cháu nào phát âm chưa chuẩn còn ngọng, tôi uốn nắn sửa sai cho trẻ 
ngay.
 Ví dụ tôi kể chuyện “Ai đáng khen hơn nào”
 • Cô đưa ra các nhân vật trong chuyện
 • Cô cho trẻ quan sát từng nhân vật “Khám phá khoa học”
 • Cho trẻ đếm các nhán vật “Làm quen với toán”
 Cô đặt câu hỏi đàm thoại “Thỏ anh lên rừng hái gì về cho mẹ” tôi thấy trẻ 
phát âm chữ “L” thành chữ “N” tôi cho trẻ phát âm lại nhiều lần theo tôi “N” 
nấm, cháu sẽ phát âm đúng, tôi theo dõi trong lớp cháu nào phát âm chưa chuẩn 
còn ngọng, tôi uốn nắn sửa sai cho trẻ ngay.
 Việc lồng ghép tích hợp các môn học khác vào tiết học làm quen với văn 
học đặc biệt là giờ kể chuyện đã đem lại chất lượng rất cao, vì vậy đã thu hút 
100% trẻ hứng thú trong giờ kể chuyện, tuy nhiên không nên lạm dụng quá 
nhiều ( Hình ảnh 3)
3.4. Biện pháp 4: Dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi
 5/10 Ví dụ: cho trẻ quan sát con gà con vịt, con lợn, tôi cho trẻ thi nhau kể 
chuyện sáng tạo theo ý hiểu của trẻ qua quan sát một số con vật nuôi trong gia 
đình của cháu tôi và các bạn cùng nghe, các cháu rất hăng hái học nên vui tươi 
nhộn nhịp, các cháu hăng hái học tập và trẻ càng gần gũi gắn bó tình cảm với 
nhau hơn.
 Dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi có ý nghĩa quan trọng, nó không thể thiếu được 
trong việc nâng cao chất lượng cho trẻ hoạt động làm quen với văn học.(Hình 
ảnh 4)
3.5. Biện pháp 5: Sử dụng các trò chơi 
 Tổ chức các hoạt động thông qua hoạt động vui chơi, các trò chơi là 
phương pháp hiệu quả nhất đối với trẻ mầm non trong hoạt động làm quen với 
các tác phẩm văn học, ca dao, đồng dao, các trò chơi có vai trò quan trọng 
trong việc giúp trẻ phát triển năng khiếu kể chuyện.
 Ví dụ: tôi cho trẻ đóng kịch qua câu chuyện “Tấm Cám” cô cho 1 trẻ 
đóng vai cô Tấm từ trong quả thị bước ra và 1 trẻ đóng vai bà cụ đang têm trầu, 
để giúp trẻ phát triển trí tuệ, tính cách đạo đức, tình cảm đối với con người.
 Cô cho trẻ chơi trò chơi ghép tranh các nhân vật trong câu chuyện để giúp 
trẻ nhanh nhẹn, nhớ các nhân hơn, ( VD: Ghép tranh, nối các nét với nhau, làm 
rối tay. 
 Ngoài ra chương trình còn giới thiệu các loại trò chơi minh họa nội dung 
câu chuyện bắt trước tiếng kêu của các con vật, trò chơi đóng vai, các rò chơi 
còn tạo cơ hội cho trẻ tập luyện kỹ năng cảm nhận được năng khiếu của văn học.
 Để biện pháp sử dụng các trò chơi đạt được hiệu quả cao trong hoạt động 
làm quen với văn học thì người giáo viên khi sử dụng trò chơi nào cần phải nắm 
chắc nội dung, tác dụng để rèn cho trê có năng khiếu khi kể chuyện . ( Hình ảnh 
5)
3.6 Biện pháp 6: Phối hợp với phụ huynh.
Tôi thường xuyên kết hợp với phụ huynh cho mẹ trẻ để đóng góp sưu tầm các 
sách báo văn học các nguyên liệu để xây dựng góc sách báo mang nội dung văn 
học, ở góc sách tôi gợi ý cho trẻ xem các sách tranh chuyện, trẻ nhớ nội dung 
cốt truyện mà cô đã kể cho trẻ nghe, trên tường cô treo các bức tranh thể hiện 
các nội dung câu chuyện cổ tích theo từng chủ điểm mà trẻ đã được nghe, 
thường xuyên trao đổi với phụ huynh về các câu truyện, bài thơ, ca dao, đồng 
 7/10 Về phía trẻ: Khi chưa áp dụng những biện pháp trên thì kết quả giờ học 
mới chỉ đạt được 60 – 65% số cháu tham gia học.
2.Những nhận định chung.
 Năm học này tôi đã áp dụng biện pháp khoa học là do nghiên cứu và đúc 
rút được những kinh nghiệm nên kết quả giờ kể chuyện, trẻ tiếp thu bài nhanh, 
hăng say phát biểu trả lời được các câu hỏi khi cô đặt ra, kết quả đã thu được 95 
– 98% các cháu ham học kể chuyện, và những cháu diễn đạt câu chưa đầy đủ, 
nói lắp, đến nay các cháu đã phát âm chính xác, nói câu đủ ý, từ những kết quả 
đã đạt được ở trên càng làm cho tôi gắn bó yêu nghề mếm trẻ hơn.
 3. Bài học kinh nghiệm 
 + Không ngừng tự học tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn về 
mọi mặt nhất là về kiến thức và năng khiếu kể chuyện.
 + Cô giáo phải nâng cao nghiên cứu kỹ chương trình chăm sóc giáo dục 
trẻ theo hướng đổi mới, nắm vững phương pháp của từng tiết học, các góc để có 
sự chuẩn bị về đồ dùng cho cô và trẻ một cách chu đáo và đầy đủ, trong giờ kể 
chuyện luôn luôn thay đổi hình thức khi mở đầu bài dạy, gây hứng thú cho trẻ 
ngay từ những phút đầu để thu hút sự chú ý của trẻ.
 + Luôn là tấm gương sáng cho trẻ noi theo và làm tốt công tác hóa giáo 
dục để nâng cao chuyên môn và được mọi người quan tâm hơn.
 Thông qua hoạt động nêu gương cuối tuần cuối ngày giúp trẻ yêu thích 
trong giờ kể chuyện, từ đó trẻ mạnh dạn hơn, hồn nhiên ham mê khi kể chuyện.
 - Luôn tận dụng mọi lúc mọi nơi để dạy trẻ có thói quen về vận dụng các 
kỹ năng, cử chỉ, điệu bộ khi kể chuyện, giáo viên phải suy nghĩ sáng tạo tiến 
hành mọi lúc mọi nơi, đồng thời lồng ghép tích hợp vào các môn học, các hoạt 
động của trẻ mầm non.
 - Cô phải linh hoạt giải quyết các tình huống kịp thời và động viên 
khuyến khích trẻ .
 - Cô biết tận dụng những nguyên vật liệu sẵn có của địa phương để làm 
đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho môn học và các môn học khác có liên quan.
 Sự ủng hộ phối hợp của phụ huynh học sinh rất quan trọng nó là một 
trong những nguyên nhân thành công của chuyên đề là có sự đóng góp giúp đỡ 
của phụ huynh.
 9/10