Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp phát triển lĩnh vực thẩm mỹ (Âm nhạc) cho trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động dạy kỹ năng ca hát

 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN 
 LĨNH VỰC THẪM MỸ ( ÂM NHẠC) 
 CHO TRẺ 3 - 4 TUỔI THÔNG QUA 
HOẠT ĐỘNG DẠY KỸ NĂNG CA HÁT nhiều kiến thức cho trẻ, giúp trẻ phát triển hết những khả năng vốn có. Chính vì điều 
đó tôi đã luôn trăn trở, tìm tòi và sáng tạo, để tìm ra những cách thức hay, những 
phương pháp tốt nhất cho bài giảng của mình. Trong tất cả các môn học của trẻ tôi 
đặc biệt yêu thích bộ môn âm nhạc, có lẽ vì bản thân âm nhạc đã mang nhiều thế 
mạnh.
 Chính vì vậy mà tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp phát triển lĩnh vực thẩm
mỹ ( Âm nhạc) cho trẻ 3 - 4 tuổi thông qua hoạt động dạy kỹ năng ca hát”.
II. ĐIỂM MỚI CỦA ĐỀ TÀI, SÁNG KIẾN, GIẢI PHÁP:
 Nội dung đề tài sẽ có nhiều người lựa chọn để viết song mỗi độ tuổi, mỗi vùng 
miền, mỗi trường sẽ có một đặc trưng, giải pháp riêng không ai viết giống nhau cả. 
Với đề tài này tôi đưa ra 6 giải pháp song điểm mới của đề tài mà tôi chú trọng là hoạt 
động dạy kỹ năng ca hát thông qua các thời điểm hoạt động trong ngày và các hoạt 
động học khác ở trường mầm non; Quan tâm đánh giá trẻ trong hoạt động âm nhạc để 
có biện pháp bồi dưỡng phù hợp; Tổ chức dạy ca hát cho trẻ đạt hiệu quả. Vì nó có 
một vai trò hết sức quan trọng trong chương trình giáo dục trẻ em ở lứa tuổi mầm non 
đặc biệt là trẻ 3 tuổi . Trong chương trình giáo dục Mầm non mới, bộ môn giáo dục 
âm nhạc là bộ môn nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích
, là nguồn hứng thú mạnh mẽ để giúp trẻ cảm thụ nghệ thuật và nó còn là phương tiện 
thiết thực cho các hoạt động giáo dục. Nói cách khác có thể coi âm nhạc là bộ phận 
không thể tách rời với công tác chăm sóc giáo dục trẻ.
 Tham gia vào các hoạt động âm nhạc sẽ dể dàng giúp trẻ tích lũy thêm về các 
kỹ năng tri giác cách thức thể hiện tác phẩm âm nhạc. Cảm nhận và làm quen sự đa 
dạng linh hoạt của tiết tấu sự phong phú gợi cảm của giai điệu âm nhạc, lúc lên bổng, 
lúc xuống trầm, hình thành cho trẻ các thói quen về kỹ năng ca hát góp phần hình 
thành và phát triển toàn diện nhân cách trẻ.
III. PHẠM VI ÁP DỤNG ĐỀ TÀI
Một số biện pháp phát triển lĩnh vực thẩm mỹ ( Âm nhạc) cho trẻ 3 - 4 tuổi thông qua 
hoạt động dạy kỹ năng ca hát được hội đồng khoa học nhà trường xếp loại tốt và áp dụng 
ở trường Mầm non nói chung và lớp mẫu giáo bé tôi đang dạy nói riêng.
 B.Néi dung dục âm nhạc còn là phương tiện nâng cao khả năng trí tuệ, giúp trẻ phát triển trí tưởng 
tượng, củng cố kiến thức qua học tập, vui chơi trong cuộc sống.
 Ca h¸t lµ mét trong nh÷ng néi dung cña gi¸o dôc ©m nh¹c, nã lµ lo¹i h×nh nghÖ 
thuËt có giá trạ biạu cạm cao, vì nó tác dạng đạn ngưại nghe vạ cạ âm nhạc và lạ ica, nó 
phạn ánh cuạc sạng sinh hoạt, tâm tư tình cạm cạa con ngưại và nó gạn gũi vại con ngưại 
đưạc đông đạo công chúng yêu thích. Trong trưạng Mạm non, ca hát là mạt hoạt đạng 
đưạc thạc hiÖn thưạng xuyên liên tạc và đưạc lạng ghép các hoạt đạng cạa trÎ nã lµ cÇu 
nèi gi÷a ho¹t ®éng nµy víi ho¹t ®éng kh¸c vµ nã lu«n lu«n t¹o nguån c¶m høng m¹nh 
mÏ nhÊt ®Ó l«i cuèn trÎ tËp tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng.
* Thuận lợi:
 Qua nhiạu năm giạng dạy, tôi đưạc bại dưạng vạ chuyên môn do Phòng G iáodạc LÖ 
Thuý triạn khai tËp huạn rạng rãi vạ các trưạng Mạm non, đạn tạng giáoviên tõ trung 
t©m ®Õn tËn miÒn nói, Víi nhiÒu gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶. Bªn c¹nh ®ã, 
viÖc d¹y kü n¨ng ca h¸t cho trÎ, t«i lu«n chuÈn bÞ rÊt chu ®¸o vÒ gi¸o ¸n, ®å dùng trạc 
quan như : Ðàn, băng đĩa, trang phục, mũ múa... Khi tæ chøc ho¹t ®éng t«i lu«n s¸ng 
t¹o vµ linh ho¹t nh»m l«i cuèn trÎ tËp trung vµo giê ho¹t ®éng ©m nh¹c.
 N¨m häc 2012 - 2013 tôi đưạc nhà trưạng phân công dạy lạp mau giáo bé3 - 4 
 tuại theo chương trình giáo dạc Mạm non mại, lạp hạc có đạ diÖn tích rạng, thoáng 
 mát, cơ sạ vËt chạt đạy đạ. Bên cạnh đó đưạc sạ quan tâm chạ đạo s¸t sao vÒ chuyên 
 môn cạa ban giám hiÖu nhà trưạng tạo điạu kiÖn mua sạm trang thiạt bạ vạ bạ môn 
 âm nhạc như : Máy vi tính, đàn ooc gan, b¨ng ®Üa, trang phục qu¹t móa, ph¸ch gâ 
 vµ t«i lµm thªm c¸c lo¹i mò ©m nh¹c theo chñ ®Ò vµ ®å dïng ©m nh¹c. MÆt khác, 
 lạp tôi có 25 cháu và 15 cháu đã đưạc hạc qua lớp nhà trẻ. V× thÕ ch¸u rÊt tÝch cùc, 
 høng thó tham gia vµo ho¹t ®éng, NhÊt lµ bé m«n ©m nh¹c, lo¹i tiÕt ca hát. Trạ chăm 
 chú lạng nghe cô hát mau và hát theo cô đưạc cạ bài.
 Bản thân tôi có trình độ trên chuẩn, có năng khiếu về âm nhạc và rất yêu thích 
bộ môn này.
 MÆc dù có nhạng thuËn lại như vËy nhưng bạn thân tôi gÆp mạt sạ khó kh¨n
sau:
* Khã kh¨n: nhà trẻ nªn cßn rôt rÌ, nhót nh¸t vµ trẻ 3 tuổi phát âm chưa chuẩn, cã mét sè cßn nãi 
l¾p, nói chớt, nói chưa rõ, hay khóc nhè nên chưa chăm chú vào giê ho¹t ®éng. Nªn dan 
đạn mạt sạ cháu hát chưa thuạc, hát chưa trạn cạ câu. Bên cạnh đó, cơ sạ vË tchÊt trang 
thiÕt bÞ d¹y häc, ®å dïng phôc vô cho bé m«n ©m nh¹c cßn h¹n chÕ. Mét sè phạ 
huynh ạ vùng ven chưa thËt sạ quan tâm đạn viÖc hạc cạa bạ môn âm nh¹c, bëi hạ 
chưa hiạu tác dạng và tạm quan trạng cạa bạ môn này.
 Víi nh÷ng khã kh¨n trªn, b¶n th©n t«i lu«n suy t×m tßi nh÷ng biÖn ph¸p , gi¶i 
pháp tại ưu nhạt đạ thạc hiÖn. Chính vì thạ bạn thân tôi mạnh dạn chạn đạ tài “Một số biện 
pháp phát triển lĩnh vực thẫm mỹ ( Âm nhạc) cho trẻ 3 - 4 tuổi thông qua hoạt 
động dạy kỹ năng ca hát”. Tõ thùc tÕ líp häc, t«i tiÕn hµnh kh¶o s¸t trªn líp.
 Vµo ®Çu th¸ng 9, t«i tiÕn hµnh kh¶o s¸t ®Ó ®¸nh gi¸ vÒ thùc chÊt vµ kh¶ n¨ng 
cña trÎ, xem kü n¨ng ca h¸t cña trÎ thÓ hiÖn ë trªn tiÕt häc. T«i ®¸nh gi¸ c¸c møc ®é 
Tạt, khá, trung bình, yạu, đạ tạ đó có kạ hoạch bại dưạng cạ thạ:
 TrÎ HÁT ĐÚNG NHẠC, ĐÚNG GIAI 
 TRẺ HÁT THUỘC BÀI HÁT
 ĐIỆU, NHỚ TÊN TÁC GIẢ
 XÕp l o¹ i
 Sṇ lưṇng % Sṇ lưṇng %
 Tèt 5 20 5 20
 Kh¸ 7 28 6 24
 TB 9 36 10 40
 YÕu 4 16 4 16
 Tạ kạt quạ điạu tra thạc tiạn cạa lạp . Bạn thân tôi và trạ có mạt sạ hạn chạ ưnh
sau :
 *VÒ phÝa gi¸o viªn :
 Cô giáo chưa gây đưạc hạng thú vại trạ đạn các tác phạm âm nhạc.Còn hạn chạ vÒ 
viÖc rÌn luyÖn kü n¨ng ca h¸t cho trÎ, trÎ cßn gß bã trong viÖc d¹y trÎ ca h¸t theo 
kiạu thuạc lòng các lại ca cạa các bài hát .Giáo viên chưa đạu tư vạ nghÖ thuËt, kạ năng 
dạy trạ ca hát. Các bài hát dạy trạ còn phạ thuạc vào chương trình, chưa sáng tạo sưu 
tạm các bài hát ngoài chương trình đưa vào dạy trạ.
 * VÒ phÝa trÎ:
 Mét sè trÎ cßn nhót nh¸t khi tham gia vµo c¸c ho¹t ®ộng ca h¸t, chưa biết thể TrÎ h¸t cßn sai mét sè lêi khã vµ h¸t kh«ng râ lêi bµi h¸t.
 Trạ chưa tạo đưạc âm thanh hạp lý khi hát ( khi thì trạ hát to, khi thì hát nhạ,
khi th× la hÐt. )
 Khi trạ hát chưa hoà quyÖn giạng hát cạa mình vào tËp thạ, hát lỡ nhịp, chưa đúng 
giai điệu.
II. GIẢI PHÁP thùc hiÖn:
 Qua tr×nh gi¶ng d¹y vµ t×m tßi suy nghÜ, b¶n th©n t«i ®· t×m ra mét sè biÖn 
pháp sau đạ áp dạng vào “Mạt sạ biÖn pháp nâng cao chạt lưạng dạy kạ năng ca hát cho trÎ 
3 - 4 tuæi”.
1.LËp kÕ ho¹ch ho¹t ®éng ©m nh¹c, chuẩn bị bài của giáo viên :
 Tõ thạc tạ lạp như vËy , tôi bạt ®Çu lµm kÕ ho¹ch cho c¶ n¨m häc, lÜnh vùc ©m 
nh¹c ®ñ sè tiÕt cho chñ ®Ò, từng tháng kÕ ho¹ch ghi rá c¸c bµi s¾p häc, s¾p d¹y cho trÎ 
làm quen trưạc giạ hoạt đạng chung . Cô chú ý đạn nhạng trạ yạu , bại dưạng trạ có n¨ng 
khiÕu vÒ ©m nh¹c .Chó träng bæ sung cho trÎ lµm quen c¸c bµi h¸t s¾p häc vµo c¸c thêi 
®iÓm ®ãn, tr¶ trÎ, ho¹t ®éng ngoµi trêi, ho¹t ®éng gãc, sinh ho¹t chiÒu , mäi lóc, mäi 
n¬i vµ c¸c giê häc kh¸c.
 Để tổ chức tốt giờ hoạt động âm nhạc dạy kỹ năng ca hát đòi hỏi mỗi một giáo 
viên chuẩn bị giáo án, xác định rõ mục tiêu bài dạy, nội dung trọng tâm của bài, phải 
truyền đạt kiến thức cho các trẻ ra sao? Chính vì thế tôi phải biết kiên trì, cần mẫn học 
thuộc giáo án, mũ âm nhạc, trang phục của cô và trẻ, luyện đàn, giọng hát nhằm tạo 
hứng thú, thu hút và lôi cuốn trẻ vào hoạt động học để giúp trẻ cảm thụ âm nhạc một 
cách chính xác.
2 . Dạy trẻ kỹ năng ca hát thông qua các thời điểm hoạt động trong ngày và hoạt 
động khác trong trường mầm non:
 Trong thùc tÕ d¹y ca h¸t cho trÎ mÉu gi¸o cho ta thÊy n¨ng lùc tiÕp thu thÈm mü 
vạ âm nhạc cạa trạ không thạ tạ nó mà phát triạn đưạc , mà phại trại qua mạtquá tr×nh : 
häc mµ ch¬i - ch¬i mµ häc vµ ë mäi lóc mäi n¬i . ChÝnh v× thÕ ë mäi lóc mäi n¬i 
chóng ta cÇn cho trÎ lµm quen víi ho¹t ®éng ca h¸t
*Giờ đón trẻ :
 Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ đến trường, vì các cháu 
chưa tự giác. Giai đoạn này trẻ tạm thời bứt ra những tình cảm âu yếm mà bố mẹ dành Giáo dục âm nhạc trong giờ tạo hình ngoài việc trẻ thực hành, cô mở máy cho 
trẻ nghe nhiều bài hát có nội dung tương đối phù hợp với đề tài đó, thì ở đây ngoài nội 
dung trên bản thân đã tổ chức nhiều tiết thao giảng ở trường với nội dung là cho trẻ 
nghe bài hát có nội dung phù hợp với đề tài và dạy vào phần hướng dẫn, đàm thoại 
trước khi trẻ thực hành. Sau đó từ nội dung bài hát giáo viên kết hợp đàm thoại như: 
Vẽ ông mặt trời, trẻ hát bài “Cháu vẽ ông mặt trời”.
 Trong bài hát các con vừa nghe ông mặt trời đó có màu gì?
 Ngoài vẽ ông mặt trời ra các con còn vẽ gì nữa ( đám mây, tia nắng ...)
 Những câu hỏi đàm thoại đó giúp trẻ có thêm một số ý tưởng trong quá trình vẽ 
để có sản phẩm sáng tạo.
+ LVPTNN (Văn học): Kể chuyện “ Chú thỏ tinh khôn” cô có thể vào bài gây hứng 
thú bằng bài hát “ Trời nắng – Trời mưa”.
+ Lĩnh vực phát triển nhận thức ( MTXQ): Đề tài “ Động vật nuôi trong gia đình 
Có các bài hát “ Một con vịt”; “ Con gà trống”; “ Gà trống, mèo con, cún con”
+ Lĩnh vực phát triển nhận thức ( Toán): Đề tài “ Cao hơn – thấp hơn” có bài hát “
Năm ngón tay ngoan”
* Hoạt động ngoài trời :
 Hoạt động ngoài trời, hoạt động góc cũng cần cho trẻ làm quen với ca hát, hát 
 những bài có liên quan đến chủ đề, đề tài sắp học, sắp dạy, cũng cố ôn luyện những 
 bài đã được học.
 Ví dụ : Khi cho trẻ hoạt động ngoài trời “ Quan s¸t con cá ”. Sau khi quan sát 
 con cá xong cô cho trẻ làm quen bài hát ‘ Cá vàng bơi’. Thông qua đó trẻ được làm 
 quen với bài hát mới, đồng thời cô giáo dục trẻ biết chăm sóc bảo vệ các con vật 
 sống ở dưới nước. Cô giáo hình thành cho trẻ tình yêu thiên nhiên cuộc sống .
* Hoạt động góc :
 Tôi luôn thay đổi trang trí ở góc âm nhạc thật sinh động theo chủ điểm để gây 
 hứng thú lôi cuốn trẻ . Góc âm nhạc là nơi trẻ có điều kiện để thể hiện khả năng ca 
 hát của mình, trẻ có thể làm quen, ôn luyện, cũng cố và vận dụng phát triển khả 
 năng âm nhạc vốn có của mình. Tại đây trẻ trẻ hát hay nghe nhạc, lời bài hát qua 
 băng, đĩa...
 Ví dụ : Chủ điểm thực vật tôi làm mũ âm nhạc dưới dạng hoa, lá Do ®Æc ®iÓm cña løa tuæi MÉu gi¸o nªn gi¸o dôc trÎ cÇn tiÕn hµnh theo 
phương châm “ Hạc mà chơi - chơi mà hạc ”theo chương trình gi¸o dôc mÇm no míi 
.Mét giê häc ©m nh¹c c« gi¸o x©y dùng theo c¸c c¸ch kh¸c nhau , mçi mét tiÕt häc 
chän mét phÇn träng t©m chñ yÕu trong mét ho¹t ®éng . Träng t©m lµ ca h¸t th× néi 
dung chÝnh lµ tËp cho trÎ h¸t thuéc bµi h¸t, h¸t râ lêi, ®óng nh¹c .
 Sau khi ®· chuÈn bÞ, tôi tiạn hành nghiên cạu phương ph¸p d¹y kü n¨ng ca h¸t
cho trÎ, t«i lu«n cã ý thøc tù häc hái, tù rÌn luyÖn . Lên lạp nhạ nhàng, phương pháp
sử dông gi¸o cô trùc quan sinh ®éng, linh ho¹t, c¸ch trß chuyÖn vµo bµi ng¾n gän ®Ó
¸p dông gi¸o cô trùc quan cña m×nh tèt h¬n .
 Trưạc mại tiạt dạy tôi luôn giành nhiạu nhiạu thại gian cho viÖc nghiên cạu bài dạy 
đạ nhạm tìm ra phương pháp hay phù hạp vại lạp mình dạy, chuạn bạ đạy đạ đạ dïng, 
®¶m b¶o yªu cÇu cña bµi häc .
 VÝ dô: Trưạc khi dạy bài h¸t " Cá vàng bơi" .T«i chuÈn bi 1 ®o¹n b¨ng cho trÎ 
xem vÒ h×nh ¶nh các con vật sống dưới nước sau ®ã trß chuyện dÉn d¾t vµo bµi ®Ó g©y 
høng thó cho trÎ vµo giê häc. Ngoµi ra t«i chuÈn bÞ mò ©m nh¹c, ...
 Muèn giê d¹y kü n¨ng ca h¸t cho trÎ ®¹t kÕt qu¶ cao ®ßi hái c« gi¸o ph¶i h¸t
®óng nh¹c , c« sử dông ®µn, băng đĩa, nh¹c cô, trang phục đạ trạ đưạc làm quen vại 
nh¹c, c« h¸t cµng hay cµng thu hót trÎ vµo giê häc. Khi h¸t c« thÓ hiÖn t×nh c¶m s©u 
s¾c bµi h¸t , c« giíi thiÖu dÉn d¾t hay cã néi dung ®Ó trÎ h¸t cïng c« c¶ bµi .C« chuÈn 
bÞ thªm nh¹c cô cho trÎ . Líp t«i s÷ dụng ph¸ch gâ, trèng l¾c b»ng long bia, hép s÷a
,kh«ng nh÷ng d¹y trÎ kü n¨ng ca h¸t mµ t«i cßn d¹y trÎ kü n¨ng vËn ®éng theo nh¹c
đạ giạp trạ cạm nhËn đưạc âm nhạc , giúp trạ đưạc hạn nhiên h¬n .
 Thông thưạng khi tiạn hành dạy ca hát cho trạ, cô giáo hay sữa sai cho trÎ theo dạ 
kiạn cạa mình mạt cách máy móc, rËp khuôn mà chưa nghĩ đạn kạ năng cho trạ. Vì vËy, giáo 
viên sạa sai cho trạ đã nạm đưạc khái quát bài nên chú ý sạa sai khi trạ hát sai vÒ mét 
sè lçi sai.
 + Sai vÒ tiÕt tÊu, giai ®iÖu cña bµi h¸t.
 + TrÎ h¸t sai vÒ ©m ®iÖu, luyÕn l¸y cña bµi h¸t.
 + TrÎ h¸t sai vÒ mét sè lêi ca.
 + Trạ hát sai vạ âm thanh, cưạng đạ có khi hát quá to khi hát nhạ quá, phong cách 
thạ hiÖn chưa mạm mại.