Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ Mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi)

 I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
 Trong đời sống xã hội, giáo dục và đào tạo là lĩnh vực có vai trò quan 
trọng đối với mọi quốc gia, dân tộc ở mọi thời đại. Trong xu thế phát triển tri 
thức ngày nay, giáo dục - đào tạo được xem là chính sách, biện pháp quan trọng 
hàng đầu để phát triển ở nhiều quốc gia trên thế giới và Việt Nam không phải là 
ngoại lệ.
 Con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực cho sự phát triển xã hội, muốn 
phát triển xã hội phải chăm lo nhân tố con người về thể chất và tinh thần, nhất là 
về học vấn, nhận thức về thế giới xung quanh để họ có thể góp phần xây dựng 
và cải tạo xã hội. Bác Hồ đã từng nói: “Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu” bởi 
không có tri thức, hiểu biết về xã hội, tự nhiên và chính bản thân mình, con 
người sẽ luôn lệ thuộc, bất lực trước những thế lực và sức mạnh cản trở sự phát 
triển của dân tộc, đất nước mình.
 Giáo dục góp phần nâng cao dân trí ở mọi quốc gia, dân tộc. Ngày nay, 
giáo dục và đào tạo còn góp phần tạo ra hệ thống giá trị xã hội mới. Trong nền 
kinh tế tri thức hiện nay, tri thức là sản phẩm của giáo dục và đào tạo, đồng thời 
là tài sản quý giá nhất của con người và xã hội. Sở hữu tri thức trở thành sở hữu 
quan trọng nhất được các nước thừa nhận và bảo hộ. Nguồn lực phát triển kinh 
tế - xã hội ở mỗi quốc gia, dân tộc từ tài nguyên, sức lao động cơ bắp là chính 
chuyển sang nguồn lực con người có tri thức là cơ bản nhất.
 Chăm sóc - giáo dục trẻ em ngay từ những tháng năm đầu tiên của cuộc 
sống là một việc làm hết sức cần thiết và có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong sự 
nghiệp chăm lo đào tạo và bồi dưỡng thế hệ trẻ trở thành những con người tương 
lai của đất nước. Việt Nam đang có một bước chuyển mình mạnh mẽ trên con 
đường đi đến xây dựng cuộc sống ấm no, văn minh và hạnh phúc. Trẻ em hôm 
nay là thế giới ngày mai , trẻ em sinh ra có quyền được chăm sóc và bảo vệ, 
được tồn tại, được chấp nhận trong gia đình và cộng đồng. Vì thế, giáo dục con 
người ở lứa tuổi mầm non vừa là quyền lợi, vừa là nghĩa vụ của mỗi con người 
đối với xã hội, đối với cộng đồng. 
 1 hướng trong không gian. Góp phần rèn luyện và phát triển cảm giác nhịp điệu, 
khả năng cảm nhận cái đẹp qua vận động nhanh nhẹn, nhịp nhàng, đúng tư thế, 
sự hứng thú đối với các loại vận động và đối với hoạt động tập thể. Rèn luyện 
tính trung thực, tính tổ chức kỷ luật, tinh thần tập thể, lòng dũng cảm, tự tin và 
khả năng tự quản, tự lập cho trẻ. Hình thành cho trẻ những thói quen vận động 
cần thiết cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ. Thời gian vừa qua, Phòng GD&ĐT Quận 
Long Biên cũng đã tổ chức chuyên đề “Phát triển vận động cho trẻ trong trường 
mầm non” với nhiều hình thức khác nhau, đặc biệt là tổ chức nhiều tiết kiến tập 
về bộ môn Giáo dục thể chất cho đội ngũ cán bộ giáo viên mầm non trong quận 
cùng tham gia học tập và rút kinh nghiệm để nâng cao khả năng dạy bộ môn 
Giáo dục thể chất cho trẻ mầm non sao cho đạt hiệu quả cao nhất.
 Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện còn gặp nhiều khó khăn, tình hình 
sức khoẻ còn nhiều vấn đề đáng lo ngại. Nhiều trẻ mắc bệnh còi xương, suy dinh 
dưỡng, các bệnh đường hô hấp, các bệnh đường ruột các điều kiện đảm bảo và 
chăm sóc sức khoẻ của trẻ còn nhiều thiếu thốn. Cơ sở vật chất ở các trường và 
gia đình còn thiếu thốn, chưa đảm bảo vệ sinh môi trường cho trẻ sinh hoạt, học 
tập. Vì vậy, giáo dục thể chất cho trẻ em ở nước ta cần được tiến hành một cách 
mạnh mẽ toàn diện, cần được sự quan tâm ủng hộ của toàn xã hội, tạo điều kiện 
cho trẻ được phát triển tốt nhất. 
 Vì thế, là một giáo viên mầm non, tôi rất quan tâm tới vấn đề giáo dục 
thể chất cho trẻ nên tôi đã thực hiện một số biện pháp giáo dục để nâng cao thể 
chất cho trẻ tại lớp tôi, qua một thời gian áp dụng tôi rút ra một số kinh nghiệm 
và xin chia sẻ qua đề tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục thể 
chất cho trẻ Mẫu giáo nhỡ (4 – 5 tuổi)”.
2. CƠ SỞ THỰC TIỄN
 Ở lứa tuổi mẫu giáo, nền móng của sức khoẻ và sự phát triển thể chất đầy 
đủ đã vững vàng và bắt đầu hình thành những thói quen và tính cách. Đây là thời 
 3 - Giáo viên nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ nắm vững phương pháp của bộ 
môn giáo dục thể chất.
 - Một số phụ huynh rất nhiệt tình kết hợp với giáo viên trong việc giáo 
dục trẻ và hỗ trợ về các nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ giáo 
dục thể chất.
b. Khó khăn:
 - Số lượng trẻ trên một lớp còn đông nên giáo viên còn gặp khó khăn 
trong việc chăm sóc giáo dục trẻ.
 - Phương pháp và cách tổ chức các hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ 
của giáo viên chưa hiệu quả, chưa phát huy được tính tích cực của trẻ trong giờ 
học và các hoạt động giáo dục thể chất
 - Một số phụ huynh còn chưa thực sự quan tâm đến việc giáo dục thể chất 
cho trẻ.
 - Thể lực cũng như khả năng vận động của trẻ phát triển không đồng đều. 
 - Theo khảo sát đầu năm tôi thu được kết quả sau:
 Các mặt phát triển Đạt Chưa đạt
 của trẻ Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ %
1. Phát triển thể lực 52 / 55 94.5 3 / 55 5.5
2. Thói quen vệ sinh 41 / 55 74.5 14 / 55 25.5
3. Kỹ năng vận động 40 / 55 72.7 15 / 55 27.3
 II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO
 5 Hoạt động ngoài trời ( Nhóm 1)
 9h30 – 9h45 Vệ sinh cá nhân
 9h45 – 10h30 Hoạt động góc
 10h3 – 10h45 Vệ sinh rửa tay
 10h45 – 11h30 Ăn trưa
 11h30 – 14h00 Vệ sinh - ngủ trưa
 14h00 – 14h30 Vệ sinh cá nhân - Vận động nhẹ.
 14h30 – 15h00 Ăn quà chiều
 15h00 – 16h30 Sinh hoạt chiều
 16h30 – 17h30 Trả trẻ
 Với kế hoạch hoạt động một ngày của trẻ như trên tôi đã chú trọng vào 
một số thời gian cụ thể để rèn kỹ năng vận động và giáo dục thể chất cho trẻ cụ 
thể:
 - Thể dục buổi sáng hàng ngày có ý nghĩa to lớn về giáo dục và sức khỏe 
cho trẻ em, đặc biệt là trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo và mầm non. Tập những bài tập 
đơn giản vào thể dục buổi sáng trẻ sẽ tích lũy sảng khoái cho cả ngày. Vì vậy 
hàng ngày tôi duy trì thường xuyên các buổi tập thể dục sáng với những bản 
nhạc vui nhộn để tạo hứng thú cho trẻ.
 - Vì lớp có số lượng trẻ đông nên ở hoạt động chung chúng tôi chia lớp 
thành 2 ca để đảm bảo trẻ nào cũng được tham gia vào hoạt động, với hoạt động 
chung là các môn học trẻ được phát triển từ những vận động nhỏ nhất như vận 
động của các ngón tay khi cầm bút vẽ đến các vận động của toàn cơ thể trong 
các giờ học giáo dục thể chất hay vận động theo nhạc Và với hoạt động ngoài 
trời là cơ hội giúp trẻ tham gia vào mọi hoạt động giúp trẻ tăng cường phát triển 
thể lực và vận động tại không gian sân trường rộng rãi thoáng mát.
 - Tại các giờ Hoạt động góc trẻ được tham gia vào rất nhiều góc chơi, 
thông qua các góc chơi tôi giúp trẻ phát triển các kỹ năng vận động như: 
 + Tại góc thơ truyện nếu trẻ chỉ ngồi xem truyện tranh thì không có yếu tố 
nào giúp trẻ phát triển vận động nên tôi đã cùng trẻ làm những con rối tay, rối 
 7 Trẻ diễn rối ngón tay truyện Dê đen và dê trắng
 + Góc nghệ thuật trẻ không chỉ làm tranh hay đồ chơi từ các nguyên vật 
liệu phế thải mà tôi còn làm các bức tranh và cho trẻ vận động tạo dáng theo 
những hình ảnh đó Không những thế tại góc nghệ thuật trẻ còn được múa hát, 
vận động theo lời những bài hát đã học thông qua trò chơi Nhìn hình ảnh đoán 
tên và vận động minh họa bài hát đó
 Đặc biệt là tôi luôn hướng dẫn, gợi ý cho trẻ tại các góc chơi để trẻ có sự 
giao lưu đổi vai chơi trong khi chơi nhằm phát triển toàn diện cho trẻ vì nếu trẻ 
chỉ chơi tại một góc trong thời gian dài sẽ gây ra nhàm chán, mất hứng thú khi 
chơi và đặc biệt sự phát triển vận động sẽ không cân đối
 - Với Hoạt động sau khi ngủ dậy tôi luôn cho trẻ vận động nhẹ để giúp trẻ 
tỉnh táo trước khi bước vào hoạt động mới của buổi chiều, để làm được điều đó 
tôi luôn sáng tác và sưu tầm những bài thơ hay những trò chơi dân gian ngắn 
gọn dễ thuộc và có thể cho trẻ tự nghĩ ra những động tác vận động khi đọc thơ.
Ví dụ: Ở chủ đề Động vật tôi cho trẻ chơi trò chơi Năm con cua đá, Con chim 
chích
 9 - Một số trò chơi vận động theo lời như:
 Nào ta cùng chơi
 Trò chơi đếm ngón Ngón này là.... em
 Ngón này là ông Đi ngủ ban đêm
 Ngón này là... bà Ban ngày đi học
 Ngón này là... cha Được đọc được chơi
 Ngón này là ... mẹ Và học đếm ngón
 Ngón này là ...chị Ngón này là ông
 Ngón này là ...anh Ngón này là bà..
 Con muỗi
 Có con muỗi Úi chà chà!
 Vo ve , vo ve Úi chà chà!
 Đốt cái tay Giang tay ra
 Đốt cái chân Vỗ con muỗi 
 Rồi bay đi xa, đi xa Đánh đét
 Con muỗi “ Bẹp”
2. Giáo dục các thói quen vệ sinh cho trẻ:
 Giáo dục thói quen vệ sinh cho trẻ là một nội dung không thể thiếu được 
trong việc giáo dục thể chất và hình thành nhân cách cho trẻ. Bởi khi trẻ biết vệ 
sinh thân thể, vệ sinh ăn uống, vệ sinh quần áo, và môi trường xung quanh sẽ 
tăng cường khả năng miễn dịch cho trẻ, giúp ngăn chặn những ảnh hưởng xấu từ 
môi trường xung quanh đến trẻ. Tuy nhiên, khả năng nhân thức cũng như vận 
động của trẻ còn hạn chế nên chúng ta cần hình thành, rèn luyện những thói 
 11 - Sau khi ăn phải lau miệng uống nước, xúc miệng nước muối Hướng 
dẫn trẻ lao động một số việc nhẹ nhàng như tự cất ghế, dọn dẹp một số dụng cụ 
ăn uống
 * Vệ sinh môi trường: Môi trường sống có trong lành thì cơ thể mới 
không bị lây nhiễm các loại bệnh tật và như vậy cơ thể mới phát triển khỏe 
mạnh. Chính vì vậy việc giáo dục trẻ biết giữ gìn vệ sinh môi trường cũng rất 
quan trọng trong việc phát triển thể chất cho trẻ. Với các bé học sinh lớp tôi là 5 
tuổi trẻ đã có ý thức về bảo vệ môi trường nên tôi thường xuyên nhắc nhở trẻ đi 
vệ sinh đúng nơi quy định, không vứt rác bừa bãi, không làm bẩn nhà và lớp 
học. Đồng thời còn giáo dục trẻ một số công việc nhỏ như nhổ cỏ, nhặt lá, lau đồ 
chơi để môi trường học tập và sinh hoạt của các con luôn sạch sẽ, gọn gàng
 Để trẻ có thể tham gia và thực hiện tốt việc vệ sinh môi trường ở trường 
và lớp tôi đã tham mưu với Ban giám hiệu nhà trường huy động xã hội hóa cùng 
phụ huynh trang bị thêm nhiều thùng rác có nắp đậy và bố trí ở mọi chỗ dễ nhìn, 
dễ thấy ở trong trường.
 Không chỉ như vậy tôi còn dạy trẻ biết phân loại rác thải để tốt cho môi 
trường sống: 
 + Những loại rác có thể tái chế được như vỏ chai, lon bia, vỏ hộp sữa, 
giấy vụn trẻ bỏ gọn vào một thùng hoặc có thể đưa cho cô để cùng cô tạo nên 
những đồ chơi ngộ nghĩnh phục vụ cho những giờ vui chơi.
 + Với những loại rác dễ phân hủy trẻ cũng để riêng, và đặc biệt tôi dạy trẻ 
không sử dụng túi nilong bừa bãi vì túi nilong không thể phân hủy được khi vứt 
bừa bãi ra môi trường, nhắc trẻ về nói với bố mẹ cùng hạn chế sử dụng túi 
nilong
 13 Trẻ cùng cô chăm sóc cây cảnh trong trường
- Để trẻ có thể tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường bản thân các cô 
giáo lớp tôi cũng luôn luôn ý thức phải làm gương cho trẻ học tập, đồng thời các 
cô giáo cũng thường xuyên trao đổi với các bậc phụ huynh để tạo điều kiện cho 
trẻ về nhà được vận dụng những kỹ năng đã học để thói quen được hình thành 
và bền bỉ hơn.
 15