Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy vận động cho trẻ 4-5 tuổi

 MỤC LỤC
 TÊN DANH MỤC TRANG SỐ
Phần I: Phần mở đầu
I.Đặt vấn đề
II.Giải quyết vấn đề
1.Cơ sở lý luận
a.Khái niệm về vận động theo nhạc
b.Đặc điểm khả năng vận động theo nhạc của trẻ 4-5 tuổi
2.Cơ sở thực tiễn
3.Các biện pháp nâng cao chất lượng dạy vận động theo 
nhạc cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi.
3.1.Biện pháp 1
3.2.Biện pháp 2
3.3.Biện pháp 3 
3.4.Biện pháp 4
3.5.Biện pháp 5
4.Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm
III.Kết luận và những kiến nghị
1.Kết luận
2.Đề nghị Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy vận động cho trẻ 4-5 tuổi
 Đối với trẻ Mẫu giáo, do đặc điểm hồn nhiên, ham hoạt động nên 
mối quan hệ giữa âm nhạc và vận động được hình thành dễ dàng. Các bài 
hát, bản nhạc tạo cho trẻ những cảm xúc mạnh, trẻ vận động phù hợp với 
đặc tính của âm nhạc. Ở đây âm nhạc giữ vai trò chủ đạo còn vận động là 
công cụ thể hiện hình tượng âm nhạc.
 Vận động theo nhạc giúp trẻ phát triển cảm giác, nhịp điệu, sự khéo 
léo, khả năng phản ứng nhanh và đúng các ấn tượng nghe được trong âm 
nhạc. Ngoài ra còn làm thoả mãn nhu cầu tình cảm của trẻ, trẻ được bộc 
lộ cảm xúc, giao tiếp với bạn bè.
 Hiện nay, chương trình âm nhạc đang được phổ biến rộng rãi trong 
các trường Mầm non, nhằm giúp cho việc thực hiện giáo dục âm nhạc 
cho trẻ theo đúng chương trình quy định, đồng thời giúp giáo viên có 
được những cơ hội và điều kiện thể hiện khả năng của mình. Tuy nhiên 
trong thực tế, nhiều giáo viên chưa chú ý hình thành kỹ năng vận động 
theo nhạc cho trẻ, chưa vận dụng lý thuyết vào thực tiễn, chưa có biện 
pháp thiết thực trong quá trình dạy trẻ, dẫn tới kết quả chưa đạt được so 
với yêu cầu. Do vậy, việc áp dụng biện pháp tiên tiến để dạy trẻ Mẫu 
giáo vận động theo nhạc là rất cần thiết, cần được chú trọng.
 Nhận thức được tầm quan trọng của việc dạy trẻ vận động theo 
nhạc, tôi nghiên cứu để tìm ra “Một số biện pháp nâng cao chất lượng 
dạy vận động theo nhạc cho trẻ Mẫu giáo 4 – 5 tuổi
 1/17 Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy vận động cho trẻ 4-5 tuổi
 b. Đặc điểm khả năng vận động theo nhạc của trẻ 4 – 5 tuổi: 
 Vận động theo nhạc giáo dục nhịp điệu cho trẻ bằng sự vận động 
của cơ thể, phù hợp với tính năng động của trẻ.
 Trẻ 4 - 5 tuổi biết chuyển động nhịp nhàng theo tính chất của nhạc, 
thay đổi bước chuyển động theo điệu nhạc , từ tốc độ nhịp nhàng có thể 
chuyển sang tốc độ nhanh hơn hoặc thực hiện các bước nhảy: Bước nhảy 
thẳng, xoay tròn, biết xoay xung quanh bạn và nhảy vòng tròn một mình, 
nhảy đổi nhóm, từ nhóm nhảy toả ra theo các hướng rồi tụ lại, nhảy có 
cầm đạo cụ, biết chuyển đội hình đơn giản, làm các đông tác nhảy chân 
sáo, đá chéo chân, cùng với người lớn tập dượt các bài hát, truyền đạt 
các bài mẫu trò chơi.
 Trẻ 4 - 5 tuổi có khả năng sử dụng các nhạc cụ như phách tre, xắc 
xô, tróng đệm theo nhịp, tiết tấu chậm. Có thể thổi kèn cho các giai điệu 
đơn giản trên cơ sở 1 - 2 âm thanh.
2.Cơ sở thực tiễn:
 * Thuận lợi: 
 - Lớp học luôn được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường 
đầu tư cơ sở vật chất như mua sắm dụng cụ âm nhạc cho trẻ, tạo điều 
kiện cho lớp được sử dụng đồ dùng hiện đại như đàn Oocgan, ti vi , đầu 
băng
 - Trường tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên đi học nâng cao trình 
độ chuyên môn. Vào các dịp hè, chúng tôi được đi học bồi dưỡng chuyên
môn của phòng giáo dục và đào tạo mở. Dự các buổi chuyên đề của 
phòng, chuyên đề của trường, dự giờ đồng nghiệp tạo điều kiện tôi được 
học tập, củng cố kiến thức nghiệp vụ.
 - Giáo viên có kế hoạch chương trình ngay từ đầu năm học.
 - Lứa tuổi trẻ tương đối đồng đều.
 1/17 Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy vận động cho trẻ 4-5 tuổi
 - Trẻ chưa được ôn luyện vân động theo nhạc nhiều.
 - Hình thức tổ chức lớp chưa linh hoạt, chưa kích thích hứng thú 
 cho trẻ hoạt động.
3. Các biện pháp nâng cao chất lượng dạy vận động theo nhạc cho trẻ mẫu 
giáo 4-5 tuổi.
 3.1.Biện pháp 1:Làm mẫu chuẩn vận động theo nhạc và có sáng 
 tạo.
 Âm nhạc là trừu tượng nhưng có tính giáo dục nghệ thuật sâu sắc. Vì 
vậy việc sớm tư duy trực quan và kích thích những yếu tố ban đầu là rất 
cần thiết. Vai trò của cô giáo trong vấn đề này là phải tạo được sự 
hướng thú để trẻ say mê, ham thích hoạt động nghệ thuật. Vì vậy trước 
khi cho trẻ hoạt động nghệ thật cô cần có những hình thức gợi mở, dẫn 
dắt giới thiệu và được xem cô biểu diễn mẫu với mức độ hoàn thiện nhất.
 Làm mẫu là biện pháp quan trọng nhằm mục đích cho trẻ tri giác toàn 
vẹn (Tri giác âm nhạc và vận động trong một khối thống nhất).
 * Dạy trẻ vỗ tay hoặc sử dụng đồ chơi âm nhạc gõ đệm theo hát 
cũng có nhiều cách dạy. Giáo viên cần căn cứ vào loại nhịp, cấu trúc 
hình tiết tấu của bài hát để chọn hình thức vỗ tay, gõ đệm và cách dạy 
cho phù hợp. Trong chương trình cải cách của lớp Mẫu giáo 4 - 5 tuổi 
thường có cách:
 - Dạy vỗ tay (hoặc gõ) theo nhịp: Vỗ tay hoặc gõ một tiếng vào 
phách mạnh, (đầu ô nhịp) phách yếu nghỉ. 
Ví dụ: Trong bài : Em yêu cây xanh có câu:
Em rất thích trồng nhiều cây xanh.Cho con chim nhảy nhót trên cành
 - Dạy vỗ tay (hoặc gõ) tiết tấu chậm: Vỗ tay hoặc gõ 3 tiếng, mỗi 
tiếng bằng một nốt đen, rồi nghỉ bằng một tiếng(Vỗ tay hoặc gõ vào 
phách mạnh ở đầu ô nhịp)
Ví dụ: Dạy trẻ vỗ tay theo tiết tấu chậm bài Cháu thương chú bộ đôi
 1/17 Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy vận động cho trẻ 4-5 tuổi
xô (úp xắc xô vào trong lòng bàn tay) khi gõ thì gõ xắc xô vào lòng bàn 
tay trái sau đó đưa hai tay rộng ra nghỉ bằng một phách. 
 * Trong tổ chức có nhiều người tham gia vận động, di chuyển 
đội hình, múa động tác cháu trai khác động tác cháu gáiMuốn thể hiện 
toàn vẹn trong sự kết hợp với âm thanh âm nhạc cùng một lúc là không 
thể được. Vì vậy để đảm bảo tính toàn vẹn của tri giác, tôi cần sử dụng 
biện pháp trình bày cùng với lời giải thích động tác của các cháu trai 
trước, động tác của các cháu gái sau. Có thể giải thích dưới hình thức 
dựng hình ảnh mô phỏng hoặc chỉ dẫn ngắn gọn, dễ hiểu. Ví dụ khi dạy 
trẻ vận động minh hoạ bài: Chú bộ đội có động tác hai tay vung tự nhiên 
chân dậm mạnh, cô có thể nói: “Hai tay các con vung tự nhiên, chân dậm 
mạnh như chú bộ đội đang hành quân đấy các con ạ.” 
 Trong chương trình một số bài múa đã có biên soạn động tác múa 
gợi ý, song cô có thể dạy trẻ phối hợp các động tác tay chân, thân hình 
và thể hiện qua nét mặt kết hợp với âm nhạc.
Ví dụ: Trong sách Chăm sóc giáo dục Mẫu giáo và hướng dẫn thực hiện 
(4 - 5 tuổi ) không biên soạn động tác múa bài: Cháu yêu bà của tác giả 
Xuân Giao. Dựa vào đặc điểm của lớp tôi các cháu có khả năng múa 
được những động tác đơn giản, dựa vào nội dung của bài hát tôi đã sáng 
tạo ra động tác cho phần dạo nhạc đầu, động tác của 4 câu hát, phần 
nhạc kết. 
- Phần dạo nhạc đầu: Đứng thẳng, chân đứng rộng bằng vai, hai tay đưa 
lên cao và đưa sang hai bên theo nhịp bài hát.
- Động tác 1: “Bà ơi bàlắm” Một tay dang rộng ra trước rồi từ từ ấp 
vào ngực vào từ “lắm”, kết hợp với nhún chân.
- Động tác 2: “Tóc bà trắng.mây” Hai tay đưa trên đầu vuốt nhẹ xuống 
hai bên ngực, kết hợp nhún chân vào tiếng “mây”
 1/17 Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy vận động cho trẻ 4-5 tuổi
- Sử dụng đồ dùng điện tử hiện đại như: Đàn Oocgan, ti vi, đầu đĩa, vi 
tính
- Tôi vẽ tranh, sưu tầm tranh ảnh từ hoạ báo, lịchcó nội dung về hoạt 
động âm nhạc, nội dung bài sắp học để trang trí hoặc làm đồ dùng cho 
giảng dạy.
- Tôi chuẩn bị đồ chơi âm nhạc, bởi vì đồ chơi là nhu cầu tự nhiên không 
thể thiếu đối với cuộc sống của trẻ. Đồ chơi có 2 loại chủ yếu:
 * Đồ chơi công nghiệp: Đàn, xắc xô, trống, kèn, mõ, trang phục
 * Đồ chơi tự tạo: Đồ chơi tự tạo có muôn hình muôn vẻ bởi chúng 
được tạo ra từ những vật sẵn có, dễ kiếm, dễ làm. Nguồn gốc của đồ chơi 
tự tạo là vô tận. Làm đồ chơi tự tạo là hoạt động sáng tạo và độc đáo. Có 
thể dùng luôn những đồ vật thông thường trong sinh hoạt hàng ngày, sử 
dụng trực tiếp những vật liệu tự nhiên làm đồ chơi và bằng những vật 
liệu thu lượm được.
Ví dụ: 
 + Vỏ hộp sữa làm trống cơm.
 + Tận dụng vải vụn của thợ may làm hoa cài tay.
 + Mút xốp làm mũ múa..v.v
 Tôi xây dựng góc hoạt động âm nhạc với cách trang trí đẹp, nhiều 
đồ chơi đảm bảo an toàn, đa dạng về chủng loại, chất liệu. Các đồ chơi 
được sắp xếp sao cho gọn gàng, dễ lấy, dễ cất.
3.3.Biện pháp 3: Ứng dụng công nghệ thông tin vào trong dạy học: 
 Đất nước ta hiện nay đang trong giai doạn phát triển công nghiệp 
hoá, hiện đại hoá cùng với sự bùng nổ công nghệ thông tin. Để đáp ứng 
nhu cầu của xã hội, hiện nay các cấp học rất cần được ứng dụng công 
nghệ thông tin vào trong giảng dạy . Việc ứng dụng công nghệ thông tin 
vào trong giảng dạy ở cấp học mầm non làm đa dạng hoá hình thức dạy
 1/17 Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy vận động cho trẻ 4-5 tuổi
 Lớp Mẫu giáo nhỡ 4 - 5 tuổi tôi chủ nhiệm thực hiện theo chương 
trình cải cách. Giáo dục âm nhạc cho trẻ gồm 4 hoạt động đó là hát, 
nghe, vận động, trò chơi. Xét tính chất kết hợp thì mỗi tiết có trọng tâm 
khác nhau. Riêng vận động theo nhạc trọng tâm vào tiết 3, còn các tiết 
khác vận động theo nhạc là nội dung kết hợp. Chính vì đó mà tôi đưa ra 
yêu cầu về nội dung vận động theo nhạc cho từng loại tiết khác nhau. 
Dạy trẻ vận động lần 1 (tiết 3) Yêu cầu trẻ bắt chước vận động theo giáo 
viên đúng nhịp điệu, đúng động tác. Dạy trẻ vận động lần 2-3-4 (tiết 4, 
tiết 1 mới, tiết 2 mới) thì yêu cầu tăng dần, trẻ không những tập đúng 
động tác mà còn biết phối hợp các động tác, thay đổi vị trí đội hình theo 
âm nhạc và thể hiện diễn cảm.
Ví dụ: Dạy vận động gõ đệm theo nhịp theo bài Thật là hay. Dạy vận 
động lần 1 trẻ biết cách cầm dụng cụ âm nhạc và sử dụng đúng nhịp 
điệu, đúng động tác. Dạy vận động lần 2-3-4 mức độ tăng dần lên, trẻ 
không những tập đúng nhịp, đúng động tác mà trẻ có thể phối hợp các 
động tác như là nhóm nhún theo nhịp, nhóm gõ đệm theo nhịp, nhóm 
vận động minh hoạ. Hoặc thay đổi vị trí, kết nhóm 3 vận động minh hoạ 
(có trẻ làm chim Sơn ca, có trẻ làm chim hoạ mi, có trẻ làm chim oanh.) 
Đặc biệt trẻ biết thể hiện sự vui tươi, hồn nhiên trong vận động.
 Tôi đã tích cực làm việc trực tiếp với nhóm, cá nhân để giúp 
trẻ thực hiện tốt hoạt động âm nhạc. Trẻ hoạt động không bị áp đặt để 
phát huy năng lực bản thân, được trao đổi, nhận xét để trở lên năng động 
hơn. Chính vì vậy, trong vận động theo nhạc, trẻ tự do thể hiện nhiều 
cách khác nhau, không nhất thiết yêu cầu mọi trẻ vận động giống nhau. 
3.4.2 Dạy trẻ ở mọi lúc, mọi nơi:
 - Vận động theo nhạc trong giờ đầu đón trẻ, cuối buổi trả trẻ.
 1/17 Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy vận động cho trẻ 4-5 tuổi
 - Vận động theo nhạc trong giờ hoạt động chiều: Cô có thể tổ chức 
cho trẻ hoạt động âm nhạc theo ý muốn, trẻ hát, múa, gõ đệm theo bài 
hátcô khuyến khích cả lớp cùng tham gia. Đây là cơ hội để trẻ học hỏi 
lẫn nhau, chia sẻ cảm xúc và cùng hợp tác biểu diễn.
3.5.Biện pháp 5: Tổ chức cho trẻ trong ngày hội, ngày lễ:
 Vào ngày lễ hội như ngày khai giảng, ngày nhà giáo Việt Nam, tết 
trung thulà những ngày có hình thức tổ chức quan trọng trong việc tạo
ra môi trường âm nhạc phong phú và sinh động. Ngày lễ, ngày hội có các 
hoạt động nghệ thuật đa dạng như hát, múa, đóng kịchtạo cho trẻ niềm 
phấn khởi, vui vẻ, những cảm xúc mới mẻ, tăng cường khả năng cảm thụ 
âm nhạc, mở rộng nhận thức cho trẻ. Hng ngày, tôi luôn chú ý thường 
xuyên rèn những kỹ năng vận động theo nhạc Khi nhà trường có kế 
hoạch tổ chức tôi lựa chọn các nội dung phù hợp để luyện tập, chuẩn bị 
trang phục cho trẻ. Khi biểu diễn tôi nhận thấy ở trẻ rất hào hứng, tự tin, 
có ý thức trong khi biểu diễn.
4.Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm.
 Sau khi tôi sử dụng một số biện pháp trên áp dụng vào việc dạy vận 
động theo nhạc cho trẻ lớp Mẫu giáo nhỡ 4 - 5 tuổi. Cuối năm học 2019 - 
2020 ( Cuối tháng 3) tôi tiến hành đưa ra thêm bài tập kiểm tra kỹ năng 
vận động theo nhạc của trẻ đã tham gia thực hiện những bài tập trước.
 Bài tập: Con hãy gõ đệm theo nhịp bài Một con vịt của tác giả Kim 
Duyên.
 Kết quả: 
 + Có 38 trẻ thực hiện đạt chiếm 90%
 + Có 3 trẻ thực hiện chưa đạt chiếm 10% 
 KỸ NĂNG VẬN ĐỘNG THEO NHẠC CỦA TRẺ 4 – 5 TUỔI
 KỸ NĂNG VẬN ĐỘNG BÀI TẬP 1 BÀI TẬP 2
 Đạt Không đạt Đạt Không đạt
SỬ DUNG CÁC BIỆN PHÁP 
 1/17