Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp hình thành thói quen bảo vệ sức khỏe thông qua các hoạt động hằng ngày cho trẻ 4-5 tuổi

 UBND HUYỆN VĨNH BẢO
 TRƯỜNG MẦM NON VINH QUANG
 BẢN MÔ TẢ SÁNG KIẾN
Một số biện pháp hình thành thói quen bảo vệ sức khoẻ thông qua 
 các hoạt động hàng ngày cho trẻ 4-5 tuổi
 Tác giả: Nguyễn Thị Nguyệt
 Trình độ chuyên môn: Đại học sư phạm mầm non
 Chức vụ: Giáo viên
 Nơi công tác: Trường Mầm non Vinh Quang 
 Ngày 06 tháng 01 năm 2023
 Ngày 05 tháng 02 năm 2021 + Trẻ hứng thú, sôi nổi khi tham gia vào các hoạt động vệ sinh hàng ngày 
cùng cô và các bạn.
 + Môi trường vệ sinh sạch sẽ, đầy đủ các điều kiện vật chất, trường lớp 
rộng rãi, thoáng mát giúp trẻ thực hiện các hoạt động vệ sinh một cách dễ dàng.
 + Nhận được sự quan tâm và ủng hộ nhiệt tình của Ban giám hiệu nhà 
trường, được trang bị đầy đủ về cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng tranh ảnh 
 về hành vi thói quen bảo vệ sức khoẻ cũng như hoạt động vui chơi của trẻ.
 + 100% trẻ ăn bán trú tại trường nên giáo viên có nhiều điều kiện tiếp xúc 
với trẻ và dạy trẻ mọi lúc mọi nơi.
 - Hạn chế:
 + Những giải pháp đã áp dụng chưa tận dụng triệt để, tích hợp các hoạt 
động hàng ngày trong việc hình thành thói quen bảo vệ sức khỏe cho trẻ.
 + Việc thực hiện rèn luyện kỹ năng cho trẻ hằng ngày vẫn chưa được 
thường xuyên.
 + Giáo viên chưa thực sự linh hoạt trong việc hình thành cho trẻ thói quen 
bảo vệ sức khỏe mọi lúc mọi nơi, ít tạo điều kiện cho trẻ phát huy tính tích cực, 
tự giác, tự nguyện, chưa biết tận dụng môi trường xung quanh để tác động vào 
từng cá nhân trẻ, làm giàu các biểu tượng cảm xúc cho trẻ. 
 + Giáo viên thường sử dụng phương pháp cũ để rèn thói quen vệ sinh cho 
trẻ, đi theo một mô tuýp có sẵn, thường trẻ đã biết hặc đã thực hiện. Nội dung 
rèn luyện chưa phong phú, chưa thực sự thu hút được sự tập trung chú ý và hứng 
thú của trẻ.
 + Giáo viên tuy có tâm huyết và tinh thần trách nhiệm cao, nhưng chưa đề 
cao việc tuyên truyền phối hợp với gia đình trẻ để cùng phối kết hợp các thói 
quen vệ sinh cho trẻ.
 + Hình thức tổ chức các hoạt động chưa sáng tạo, hấp dẫn và lôi cuốn trẻ 
do đó dẫn tới việc trẻ không hứng thú khi tham gia vào các hoạt động vệ sinh.
 + Một số phụ huynh vẫn coi nhẹ việc rèn vệ sinh cá nhân cho con em 
mình nên chưa thực sự quan tâm.
 III. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến.
 III.1. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến
 Giải pháp 1. Xây dựng kế hoạch lồng ghép vào các chủ đề
 Tôi luôn xác định rằng việc lồng ghép nội dung bảo vệ sức khỏe vào từng 
chủ đề cụ thể là rất cần thiết, vì nó giúp tôi khi nhìn vào đó sẽ biết chủ đề đó tôi 
cần cung cấp cho trẻ những nội dung gì và lựa chọn được các thời điểm phù hợp 
để tích hợp nội dung đó. Cụ thể là: - Hướng dẫn trẻ cách rửa mặt: Xắn cao tay áo, rửa tay sạch trước khi rửa 
mặt. Sau đó trải khăn lên 2 lòng bàn tay, lau 2 mắt trước, di chuyển khăn, lau 
sống mũi, di chuyển khăn, cứ như vậy lau miệng, cằm. Gấp đôi khăn lau từng 
bên má, tiếp tục gấp đôi khăn lần nữa lau cổ, gáy.
 *Chăm sóc răng miệng 
 Mục đích: Giúp trẻ biết cách đánh răng. Rèn và hình thành thói quen giữ 
vệ sinh răng miệng.
 Chuẩn bị: Cốc, bàn chải đánh răng trẻ em, kem đánh răng, nước sạch. 
Tranh hướng dẫn trẻ đánh răng hoặc mô hình hàm răng.
 Tiến hành: Trò chuyện với trẻ về lợi ích của việc đánh răng đúng cách
 - Giới thiệu cho trẻ biết mặt ngoài, mặt trong và mặt nhai của răng (qua tranh 
ảnh và thực tế). Hướng dẫn trẻ cách đánh theo thứ tự hàm trên trước, hàm dưới sau, 
bên phải trước, bên trái sau, chải mặt ngoài đến mặt trong rồi đến mặt nhai.
 - Cô làm mẫu chải từng vùng trên một hàm răng: lòng bàn chải sát đường 
viền lợi, chếch 45 độ so với trục răng, hàm trên hất xuống, hàm dưới hất lên. 
Chải mặt nhai: Đặt lòng bàn chải song song với mặt nhai kéo đi, kéo lại. Đánh 
răng xong phải súc miệng sạch sau đó rửa bàn chải sạch, sau đó cắm vào cốc để 
cán phía dưới, lông bàn chải ở phía trên.
 * Súc miệng
 Mục đích: Trẻ biết cách súc miệng. Rèn và hình thành thói quen giữ vệ 
sinh răng miệng luôn sạch sẽ.
 Chuẩn bị: Nước muối nhạt, cốc, xô đựng nước bẩn
 Tiến hành: Trò chuyện với trẻ để trẻ hiểu vì sao phải súc miệng, súc 
miệng khi nào và súc miệng đúng cách như thế nào?
 Hướng dẫn trẻ cách súc miệng: ngậm một ngụm nước vừa phải (tốt nhất 
nên súc miệng bằng nước muối) súc trong miệng 1, 2 phút, sau đó ngửa cổ để 
súc sạch cổ họng. Chú ý không nên ngụm nhiều nước (để súc miệng được dễ 
dàng nước không bắn ra ngoài), không được nuốt nước súc miệng, súc xong nhổ 
vào bô hoặc xô, dụng cụ đựng nước bẩn.
 *Hoạt động 3: Rửa chân - đi dép, giày
 Mục đích: Trẻ biết rửa chân sạch sẽ, đi dép, dày đúng và trẻ có thói quen 
giữ chân luôn sạch sẽ, đi dép, giày đúng.
 Chuẩn bị: Vòi nước vừa tầm hoặc múc từ trong xô, gáo múc nước.
 Tiến hành: Cô giáo trò chuyện, trao đổi với trẻ, gíup trẻ hiểu tại sao phải 
rửa chân, đi giày dép đúng (rửa chân, đi giày dép để giữ chân luôn sạch, đẹp, 
tránh được bệnh tật. Đi dép, giày đúng giúp trẻ đi lại dễ dàng, không đau chân, 
tránh được tai nạn) Trong giờ chơi hoạt động góc: 
 Tôi thường cho trẻ chơi các trò chơi như: Xây dựng, phân vai, siêu thị... 
Góc phân vai bác sĩ, trẻ biết khám bệnh cho bệnh nhân và dặn dò về một số thói 
quen bảo vệ sức khoẻ như: Ăn đầy đủ 4 nhóm thực phẩm, không ăn quả xanh, 
uống nước lã, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, không đi nắng... Chơi gia 
đình trẻ biết giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, biết chọn mua những thực phẩm tươi, sạch 
rõ nguồn gốc và chế biến hợp vệ sinh 
 Trẻ chơi làm bác sĩ cũng có các kĩ năng vệ sinh rất tốt. Bác sĩ thường tổ 
chức các buổi tuyên truyền về cách chăm sóc cho các bố mẹ như cách rửa tay, 
cần ăn những thức ăn nào để con khỏe mạnh, phát triển tốt. Giáo dục trẻ không 
ngậm đồ chơi, cất dọn đồ chơi đúng nơi quy định sau khi chơi xong.
 Hoạt động ngoài trời: 
 Tham gia hoạt động ngoài trời trẻ được tiếp xúc trực tiếp với các sự vật 
hiện tượng xung quanh vừa gần gũi vừa phong phú, đa dạng. Quan trọng hơn 
nữa là trẻ được hít thở bầu không khí trong lành, tạo điều kiện cho trẻ được tìm 
tòi, khám phá cũng như giúp trẻ tăng cường sức khỏe và thể lực. 
 Dạo chơi sân trường tôi cho trẻ quan sát: Các cây xanh, vườn rau của bé., 
vườn hoa trong khuôn viên. Giáo dục cho trẻ về thói quen làm bạn với môi 
trường như: chăm sóc cây, nhổ cỏ, tưới cây...
 Rèn luyện cho trẻ có thói quen siêng năng, chăm chỉ tích cực trong các 
hoạt động lao động tự phục vụ cũng như lao động bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ 
môi trường góp phần làm cho không khí trong sạch bảo vệ sức khỏe con người.
 Sau giờ chơi cho trẻ rửa tay, vệ sinh sạch sẽ trước khi vào lớp. 
 Trong giờ ăn:
 Tập trung trẻ, yêu cầu trẻ thực hiện rửa tay theo quy trình 6 bước rửa tay 
bằng xà bông.
 Khi trẻ thực hiện các thao tác, tôi luôn quan sát và gợi ý để trẻ tự mình 
tìm ra được những sai sót và có thể sữa chữa những sai sót của mình.
 Trong quá trình chia thức ăn, tôi trò chuyện về các món ăn trẻ ăn trong 
ngày, giáo dục dinh dưỡng từng món ăn cho trẻ. Bên cạnh đó tôi luôn nhắc trẻ 
ăn từ tốn và nhai kĩ, không vừa ăn vừa chơi, không nhặt thức ăn rơi vãi đưa vào 
miệng, cách sử dụng khăn lau miệng, lau tay sau khi ăn. Luôn tạo bầu không khí 
vui vẻ giúp trẻ hào hứng ăn.
 Sau mỗi bữa ăn trẻ được hướng dẫn súc miệng, rửa mặt sạch sẽ trước khi 
đi ngủ. Sau giờ ăn chiều trẻ cũng được rửa mặt, vệ sinh sạch sẽ trước khi về... 
 Trong giờ ngủ: 
 Tôi luôn tạo thói quen cho trẻ đi ngủ và thức dậy đúng giờ để phát triển 
tâm sinh lý cho trẻ. Ví dụ: Thông tin về một số nhóm thực phẩm: Nhóm chất (Đạm, béo, bột 
đường, Vitamin và muối khoáng), dưỡng chất, lượng chất, đặc điểm, hấp thu, 
của từng đối tượng,
 Bên cạnh đó tôi còn trao đổi thăm hỏi tình hình sức khỏe của trẻ để cùng 
phụ huynh đưa ra những giải pháp tốt nhất dành cho trẻ.
 III.2. Tính mới, tính sáng tạo:
 a. Tính mới:
 - Trước xu thế toàn cầu hóa, từ việc nắm bắt được tình hình thực tế của xã 
hội là dịch bệnh, thiên tai đang diễn biến rất phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp tới 
sức khỏe của tất cả mọi người, nhất là với trẻ em, giáo viên đã đưa ra những 
biện pháp giáo dục vệ sinh cho trẻ và giúp trẻ hình thành thói quen tự bảo vệ sức 
khỏe cho chính bản thân mình.
 - Giải pháp trên đã đưa ra được những nội dung giáo dục cụ thể, rõ ràng 
cho các hoạt động trong ngày của trẻ như: hoạt động học,hoạt động góc,hoạt 
động chiều, hoạt động mọi lúc mọi nơi,...qua những hoạt động này giáo viên sẽ 
lồng ghép nội dung giáo dục sức khỏe cho trẻ 4- 5 tuổi trong trường mầm non 
một cách nhẹ nhàng, đạt hiệu quả cao.
 - Giáo viên kịp thời nắm bắt được sự nguy hiểm từ dịch bệnh, từ đó đưa ra 
những biện pháp cụ thể, rõ ràng, hiệu quả trong việc giúp trẻ hình thành thói 
quen bảo vệ sức khỏe cho mình.
 - Trẻ tự ý thức cũng như nâng cao được tính tự giác trong việc bảo vệ sức 
khỏe cho chính mình và những người xung quanh.
 b. Tính sáng tạo:
 - Giải pháp trên đã giáo dục trẻ một cách nhẹ nhàng, linh hoạt. Giáo dục 
trẻ không chỉ trong tiết học mà ở mọi lúc mọi nơi, mọi thời điểm và giáo dục trẻ 
bằng không chỉ bằng lời nói mà bằng những hình ảnh trực quan sinh động. 
 - Giải pháp trên đã lồng ghép một cách tích hợp các hoạt động bảo vệ sức 
khỏe với bảo vệ môi trường thông qua các hoạt động thực hành trải nghiệm.
 - Giáo viên có thể đánh giá được khả năng của từng trẻ qua việc phát động 
phong trào thi đua của lớp, giúp trẻ tự nguyện, tự tin và không ngừng cố gắng để 
đạt được những chỉ tiêu mà giáo viên đưa ra.
 - Tác động trực tiếp vào nhận thức cũng như hành động của phụ huynh 
về các biện pháp bảo vệ sức khỏe cho con em mình mọi lúc mọi nơi và đặc biệt 
trong thời điểm dịch bệnh, thiên tai đang diễn biến hết sức phức tạp.
 III.3. Phạm vi ảnh hưởng, khả năng áp dụng của sáng kiến:
 - Hiện nay dịch bệnh như: Cúm, thủy đậu, chân tay miệng, tiêu chảy... 
đang có những diễn biến phức tạp với mức độ lây lan rất nhanh trong cộng đồng, Đầu năm Cuối năm
 Số Số 
 Nội dung Tỷ lệ Tỷ lệ
 cháu cháu
 Trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động học 15/30 50% 28/30 93%
 Trẻ có ý thức vệ sinh cá nhân: tự rửa tay, lau mặt 13/30 43% 29/30 96%
 Trẻ có ý thức bảo vệ sức khỏe mọi lúc mọi nơi 11/30 36% 28/30 93%
 * Đối với giáo viên:
 - Giáo viên nhận thức được vai trò và ý nghĩa quan trọng của biện pháp, từ 
đó mạnh dạn đưa nhiều hoạt động rèn kỹ năng sống cho trẻ vào chương trình 
giáo dục.
 * Đối với phụ huynh: 
 - Phụ huynh có ý thức hơn về việc chăm sóc,bảo vệ sức khỏe cho trẻ mọi lúc 
mọi nơi, nhất là trong tình hình dịch bệnh ngày càng phức tạp.
 c. Giá trị làm lợi khác:
 - Chia sẻ những kinh nghiệm của mình cho các bạn đồng nghiệp để cùng 
nhau xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực.
 - Tạo được niềm tin với gia đình, nhà trường và xã hội trong việc bảo vệ 
sức khỏe cho trẻ trong trường mầm non. 
 Đề tài nghiên cứu là sự đúc kết kinh nghiêm của bản thân tôi. Khi thực 
hiện đề tài này bản thân tôi đã dành thời gian quan sát thử nghiệm đồng thời xây 
dựng lên các giải pháp và tạo môi tường lớp học phù hợp đem lại hiệu quả giáo 
dục cao. Đề tài này không chỉ thực hiện ở lớp, trường tôi và các trường mầm 
non trong toàn huyện tôi tin hiệu quầm nó mang lại có thể định hướng nhân cách 
cũng như những thói quen văn minh cho trẻ.
 CƠ QUAN ĐƠN VỊ TÁC GIẢ SÁNG KIẾN
 ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................ Nguyễn Thị Nguyệt