Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giáo dục cho trẻ mẫu giáo Nhỡ phòng ngừa, ứng phó, giảm nhẹ hậu quả của biến đổi khí hậu

 MỤC LỤC
I. ĐẶT VẤN ĐỀ: ...................................................................................................1 
1. Lý do chọn đề tài:................................................................................................1
2. Mục đích của đề tài: ............................................................................................2
3. Đối tượng nghiên cứu:.........................................................................................2
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: ..................................................................................3
1. Cơ sở lý luận:.......................................................................................................3
2. Cơ sở thực tiễn: ...................................................................................................4
3. Bảng khảo sát thực trạng đầu năm: .....................................................................5
4. Các biện pháp đã tiến hành:.................................................................................5
Biện pháp 1: Khảo sát, đánh giá trẻ:.........................................................................5
Biện pháp 2: Dạy trẻ hình thành những kỹ năng phòng ngừa, ứng phó, giảm nhẹ 
hậu quả của biến đổi khí hậu theo chủ đề, sự kiện..................................................8
Biện pháp 3: Tích hợp, lồng ghép nội dung phòng ngừa, ứng phó, giảm nhẹ hậu 
quả của biến đổi khí hậu trong các tiết học vàtrong chế độ sinh hoạt hàng ngày
 .................................................................................................................................10
Biện pháp 4: Ứng dụng công nghệ thông tin trong tích hợp giáo dục phòng 
ngừa, ứng phó, giảm nhẹ hậu quả của biến đổi khí hậu cho trẻ .............................15
Biện pháp 5: Phối kết hợp giữa Gia đình và Giáo viên trong việc giáo dục 
phòng ngừa, ứng phó, giảm nhẹ hậu quả của biến đổi khí hậu cho trẻ ..................15
5. Hiệu quả của SKKN: ..........................................................................................18
III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ:.......................................................................19
1. Ý nghĩa của SKKN: ............................................................................................19
2. Bài học kinh nghiệm: ..........................................................................................19
3. Ý kiến đề xuất: ....................................................................................................20
IV. PHỤ LỤC: ......................................................................................................21
Hình ảnh minh họa: ..............................................................................................21 Thực tế trong thời gian gần đây Bộ giáo dục và đào tạo, Sở Giáo dục và 
Đào tạo Hà Nội, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Gia Lâm đã rất quan tâm 
đến vấn đề này, đã phát hành các cuốn tài liệu, đăng các bài viết trong các quyển 
tạp chí để hướng dẫn giáo viên cách giáo dục trẻ phòng ngừa, ứng phó, giảm nhẹ 
hậu quả của biến đổi khí hậu. Và năm học 2020 - 2021 đều xác định việc giáo 
dục trẻ cách phòng ngừa, ứng phó, giảm nhẹ hậu quả của biến đổi khí hậu là một 
trong những nhiệm vụ giáo dục của người giáo viên. Đối với tôi, ngay từ đầu 
năm học nội dung giáo dục trẻ cách phòng ngừa, ứng phó, giảm nhẹ hậu quả của 
biến đổi khí hậu được tôi thực hiện theo hướng tích hợp vào các nội dung hoạt 
động chăm sóc và giáo dục trẻ hàng ngày.
 Là một giáo viên trẻ, có lòng say mê nhiệt huyết với nghề, với mong 
muốn giúp cho 100% trẻ lớp mình có những hiểu biết cơ bản về biến đổi khí hậu 
ảnh hưởng đến môi trường, cuộc sống và có những kỹ năng phòng ngừa, ứng 
phó, giảm nhẹ hậu quả của biến đổi khí hậu, tôi đã luôn băn khoăn, trăn trở, để 
tìm ra các biện pháp thực hiện hiệu quả. Qua một năm tích cực nghiên cứu, áp 
dụng các biện pháp hữu hiệu, trẻ lớp tôi đã được nâng cao tầm hiểu biết và có 
những kỹ năng phòng ngừa, ứng phó, giảm nhẹ hậu quả của biến đổi khí hậu. 
Do đó tôi xin mạnh dạn trao đổi cùng chị em đồng nghiệp dưới dạng đề tài sáng 
kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp giáo dục cho trẻ mẫu giáo nhỡ phòng 
ngừa, ứng phó, giảm nhẹ hậu quả của biến đổi khí hậu.”.
2. Mục đích đề tài: 
 Nghiên cứu tìm ra một số kinh nghiệm cho trẻ mẫu giáo nhỡ ứng phó, giảm 
nhẹ hậu quả của biến đổi khí hậu
3. Đối tượng nghiên cứu: 
 - Phạm vi nghiên cứu: Trẻ trong độ tuổi 4- 5 tuổi trong trường mầm non
 - Thời gian thực hiện: Từ tháng 9 năm 2020 đến tháng 3 năm 2021
 2 / 20 Những hiểm họa đang ngày càng đe dọa cuộc sống của con người. chính vì 
vậy giáo dục biến đổi khí hậu và cách ứng phó với biến đổi khí hậu là vấn đề sống 
còn của mỗi quốc gia. Các nhà khoa học đã xác định một trong những nguyên 
nhân gây suy thoái thiên nhiên là do sự thiếu hiểu biếtthiếu ý thức của con người 
vìa vậy việc trang bị hiến thức về biến đổi khí hậu và ứng phó với biến đổi khí 
hậu cho giáo viên và học sinh là hết sức cấn thiết. Việc hình thành cho trẻ ngay từ 
khi còn nhỏ tình yêu thiên nhiên, sống hòa đồng với thiên nhiên, quan tâm đến thế 
giới xung quanh, có lối sống vệ sinh, ngăn nắp phụ thuộc rất nhiều vào nội dung 
và cách thức giáo dục của chúng ta. Do đó việc giáo dục biến đổi khí hậu và cách 
ứng phó với biến đổi khí hậu vào chương trình giáo dục mầm non là hoàn toàn 
đúng và phù hợp, để trẻ có tình yêu thiên nhiên, xây dựng cài thiện trong mỗi con 
người, hình thành thói quen, kỹ năng để bảo vệ chính mình.
2. Cơ sở thực tiễn:
 Tuy nhiên, trẻ lớp tôi phụ trách. Mặc dù các cháu đã có những nhận thức cơ 
bản về các hiện tượng của thời tiết (bão, mưa dông, nắng nóng, sét, lốc, mưa 
đá); các cháu biết thực hiện một số hành vi tốt như: chăm sóc cây, vứt rác đúng 
nơi quy định, tiết kiệm nướcNhưng những nhận thức sâu xa hơn thì các cháu 
chưa có như: hiểu biết về một số dấu hiệu cơ bản của biến đổi khí hậu; ảnh hưởng 
và hậu quả của biến đổi khí hậu đối với con người và môi trường; cách phòng 
ngừa, ứng phó, thích nghi với biến đổi khí hậu. Bên cạnh đó, đây là một nội dung 
mới đòi hỏi người giáo viên phải nghiên cứu tìm tòi, tích cực, khéo léo lồng 
nghép trong các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ mới mang lại hiệu quả cao 
 Đa số trẻ của trường tôi là trẻ nông thôn rất ham chơi, chưa có ý thức về 
khí hậu xung quanh, về môi trường sống của trẻ. Trẻ vẫn coi biến đổi khí hậu, 
thiên tai là chuyện của nơi khác không liên quan gì đến trẻ. Phương tiện phục vụ 
cho việc giáo dục biến đổi khí hậu chưa được đầu tư nhiều như: tranh ảnh, thông 
tin truyền thông, phim tài liệu....Từ nhiều năm nay việc giáo dục trẻ tiết kiệm 
nước, điện đã có kết quả. Còn giáo dục phòng ngừa, ứng phó, giảm nhẹ hậu quả 
của biến đổi khí hậu tôi tin chắc rằng chùng ta sẽ làm được, giáo dục ý thức cho 
trẻ tốt hơn...
 Với tình hình thực trạng như trên trong quá trình thực hiện đề tài, tôi đã gặp 
một số thuận lợi và khó khăn như sau:
a. Thuận lợi:
 - Bản thân tôi là một giáo viên trẻ luôn nhiệt tình tâm huyết với nghề, ham 
học hỏi, trau dồi kiến thức, có trình độ nghiệp vụ, chuyên môn vững vàng.
 - 100% trẻ đúng độ tuổi 4-5tuổi, 100% trẻ đã học qua lớp nhà trẻ, lớp mẫu 
giáo bé, nên rất có ý thức và nề nếp học tập, vui chơi, vệ sinh.
 4 / 20 phòng ngừa, ứng phó, giảm nhẹ hậu quả của biến đổi khí hậu. Nên ngay từ đầu 
năm học (tháng 9) tôi đã phải tiến hành đánh giá chất lượng học sinh đầu năm. 
 Từ đó tôi sẽ tự xây dựng cho mình những kế hoạch cụ thể để giáo dục trẻ 
trong năm học và tìm ra những phương pháp, biện pháp phù hợp nhất để lồng 
ghép tích hợp vấn đề giáo dục cách phòng ngừa, ứng phó, giảm nhẹ hậu quả của 
biến đổi khí hậu vào các nội dung của chương trình chăm sóc, giáo dục trẻ. 
Nhằm bồi dưỡng, giáo dục kịp thời cho những trẻ còn yếu kém.
 * Cách làm: Từ tuần 2 tháng 9 năm 2020 tôi và các giáo viên cùng lớp 
đã chia số trẻ trong lớp thành 4 nhóm, mỗi cô sẽ chịu trách nhiệm theo dõi, đánh 
giá, khảo sát chất lượng của nhóm trẻ mà mình phụ trách. Để đánh giá mức độ 
nhận thức của trẻ về một số dấu hiệu ban đầu về ảnh hưởng, hậu quả của biến 
đổi khí hậu đến môi trường và cuộc sống xung quanh trẻ và cách phòng ngừa, 
ứng phó, giảm nhẹ hậu quả của biến đổi khí hậu. Tôi và các giáo viên cùng lớp 
đã xây dựng nên hệ thống các câu hỏi, đặt ra các tình huống, tổ chức một số hoạt 
động quan sát, lao động, dạo chơi, tham quan, trải nghiệm cho trẻ tham gia. 
Thông qua kết quả của các hoạt động đó mà tôi và giáo viên cùng lớp đã đánh 
giá được mức độ nhận thức của trẻ về ảnh hưởng, hậu quả của biến đổi khí hậu 
cũng như các kỹ năng phòng ngừa, ứng phó, giảm nhẹ hậu quả của biến đổi khí 
hậu. Kết quả đánh giá của trẻ được ghi vào bảng đánh giá riêng của mỗi trẻ với 
các tiêu chí cần đạt cho trẻ mầm non.
 Sau đây tôi xin minh hoạ bảng đánh giá mức độ nhận thức của trẻ lớp mình
 BẢNG ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VỀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
 ( LỨA TUỔI MẪU GIÁO NHỠ 4-5 TUỔI)
Họ và tên trẻ:....
Ngày sinh:....
Học sinh lớp: Trường mầm non:.
 CHƯA 
 TT MỤC TIÊU GIÁO DỤC TRẺ VỀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐẠT ĐẠT
 VỀ KIẾN THỨC
 1 Trẻ có những hiểu biết về một số dấu hiệu ban đầu về 
 ảnh hưởng, hậu quả của biến đổi khí hậu đến môi 
 trường, đến cuộc sống xung quanh bé.
 2 Trẻ có những hiểu biết đơn giản về một số loại hình 
 thiên tai, thảm họa như: bão, lũ, mưa, dông, sét, lốc, 
 mưa đá, hạn hán, hỏa hoạn, nắng nóngvà dấu hiệu 
 nhận biết các hiện tượng đó sắp xảy ra.
 3 Trẻ có những kiến thức ban đầu về mối quan hệ của 
 động vật, thực vật và con người với môi trường sống 
 để trẻ biết giao tiếp, yêu thương những người gần gũi 
 6 / 20 gia đình. Tích cực tham gia vào các hoạt động bảo vệ 
 môi trường như: giữ gìn vệ sinh trường lớp, không 
 vứt rác bừa bãi, nhặt lá, chăm sóc vật nuôi, cây trồng, 
 sắp xếp đồ dùng đồ chơi gọn gang.
 TỔNG
 Biện pháp 2: Dạy trẻ hình thành những kỹ năng phòng ngừa, ứng phó, 
giảm nhẹ hậu quả của biến đổi khí hậu theo chủ đề, sự kiện
 Nội dung giáo dục trẻ phòng ngừa, ứng phó, giảm nhẹ hậu quả của biến 
đổi khí hậu là một trong những nội dung được quan tâm trong năm học nhằm 
nhân rộng và nhanh chóng tuyên truyền tới các bậc phụ huynh, cũng như cung 
cấp kiến thức tới cho trẻ. Từ những tài liệu do Sở giáo dục cung cấp, cùng với 
những buổi dự giờ của các bạn đồng nghiệp tại trường, kết hợp với một số tài 
liệu, thông tin của các hệ thống truyền thông, tôi đã lựa chọn những nội dung 
phù hợp nhất để tích hợp vào các chủ đề trong năm học theo nguyên tắc, tích 
hợp được tất cả các lĩnh vực giáo dục, nội dung đảm bảo từ dễ đến khó, hoạt 
động có tính thực tế. Chính vì vậy, lên tôi gặp rất nhiều khó khăn trong việc xây 
dựng kế hoạch, tôi lựa chọn biện pháp bổ sung vào các chủ đề, các hoạt động 
trong ngày: hoạt động ngoài trời, hoạt động chiều,..xong vẫn phải đảm bảo đầy 
đủ nội dung giáo dục cho trẻ về phòng ngừa, ứng phó, giảm nhẹ hậu quả của 
biến đổi khí hậu như sau: 
 - Giúp trẻ nhận biết một số đặc điểm của thời tiết, dấu hiệu nhận biết thời 
tiết: Nắng, mưa, nóng, lạnh.... 
 - Đặc điểm của bốn mùa ( xuân, hạ , thu, đông ), cách nhận biết các mùa 
trong năm. 
 - Một số biến đổi của khí hậu: nắng nóng kéo dài, mưa gió bất thường, rét 
đậm, rét hại... 
 - Một số nguyên nhân và hậu quả do biến đổi khí hậu gây ra. 
 - Cách ứng phó và giảm nhẹ hậu quả do biến đổi khí hậu gây ra. 
 - Một số kỹ năng để trẻ phòng ngừa, ứng phó, giảm nhẹ hậu quả của biến 
đổi khí hậu. 
 + Nếu không có người lớn bên cạnh khi có thiên tai biết tìm đến nơi trú ẩn 
an toàn, biết gọi người lớn khi gặp nguy hiểm. 
 + Khi có mưa bão, sấm sét, không được chơi ngoài trời, không tắm mưa, 
không được trú dưới gốc cây to, cột điện, ... 
 + Khi xảy ra mưa lũ, không được rời xa người lớn, tránh xa những vũng 
nước, biết giữ gìn vệ sinh cá nhân, không sử dụng nước ô nhiễm... 
 + Khi thấy cháy, hét to gọi người lớn xung quanh, biết gọi điện thoại khẩn 
cấp 114 để lực lượng cứu hỏa đến giúp đỡ...
 8 / 20