Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi biết yêu thương chia sẻ

 UBND HUYỆN GIA LÂM 
 TRƯỜNG MẦM NON NINH HIỆP
 ******************
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM, GIẢI PHÁP
MỘT SỐ BIỆN PHÁP DẠY TRẺ MẪU GIÁO BÉ 3 - 4 TUỔI BIẾT YÊU 
 THƯƠNG, QUAN TÂM CHIA SẺ.
 Lĩnh vực: Giáo dục mẫu giáo. 
 Cấp học: Mầm non.
 Tên tác giả: Nguyễn Thị Thùy.
 Đơn vị công tác: Trường mầm non Ninh Hiệp. 
 Chức vụ: Giáo viên.
 NĂM HỌC: 2020 – 2021
 0 A/ ĐẶT VẤN ĐỀ
I/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
 Trong xã hội công nghiệp hoá hiện đại hoá hiện nay, cùng với nhịp đập 
hối hả của cuộc sống, con người cũng bận rộn hơn, gấp gáp hơn. Trong sự bận 
rộn và gấp gáp ấy, đôi khi vô tình chúng ta bỏ lại phía sau sự yêu thương, chia 
sẻ của mình đối với những người khác trong gia đình, xã hội. Hay nói cách khác, 
đây chính là sự vô tâm không để ý đến những người xung quanh. Hơn lúc nào 
hết, chúng ta cần hiểu rằng cho dù ở thời đại nào thì yêu thương và chia sẻ vẫn 
là điều cần thiết để giúp con người vượt qua nỗi đau của cuộc sống là sợi dây 
nhân ái gắn bó người với người, nhà với nhà và quan trọng hơn nó gắn kết toàn 
xã hội. Ngay từ đầu năm học, trong buổi học nhiệm vụ đầu năm tôi đã nắm bắt 
rất rõ về chuyên đề của năm học đó là “Xây dựng trường mầm non hạnh phúc”, 
bám sát vào các tiêu chỉ chính đó là: yêu thương, an toàn và tôn trọng, để từ đó 
xây dựng các phương pháp giáo dục đối với trẻ một cách có hiệu quả nhất, cũng 
là nhằm thục hiện tốt nhất chuyên đề của năm.
 Tình yêu thương là mặt trời, là thi ca của cuộc sống. Nó bắt nguồn từ sâu 
thẳm trong tâm hồn mỗi người. Yêu thương là tìm thấy hạnh phúc của mình 
trong hạnh phúc của người khác. Tình cảm yêu thương, lòng nhân hậu của con 
người dành cho con người nó được biểu hiện bằng sự cảm thông, chia sẻ, hi 
sinh, mà cội nguồn của nó là lòng trắc ẩn yêu thương.
 Trong thực tế ở trường mầm non việc dạy trẻ một số kỹ năng sống như 
biết yêu thương thực sự chưa được chú trọng phần lớn chỉ tích hợp nội dung này 
trong tiết học kể chuyện, thơ (với những câu chuyện bài thơ có nội dung phù 
hợp) hoặc xử lí một vài tình huống xảy ra khi trẻ tranh giành đồ chơi, đánh bạn. 
Nguyên nhân chủ yếu của thực trạng này xuất phát từ nhu cầu, đòi hỏi của phụ 
huynh. Phụ huynh quan tâm nhiều đến việc con đến trường học được bài hát, bài 
thơ, chữ gì hay số mấy... chứ chưa thực sự quan tâm đến việc giáo dục kĩ năng 
cho trẻ. Người giáo viên đôi khi bị cuốn theo đòi hỏi, nhu cầu của phụ huynh, 
bên cạnh đó cũng có nhiều cô giáo chưa thấy được việc dạy trẻ biết yêu thương 
chia sẻ sẽ góp phần quan trọng trong giáo dục hình thành nhân cách trẻ, hơn nữa 
việc dạy trẻ biết yêu thương chia sẻ là một lĩnh vực rất mới không có nhiều tài 
liệu để tham khảo đòi hỏi giáo viên phải dành nhiều thời gian công sức để 
nghiên cứu tìm ra các biện pháp phù hợp và phải có sự phối hợp đồng bộ giữa 
phụ huynh và nhà trường.
 Vậy làm thế nào để có thể định hướng và giáo dục các bé biết yêu thương, 
chia sẻ với bạn bè và người thân? Để trả lời câu hỏi này, tôi luôn mày mò, ứng 
dụng các biện pháp, hình thức, tổ chức các hoạt động giúp trẻ trong lớp tôi có cơ
 2 B/ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I/ Cơ sở lí luận:
 Mỗi đứa trẻ được sinh ra không chỉ mang theo niềm vui niềm hạnh phúc 
mà còn mang theo bao ước mơ và hi vọng của cha mẹ. Một trong những ước mơ 
lớn nhất nhưng cũng đời thường nhất mà bất kì ông bố, bà mẹ nào cũng mong 
chờ ở đứa con của mình đó là bé sẽ trở thành người tốt, có ích cho xã hội, có 
hiếu với ông bà cha mẹ, biết yêu thương chia sẻ với mọi người. Tuy nhiên 
không phải tất cả những đứa trẻ khi lớn lên đều được như vậy, không ít trong số 
đó trở thành những kẻ lệch lạc về chuẩn mực đạo đức, là gánh nặng cho gia đình 
và xã hội. Vì vậy dạy cho trẻ biết cách yêu thương chia sẻ từ nhỏ sẽ là nền tảng 
để trở thành người có nhân cách tốt trong tương lai, giảm bớt được những gánh 
nặng không đáng có của gia đình và xã hội sau này.
 Nhân cách không phải ngẫu nhiên mà có. Nó được hình thành trên cơ sở 
giáo dục, giáo viên mầm non là những “người mẹ thứ hai” của trẻ, hàng ngày 
gần gũi với trẻ sẽ giáo dục, uốn nắn để trẻ có những tiền đề nhân cách đầu tiên 
của con người.
 Tuy nhiên, mỗi một đứa trẻ ngay từ khi ra đời đã là một cá thể độc lập, có 
cá tính và những mong muốn độc lập của riêng mình. Bất kể là cô giáo hay bố 
mẹ đều không có đặc quyền chi phối và hạn chế hành vi của chúng, vì vậy việc 
áp dụng các biện pháp giáo dục phù hợp với mục tiêu giảng dạy đòi hỏi phải có 
sự linh hoạt và mềm dẻo phù hợp với khả năng cũng như hứng thú của trẻ. Đó là 
cốt lõi trong giáo dục cho trẻ có được nền tảng đạo đức của nhân cách con người 
tương lai.
II/ Cơ sở thực tiễn
 Là một giáo viên giảng dạy ở một trường mầm non có số học sinh đông, 
mỗi năm số học sinh của trường tôi ngày càng tăng, năm học này trường có hơn 
600 học sinh được chia thành 19 nhóm, lớp theo các độ tuổi, trong đó khối mẫu 
giáo bé 3 - 4 tuổi gồm có 5 lớp. Số giáo viên, nhân viên trong trường hiện nay 
gồm 64 đồng chí. Tất cả các cán bộ, giáo viên, công nhân viên đều đạt trình độ 
chuẩn, nhiều đồng chí có trình độ cao đẳng, đại học; là những người có tâm 
huyết yêu nghề mến trẻ, chúng tôi luôn mong được cống hiến tâm huyết của 
mình cho sự nghiệp trồng người. Việc giáo dục trẻ biết yêu thương chia sẻ với 
người thân bạn bè, những người xung quanh bé, các con vật nuôi và cây trồng từ 
nhiều năm nay đã được nhà trường chú trọng và coi đây là nội dung quan trọng 
trong chương trình giáo dục trẻ. Tuy nhiên do khả năng, nhận thức của giáo viên 
cũng như yêu cầu của phụ huynh và điều kiện cơ sở vật chất cũng như tài liệu 
tham khảo để định hướng cho giáo viên trong quá trình thực hiện nhiệm vụ giáo 
dục còn ít nên kết quả thực hiện nội dung này chưa thực sự hiệu quả và không 
đồng đều nhất quán ở các lớp.
 4 Dựa trên cơ sở thực tiễn, thực trạng khảo sát tôi đã đề ra những biện pháp 
để dạy trẻ biết yêu thương chia sẻ như sau:
III/ Một số biện pháp:
1. Dạy trẻ yêu thương bằng chính sự yêu thương của giáo viên
 Với trẻ mầm non thì cô giáo chính là tấm gương mà trẻ luôn muốn học tập 
theo. Cô nói gì trẻ nói đó, cô làm gì trẻ sẽ làm đó. Chính vì vậy mà lời nói và 
hành động thể hiện sự yêu thương chân thành cuả cô giáo sẽ khắc sâu vào trong 
tâm hồn trẻ. Khi trẻ thực sự thích đến lớp, thích đi học thì sự yêu thương của cô 
đã có tác dụng trong việc dạy trẻ ở trường. Muốn làm được điều đó thì với 
những trẻ có cá tính khác nhau thì sự yêu thương của cô cũng thể hiện khác 
nhau. Với những trẻ nhút nhát thì sự yêu thương được cô thể hiện bằng lời nói 
như hỏi han tâm sự nhẹ nhàng, ôm ấp vuốt tóc, xoa đầu vỗ về tạo cho trẻ thêm 
tự tin mạnh dạn, không sợ sệt. Còn với những trẻ hiếu động nghịch ngượm cô 
không quát mắng mà dùng lời nói để phân tích, giảng gải cho cho trẻ hiểu và 
làm mẫu để trẻ xem đâu là đúng đâu là chưa đúng.
 (Hình 1: Cô động viên vỗ về trẻ nhút nhát)
2. Giáo dục trẻ biết yêu thương chia sẻ thông qua các hoạt động
2.1. Hoạt động đón trẻ:
 Hoạt động đón trẻ là hoạt động đầu tiên trong ngày, trong hoạt động này 
thì việc giáo dục trẻ tình yêu thương rất thuận lợi. Ngay trong hoạt động này tôi 
đã suy nghĩ để tạo ra cách chào đón trẻ để lớp để trẻ cảm thấy thoải mái cũng 
như cảm nhận rõ nhất tình yêu thương chia sẻ. Tôi cho trẻ được lựa chọn cách 
trẻ thể hiện tình cảm của trẻ với cô khi vào lớp.
 (Hình 2: Cô và trẻ chào nhau theo cách trẻ lựa chọn)
 Khi trẻ đã vào lớp thì viêc mà cô nên làm lúc này là gợi hỏi, trò chuyện 
giao lưu với trẻ để trẻ thấy ấm áp và yên tâm khi rời xa bố mẹ. Những lời nói 
thủ thỉ, những câu hỏi quan tâm chia sẻ sẽ giúp trẻ cảm nhận được sự yêu 
thương thật sự của cô. Chẳng hạn: Hôm nay ai đưa con đi học? Sau khi đưa con 
đến lớp bố mẹ sẽ đi đâu nhỉ? Bố mẹ vất vả đi làm để nuôi các con, vì vậy các 
con phải ngoan, học giỏi và nghe lời bố mẹ nhé.
2.2. Thông qua hoạt động học
 Những nội dung tích hợp trên lớp đôi khi còn hời hợt chưa có tác dụng 
khơi gợi cảm xúc và kích thích mong muốn được thực hiện ở trẻ. Chính vì vậy 
tôi đã nghiên cứu tài liệu sưu tầm và thiết kế một số giáo án nhằm dạy trẻ biết 
yêu thương chia sẻ.
 2.2.1 : Hoạt động khám phá
Trò chuyện về các thành viên trong gia đình
* Đầu tiên tôi cho trẻ kể về các thành viên trong gia đình:
 6 - Chuẩn bị: Phim truyện “Tết đoàn viên”. Đàn organ ghi âm bài hát: “Sắp đến tết 
rồi”.
- Tiến hành
* Ổn định: Cho trẻ hát bài “Sắp đến tết rồi”.
* Hoạt động 1.
Thảo luận về 2 thông điệp: Yêu thương là quan tâm, chia sẻ thể hiện bằng lời 
nói.
- Hỏi lại trẻ về lời yêu thương bé nói với bố mẹ ông bà, cô giáo và bạn bè.
- Con cảm thấy thế nào khi nói lời yêu thương với mọi người?
- Mọi người khi nhận được lời yêu thương từ con cảm thấy thế nào?
- Yêu thương đích thực làm mình cảm thấy an toàn.
- Bố mẹ, cô giáo, những người thân trong gia đình, bạn bè yêu thương con, con 
cảm thấy vui vẻ và hạnh phúc, cảm thấy yên lòng. Vậy với người lạ thì con cảm 
thấy thế nào khi người lạ ôm con? (Bé chia sẻ cảm xúc .).
* Hoạt động 2:
Cho trẻ xem phim “Tết đoàn viên”
* Trò chuyện và đàm thoại:
- Vào ngày vui, ngày tết mọi người mong muốn điều gì?
- Ngày tết không được đón tết cùng con cháu ông bà cảm thấy như thế nào?
- Yêu thương không chỉ là quan tâm chia sẻ bằng lời nói mà yêu thương còn thể 
hiên bằng hàng động nữa.
- Biết ông bà buồn, bé và bố mẹ đã làm gì?
- Khi về quê ăn tết, tâm trạng ông bà như thế nào?
- Con cảm thấy thế nào khi giúp cho người khác được vui?
-Ở lớp có những ngày nào mà các con cảm thấy vui và muốn chia sẻ cùng cô 
giáo và các bạn nhất? (Ngày sinh nhật).
- Cho trẻ chia sẻ những điều mà trẻ thấy mình được yêu thương theo mẫu câu: 
Con cảm thấy tràn ngập yêu thương khi
(Cô phản hồi tích cực về mọi chia sẻ của bé).
 (Hình 3: Trẻ xem phim và đàm thoại về kỹ năng yêu thương chia sẻ).
=> Qua bài học: Phát huy và rèn luyện cho trẻ kỹ năng yêu thương chia sẻ, hạn 
chế tính ích kỷ, hẹp hòi. Biết nhường nhị bạn bé, không trêu trọc, đùa nghịch 
bạn, đánh bạn. Biết quan tâm đến quan tâm đến người khác và mong muốn được 
giúp đỡ mọi người. 100% trẻ đều rất yêu mến cô giáo và bạn bè, thích được đi 
học, yêu trường, yêu lớp.
 8 tặng mẹ. Sau đó dạy trẻ vẽ tranh chân dung bà và mẹ của mình làm bưu thiếp 
chúc mừng, giúp trẻ ghi lại cảm xúc, lời chúc của trẻ dành cho bà và mẹ. Cùng 
trẻ trang trí bưu thiếp để chúc bà và mẹ với lời đề từ ấn tượng: “Con chúc mẹ 
của con luôn xinh đẹp và trẻ mãi” hay “Con chúc bà luôn khoẻ mạnh”. Các 
bé đã cùng nhau làm những bông hoa hồng bằng giấy kết thành một lẵng hoa 
thật đẹp, những chiếc thiệp xinh xinh để tặng mẹ và cắt dán hoa để treo trang trí 
trước cửa lớp.
 Các bé còn được “bí mật” tập luyện những bài hát, bài thơ hay về mẹ. 
Không thể miêu tả hết cảm xúc của các bé lúc ấy, niềm vui niềm tự hào lấp lánh 
trên những khuôn mặt ngây thơ. Dường như các bé cũng hiểu mình đang làm 
một việc tốt, ý nghĩa dành tặng cho những người thân yêu.
* Kết quả: 100% trẻ biết yêu quý những người thân trong gia đình, luôn muốn 
quan tâm chia sẻ những niềm vui, những việc làm tốt...để cho ông bà bố mẹ và 
những người thân của mình được vui vẻ.
 (Hình 5: Bé dán hoa và làm thiếp chúc mừng bà và mẹ)
3.2. Dạy trẻ biết thể hiện tình yêu thương quan tâm chia sẻ đến bạn bè
 Trong suốt những năm tháng tuổi thơ, bạn bè là một trong những người 
quan trọng nhất trong cuộc sống của một đứa trẻ. Nhiều tính cách trẻ em được 
hình thành bởi tình bạn mà trẻ có được trong suốt cuộc đời mình. Trên thực tế, 
trẻ em cũng có thể hình thành tình bạn cả tích cực và tiêu cực.
 Vì vậy, trẻ phải học hỏi không chỉ làm thế nào để có bạn bè trong suốt 
thời thơ ấu mà còn làm thế nào để hình thành tình bạn tích cực với các bạn đồng 
trang lứa của mình. Là cô giáo những người gần gũi trẻ nhất, có một số cách để 
chúng ta có thể giúp các bé yêu của mình có được tình bạn tích cực, biết yêu 
thương chia sẻ với bạn bè.
 Bên cạnh việc khuyến khích trẻ chơi thân ái đoàn kết với các bạn trong 
lớp, chúng tôi thường xuyên tổ chức các hoạt động đòi hỏi trẻ phải thể hiện cảm 
xúc, sự quan tâm chia sẻ và hợp tác với nhau như tổ chức sinh nhật tháng, giao 
lưu giữa các lớp... để trẻ tự học hỏi những ưu điểm của bạn và phát huy thế 
mạnh của mình.
 (Hình 6: Bé chia sẻ niềm vui với bạn trong ngày sinh nhật)
 Đặc biệt, ngày 8/3 năm nay để giúp trẻ biết yêu thương chia sẻ và thể hiện 
tình cảm với các bạn của mình chúng tôi đã phối hợp cùng các giáo viên trong 
khối tổ chức hoạt động giao lưu cho trẻ với chủ đề “ Hoa tình bạn” tại khu vực 
sân khấu của trường. Ngày hôm ấy các bé gái không chỉ nhận được sự quan tâm 
giúp đỡ chia sẻ của các bạn trai trong lớp mà các bé còn có “một ngày trọn niềm 
vui” với rất nhiều bất ngờ mà các cô giáo và các bạn trai trong khối mang lại. Tại
 10