Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp xây dựng môi trường đảm bảo an toàn cho trẻ 4-5 tuổi

 1. Lí do chọn đề tài
 Bác Hồ dạy: “Trẻ em như búp trên cành 
 Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan”. 
 Chính vì vậy, để giáo dục trẻ được tốt chúng ta cần quan tâm đến việc xây dựng môi 
trường học tập cho trẻ được an toàn cả về tâm lý và tính mạng. Chúng ta được biết, việc xây 
dựng môi trường đảm bảo an toàn đã và đang được quan tâm. Việc tạo dựng môi trường an 
toàn học đường đã được chú ý. Bên cạnh những ưu điểm xây dựng trường học an toàn vẫn 
còn một số bất cập mà những người làm công tác giáo dục cần xem xét, nghiên cứu khắc 
phục để tạo dựng một môi trường giáo dục thật sự an toàn.
 Xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non là một nhiệm vụ hết sức quan 
trọng và có ý nghĩa đối với sự phát triển của trẻ ở lứa tuổi này. Môi trường đó phải đảm bảo 
an toàn về thể chất, tâm lý cho trẻ, nơi đó trẻ được bảo vệ, yêu thương, tôn trọng trong tập 
thể cũng như mỗi cá nhân, và được xây dựng trong suốt quá trình thực hiện chương trình 
chăm sóc giáo dục trẻ. Trẻ được trải nghiệm, tham gia các hoạt động vui chơi cùng các bạn, 
từ đó giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, năng động, cởi mở, chủ động hơn trong mọi hoạt động.
 Đối với giáo viên mầm non việc xây dựng môi trường đảm bảo an toàn cho trẻ không 
phải là vấn đề mới mẻ nhưng thông qua quá trình thực hiện và điều tra thực trạng tại trường 
tôi nhận thấy rằng: Với lợi thế là một trường chuẩn quốc gia, cơ sở vật chất của nhà trường 
khá đầy đủ, các phòng học và một số phòng chức năng, có sân chơi và đồ chơi ngoài trời cho 
trẻ chơi, có đầy đủ các trang thiết bị đồ dùng dạy học và đồ chơi tự tạo cho trẻ học tập. Tuy 
nhiên, số lượng trẻ rất đông, hầu hết là vượt số cháu /lớp theo quy định nên việc bảo đảm an 
toàn cũng như bao quát trẻ khiến giáo viên gặp khó khăn. Thiết kế lan can hành lang chưa 
bảo đảm an toàn, trẻ 4 - 5 tuổi rất hiếu động, hay đùa nghịch, sức đề kháng còn yếu, nên việc 
bao quát và quản lý trẻ một cách an toàn cũng rất vất vả.
 Nhận thức về kĩ năng đảm bảo an toàn cho trẻ trong trường mầm non của một số phụ 
huynh còn hạn chế . Hầu hết phụ huynh đưa con đến lớp là giáo phó cho cô, một số phụ huynh 
chưa hợp tác với cô trong việc xây dựng môi trường an toàn cho trẻ hoạt động.
 Là một giáo viên mầm non với nhiều năm hoạt động trong nghề, chứng kiến và thấy được 
tầm quan trọng của việc xây dựng môi trường an toàn, lành mạnh, thân thiện với trẻ , tôi thấy 
rằng: Trường mầm non được đánh giá là môi trường học tập khá an toàn cho trẻ. Tuy nhiên, 
sự an toàn này chỉ mang tính chất tương đối bởi bất cứ tình huống nào cũng có thể bất ngờ 
xảy ra. Chúng ta cần ý thức được điều đó và phải chuẩn bị để sẵn sàng ứng phó trong mọi 
trường hợp. Đảm bảo an toàn cho trẻ trong trường mầm non là chúng ta đang đáp ứng quyền 
lợi chính đáng của trẻ. Vì thế, đừng xem nhẹ vấn đề này mà hãy thực hiện một cách nghiêm 
túc, chặt chẽ và hiệu quả bằng mọi biện pháp.Với mong muốn 100% trẻ nơi tôi đang công một số bất cập về cơ sở vật chất như lan can tầng chưa có rào chắn, thanh chắn ở các cầu 
thang bộ còn rộng, thấp
 Trong Điều lệ Trường Mầm non, điều 40, 41 đã quy định yêu cầu về cơ sở vật chất của 
trường mầm non, phải đảm yêu cầu của việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ. Cơ sở vật 
chất, trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi có đảm yêu cầu thì mới tạo được môi trường an toàn cho 
trẻ hoạt động. Năm học 2020 - 2021 tôi được nhà trường phân công dạy lớp ở tầng hai, một 
vị trí mát mẻ sạch đẹp nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn cho trẻ như trẻ đi cầu 
thang có thể sẽ bị té ngã, chưa có lan can bảo vệ phía trước và phía sau nên không đảm bảo 
an toàn cho trẻ. Chính vì vậy ngay từ đầu năm học, tôi đã mạnh dạn tham mưu đề xuất ý kiến 
với ban giám hiệu, được sự nhất trí của ban giám hiệu và sự ủng hộ của phụ huynh. Nhà 
trường đã có những biện pháp sửa chữa, nâng cấp một số khu vực có thể gây nguy hiểm cho 
trẻ, bản thân tôi cũng đã chú trọng xây dựng môi trường bên ngoài lớp đẹp, hấp dẫn, đa dạng, 
phù hợp để tạo điều kiện an toàn cho trẻ trong mọi hoạt động. Khi thiết kế các góc hoạt động 
bên ngoài tôi cố gắng sắp xếp các góc thật phù hợp và khéo léo đảm báo an toàn cho trẻ một 
cách tối ưu. Đối với hành lang sau tôi sắp xếp bàn ghế của trẻ nằm sát tường không cho trẻ 
có cơ hội leo trèo, phía lan can tôi trồng hoa và cây leo bằng các nguyên vật liệu tự kiếm vừa 
trang trí lớp học vừa góp phần làm rào chắn không cho trẻ dòm ngó xuống dưới. Đối với hành 
lang trước, tôi bố trí góc thiên nhiên, góc phát triển vận động nhằm tiện theo dõi quản lý trẻ 
để đảm bảo được an toàn cho trẻ. Giờ đón trả trẻ tôi phải chú ý đến trẻ luôn nhắc nhở trẻ 
không đứng hai bên hành lang không có rào chắn, tay không để vào cánh cửa kẻo bị chẹt. 
Khi trẻ lên xuống cầu thang tôi thường xuyên nhắc nhở trẻ không chạy nhảy, leo trèo lên cầu 
thang hay lan can gây nguy hiểm tính mạng cho trẻ. Đồ chơi ngoài trời và đồ dùng phục vụ 
chuyên đề giáo dục PTVĐ cho trẻ hoạt động chắc chắn, đảm bảo an toàn và được kiểm tra 
thường xuyên.
+ Xây dựng môi trường bên trong lớp học
Môi trường bên trong lớp học cũng góp phần không nhỏ trong việc đảm bảo an toàn cho trẻ. 
Vì thế tôi đã bố trí sắp xếp các góc hoạt động phù hợp, hợp lý để trẻ khám phá, trải nghiệm, 
vui chơi một cách an toàn. Đối với các đồ dùng đồ chơi phục vụ các hoạt động trong lớp tôi 
luôn sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp vừa tầm với trẻ. Cất giữ vật dụng sắc nhọn xa tầm với của 
trẻ, loại bỏ các vật dụng sắc nhọn bằng kim loại, mảnh thủy tinh, gốm, sắt khỏi nơi vui 
chơi của trẻ. Đồ dùng đồ chơi rất cần thiết với trẻ mầm non, vì vậy để có những đồ dùng đồ 
chơi an toàn cho trẻ thì cần thường xuyên loại bỏ những đồ dùng đồ chơi hư hỏng và mất an 
toàn cho trẻ, ngăn ngừa, phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ.
 Bên cạnh việc loại bỏ đồ dùng, đồ chơi nguy hiểm thì giáo viên phải luôn cẩn trọng 
với đồ dùng dạy học của cô như: Dao, kéo, thước kẻ, súng bắn keo nến, khi dùng xong 
phải cô cần cất gọn đúng nơi quy định, cất cao khỏi tầm tay với của trẻ. lý lứa tuổi và tình hình thực tế ở địa phương. Hàng năm giáo viên cần phải tham gia các lớp 
tập huấn về Y tế để nâng cao kiến thức về phòng chống các dịch bệnh và cách sơ cứu kịp thời 
nếu trẻ không may gặp tai nạn.
Tôi luôn nhận thức được rằng, trong mọi lúc mọi nơi, mọi hoạt động cần hướng dẫn giáo dục 
trẻ những việc nào nên làm, những việc nên tránh để trẻ biết được mà không mắc phải những 
sai lầm cũng như những tai nạn đáng tiếc xảy ra.
 *Tổ chức các hoạt động thực sự an toàn
 Hoạt động học: Thường ít gây ra tai nạn nhưng ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ. 
Trẻ có thể đùa nghịch chọc bút vào mặt nhau ( chọc vào mắt nhau). Nhất là với các hoạt động 
sử dụng đất nặn cần chú ý không đẻ trẻ nghịch đất nặn nhét vào tai, mũi của nhau rất nguy 
hiểm.
+ Không sử dụng các loại chai, lọ đựng thuốc, đựng màu độc hại làm đồ chơi cho trẻ.
+ Giáo viên luôn lồng ghép, tích hợp giáo dục về an toàn cho trẻ trong mọi chủ đề, lồng ghép 
nội dung phòng tránh tai nạn thương tích vào chương trình giáo dục.
 Cho trẻ làm quen với những biển cấm, biển báo nguy hiểm, cảnh báo những đồ vật gây 
nguy hiểm và những nơi nguy hiểm trẻ không được đến gần.
 Hoạt động ngoài trời: Trong giờ chơi vì ở ngoài trời, trẻ rất ham chơi nên có thể gặp 
các tai nạn như: Chấn thương phần mềm, rách da, gãy xươngnguyên nhân thường do trẻ 
đùa nghịch, xô đẩy nhau, dùng que làm kiếm nghịch, đấu kiếm, chọc vào nhau và trẻ có thể 
vô tình chọc vào mắt gây chấn thương. Ngoài ra, trẻ còn chơi đùa cầm gạch, sỏi, đá ném nhau 
hoặc chạy nhảy va vào các bậc thềm gây chấn thương.Vì vậy trước khi cho trẻ ra hoạt động 
ngoài trời cô chú ý đếm trẻ, kiểm tra khu vực sân trẻ quan sát có chủ đích. Giao hẹn sân chơi 
quy định, phải đảm bảo đó là nơi thoáng mát Không để trẻ chơi gần các bụi rậm, nơi có tổ 
ong, tổ kiến để đề phòng rắn cắn, ong đốt, kiến cắn. Loại bỏ các vật sắc nhọn bằng kim loại, 
mảnh thủy tinh, gốm, sắt, đá, sỏikhỏi nơi vui chơi của trẻ, vì vậy cô phải luôn bao quát ở 
bên trẻ để đảm bảo trẻ vui chơi mà vẫn an toàn.
 Ở thang leo, xích đu, cầu trượt cần đặt các miếng thảm gai để khi trẻ tiếp đất được an 
toàn, không bị trầy xước khi va vào nền bê tông.
 Hoạt động ăn, ngủ: Vào giờ ăn trẻ rất hiếu động háu ăn vì thế khi thức ăn mang từ 
nhà bếp lên còn đang còn nóng cô cần để nguội bớt rồi mới chia về bàn cho trẻ. Dị vật đường 
ăn thường gặp là hóc xương, nghẹn nên tôi đã trao đổi phối hợp với nhân viên dinh dưỡng, 
chế biến những món ăn mềm, xay nhỏ, phù hợp với lứa tuổi của trẻ, đảm bảo vệ sinh an toàn 
thực phẩm. 100% trẻ được đảm bảo an toàn, được học tập, vui chơi trong một môi trường an toàn, 
lành mạnh và thân thiện trẻ cảm thấy được bảo vệ, che chở, ngày càng trở nên thông minh, 
nhanh nhẹn, yêu trường, yêu lớp, có năng lực học tập tốt, luôn chủ động, tích cực, tự tin tham 
gia vào các hoạt động.
 Được học tập trong môi trường an toàn, đầy đủ trang thiết bị hiện đại, cùng với sự chu 
đáo, nhiệt tình của cô giáo, trẻ mạnh dạn hơn, tự tin hơn và hợp tác tốt với cô trong mọi hoạt 
động, từ đó trẻ vui vẻ hoạt bát, biết yêu thương và chia sẻ với bạn bè.
 • Đối với phụ huynh
 Phụ huynh phấn khởi, cảm thấy được chào đón, yên tâm công tác lao động sản xuất vì thấy 
con em mình được học tập và vui chơi trong môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện 
tại trường mầm non, từ đó tạo mọi điều kiện thuận lợi cho giáo viên và nhà trường hoàn thành có 
chất lượng công tác chăm sóc, giáo dục trẻ.
 Trẻ được sống trong một môi trường an toàn, không làm tổn thương đến trẻ, sẽ giúp 
trẻ phát triển về mặt tình cảm xã hội, trẻ cảm nhận được những tình cảm, sự yêu thương, quan 
tâm, chăm sóc của người lớn.
 Sau một thời gian áp dụng biện pháp xây dựng môi trường đảm bảo an toàn cho trẻ. 
Với sự cố gắng và tâm huyết của bản thân và sự chỉ đạo sát sao, thiết thực của Ban giám hiệu, 
sự hỗ trợ về vật chất lẫn tinh thần của các bậc phụ huynh đã mang lại tác dụng to lớn, trẻ biết 
yêu quý, trân trọng mọi người xung quanh, biết giúp đỡ người khác. Không chỉ thế, còn giúp 
trẻ phát triển về mặt thẩm mỹ, tạo môi trường an toàn, đẹp sẽ giúp trẻ muốn cảm nhận được 
cái đẹp từ con người, môi trường.Từ đó trẻ muốn tạo cho bản thân mình có những hành động, 
việc làm đẹp cho xã hôi, tạo ra một môi trường an toàn cho chính mình và cho cả mọi 
người. Vì tương lai tốt đẹp của con em chúng ta, mỗi người hãy nâng cao ý thức chăm sóc, 
giáo dục và bảo vệ trẻ em, tạo môi trường an toàn và lành mạnh để trẻ em phát triển toàn 
diện, góp phần xây dựng một tương lai tươi sáng cho đất nước.