SKKN Một số biện pháp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số tại trường Mầm non Bình Minh, xã Dray sap, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

 Một số biện pháp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.
 Tại trường mầm non Bình Minh-Xã Đray sap-Huyện Krông Ana-Tỉnh Đăk Lăk
 I.PHẦN MỞ ĐẦU
 1. Lý do chọn đề tài. 
 Việc giáo dục cho trẻ có những hiểu biết về môi trường đang là vấn đề cấp bách 
của toàn xã hội. Với trẻ Mầm non, các hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường vừa giúp 
trẻ có hành vi, có ý thức, thói quen thái độ ứng xử phù hợp để giữ gìn và bảo vệ môi 
trường. Trẻ biết sống hòa hợp với môi trường, vừa đảm bảo trẻ được phát triển lành 
mạnh về thể chất và trí tuệ. Lứa tuổi này trẻ rất thích tiếp xúc với thiên nhiên và cuộc 
sống xung quanh, dễ hấp thụ đồng thời hình thành những nề nếp, thói quen, những giá 
trị tốt đẹp, tạo cơ sở ban đầu cho việc hình thành nhân cách và kỹ năng sống sau này 
của trẻ. Trẻ biết môi trường xung quanh trẻ bao gồm những gì? Trẻ biết phân biệt 
được môi trường xung quanh trẻ, những việc làm tốt-xấu đối với môi trường và làm gì 
để bảo vệ môi trường? Hay cũng có thể giáo dục trẻ cách chăm sóc giữ gìn sức khỏe 
cho bản thân trẻ, biết chăm sóc và bảo vệ cây cối, bảo vệ con vật nơi mình ở. 
 Vấn đề giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ ở trường mầm non Bình Minh nơi 
tôi đang công tác đã được chú trọng, song kết quả chưa cao: Phụ huynh còn xem nhẹ 
việc giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ, họ chỉ xem trọng việc học chữ, học số mà 
thôi. Một số trẻ ở lớp tôi chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường của trẻ còn hạn chế, trẻ 
chỉ làm khi người lớn yêu cầu, nhắc nhở, chưa có tính tự giác nên tôi rất trăn trở về 
vấn đề ý thức bảo vệ môi trường của trẻ. Xuất phát từ những lý do trên tôi đã mạnh 
dạn chọn đề tài: “Một số biện pháp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 5- 6 
tuổi người dân tộc thiểu số tại trường mầm non Bình Minh-Xã Dray sap-Huyện Krông 
Ana-TỉnhĐăkLăk”. 
 2.Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
 a.Mục tiêu của đề tài: 
 Giúp trẻ phát triển toàn diện về các mặt: Thể chất, trí tuệ, ngôn ngữ, tình cảm xã 
hội, thẩm mĩ. Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 5 -6 tuổi, hình thành những 
Người viết: Nguyễn Thị Tươi - 1 - Đơn vị: Mầm non Bình Minh Một số biện pháp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.
 Tại trường mầm non Bình Minh-Xã Đray sap-Huyện Krông Ana-Tỉnh Đăk Lăk
 - Phương pháp điều tra giáo dục. 
 - Phương pháp quan sát sư phạm. 
 - Phương pháp thực hành, thực nghiệm sư phạm. 
 - Phương pháp điều tra thực trạng học sinh 
 - Phương pháp đàm thoại (trao đổi với gia đình trẻ)
 - Phương pháp thống kê giáo dục
 II.PHẦN NỘI DUNG
 1.Cơ sở lý luận
 Vấn đề bảo vệ môi trường hiện nay là mối quan tâm hàng đầu của nhiều quốc 
gia trên thế giới. Môi trường có tầm quan trọng đặc biệt đối với đời sống con người và 
sự phát triển kinh tế văn hoá của đất nước, của nhân loại. Tình trạng ô nhiễm môi 
trường ngày càng tăng và làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống con người. Môi 
trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người. Mặc dù 
đã có nhiều hoạt động kêu gọi vì môi trường nhưng tình trạng ô nhiễm môi trường vẫn 
ở mức báo động. Bảo vệ môi trường là những hoạt động giữ cho môi trường trong 
lành, sạch đẹp, đảm bảo cân bằng sinh thái, ngăn chặn và khắc phục hậu quả mà con 
người hay thiên nhiên gây cho môi trường. Chính vì vậy cần phải giáo dục bảo vệ môi 
trường cho trẻ mầm non là quá trình giáo dục có mục đích nhằm phát triển ở trẻ những 
hiểu biết sơ đẳng về môi trường, có sự quan tâm đến vấn đề môi trường phù hợp với 
lứa tuổi, được thể hiện qua những kiến thức, thái độ hành vi của trẻ đối với môi 
trường xung quanh. Đây cũng là lứa tuổi sẽ đặt nền tảng vững chắc cho sự phát triển 
nhân cách sau này của trẻ. Hoạt động bảo vệ môi trường là khai thác sử dụng hợp lý 
và tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên; là giữ cho môi trường trong lành, sạch đẹp. Ngày 
nay chúng ta không chỉ đào tạo những con người có trí thức có khoa học có tình yêu 
thiên nhiên, yêu Tổ quốc, yêu lao động mà còn tạo nên những con người biết yêu nghệ 
thuật, yêu cái đẹp, giầu mơ ước, sáng tạo và còn biết nhìn xa trông rộng. Từ đây, thế 
hệ tương lai sẽ dần ý thức được tầm quan trọng cũng như trách nhiệm của mình với 
môi trường để cùng chung tay xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn, một môi trường 
Người viết: Nguyễn Thị Tươi - 3 - Đơn vị: Mầm non Bình Minh Một số biện pháp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.
 Tại trường mầm non Bình Minh-Xã Đray sap-Huyện Krông Ana-Tỉnh Đăk Lăk
- Phân biệt được những hành 22/35 trẻ =62,9 % 13/35 trẻ =37,1 %
động đúng, hành động sai với 
môi trường
- Biết tiết kiệm điện, nước khi 
sử dụng và tắt khi không sử 20/35 trẻ =57,1% 18/35 trẻ =42,9%
dụng
- Nhăc nhở mọi người không 
 20/35 trẻ =57,1% 25/35 trẻ =42,9%
được xả rác bừa bãi
 Từ khảo sát thực trạng của trẻ về các nội dung trên cho thấy tình hình chung về 
ý thức bảo vệ môi trường của trẻ đạt khoảng 60% và chưa có ý thức bảo vệ môi 
trường đạt khoảng 40%. Do vậy trong quá trình giáo dục trẻ tôi đã gặp một số ưu điểm 
và nhược điểm sau:
 *Ưu điểm:
 Năm học 2016 – 2017 được sự phân công của ban giám hiệu nhà trường tôi chủ 
nhiệm một lớp 5 -6 tuổi. Học theo chương trình mầm non mới với sĩ số là 35 trẻ, độ 
tuổi đồng đều.
 Trường lớp rộng rãi, thoáng mát, có hệ thống thoát nước phù hợp. Nước và rác 
thải được xử lý hợp vệ sinh và kịp thời, trường có đầy đủ dụng cụ lao động trong và 
ngoài lớp: chổi, thùng rác, xô đựng nước
 Ban giám hiệu nhà trường đã thường xuyên sắp xếp tạo điều kiện cho tôi được 
tham dự các buổi tập huấn bồi dưỡng chuyên môn và đi dự giờ các đợt chuyên đề về 
ứng phó với biến đổi khí hậu và phòng chống thiên tai, bảo vệ môi trường cũng như 
chuyên đề của các môn học khác do cấp trên tổ chức.
 Bản thân có trình độ chuẩn về chuyên môn, nhiệt tình yêu nghề mến trẻ. Có khả 
năng dạy trẻ tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường và biết định hướng cho trẻ 
Người viết: Nguyễn Thị Tươi - 5 - Đơn vị: Mầm non Bình Minh Một số biện pháp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.
 Tại trường mầm non Bình Minh-Xã Đray sap-Huyện Krông Ana-Tỉnh Đăk Lăk
 *Nguyên nhân chủ quan:
 - Trẻ cùng một độ tuổi nhưng nhận thức của trẻ về bảo vệ môi trường chưa 
được đồng đều còn hạn chế.
 - Giáo viên đôi lúc chưa linh hoạt trong việc tổ chức gáo dục bảo vệ môi trường 
cho trẻ
 - Hầu hết cha mẹ của học sinh là nông dân nghèo, có mặt bằng về trình độ văn 
hóa tương đối thấp, theo như phương pháp điều tra thu thập thông tin cá nhân trẻ và 
phụ huynh thì tỷ lệ trẻ tiếp thu chậm trong quá trình nhận thức đặc biệt là ý thức bảo 
vệ môi trường của các cháu có bố mẹ bị mù chữ chiếm tỉ lệ cao nhất (50%), các cháu 
có bố mẹ học song tiểu học thì chiếm (35%), các cháu có bố mẹ học song trung học 
(15%). Độ chênh lệch tỷ lệ về trình độ văn hóa đã chứng minh được trình độ học vấn 
của bố mẹ cũng là yếu tố ảnh hưởng đến thực trạng của đề tài.
 *Nguyên nhân khách quan:
 - Trường lớp cảnh quan tương đối đầy đủ nhưng chưa đa dạng và phong phú về 
chủng loại: cây xanh, cây cảnh, vườn hoa chưa thật sự đẹp.
 - 100% trẻ là người dân tộc thiểu số, trẻ nói tiếng phổ thông còn hạn chế, nhút 
nhát, chưa mạnh dạn tự tin khi tham gia vào các hoạt động giáo dục môi trường. Ý 
thức bảo vệ môi trường của trẻ còn ở mức thấp.
 - Phụ huynh học sinh chưa nhận thức được trách nhiệm gáo dục bảo vệ môi 
trường cho trẻ là điều cần thiết và quan trọng đối với họ.
 3.Nội dung và hình thức của giải pháp
 a.Mục tiêu của giải pháp.
 Thông qua mọi hoạt động ở trường mầm non sẽ góp phần giúp trẻ nâng cao ý 
thức bảo vệ môi trường, giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách sâu sắc theo nguyên tắc 
đi từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, chính xác mang tính khoa học nhưng phải 
theo nguyên tắc vừa sức, không mang tính trừu tượng khó hiểu và khô khan.
Người viết: Nguyễn Thị Tươi - 7 - Đơn vị: Mầm non Bình Minh Một số biện pháp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.
 Tại trường mầm non Bình Minh-Xã Đray sap-Huyện Krông Ana-Tỉnh Đăk Lăk
đồ chơi, nhà vệ sinh, nơi trẻ vui chơixem có hư hỏng, có đảm bảo an toàn cho trẻ 
khi tham gia hoạt động không? Nếu bị hư hỏng thì báo cáo với nhà trường để sửa 
chữa điều chỉnh kịp thời. Nhằm bảo đảm an toàn tuyệt đối cho trẻ khi ở trường lớp, 
tạo sự tin cậy của phụ huynh học sinh khi gởi con em mình ở tại trường. 
 Không những thế giáo viên còn phải tìm hiểu trên thông tin đại chúng, sách 
báo, mạng internet những kỹ năng về việc phòng chống và bảo đảm an toàn tuyệt 
đối cho trẻ khi ở trường lớp. 
 *Biện pháp 2: Xây dựng cảnh quan sư phạm trong lớp học
 - Sân trường rộng rãi, thoáng mát, cây xanh nhiều cùng với việc xây dựng 
trường học xanh, sạch, đẹp thì việc tạo cảnh quan sư phạm trong lớp học và môi 
trường xung quanh cũng cần được chú trọng. Ví dụ: Đồ dùng, đồ chơi trong lớp phải 
sắp xếp gọn gàng thành từng góc riêng biệt, có khoa học. Ở mỗi kệ, góc đều trang trí, 
hấp dẫn trẻ và theo chủ đề, tạo cảm giác thích thú, ưa nhìn đối với trẻ đồng thời giáo 
viên dạy trẻ sắp xếp đồ dùng, đồ chơi ngăn nắp sau mỗi lần hoạt động xong. Nhưng 
phải đúng với quy định đồ chơi ở từng góc.
 Cuối tuần, giáo viên tổ chức cho trẻ thi đua lau dọn, sắp xếp đồ chơi gọn gàng, 
mỗi nhóm làm một góc. Đặc biệt, góc thiên nhiên được trang trí và trồng cây cảnh tạo 
cho trẻ một không gian xanh, mỗi ngày trẻ có ý thức tự mình chăm sóc cây xanh. Ví 
dụ: Tưới cây mỗi ngày, thỉnh thoảng nhổ cỏ, nhắc nhở bạn bè không được bẻ cành, 
ngắt hoa.Qua đó, khơi gợi ở trẻ tình yêu thiên nhiên, kích thích trẻ lao động để phát 
triển thể chất, phát triển tình cảm gần gũi , yêu thương với thế giới tự nhiên.
 Giáo viên cần bố trí thùng rác trong và ngoài lớp học để hướng dẫn trẻ biết bỏ 
rác đúng nơi quy định và biết phân loại rác. Không nên vất rác bừa bãi, nếu vất rác 
bừa bãi là hành động sai, lớp học sẽ dơ bẩn nếu các bạn vất rác xung quanh lớp. Như 
vậy có thể gây ô nhiễm môi trường, tạo ra các mùi hôi thối đồng thời là cơ hội để cho 
ruồi, muỗi sinh sống.
Người viết: Nguyễn Thị Tươi - 9 - Đơn vị: Mầm non Bình Minh Một số biện pháp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.
 Tại trường mầm non Bình Minh-Xã Đray sap-Huyện Krông Ana-Tỉnh Đăk Lăk
 Lồng ghép nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào trong hoạt động có chủ 
đích một cách nhẹ nhàng, đơn giản, hấp dẫn, không gượng ép và thật gần gũi với cuộc 
sống xung quanh trẻ, đảm bảo tính vừa sức, phù hợp từng độ tuổi.
 - Đối với hoạt động tạo hình: Tuyên truyền, tập cho trẻ thu thập và tận dụng các 
nguyên vật liệu phế thải trong cuộc sống như: vỏ chai, lọ nhựa, thìa nhựa, vỏ hộp sữa, 
chai nước rửa chén, họa báo, tạp chíđể tạo ra các đồ dùng, đồ chơi sinh động cho 
trẻ.
 Ví dụ: Làm đoàn tàu từ những vỏ hộp sữa chua, làm những chiếc thuyền từ chai 
nước rửa chén, làm những bông hoa từ nhiều chiếc muổng nhựa ghép lại. Làm bông 
hoa từ họa báo bằng cách xé những màu ở họa báo ghép màu sắc để tạo thành bông 
hoaSau khi thực hiện xong nhiệm vụ, nhắc nhở trẻ thu dọn đồ dùng đồ chơi, bỏ rác 
đúng nơi quy định.
 Qua những việc làm trên, phát triển năng khiếu thẩm mĩ, khả năng sáng tạo của 
trẻ, giúp trẻ nhận thấy sự cần thiết phải có ý thức giữ gìn môi trường xung quanh 
mình.
 - Đối với hoạt động khám phá khoa học: Giáo viên tổ chức cho trẻ quan sát, làm 
những thí nghiệm đơn giản để trẻ được tiếp xúc trực tiếp với thiên nhiên, giúp trẻ tìm 
hiểu, khám phá những điều thú vị, bổ ích từ môi trường. 
 Ví dụ: Trong chủ đề “Các hiện tượng thiên nhiên”. Giáo viên trình chiếu cho trẻ 
xem những đoạn vi deo về lũ lụt, về ô nhiễm nguồn nước, từ đó giúp trẻ hiểu được 
nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước và sự ô nhiễm đó ảnh hưởng như thế nào đến 
đời sống của các loài động vật sống dưới nước, con người. Điều này làm trẻ ngày càng 
tò mò tìm tòi, khám phá những điều mới mẻ xung quanh cuộc sống gần gũi của trẻ.
 Hay trong chủ đề bản thân. Bé khám phá: “Năm giác quan của bé”. Cho trẻ 
khám phá thực hành trải nghiệm các giác quan và qua đó giáo dục trẻ biết chăm sóc 
giữ gìn đôi mắt ( không dụi tay bẩn lên mắt, rửa mặt hàng ngày bằng nước và khăn 
sạch ). Giáo dục trẻ biết giúp đỡ những bạn bị khiếm thị, bị cận... không cho tay bẩn 
Người viết: Nguyễn Thị Tươi - 11 - Đơn vị: Mầm non Bình Minh