Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng các trò chơi vận động nhằm rèn luyện kỹ năng vận động cho trẻ nhà trẻ 5-6 tuổi thông qua giờ học thể dục

 MỤC LỤC 1. Đặt vấn đề 2 2. Lý luận chung về đề tài nghiên cứu 3 2.1. Một số vấn đề chung về trò chơi vận động 3 2.1.1. Khái niệm 3 2.1.2. Đặc điểm 4 2.1.3.Cấu trúc (Cách tổ chức) 4 2.2. Lý luận chung về kỹ năng vận động cho trẻ 5- 6 tuổi 5 2.2.1. Khái niệm 5 2.2.2. Cấu trúc của giờ hoạt động giờ học thể dục 6 2.3. Đặc điểm tâm sinh lý vận động của trẻ 5- 6 tuổi 6 3. Sử dụng các trò chơi vận động nhằm rèn luyện kỹ năng vận động cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua giờ học thể dục 7 3.1. Cơ sở để lựa chọn trò chơi vận động 7 3.2. Các trò chơi vận động 8 3.2.1. Trò chơi 1: “ Khéo léo” 8 3.2.2. Trò chơi 2: “ Ném qua dây” 8 3.2.3. Trò chơi 3: “ Chọn quả” 9 3.2.4. Trò chơi: “ Trời tối, trời sáng” 9 3.2.5. Trò chơi “ Làm theo tín hiệu” 10 3.2.6. Trò chơi: “ Tung bóng” 11 3.2.7. Trò chơi: “Nhảy qua suối nhỏ” 11 3.2.8. Trò chơi: “ Bé làm thợ xây” 11 3.2.9. Trò chơi: “ Thi hái dừa” 12 3.2.10. Trò chơi: “ cáo và thỏ” 12 4 . Kết luận 14 TÀI LIỆU THAM KHẢO 15 PHỤ LỤC 16 1 hiện tượng đơn giản của cuộc sống tự nhiên, xã hội diễn ra hàng ngày rất gần gũi với cuộc sống của trẻ. Tên trò chơi hấp dẫn, hành động thỏa mãn nhu cầu về thể lực, trí tuệ của trẻ, luật chơi, cách chơi khá đơn giản, dễ nhớ, dễ hiểu, đồ dùng đồ chơi kèm theo cũng không đòi hỏi sự đầu tư kinh phí nhiều, có thể tận dụng đồ dùng vận dụng sẵn có xung quanh ta. Trò chơi vận động giúp nhận thức về tinh thần kỷ luật tập, tính trung thực trong ganh đua, các mối tương quan ứng xử tốt đẹp trong xã hội, lòng yêu mến tôn trọng thiên nhiên và của công, góp phần giáo dục tính cách dần hoàn thiện của trẻ. Hoạt động phát triển thể chất đối với trẻ mầm non nhằm mục đích củng cố, tăng cường sức khỏe, phát triển cân đối hài hòa về hình thái và chức năng của cơ thể trẻ, rèn luyện tư thế vận động cơ bản, phát triển các kĩ năng vận động góp phần phát triển toàn diện. Thực trạng vấn đề nghiên cứu ở trường mầm non hiện nay: Qua thực tế quan sát tại trường Mầm non , tôi thấy việc tổ chức cho trẻ tập thể dục buổi sáng được thể hiện một cách đảm bảo. Các tiết học thể dục, các trò chơi vận động cũng được giáo viên tổ chức cho trẻ thực hiện khá đầy đủ. Các trò chơi vận động được giáo viên lựa chọn phù hợp với từng độ tuổi, khả năng của từng lớp cũng như địa điểm điểm diễn ra trò chơi. Giáo viên chỉ mới hướng dẫn trẻ tập luyện được những động tác , vận động cơ bản còn việc rèn luyện những kĩ năng, kĩ xảo vận động hầu như chưa được chú ý đến. Chỉ có một số trẻ khá giỏi thì những kĩ năng, kĩ xảo vận động mới được hình thành và củng cố. Trong các trường Mầm non hiện nay, các giáo viên nhận thức như thế nào về trò chơi vận động và việc sử dụng chúng? Họ lựa chọn, sắp xếp, sử dụng trò chơi vận động trong giờ học thể dục cho trẻ ra sao? cách hướng dẫn trò chơi vận động như thế nào? Làm thế nào để giáo viên rèn luyện kĩ năng vận động sử dụng các trò chơi vận động trong giờ học thể dục cho trẻ 5- 6 tuổi, là một trong những vấn đề rất cấp thiết. Vì vậy, tôi chọn đề tài nghiên cứu cho tiểu luận của mình là: " Sử dụng các trò chơi vận động nhằm rèn luyện kỹ năng vận động cho trẻ nhà trẻ 5- 6 tuổi thông qua giờ học thể dục". 2. Lý luận chung về đề tài nghiên cứu 2.1. Một số vấn đề chung về trò chơi vận động 2.1.1. Khái niệm - Trò chơi vận động là những trò chơi nhằm củng cố và hoàn thiện kĩ năng vận động cơ bản của con người như đi, chạy, nhảy, ném, leo trèo, mang vác, - Trò chơi vận động là loại trò chơi có luật mà khi người chơi tham gia vào trò chơi thực hiện các thao tác vận động để giải quyết các nhiệm vụ vận động được đặt ra như là nhiệm vụ chơi. 3 những trẻ tương đương về thể lực, về kỹ năng chơi, về số lượng trẻ trong các nhóm chơi. Bước 2: Điều khiển trò chơi Khi tham gia vào trò chơi, cô cần lưu ý mấy điểm sau khi điều khiển trò chơi của trẻ: - Cô cần chọn vị trí đứng sao cho tất cả trẻ đều nhìn rõ cô làm gì nói gì. Cô quan sát được toàn bộ hoạt động chơi của trẻ. Vị trí đứng của cô không được gây cản trở đến cuộc chơi của trẻ. - Theo dõi xem trẻ thực hiện được nội dung chơi, hành động chơi không, có theo đúng luật chơi không. - Động viên khuyến khích trẻ tích cực vận động, giúp đỡ kịp thời những trẻ phạm luật. Cô cần tạo ra không khí ganh đua giữa trẻ với trẻ, giữa nhóm này với nhóm khác để trẻ tích cực vận động đạt được mục đích. - Theo dõi mối quan hệ của trẻ trong khi chơi, giúp trẻ có tinh thần đoàn kết, đồng đội trong khi chơi, không tranh dành, xô đẩy nhau trong khi chơi. - Theo dõi lượng vận động và tình hình sức khỏe của trẻ để điều chỉnh vận động kịp thời. Nếu trẻ vấn hào hứng tích cực(chưa có biểu hiện mệt mỏi) thì có thể kéo dài thêm thời gian chơi, tăng nhịp độ của trò chơi. Nếu thấy trẻ biểu hiện mệt mỏi, không hứng thú nữa thì có thể rút ngắn thời gian chơi, thay đổi phạm vi, mức độ hoạt động hoặc cho nghỉ giải lao và dần dần chuyển trẻ sang hoạt động khác. Bước 3: Kết thúc chơi - Tổ chức cho trẻ những vận động nhẹ nhàng để giảm dần vận động và tim mạch trở về mức độ bình thường. - Nhận xét, đánh giá kết quả chơi của trẻ, khen ngợi những trẻ tích cực, động viên những trẻ khác cố gắng hơn trong những lần chơi sau. - Tổ chức cho trẻ cất dọn đồ dùng, đồ chơi, vệ sinh mặt mũi tay chân, chỉnh lại đầu tóc để chuyển sang hoạt động khác. 2.2. Lý luận chung về kỹ năng vận động cho trẻ 5- 6 tuổi 2.2.1. Khái niệm - Kĩ năng đó không chỉ đơn thuần là mặt kĩ thuật của hành động mà cò là biểu hiện của năng lực con người. Đó là sự thực hiên có kết quả một hành động nào đó trên cơ sở vận dụng những tri thức, kinh nghiệm đã có để hành động với điều kiện cho phép. - Kĩ năng vận động là mức độ thực hiện các động tác của bài tập, thể hiện ở sự tập trung cao độ vào các thao tác của bài tập, được hình thành theo cơ chế phản xạ có điều kiện. 5 3. Sử dụng các trò chơi vận động nhằm rèn luyện kỹ năng vận động cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua giờ học thể dục 3.1. Cơ sở để lựa chọn trò chơi vận động Trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non, phát triển thể lực thông qua phát triển vận động là một nhiệm vụ hết sức quan trọng. Phát triển vận động là một trong những điều cơ bản để trẻ nhận thức thế giới đề trọng xung quanh, trẻ biết nhiều kỹ năng vận động thì trẻ càng có nhiều cơ hội tiếp xúc, khám phá thế giới xung quanh tạo điều kiện tốt để trẻ tham gia vào nhiều hoạt động và trẻ sẽ tích luỹ được nhiều kinh nghiệm qua các hoạt động đó, nhờ đó mà vốn kiến thức của trẻ được tăng lên, đồng thời khi thực hiện các yêu cầu của vận động cũng giúp rèn một số kỹ năng nhận thức như sự chú ý, tính kiên trì Tham gia vào các trò chơi vận động trẻ tự điều chỉnh được nhịp điệu, lượng vận động và loại trừ sự mệt mỏi. Đồng thời trò chơi vận động tác động vào hệ thần kinh, các quá trình hưng phấn, ức chế được hoàn thiện và cân bằng. Đây chính là điều kiện để hình thành các thói quen vận động cho trẻ. Trò chơi vận động còn làm thỏa mãn cảm xúc đem lại sự vui sướng, tăng quá trình tuần hoàn, hô hấp của cơ thể trẻ, làm thay đổi trạng thái cơ thể giữa các hoạt động. Trong quá trình tham gia vào các trò chơi vận động trẻ còn được phát triển thêm cả về mặt tình cảm xã hội cũng như thẩm mỹ. Khi nói đến thể lực chúng ta có thể nghĩ ngay rằng đó là chất lượng của cơ thể con người có thể sử dụng vào thực tiễn một việc nào đó trong học tập, lao động, thể thao Phạm trù thể chất bao gồm các mặt sau: Tầm vóc cơ thể là trạng thái phát triển và hình thái, cấu trúc cơ thể bao gồm sự sinh trưởng hình thể và tư thế thân người của một cơ thể. Sinh trưởng chủ yếu chỉ qua quá trình biến đổi dần về khối lượng cơ thể từ nhỏ đến lớn, từ thấp đến cao, từ nhẹ đến nặng. Năng lực tham gia vận động thể lực của một cơ thể, đây là một nhân tố hết sức quan trọng nó thúc đẩy và giúp cho các chức năng sinh lý của cơ thể phát triển một cách nhịp nhàng. Khả năng thích ứng của cơ thể đối với môi trường bên ngoài, trong đó có khả năng chống lại bệnh tật. Trạng thái tâm lý là chỉ tình cảm, ý chí, cá tính của con người, nếu một con người có trạng thái tâm lý tốt thì cơ thể sẽ phát triển khỏe mạnh Theo Jean Piaget: Trẻ nhỏ có vai trò tích cực trong sự phát triển nhận thức của mình thông qua sự tương tác qua lại tích cực với cả môi trường tự nhiên và môi trường xã hội. Chơi là hình thức cơ bản giúp trẻ phát triển khả năng suy nghĩ và sự giao tiếp tích cực của trẻ, vai trò của giáo viên là khai thác các tình huống và các vật liệu trong môi trường để khuyến khích trẻ chơi. Hoạt động cùng nhau, hoạt động hợp tác giữa cô và trẻ, hoạt động cá nhân kết hợp với hoạt động nhóm có tác dụng to lớn trong phát triển trí thông minh và trong phát triển nhân cách 7 Cho trẻ ném hai lần:một lần bằng tay trái, một lần bằng tay phải. Nhóm này ném xong thì luân phiên đến nhóm khác. Chú ý: Khi trẻ chơi mất trật tự thì giáo viên phải luôn nhắc nhở. Không để trẻ dùng túi cát ném nhau. Có thể thay túi cát bằng vải vụn nén chặt để đủ nặng. 3.2.3. Trò chơi 3: “ Chọn quả” Mục đích: Giúp trẻ nhận biết các loại củ, quả thông thường, gần gũi có lợi cho sức khỏe. Chuẩn bị: - Hai rổ nhựa cho hai đội chơi. - Một rổ nhựa lớn đựng các loại quả, củ (cam, chuối, đu đủ, na, bí đỏ, su su, mướp, nhãn, xoài, cà chua, củ cà rốt, ). Luật chơi: Đội nào chọn đúng yêu cầu, chọn nhanh và nhiều hơn là đội thắng. Cách chơi: Cô chia các trẻ tham gia chơi thành 2 đội và xếp thành 2 hàng dọc. Hai đội chơi thi đua chọn quả theo yêu cầu của cô rồi bỏ vào rổ của đội mình. Ví dụ: Hãy chọn tất cả các loại quả có màu vàng và màu đỏ. Khi nghe hiệu lệnh, trẻ chạy lên lấy quả màu vàng và màu đỏ bỏ vào rổ của đội mình. Hết thời gian, cô cho trẻ đếm số quả của từng đội. Đội nào lấy đúng yêu cầu và có số lượng quả nhiều hơn, đội đó thắng. Cô có thể nâng cao yêu cầu như: cho trẻ vượt chướng ngại vật, chọn quả không có hạt, một hạt hoặc quả có nhiều hạt. 3.2.4. Trò chơi: “ Trời tối, trời sáng” Luật chơi : ”Trời tối”, “trời sáng” là câu lệnh của người hướng dẫn để trẻ làm động tác ngủ hoặc thức dậy. Tất cả nhắm mắt,ngồi xuống và ngả đầu sang 1 bên làm động tác ngủ. Cách chơi: Cho trẻ giả làm đàn gà con đi quanh sân chơi để kiếm mồi.Hai bàn tay trẻ giơ sang ngang, làm động tác nghiêng bên này rồi ngả sang bên kia, vừa vẫy tay vừ kêu “chip, chip”. Khi nghe cô hướng dẫn ra lệnh “trời tối”’trẻ phải ngồi thụp xuống đất, nghiêng đầu áp 2 bàn tay vào má và nhắm mắt ngủ. Để cho trẻ nhắm mắt trong khỏang 30 giây.Sau đó cô ra lệnh “trời sáng”, trẻ khum 2 bàn tay đưa lên miệng và bắt chước tiếng gà trống gáy : ‘Ò ó o o .” 9 3.2.6. Trò chơi: “ Tung bóng” Mục đích: Phát triển cơ bắp, rèn luyện sự khéo léo. Luật chơi: Ném, bắt bóng bằng 2 tay. Ai bị rơi hai lần phải ra ngoài một lần chơi. Cách chơi: 5-7 trẻ vào 1 nhóm, mỗi nhóm 1 quả bóng. Trẻ mỗi nhóm đứng thành vòng tròn. Một trẻ cầm bóng tung cho bạn. Bạn bắt xong lại tung cho bạn khác đối diện mình. Yêu cầu trẻ phải chú ý để bóng không bị rơi, vừa tung bóng vừa đọc, mỗi nhịp tung cho bạn đọc 1 câu: Quả bóng con con Quả bóng tròn tròn Em tung bạn đỡ Tung cao cao nữa Bạn bắt rất tài Cô bảo cả hai Chúng em đều giỏi. Quả bóng con con Quả bóng tròn tròn Bạn tung em đỡ Tung cao cao nữa Em bắt rất tài. 3.2.7. Trò chơi: “Nhảy qua suối nhỏ” - Chuẩn bị: + Vẽ một con suối nhỏ có chiều rộng từ 30- 40cm + Một số bông hoa bằng nhựa - Cách chơi: Cô vẽ một con suối có chiều rộng từ 30- 40cm. Một bên suối có các bông hoa rai rác, cho trẻ đi lại nhẹ nhàng trong nhóm nhảy qua suối hái hoa trong rừng. Khi nghe hiệu lệnh “ nước lũ tràn về” trẻ nhanh chóng nhảy qua suối về nhà. Ai hái được nhiều hoa sẽ là người thắng cuộc. Ai thua phải đọc thơ, hoặc phải làm theo yêu cầu của các bạn trong nhóm. 3.2.8. Trò chơi: “ Bé làm thợ xây” Chuẩn bị: - Chướng ngại vật (các khối gỗ, nhựa hoặc con ki). - Bao cát (hoặc các khối gỗ xây dựng). - Phấn vẽ hoặc bảng ô đã được dán sẵn trên sàn nhà. 11 vòng tròn.Giáo viên hướng hướng dẫn yêu cầu các con thỏ phải nhớ đúng chuồng của mình. Các con thỏ đi kiếm ăn, vừa nhảy vừa giơ hai bàn tay lên đầu vẫy vẫy như tai thỏ và đọc bài thơ: Trên bãi cỏ Các chú thỏ Tìm rau ăn Rất vui vẻ Thỏ nhớ nhé Có cáo gian Đang rình đấy Thỏ nhớ nhé Chạy cho nhanh Kẻo cáo gian Tha đi mất. Khi đọc hết bài thơ thì cáo xuất hiện, cáo “gừm, gừm ”đuổi bắt thỏ.Khi nghe tiếng cáo, các con thỏ chạy nhanh về chuồng của mình.Những con thỏ bị váo bắt phải ra ngoài 1 lần chơi, sau đó đổi vai cho nhau. 13