Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm thực hiện công tác Phổ cập giáo dục Mầm non cho trẻ em 5 tuổi tại địa bàn xã Yên Lâm

 “Mét sè kinh nghiÖm trong viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c phæ cËp gi¸o dôc MÇm non cho trÎ em 5 tuæi t¹i ®Þa bµn x· Yªn L©m” A. ĐẶT VẤN ĐỀ|: Giáo dục Mầm non là mắt xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, là nền tảng cho sự phát triển thể chất, trí tuệ, ngôn ngữ, tình cảm và thẩm mỹ cho trẻ, tạo tâm thế vững chắc cho trẻ bước vào lớp 1 và là nền móng cho các bậc học tiếp theo. Vì vậy tất cả các cấp, các nghành và toàn bộ xã hội chúng ta phải có sự tập chung đầu tư cho bậc học Mầm non để trẻ được tiếp cận sớm nhất với bậc học mầm non. Như Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã nói: “ Giáo dục Mầm non tốt sẽ mở đầu cho nền giáo dục tốt”. Trường Mầm non có nhiệm vụ giáo dục trẻ có những thói quen học tập, sinh hoạt hàng ngày. Để trường Mầm non thực hiện tốt nhiệm vụ của mình đòi hỏi nhà trường phải có đầy đủ trang thiết bị cơ sở vật chất đầy đủ mới thực hiện tốt công tác chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ. Trên thực tế những năm trước đây hầu như các nhà trường mầm non chưa có đủ cơ sở vật chất trang thiết bị để thực hiện nhiệm vụ của nhà trường. Mặc dù đã có nhiều chế độ chính sách, các chủ trương đường lối của Đảng và nhà nước về phát triển giáo dục và đào tạo, đặc biệt là đối với bậc học mầm non nhưng giáo dục mầm non vẫn có những hạn chế trên con đường phát triển, chưa được đông đảo các cấp, các nghành, nhân dân quan tâm sâu sắc. Một số địa phương vẫn chưa hiểu rõ được vai trò, vị trí và tầm quan trọng của bậc. Cho đến nay thực hiện các chủ trương chính sách về giáo dục và đào tạo, về giáo dục mầm non nhưng giáo dục mầm non vẫn có những hạn chế, chưa đáp ứng được với nhu cầu phát triển của xã hội. Trẻ 5 tuổi chưa được chuẩn bị đầy đủ về kỹ năng, tâm thế để bước vào tiểu học. Mặt khác mạng lưới, trường lớp mầm non chưa đủ để huy động trẻ ra lớp đồng đều giữa các vùng, miền, cơ hội đến trường của các em miền núi còn bị hạn chế. Vì vậy Phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi cần được ưu tiên hàng đầu nhằm đảm bảo cho trẻ em 5 tuổi trên địa bàn được đến trường lớp, thực hiện học 2 buổi trên ngày, 1 “Mét sè kinh nghiÖm trong viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c phæ cËp gi¸o dôc MÇm non cho trÎ em 5 tuæi t¹i ®Þa bµn x· Yªn L©m” B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ THỰC HIỆN CÔNG TÁC GIÁO DỤC PHỔ CẬP CHO TRẺ EM 5 TUỔI TẠI ĐỊA BÀN XÃ YÊN LÂM. Có thể nói Công tác phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi là nhiệm vụ hàng đầu trong chiến lược nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài đáp ứng nhu cầu Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá đất nước, được thể hiện rõ trong nghị quyết Đại hội Đảng khoá XI và được xác định rõ trong đề án thực hiện công tác Phổ cập giáo dục Mầm non cho trẻ em 5 tuổi giai đoạn 2010 – 2015. Thực hiện quyết định số 239/QĐ-TTg ngày 9/2/2010 của Thủ tướng chính phủ về việc hướng dẫn thực hiện phổ cập giáo giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi. Thực hiện thông tư số 32/TTBGD&ĐT ngày 2/12/2010 c ủa Bộ giáo dục và đào tạo thông tư ban hành quy định điều kiện, tiêu chuẩn, quy trình công nhận PCGDMN cho trẻ em 5 tuổi. Thực hiện công văn số 1178/SGD&ĐT ngày 2/8/2010 của Sở giáo dục và đào tạo về việc thực hiện công tác phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi. Thực hiện đề án số 01/ĐA-BCĐPCGDMN ngày 9/8/2011 của Ban chỉ đạo Phổ cập giáo dục huyện Yên Định. Thực hiện đề án số 01/ĐA- BCĐPCGDMN ngày 20/8/2011 của Ban chỉ đạo Phổ cập giáo dục Mầm non cho trẻ em 5 tuổi xã Yên Lâm Thực hiện nghị quyết của Hội đồng nhân dân xã Yên Lâm nhiệm kỳ 2011- 2015. Bản thân phụ trách công tác phổ cập tôi đã nghiên cứu và tham mưu chỉ đạo thực hiện công tác phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi trên địa bàn toàn xã. II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU. 1. Khái quát về tình hình địa phương. Yên Lâm là một xã miền núi duy nhất của huyện Yên Định, địa bàn xã tương đối rộng có tới 5 dân tộc anh em sinh sống, phần đa người dân sống chủ yếu 3 “Mét sè kinh nghiÖm trong viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c phæ cËp gi¸o dôc MÇm non cho trÎ em 5 tuæi t¹i ®Þa bµn x· Yªn L©m” Nhận thức của phụ huynh về bậc học mầm non được nâng lên so với trước đây, phụ huynh đóng góp tiền cho nhà trường mua đồ dùng đồ chơi phụ vụ cho các cháu theo độ tuổi và rất tạo điều kiện cung cấp thông tin cho công tác điều tra. Nhà trường luôn được sự quan tâm của Đảng chính quyền địa phương, phòng GD & ĐT huyện và các cấp lãnh đạo tạo điều kiện cho nhà trường hoàn thành các nhiệm vụ trong năm học cũng như công tác phổ cập giáo dục hàng năm. b. Khó khăn. Bên cạnh những thuận lợi trên, nhà trường còn gặp những khó khăn như: - Đa số nhân dân thu nhập còn thấp, nhiều hộ nghèo và có 4 thôn đặc biệt khó khăn, nhiều gia đình đi làm ăn xa nên việc điều tra gặp khó khăn, và một số bộ phận nhân dân chưa hiểu được tầm quan trọng của Công tác phổ cập giáo dục cho trẻ 5 tuổi. - Cơ sở vật chất của nhà trường chưa đủ, chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển giáo dục trẻ mầm non hiện nay. - Một số giáo viên chưa điều tra trực tiếp nên đôi khi số liệu sai dẫn đến số liệu của cả hệ thống hồ sơ sổ sách Phổ cập lệch sai. 3. Thực trạng của việc thực hiện công tác phổ cập giáo dục Mầm non cho trẻ em 5 tuổi tại địa bàn xã Yên Lâm. Xã Yên Lâm là xã miền núi nằm cuối huyện Yên Định, dân cư phân bố thưa thớt, không tập chung, có 4 thôn đặc biệt khó khăn nhân dân đi làm xa rất nhiều nên công tác điều tra gặp rất nhiều khó khăn. Năm học 2011 – 2012 Công tác Phổ cập giáo dục bắt đầu triển khai xã đăng ký hoàn thành chương trình phổ cập giáo dục vào năm 2012. Dưới sự chỉ đạo của Ban chỉ đạo phổ cập giáo dục mầm non mà trực tiếp là tôi chịu trách nhiệm chính, công tác điều tra được thực hiện trên tất cả các thôn, sau khi công tác điều tra kết thúc, tất cả điều tra viên nộp kết quả về Ban chỉ đạo đối chiếu và vào các chủng loại hồ sơ. Nhưng trên thực tế 2 năm vừa qua năm học 2011-2012 và 2012-2013, công tác phổ cập của xã nhà vẫn còn nhiều bất 5 “Mét sè kinh nghiÖm trong viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c phæ cËp gi¸o dôc MÇm non cho trÎ em 5 tuæi t¹i ®Þa bµn x· Yªn L©m” Là năm đầu tiên triển khai và thực hiện công tác phổ cập giáo dục nên qua kết quả trên ta thấy, chất lượng chưa cao ở tất cả các mặt. Từ thực tế đó, với cương vị là Phó hiệu trưởng nhà trường, nằm trong ban chỉ đạo và phụ trách công tác phổ cập, tôi trăn trở đúc rút được một số kinh nghiệm nhằm nâng cao hiệu Công tác phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi trên địa bàn xã nhà. III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN CÔNG TÁC PHỔ CẬP GIÁO DỤC MẦM NON CHO TRẺ EM 5 TUỔI TẠI ĐỊA BÀN XÃ YÊN LÂM. 1. Tăng cường công tác tuyên truyền về chủ trương Phổ cập giáo dục Mầm non cho trẻ em 5 tuổi, huy động trẻ em 5 tuổi đến trường 100%. Sau khi được tập huấn tại huyện về Công tác Phổ cập giáo dục Mầm non cho trẻ, nhà trường đã làm tốt công tác tuyên truyền, tham mưu với Đảng chính quyền, UBND xã về công tác Phổ cập, và đề nghị UBND xã ra quyết định thành lập Ban chỉ đạo thực hiện công tác Phổ cập giáo dục cho trẻ em 5 tuổi, Hiệu trưởng làm phó ban, bản thân tôi làm ban viên và phụ trách công tác Phổ cập của nhà trường. Phối hợp với các đoàn thể tuyên truyền tới các bậc phụ huynh về nội dung, nhiệm vụ của Công tác Phổ cập, tổ chức họp phụ huynh để tuyên truyền và phối kết hợp trong việc thực hiện kế hoạch Phổ cập. Phối hợp với trạm Y tế - với cấp uỷ các thôn để làm tốt công tác điều tra trẻ trên địa bàn xã một cách chính xác từng độ tuổi và huy động trẻ trẻ 5 tuổi 100% đến trường được chăm sóc giáo dục 2 buổi /ngày. Thực hiện tốt các chế độ chính sách của nhà nước đối với học sinh con hộ nghèo, vùng 135, trẻ khuyết tật, nhằm tăng cường tỷ lệ trẻ đến trường. Theo dõi nắm chắc số liệu trẻ 5 tuổi chính xác trên địa bàn xã và huy động cũng như duy trì sỹ số trẻ đến trường. 7 “Mét sè kinh nghiÖm trong viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c phæ cËp gi¸o dôc MÇm non cho trÎ em 5 tuæi t¹i ®Þa bµn x· Yªn L©m” phòng chống suy dinh dưỡng và hạ tỷ lệ suy dinh dưỡng. Bảo quản, sử dụng tốt đồ dùng đồ chơi, trang thiết bị và làm thêm đồ dùng đồ chơi đủ theo danh mục. Giáo viên đứng lớp 5 tuổi đánh giá trẻ đúng hướng dẫn và đánh giá theo bộ chuẩn, đặc biệt là làm tốt công tác chuẩn bị tâm thế cho trẻ bước vào lớp 1. * Y tế học đường Cùng với giáo viên theo dõi sức khỏe của trẻ, phối kết hợp với trạm Y tế khám sức khỏe và phân loại sức khoẻ cho trẻ. Chỉ đạo làm tốt công tác phòng chống dịch bệnh, vệ sinh an toàn thực phẩm và tai nạn thương tích cho trẻ. * Kế toán: Tham mưu cho hiệu trưởng, lập kế hoạch thu – chi ngân sách, ưu tiên mua sắm trang thiết bị đồ dùng cho lớp 5 tuổi. * Các thành viên khác trong nhà trường: Phối kết hợp với các thành viên trong nhà trường điều tra phổ cập trên địa bàn toàn xã và thực hiện tốt công tác nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ. * Hội cha mẹ học sinh: Hội cha mẹ học sinh phối kết hợp chặt chẽ với nhà trường trong việc thực hiện công tác phổ cập và chăm sóc nuôi dưỡng trẻ theo khoa học nhằm hình thành và phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. 3. Thực hiện tốt công tác điều tra số trẻ trên địa bàn, cập nhật phiếu điều tra độ đuổi theo hộ gia đình và sử dụng tốt phần mềm phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi. a. Thực hiện công tác điều tra: Phân công giáo viên điều tra số trẻ từ 0-5 tuổi theo từng hộ gia đình, giáo viên ở thôn nào thì phân công điều tra ở địa bàn thôn đó để thuận tiện cho việc điều tra chính xác và nhanh chóng hơn. 9 “Mét sè kinh nghiÖm trong viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c phæ cËp gi¸o dôc MÇm non cho trÎ em 5 tuæi t¹i ®Þa bµn x· Yªn L©m” một cách khoa học. Bởi đây là phần công việc hết sức quan trọng, nó giúp cho việc thực hiện phổ cập một cách chính xác và làm cơ sở cho việc lấy số liệu xây dựng kế hoạch từng giai đoạn, từng năm học, cũng là cơ sở để tham mưu nhà trường, ban chỉ đạo để xây dựng các chỉ tiêu thực hiện làm cho công tác phổ cập chính xác và hiệu quả cao. Hồ sơ phổ cập gồm có: Cặp 1: Hồ sơ phổ cập - Văn bản chỉ đạo của xã, huyện, tỉnh, trung ương - Phiếu điều tra hộ gia đình - Sổ theo dõi tình hình phổ cập - Sổ theo dõi thông tin trẻ ( Trẻ chuyển đến, chuyển đi) - Sổ theo dõi trẻ khuyết tật Cặp 2: Hồ sơ công nhận đạt phổ cập - Báo cáo tình hình và kết quả thực hiện phổ cập giáo dục MN ( Kèm theo 3 biểu thống kê) - Danh sách trẻ hoàn thành chương trình GDMN - Quyết định thành lập đoàn tự kiểm tra - Biên bản tự kiểm tra của đơn vị xã - Tờ trình của xã đề nghị công nhận phổ cập - Văn bản của huyện: + Quyết định thành lập đoàn kiểm tra công nhận hoàn thành PC của huyện + Biên bản kiểm tra của huyện + Quyết định công nhận hoàn thành phổ cập của huỵên - Kết quả hoàn thành phổ cập Từ các loại hồ sơ sổ sách trên hàng năm bản thân dựa vào từng giai đoạn cần phải làm hồ sơ gì và hồ sơ nào trước. Để việc cập nhật hồ sơ sổ sách được thuận lợi cũng như thống kê số liệu chính xác cần phải làm theo các bước sau: a. Thiết lập sổ phổ cập giáo dục cho trẻ Mầm non 0 – 5 tuổi Sổ phổ cập giáo dục cho trẻ mầm non 0 – 5 tuổi dùng để theo dõi tất cả các trẻ từ 0 – 5 tuổi trên địa bàn xã. Sổ này rất quan trọng, hàng năm chúng ta phải cập nhật từ phiếu điều tra vào sổ, đòi hỏi việc cập nhật phải thật chính xác, cập nhật 5 11 “Mét sè kinh nghiÖm trong viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c phæ cËp gi¸o dôc MÇm non cho trÎ em 5 tuæi t¹i ®Þa bµn x· Yªn L©m” Các biểu mẫu trên được cập nhật vào phần mềm để số liệu chính xác, hiệu quả. * Thiết lập các loại danh sách: - Danh sách trẻ chuyển đi, chuyển đến: Trên cơ sở sổ tổng hợp số liệu học sinh theo từng độ tuổi, theo từng thôn và danh sách trẻ theo thứ tự a, b, c. Tôi tổng hợp và thiết lập danh sách trẻ học sinh từ 0 – 5 tuổi trên địa bàn xã chuyển đi học nơi khác và nơi khác chuyển đến học tại trường, sau đó đóng thành tập theo năm học. Những trẻ chuyển đi học các trường trong huyện thì tôi lập danh sách để Ban giám hiệu trường đó xác nhận danh sách trẻ của trường tôi đang học ở trường bạn. - Danh sách trẻ theo từng độ tuổi. Trên cơ sở triển khai giáo viên phụ trách các thôn, điều tra số lượng trẻ trên từng địa bàn thôn, sau đó tổng hợp danh sách theo từng độ 5 tuổi, 4 tuổi, 3 tuổi, 2 tuổi, 1 tuổi theo mẫu và nộp về Ban phổ cập và tôi trực tiếp cập nhật và thiết lập danh sách của các độ tuổi trong toàn trường để theo dõi trẻ đang học, đã học trong sổ phổ cập. - Danh sách trẻ khuyết tật: Trên cơ sở danh sách trẻ khuyết tật của các đơn vị thôn, lớp mà giáo viên cung cấp. Từ đó tôi nắm được số trẻ khuyết tật và khuyết tật hoà nhập để có hướng chỉ đạo thực hiện việc thiết lập hồ sơ khuyết tật và nội dung giáo dục trẻ khuyết tật theo chủ điểm một cách hiệu quả nhất. 5. Lập kế hoạch báo cáo các giai đoạn theo năm học. Trên cơ sở các số liệu thống kê cùng với các loại công văn hướng dẫn của cấp trên tôi đã tham mưu với Ban chỉ đạo phổ cập cho trẻ em 5 tuổi của trường lập kế hoạch phổ cập theo từng năm học sát với cụ thể tình hình của nhà trường. Hàng năm tôi tham mưu để làm các loại báo cáo như: Báo cáo kế hoạch phổ cập, báo cáo tiến độ phổ cập và báo cáo kết quả phổ cập theo từng giai đoạn, báo cáo thể hiện rõ 13