Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp giúp trẻ 3-4 tuổi hứng thú với môn tạo hình

 I. PHẦN MỞ ĐẦU
 1. Lý do chọn đề tài, sáng kiến , giải pháp 
 Phát triển thẩm mĩ là một trong năm lĩnh vực giáo dục toàn diện cho 
trẻ mầm non. Trong đó hoạt động tạo hình đóng một vai trò vô cùng quan 
trọng giúp phát triển cho trẻ về mọi mặt như: thẩm mĩ, đạo đức, trí tuệ, thể 
lực và lao động.
 Hoạt động tạo hình là một hoạt động mang tính nghệ thuật, ở đó trẻ 
sử dụng ngôn ngữ đặc trưng riêng của nó: màu sắc, hình khối, đường nét, 
bố cục để phản ánh miêu tả, từ đó giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh 
và phản ánh thế giới thông qua các hình tượng nghệ thuật.
Hoạt động tạo hình trong trường mầm non với mục đích giúp trẻ nhận ra 
các sự vật hiện tượng xung quanh trẻ, từ đó biết ứng xử với cái đẹp, làm 
nảy sinh cho trẻ tái tạo và sáng tạo ra cái đẹp. Cũng như các hoạt động 
khác, hoạt động tạo hình cung cấp cho trẻ các biểu tượng, phát triển thể lực 
cho trẻ, giáo dục đạo đức và các kĩ năng giáo tiếp xã hội, kĩ năng lao động 
cho trẻ. 
 Do đó, kinh nghiệm học tập từ bậc mầm non có vai trò rất quan trọng 
đối với tương lai của trẻ, giúp thiết lập nền tảng cho việc lĩnh hội các kiến 
thức và kỹ năng, dẫn đến việc tác động vào khả năng học tập và các hành vi 
của trẻ.
 Những tương tác sớm và trực tiếp trong quá trình học tập cũng như 
sinh hoạt hằng ngày ảnh hưởng đến cách thức kết nối được thực hiện giữa 
các tế bào thần kinh trong não bộ. 
 Trước khi đến trường, trẻ được học hỏi ở nhiều môi trường khác 
nhau từ gia đình đến ngoài cộng đồng. Do vậy, trẻ em khi đến trường đã có 
các nền tảng và kinh nghiệm khác nhau và ở trong các giai đoạn, các độ 
tuổi cũng phát triển khác nhau. Kinh nghiệm tích cực từ việc học tập tại 
trường mầm non là hết sức quan trọng với trẻ nhỏ. 
 1 Điểm mới của đề tài là: Giáo viên phải tạo nhiều cơ hội cho trẻ 
tìm tòi, khám phá, trải nghiệm, mỡ rộng sự hiểu biết về môi trường xung 
quanh. 
 Phương pháp hướng dẫn phải dựa vào trẻ, lấy trẻ làm trung tâm.
 Phụ huynh được nhìn thấy những việc chúng ta đang làm, phụ 
huynh tự nguyện cùng chung tay, góp sức với nhà trường, trong việc xây 
dựng môi trường
 Muốn thực hiện được những điều này, chúng tôi đi sâu tìm hiểu về 
cách tổ chức các hoạt động theo hướng tích hợp các nội dung dưới các đề 
tài để trẻ khám phá. Qua đó giúp trẻ tiếp thu và tích cực hoạt động độc lập 
theo vốn kinh nghiệm, kỹ năng và hứng thú của trẻ.
 3. Phạm vi áp dụng của đề tài, sáng kiến, giải pháp. 
 Đề tài “Một số giải pháp giúp trẻ 3-4 tuổi hứng thú với môn Tạo 
hình” được áp dụng tại trường mầm non nơi tôi công tác và có thể áp dụng 
tại các trường Mầm Non trên địa bàn toàn huyện.
 II. PHẦN NỘI DUNG
 1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu
 Năm học 2019 - 2020 nhà trường phân công tôi dạy lớp mẫu giáo 
bé cụm trung tâm với số lượng 25 cháu. Với tình hình thực tế tại lớp 
đang phụ trách tôi nhận thức sâu sắc và xác định rõ những việc cần làm 
ngay đối với việc lấy trẻ làm trung tâm trong mọi hoạt động vì vậy trong 
quá trình thực hiện bản thân tôi nhận thấy có những thuận lợi và khó 
khăn sau:
 * Thuận lợi:
 Được sự quan tâm của UBND – HĐND xã, các cấp lãnh đạo có một 
ngôi trường đẹp khang trang. Cơ sở trang thiết bị đồ dùng đồ chơi phung 
phú phù hợp với sự phát triển của bậc học mầm non. Ban giám hiệu nhà 
trường chăm lo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ giáo viên mở các lớp chuyên đề 
để giáo viên được tiếp thu các kỹ năng tạo hình, sử dụng các nguyên vật 
liệu sẵn có ở địa phương.
 3 6. Trẻ thể hiện sự sáng tạo trong 13 52
 sản phẩm
 Từ những thuận lợi và khó khăn trên đây, để từng bước thực hiện 
thành công và hiệu quả trong công tác giảng dạy. Tôi đã mạnh dạn chọn đề 
tài “Một số giải pháp giúp trẻ 3 - 4 tuổi hứng thú với môn tạo hình”
 2. Các giải pháp 
 2.1. Giải pháp 1: Thường xuyên rèn kĩ năng tạo hình cho cô và trẻ
 Để trẻ tham gia hoạt động tạo hình một cách hứng thú, có hiệu quả, 
ngoài những yếu tố về môi trường, nguyên vật liệu cho trẻ hoạt động thì tôi 
thường xuyên luyện tập kỹ năng tạo hình, kỹ năng phác họa sao cho phù 
hợp nội dung đề tài. Biết phối hợp màu sắc, pha màu đẹp hài hoà để gây 
hấp dẫn với trẻ. Biết sử dụng tỉ lệ hợp lý giữa các đối tượng tạo hình. Biết 
vận dụng luật xa gần trong bố cục để tạo ra nhiều tranh, đồ dùng mẫu đẹp 
nhằm kích thích sự tìm tòi, sáng tạo, thu hút trẻ tham gia hoạt động tạo hình 
một cách tích cực, hứng thú. Nếu tôi không thường xuyên rèn luyện kỹ 
năng tạo hình cho tôi thì sẽ không có những bức tranh, sản phẩm mẫu để 
giới thiệu cho trẻ và sẽ làm mất đi sự hứng thú của trẻ. 
 Để làm được điều trên thì tôi sắp xếp thời gian tập luyện trước giờ 
lên lớp, mọi nơi, mọi lúc, tham gia lớp học vẽ nơi gần nhất, như vậy tôi 
mới có những kỹ năng tạo hình cơ bản hướng dẫn trẻ tạo hình một cách tự 
tin, gây sự chú ý ở trẻ, giúp trẻ tham gia hoạt động tích cực.
 Đối với trẻ, tôi thường xuyên hướng dẫn kĩ và cho trẻ rèn các kĩ năng 
tạo hình từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, đặc biệt là trẻ nhỏ tuổi 
hơn bằng cách cho trẻ thực hiện ở các hoạt động khác như: hoạt động góc, 
chơi và hoạt động theo ý thích, đón trẻ, nhắc phụ huynh cho trẻ thực hiện ở 
nhà
 2.2. Giải pháp 2: Thay đổi hình thức gây hứng thú cho trẻ khi tiến 
hành hoạt động:
 5 ích, mối quan hệ giữa các sự sự vật, hiện tượng xung quanh mình. Để từ đó 
trẻ tạo ra sản phẩm mà trẻ cho là đẹp nhất.
 Qua tác phẩm của mình trẻ rất thích được cô và các bạn khen và nêu 
được nhận xét của mình. Trẻ thích thú được cùng cô trò chuyện về sản 
phẩm của mình và tỏ thái độ khi cô không cùng hợp tác với trẻ.
 Hoạt động tạo hình không thể không có môi trường xung quanh trẻ 
vì nó có tác động rất lớn đến cảm xúc của trẻ để tạo nên một sản phẩm đa 
dạng, phong phú. Nó còn là một phương tiện để trẻ nhận thức thế giới xung 
quanh mình, một thế giới rất gần cũng rất xa đối với trẻ. Qua những gì 
xung quanh trẻ thấy, nghe, biết thì trẻ sẽ thể hiện chính xác cấu trúc của đối 
tượng.
 Sau khi trẻ cùng cô tìm hiểu về: “ Những chú gà”, trẻ và cô sẽ vẽ và 
nâng cao hơn nữa cô sẽ chuẩn bị rau cải thìa, củ cà rốt thái látđể trẻ sáng 
tạo từ rau. Hay qua bức tranh trẻ biết được lợi ích của việc nuôi gà...
Ví dụ 2: Tích hợp vào môn văn học:
 Hoạt động tạo hình và làm quen văn học là hai bộ môn liên quan chặt 
chẽ với nhau. 
 Qua tạo hình trẻ thể hiện lại những suy nghĩ những hiểu biết của trẻ 
một cách tích cực về nhân vật mà trẻ yêu thích.
 Hoạt động theo cốt truyện giúp trẻ tích cực sáng tạo, tư duy, tưởng 
tượng.
 Giáo viên sử dụng câu đố, các tác phẩm văn học để làm thức tỉnh ở 
trẻ những biểu tượng về đối tượng tạo hình mà trẻ đã lĩnh hội trước đó và 
làm cho các biểu tượng đó trở nên rõ ràng hơn.
 Sau khi nghe bài thơ “chim chích bông”, cô cho trẻ vẽ tự do thể hiện 
lại nội dung bài thơ.
Ví dụ 3: Tích hợp vào môn toán:
 Hoạt động tạo hình gắn liền với bộ môn toán: giúp trẻ hoàn thiện dần 
khả năng tri giác về hình dạng, màu sắc, kích thước, xác định vị trí, định 
 7 chưa thực hiện được như những bạn khác bởi mỗi trẻ có sự khéo léo khác 
nhau về kĩ năng thực hiện. 
2.6. Giải pháp 6: Tạo môi trường phong phú trong lớp học, nguyên vật 
liệu đa dạng:
 Môi trường xung quanh trẻ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc 
phát triển khả năng tạo hình ở trẻ, nó góp phần nâng cao trí tưởng tượng, 
sáng tạo, cung cấp cho trẻ biểu tượng, khái niệm, hình ảnh thực để trẻ tạo 
ra các sản phẩm tạo hình một cách sinh động, giống với thực tế trẻ cảm 
nhận được.
 Hoạt động tạo hình là một hoạt động mà hiệu quả giáo dục của nó 
phụ thuộc phần lớn vào sự có mặt của các yếu tố cảm xúc, tình cảm, vào 
hứng thú mang tính thẩm mỹ được hình thành ở trẻ.
 Môi trường hoạt động tạo hình chính là kết quả hoạt động sáng tạo 
của người giáo viên và của trẻ. Do vậy nó cần đảm bảo một số yêu cầu sau:
 Đây phải là “môi trường mở”, nó phải tạo nên các tác động tích cực 
tới trẻ nhờ sự phong phú, sinh động mang tính vật thể, tính trực quan thị 
giác. 
 Môi trường này có thể mang bóng dáng của một xưởng chế tạo, để 
tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển khả năng hoạt động thực tiễn, sáng 
tạo.
 Môi trường hoạt động tạo hình phải luôn gắn bó, hòa nhập với môi 
trường ngoài của lớp học cả trường Mầm non. 
 Các sắc màu và sự sắp xếp trong môi trường hoạt động phải gần gũi 
vẻ đẹp phong phú của thế giới xung quanh, dễ dàng gợi lên các kinh 
nghiệm và cảm xúc, tình cảm thẩm mĩ của trẻ.
 Môi trường hoạt động tạo hình là một môi trường giáo dục có định 
hứng: Tùy từng giai đoạn có thể tập trung làm nổi bật vào một số nội dung 
giáo dục và phát triển của chương trình hoạt động tạo hình và chương trình 
chăm sóc giáo dục trẻ Mầm Non nói chung.
 9 Trẻ cần được tự thể hiện với những phương tiện tạo hình khác nhau. Sự 
thể hiện mang tính cá nhân vì từng trẻ tiếp cận tạo hình theo cách riêng của 
mình.
 Tăng cường sử dụng các câu hỏi gợi ý giúp trẻ cũng cố và vận dụng 
những kinh nghiệm đã lĩnh hội trong các hoạt động khác nhau, khuyến 
khích trẻ suy nghĩ, tìm cách giải quyết vấn đề và thăm dò khả năng của trẻ. 
Hãy để trẻ tự miêu tả những gì trẻ sẽ, đang và đã làm. Chú ý phối hợp 
những câu hỏi đó với những lời nói rõ cho trẻ thấy là trẻ được đánh giá tốt 
việc trẻ đang làm.
 Không lạm dụng các sản phẩm mẫu và làm mẫu. Càng ít làm mẫu và 
sử dụng mẫu sẽ càng kích thích trẻ tư duy tìm kiếm cách thể hiện. Thực tế 
cho thấy các sản phẩm mẫu và xem làm mẫu sẽ làm tê liệt những cảm xúc 
đã có trước của trẻ, làm giảm tính tích cực hoạt động trí tuệ của trẻ vì các 
hoạt động cần thiết của tạo hình đã được làm mẫu đầy đủ trẻ chỉ việc ghi 
nhớ và bắt chước. Trong trường hợp yêu cầu và làm mẫu, không nên vội 
vàng làm mẫu ngay mà giúp trẻ tích cực suy nghĩ bằng các câu hỏi gợi ý 
bắt đầu vẽ từ đâu đến đâu, vẽ hình gì, vẽ như thế nào điều quan trọng là 
luôn khuyến khích, động viên giúp trẻ tự tin, tích cực, chủ động thể hiện sự 
sáng tạo.
 3. Kết quả nghiên cứu:
 Trong thời gian gần 5 tháng tiến hành các biện pháp trên, tuy đơn 
giản nhưng thu được kết quả tương đối cao:
 Nhìn chung trẻ tại lớp yêu thích và hứng thú tham gia hoạt động 
“tạo hình” một cách tích cực. Số trẻ có kỹ năng tốt về vẽ nặn, cắt, xé dán, 
xếp hình, nặn... nâng lên rõ rệt và có ý tưởng mới, lạ, sáng tạo trong sản 
phẩm. 
 Kết quả đạt cụ thể như sau:
 11 hứng thú cho trẻ tham gia tích cưc hoạt động. Tạo hình từ các nguyên vật 
liệu mở là nguồn cảm hứng của trẻ mầm non. Người lớn hãy giúp trẻ tận 
dụng tối đa những gì có xung quanh ta. Thật đơn giản vì dễ tìm và dễ làm... 
Nhưng lại có hiệu quả cao và gây hứng thú cho trẻ. Và hơn thế nữa cô giáo 
phải tích cực tham mưu với nhà trường, nâng cao cở vật chất phục vụ cho 
các hoạt động của trẻ, lên kế hoạch tìm kiếm, thu thập các nguyên vật liệu 
phế thải để làm đồ chơi, đồ dùng ngộ nghĩnh, gần gũi, sáng tạo, mới lạ và 
đẹp để tạo hứng thú cho trẻ khi tham gia hoạt động tạo hình.
 Tích hợp lồng ghép hoạt động “tạo hình” vào các hoạt động khác 
một cách nhẹ nhàng linh hoạt. Khi đổi mới phương pháp giáo dục trong 
quá trình thực hiện, phải luôn “lấy trẻ làm trung tâm”, giáo viên là người 
gợi mở dẫn dắt trẻ vào thế giới đầy màu sắc của tạo hình, kích thích trẻ 
sáng tạo trong sản phẩm. 
 Để trẻ tạo ra được những sản phẩm sản phẩm đẹp, sáng tạo, giáo 
viên phải là không nên yêu cầu cao trước kết quả của trẻ tạo ra, mà dẫn dắt 
trẻ như một người bạn cùng chơi, cùng học, bằng cả tấm lòng nhiệt tình, sự 
yêu nghề với vốn kiến thức đã được học.
 Giáo viên tạo điều kiện cho trẻ hoạt động ở mọi lúc mọi nơi, thường 
xuyên động viên khích lệ trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động. Để trẻ 
học tốt hoạt động tạo hình thì trước hết cô giáo phải thật sự gần gũi như là 
người bạn lớn của trẻ, luôn lắng nghe ý kiến, hướng dẫn, động viên giúp đỡ 
trẻ khi còn lúng túng, thiếu tự tin.
 Vận động tối đa sự đóng góp nhiệt tình của quý bậc phụ huynh về 
các loại nguyên vật liệu mở khi cần thiết nhằm thực hiện tốt lĩnh vực tạo 
hình cũng như các lĩnh vực khác trong quá trình hoạt động giảng dạy..
 2. Kiến nghị, đề xuất
 Rất mong được sự quan tâm, động viên, khuyến khích của cấp trên 
để đề tài được áp dụng thường xuyên đi vào thực tiễn.
 13