Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp và hình thức tổ chức nhằm phát triển tính tích cực vận động trong giáo dục thể chất cho trẻ mẫu giáo lớn

 PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO QUẬN CẦU GIẤY 
 TRƯỜNG MẦM NON HOA HỒNG
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP VÀ HÌNH THỨC PHÁT TRIỂN TÍNH TÍCH 
 CỰC VẬN ĐỘNG TRONG HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THỂ
 CHẤT CHO TRẺ MẪU GIÁO LỚN
 Lĩnh vực : Giáo dục mẫu giáo
 Tác giả : Nguyễn Thị Thu Chung 
 Giáo viên : Lớp mẫu giáo lớn A1 trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần và trong sáng về đạo 
đức.
 Trong quá trình GDTC cho trẻ mầm non, các nhiệm vụ GDTC được hoàn 
thành bằng các hình thức khác nhau. Hình thức GDTC ở trường mầm non là sự 
tổng hợp giáo dục về những hoạt động vận động nhiều dạng của trẻ, mà cơ bản 
là tính tích cực vận động của chúng. Sự tổng hợp những hình thức đó tạo nên 
một chế độ vận động nhất định, cần thiết cho sự phát triển đầy đủ về thể chất và 
củng cố sức khỏe cho trẻ. Ở trường mầm non sử dụng hình thức GDTC qua các 
tiết học thể dục
 Thể dục sáng và các tiết thể dục được tiến hành với tất cả các lớp mẫu 
giáo, nhưng trong các hình thức đó đòi học giáo viên phải chọn lọc những bài 
tập vận động và phương pháp tiến hành với từng độ tuổi nhất định. Ngoài ra 
giáo viên cần chú ý hướng đến việc giáo dục trí tuệ, cảm xúc, điều khiển hành 
vi vận động ở trẻ, giúp trẻ hiểu được ý nghĩa của nhiệm vụ do giáo viên đề ra và 
tích cực vượt qua khó khăn xuất hiện trong hoạt động của mình.
 Thực tế hiện nay trong trường mẫu giáo, chúng tôi thấy rằng sự quan tâm 
đúng mức tới thể dục cho trẻ mẫu giáo thực sự chưa đầy đủ lắm.Chính vì vậy 
chúng tôi đã chọn đề tài “ Một số biện pháp và hình thức tổ chức nhằm phát 
triển tính tích cực vận động trong giáo dục thể chât cho trẻ mẫu giáo lớn”
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 1. Cơ sở lí luận
Quyết định 55 của bộ giáo dục qui định mục tiêu, kế hoach đào tạo của Nhà trẻ
- Mẫu giáo Hà Nội, 1990 trang 6 ghi rõ mục tiêu giáo dục mầm non là: “...Hình 
thành ở trẻ những cơ sở đầu tiên của nhân cách con người mới XHCN Việt 
Nam:
- Khỏe mạnh – Nhanh nhẹn, cơ thể phát triển hài hòa cân đối
- Giàu lòng thương, biết quan tâm, nhường nhịn, giúp đỡ những người gần gũi ( 
Bố mẹ, bạn bè, cô giáo ), thật thà, lễ phép, hồn nhiên
- Yêu thích cái đẹp, biết gìn giữ cái đẹp và mong muốn tạo ra cái đẹp ở xung 
quanh.
- Thông minh, ham hiểu biết, thích tìm tòi khám phá, có một số kỹ năng sơ đẳng 
( Quan sát, phân tích, tổng hợp, suy luận ,..)|Cần thiết để vào trường phổ thông, 
thích đi học”.
Vận động là nhu cầu tự nhiên của cơ thể, đặc biệt là với cơ thể đang phát triển 
như trẻ mầm non. Vai trò vận động đối với cơ thể trẻ đã được các nhà khoa học 
khẳng định ngay từ thế kỉ XVIII: “Cơ thể không vận động giống như nước trong 
ao tù”, “ Nguyên nhân chậm phát triển của cơ thể hài nhi là do thiếu vận 
động”. Ngày nay khoa học đã chứng minh được rằng: phần lớn những trẻ ít vận 
động thì các vận động phúc hợp và chức năng thần kinh thực vật thường kém 
phát triển, hoạt động hệ tuần hoàn và hệ hô hấp bị hạn chế, khả năng lao động 
chân tay giảm sút, trọng lượng cơ thể tăng nhanh.
Vận động có vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển của cơ thể, ở mỗi 
một giai đoạn thì nhu cầu vận động của trẻ là khác nhau. Vì vậy khi lập chương 
trình giáo dục thể chất nhằm phát triển vận động cần dựa trên những cơ sở sau:
 2 - Số lượng học sinh trong lớp là nam chiếm 2/3 số học sinh vì vậy các cháu rất 
hiếu động và khó bảo.
- Sân tập không bằng phẳng, không có khu tập riêng biệt
- Một số dụng cụ thể dục chưa phù hợp , chưa đầy đủ, chưa phong phú .
- Nhận thức của phụ huynh về môn giáo duc thể chất không quan trọng mà chỉ 
là một môn phụ không cần quan tâm. - Đa số phụ huynh không quan tâm việc 
đến trường các cháu được học những gi ? mà chỉ thích cho trẻ viêt chữ, làm toán 
như lớp 1 phổ thông.
III. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
- Dựa vào mục tiêu giáo dục mầm non nói chung và yêu cầu cần đạt của lứa tuổi 
Mẫu giáo lớn nói riêng về nhận thức, trí tuệ, ngôn ngữ, đặc biệt là thể lực, và 
các nhu cầu của trẻ để từ đó tôi tìm hiểu và đưa ra một số biện pháp và hình 
thức tổ chức phát triển tính tích cực vận động trong giáo dục thể chất cho trẻ. 
Đây là một việc cần thiết vì nó mang lại cho mỗi đứa trẻ niềm vui, sự tự tin, sự 
mạnh dạn và có một sức khỏe tốt tham gia vào tất cả các hoạt động trong gia 
đình, trong nhà trường và xã hội.
 Biện pháp 1: Lập kế hoạch tổ chức cho trẻ vận động và xây dựng góc 
vận động
- Dựa trên kế hoạch năm học của nhà trường xây dựng và căn cứ vào nội dung 
trong chương trình theo độ tuổi; Căn cứ vào thời gian/ thời điểm thực hiện bài 
tập ở vào giai đoạn nào của chương trình năm học; Căn cứ vào mức độ phát 
triển , khả năng thực tế của trẻ, tôi đã xây dựng kế hoạch nội dung các vận 
động tập luyện cho trẻ, xác định độ khó của từng bài tập và sắp xếp theo trình tự 
để đưa vào hướng dẫn trẻ cho phù hợp đi từ dễ đến khó đảm bảo củng cố, phát 
triển những vận động trẻ đã biết, đồng thời chuẩn bị cho những kỹ năng vận 
động cao hơn. Nội dung trong chương trình đã được trình bày theo từng loại vận 
động và theo mức độ tăng dần từ dễ đến khó, đồng thời phù hợp với từng chủ đề 
chủ điểm, phù hợp với các hoạt động khác và các sự kiện . Khi lập được kế 
hoạch tổ chức rồi tôi thấy rất yên tâm và thực hiện rất hiệu quả.
* VD: Kế hoạch tổ chức các hoạt động Giáo dục thể chất:
KẾ HOẠCH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THỂ CHẤT
 LỚP A NĂM HỌC 2013 - 2014
STT CHỦ ĐỀ NỘI DUNG YÊU CẦU CẦN ĐẠT
1 - Đi bằng mép bàn - Biết đi bằng hai chân và đi 
 chân đi khuỵu gối khuỵu gối
 1 - Tung bóng lên cao - Tung bóng lên cao, tung thẳng 
 Trường Mầm và bắt bóng hướng và bắt bóng bằng 2 tay
 non - Bật nhảy bằng cả 2 chân.
 - Bật xa 50 cm - Chạm đất nhẹ nhàng bằng hai 
 đầu bàn chân và giữ được thăng
 4 chiều dài của ghế.
 - Bật xa 50 cm ( VĐ - Chạm đất nhẹ nhàng bằng hai 
 cũ) đầu bàn chân và giữ được thăng 
 Ném xa bằng 2 tay bằng. Nhảy qua tối thiểu 50 cm
 VĐ mới ) - Ném đúng kỹ năng
6 6 - Ném xa bằng 2 tay - Tại lớp
 Thế giới động VĐ cũ )
 vật - Nhảy chụm tách - Bật liện tục, chum tách chân 
 chân ( VĐ mới ) đúng ô
 - Nhảy chụm tách 
 chân ( VĐ cũ )
 Bò chui qua ống dài ( - Tự tin khi chui qua ống dài
 VĐ mới )
 - Bò chui qua ống dài 
 ( VĐ cũ)
 - Ném bắt bóng bằng - Biết cách ném bóng và bắt 
 2 tay từ khoảng cách bóng
 xa 4m
7 7 - Bò qua vật cản 15 – - biết cách bò bà bò qua vật cản
 Bé vui đón Tết 20 cm
 và mùa xuân - Chuyền bóng bên Chuyền đúng hướng, không 
 phải bên trái (VĐ cũ ) làm rơi bóng.
 Chạy nhanh 18m (VĐ - Chạy nhanh đúng hướng
 mới )
 - Chuyền bắt bóng Chuyền đúng hướng, không 
 qua chân làm rơi bóng.
8 8 - Đi trên ghế băng đầu - Đi thăng bằng trên ghế, không 
 Thế giới thực đọi túi cát làm rơi túi cát
 vạt - Trường sấp kết hợp - Trườn áp sát ngực vào sàn 
 trèo qua ghế thể dục nhà tay nọ chân kia
 - Trèo lên xuống - Trèo lên bằng tay nọ chân kia
 thang 7 gióng
9 9 - Đi lên xuống trên - Trẻ mạnh dạn đi lên và đi 
 Nước và hiện ván dốc xuống ván dốc.
 tương tự nhiên - Ném trúng đích - Biết cách cầm bao cát và ném
 xung quanh bé bằng 2 tay - Chạy chậm đều liên tục
 Chạy chậm 150 m
 - Đi nối bước bàn - Đi nối gót chân nọ vào mũi 
 chân tiến, đi nối bước bàn chân kia, đi đều liên tục
 bàn chân lùi
10 10 - Nhảy lò cò - Nhảy lò cò liên tục 5 bước, 
 Bé yêu quê Bật xa 50 cm đổi chân theo yêu cầu
 hương, đất - Bật tách khép chân - bật liên tục tách và khép chân 
 nước Bác Hồ qua 7 ô đúng ô
 Ném xa bằng hai tay - Ném đúng kỹ năng
 - Chạy nhanh 18 m - Chạy nhanh đều
 6 Biện pháp 2: Thống nhát với giáo viên trong lớp
- Sau khi lập xong kế hoạch tổ chức các hoạt động vận động cho trẻ ở lớp mình 
rồi tôi trao đổi cùng cô Nguyệt Anh và cô Chi ở lớp để cùng thống nhất cách tổ 
chức và cùng nhau bàn bạc cách thực hiện. Cô Nguyệt Anh tài năng và sáng tạo 
cùng với cô Chi nhiệt tình, yêu trẻ cùng tôi đã tìm ra những hình thức tổ chức 
cho trẻ tham gia vận động trong cũng như ngoài tiết học thu hút sự tham gia 
nhiệt tình của trẻ .Và đặc biệt khi thống nhất các giáo viên trong lớp rồi thì đến 
tiết học giáo dục thể chất giáo viên nào thực hiện bài dạy trẻ cũng có thể truyền 
thụ kiến thức đến trẻ một cách tốt nhất và đồng nhất.
 Ba giáo viên trong lớp cùng trao đổi về cách tổ chức .
Biện pháp 3: Tập luyện thường xuyên liên tục đúng giờ ( Đối với thể dục 
sáng)
- Như chúng ta đã biết ,tác dụng của thể dục buổi sáng đối với trẻ em hàng ngày 
có ý nghĩa to lớn về giáo dục và sức khỏe cho trẻ em, đặc biệt là trẻ ở lứa tuổi 
mẫu giáo và mầm non . Buổi sáng ngay sau khi ngủ dậy tập thể dục đơn giản, 
trẻ tích lũy được sự sảng khoái cho cả ngày.
 Tập luyện thường xuyên như vậy , cơ thể của trẻ nâng cao hoạt động của 
các cơ quan của cơ thể, thúc đẩy sự phát triển những kỹ năng vận động cần 
thiết, củng cố các nhóm cơ, hình thành tư thế đúng đắn.
 Vì vậy tôi cho trẻ tập thể dục sáng hàng ngày vào một thời gian nhất định 
sau giờ đón trẻ . Thời gian tập khoảng 10 – 15 phút., Trang bị dụng cụ như gậy
 8 tiến phương pháp dạy, lựa chọn nội dung cho phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý 
lứa tuổi của trẻ, để trẻ có thể theo kịp bài học một cách tự nhiên nhất.
 Trê tích cực tham gia hoạt động
 Biện pháp 5: Lựa chọn hình thức tổ chức phong phú đa dạng.
Để thực hiện nhiệm vụ giáo dục thể chất cho trẻ, người ta tiến hành thông qua 
nhiều hình thức giáo dục như trong tiết học và ngoài tiết học, bao gồm thể dục 
sáng, thể dục chống mệt mỏi, trò chơi vận động, dạo chơi, thăm quan, hội khỏe, 
giáo dục cá biệt, nhưng hình thức tiết học là cơ bản vì trên tiết học thể dục các 
tri thức, kỹ năng, kỹ xảo vận động được truyền thụ một cách có mục đích, hệ 
thống, tổ chức và có kế hoạch. Toàn bộ nội dung giáo dục thể chất được diễn ra 
trên tiết học, còn các hình thức khác chỉ rèn luyện một khía cạnh nào đó của 
giáo dục thể chất. Hiệu quả của việc phát triển tính tích cực vận động không chỉ 
phụ thuộc vào cánh lựa chọn các phương pháp dạy học, mà con phụ thuộc đáng 
kể vào các hình thức dạy học. Vì vậy trong tiết học giáo dục thể chất tôi đã sử 
dụng các hình thức sau:
5.1 Hình thức tập cả lớp đồng loạt:
Khi áp dụng hình thức này có nghĩa là tôi cho tất cả trẻ cùng thực hiện một bài 
tập vận động giống nhau. Hình thức dạy học này cho phép giáo viên cùng một 
lúc chỉ đạo toàn bộ trẻ, tăng lượng vận động, tạo điều kiện củng cố kỹ năng vận 
động, phát triển tố chất thể lực, tính tập thể, khả năng phối hợp vận động khi 
thực hiện bài tập.
Ví dụ: Khi dạy trẻ bài tập: “Nhảy lò cò” tôi cho trẻ tập đồng loạt tại chỗ
 10