Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn phát âm chứ l, n cho trẻ 5 tuổi - Trường Mầm non Đằng Hải

 MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN PHÁT ÂM 
 CHỮ L – N CHO TRẺ 5 TUỔI
 ĐỖ THỊ LƯƠNG HUỆ
 Trường Mầm non Đằng Hải – Quận Hải An – Hải Phòng
 Trong khi dạy trẻ 5 tuổi phát âm đúng, chúng tôi đã gặp nhiều khó khăn. 
Nguyên nhân chính lá do bộ máy phát âm của trẻ ở độ tuổi này chưa hoàn thiện. 
bên cạnh còn có cả nguyên nhân do người lớn phát âm sai nên trẻ bắt trước theo. 
đặc biệt khi dạy trẻ phát âm hai phụ âm L – N, tôi nhận thấy trẻ rất khó nhận biết, 
hay lẫn lộn nên phát âm thường sai. Để khắc phục những khó khăn trên tôi đã 
mạnh dạn chọn đề tài nghiên cứu “Rèn phát âm chữ cái L – N cho trẻ 5 tuổi” và đã 
tìm ra một số biện pháp cụ thể như sau:
Biện pháp 1: Tự rèn luyện phát âm chuẩn xác phụ âm L – N
 Muốn cho trẻ phát âm đúng, trước tên cô giáo phải là người phát âm chuẩn xác. 
Do ảnh hưởng của Thổ ngữ tôi đã phát âm không chuẩn phụ âm L – N nên đã tự rèn 
luyện phát âm cho mình như sau:
 Tôi đã nghiên cứu tài liệu hướng dẫn cách phát âm 2 phụ âm đầu L – N biết được 
cấu tạo đặc điểm và cơ chế phát âm của 2 phụ âm L – N, sau đó tôi tập phát âm hàng 
ngày vào những thời gian rảnh rỗi bằng cách đọc đi đọc lại nhiều lần những bài thơ, câu 
chuyện, bài đồng dao, ca dao có nhiều phụ âm L – N.
 Bên cạnh đó tôi làm những bài tập trắc nghiệm điền các phụ âm L – N, các từ, câu 
có chứa phụ âm L – N từ dễ đến khó hoặc tự tìm ra những ví dụ khác để làm phong phú 
nội dung luyện tập phát âm L - N cho mình.
 Khi giao tiếp với mọi người, tôi luôn tự ý thức đến cách phát âm L – N để sửa sai. 
để kiểm nghiệm và thiết thực cho việc rèn phát âm của mình tôi tham gia gia tích cực 
cuộc thi “Nói và viết đúng tiếng Việt” do nhà trường tổ chức.
 Sau 1 thời gian luyện tập tích cực tôi đã phát âm chuẩn xác, rõ ràng, có âm điệu 
làm tăng hiệu quả bài giảng và tự tin, mạch lạc trong giao tiếp với mọi người cũng như 
khi giao tiếp với trẻ.
Biện pháp 2: Sửa sai lỗi phát âm phụ âm L – N thông qua hoạt động chung cho trẻ 
làm quen với chữ cái,
 Hoạt động chung là hoạt động giáo viên chuẩn hóa, chính xác hóa kiến thức cho 
trẻ thu nhận từ nhiều nguồn tin khác nhau. Với hoạt động “với hoạt động làm quen với 
chữ cái L – N”, tôi chuẩn bị rất kỹ và xác định đây là hoạt động chính giúp trẻ nhận thức 
đúng về cách phát âm. Tôi hướng dẫn luyện cách phát âm cho trẻ như sau:
 Khi đọc mẫu tôi cố gắng đọc to, rõ ràng âm thật chuẩn để trẻ nghe rõ cách đọc, 
đồng thời tôi nêu rõ cách phát âm chữ L – N cho trẻ hiểu.
 - L: Đọc cong lưỡi, đầu lưỡi uốn vào trong và đưa sát vào lợi trên.
 - N: Đọc thẳng lưỡi, lưỡi sát với lưỡi dưới.
 Song nếu cô chỉ nêu và phát âm thì trẻ chưa thể hình dung được mà mà tôi cho trẻ 
luyện đọc nhiều lần từng phụ âm với nhiều cách khác nhau. Trước tiên tôi cho trẻ cùng 
đọc đồng thanh vài lần, sau đó gọi cá nhân trẻ đọc. Để dễ theo dõi cách phát âm và kịp Chính vì vậy, trong hoạt động làm quen chữ L – N, số trẻ phát âm đúng đã tăng, 
song để trẻ nhớ lâu, phát âm không sai khi 2 phụ âm nằm trong các từ tôi tiếp tục rèn trẻ 
ở các hoạt động khác.
Biện pháp 3: Rèn trẻ phát âm chữ cái L – N thông qua các hoạt động khác
 Hoạt động chung 
 Như chúng ta đã biết trẻ dễ nhớ nhưng cũng mau quên, vì vậy cô giáo phải luôn 
luôn tạo ra những tình huống hợp lý nhằm giúp trẻ ôn luyện thường xuyên. Một trong 
những tình huống cô có thể tạo ra một cách tự nhiên và đạt hiệu quả là lồng ghép chữ L – 
N vào trong các hoạt động chung khác.
 - Ở hoạt động giáo dục âm nhạc: 
 Tôi không chỉ dạy trẻ hát đúng nhạc rõ lời mà rất chú ý dạy trẻ hát chuẩn các từ. 
Khi trẻ hát, có những lúc tôi cho trẻ hát không có nhạc đệm để sửa cao độ, trường độ của 
bài hát, đồng thời sửa lỗi phát âm cho trẻ, đặc biệt với những bài hát có nhiều câu, từ có 
phụ âm đầu L – N.
 Ví dụ: Bái “ Thật lá hay” có câu: “li lí li, lí lì li”
 Bài “Mùa xuân đến rồi” có câu: “Sáng hôm nay trời đã nắng lên rồi”
 Bài “Bác đưa thư vui tính” có đoạn “ cầm lá thư, nói cảm ơn này em bé ngoan 
cầm ngay lá thư”.
 Bài “Vườn trường mùa thu” câu: “là la la, lá la la”.
 Trong hoạt động cho trẻ làm quen với văn học, tôi quan tâm đến giọng đọc, giọng 
kể của trẻ, phát hiện cách phát âm sai của trẻ để sửa, tôi thường chú ý tới những bài thơ 
có nhiều phụ âm L – N như:
 “Đàn lợn đã được ăn
 Cơm nước nấu tinh tươm
 “Rồi hôm lấy nàng tiên
 Không cho chui vào nữa
 “Này chú gà nâu
 Này chú vịt bầu”
 - Ở hoạt động thể dục vận động:
 Tôi sửa cách phát âm cho trẻ bằng cách dán chữ cái L – N cho trẻ phát âm kết hợp 
vận động qua các bài tập vận động với bóng như: chuyền bóng bên phải, bên trái, lăn 
bóng theo đường dích dắc, tung bóng, bắt bóng
 Hay bài tập bật nhảy: bật qua 4 – 5 vòng, bật tách chân tôi viết chữ vào các ô để 
trẻ vừa bật nhảy vừa kết hợp đọc chữ.
 Ngoài ra tôi còn tập trung nhiều cơ hội sửa lỗi phát âm 2 phụ âm L – N cho trẻ 
vào các hoạt động khác như: hoạt động tạo hình, hoạt động với MTXQ, làm quen với một 
số biểu tượng về toán.
 Tuy nhiên để sửa “ngọng” cho trẻ không chỉ chú ý đến hoạt động học tập khác 
trong này, trẻ luôn cần có sự quan tâm của cô.
 Hoạt động ở mọi lúc mọi nơi Kết quả khảo sát
 Trước khi thực Sau khi thực 
 Nội dung hiện các biện hiện các biện So sánh
 pháp pháp
 Số trẻ Tỉ lệ Số trẻ Tỉ lệ
Số trẻ phát âm nhầm lẫn 2 5/35 14,29% 2/35 5,72% Giảm 8,57%
phụ âm L - N
Số trẻ phát âm sai phụ âm N 6/35/ 17,14% 3/35 8,57% Giảm 8,57%
Số trẻ phát âm sai phụ âm L 20/35 57,14% 3/35 8,57% Giảm 
 48,57%
Số trẻ phát âm đúng 2 phụ 4/35 11,43% 27/35 77,14% Giảm 
âm L - N 65,71%
Bài học kinh nghiệm
 1. Cô giáo luôn có ý thức rèn luyện, thường xuyên tham khảo các tài liệu chuyên 
sau, các giáo trình “ngôn ngữ tiếng Việt” luôn chú trọng tới lời nói khi giao tiếp với trẻ, 
với mọi người, ở mọi lúc mọi nơi.
 2. Cô giáo phải gần gũi với trẻ, nắm bắt được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, quan 
tâm chú trọng tới lời nói của trẻ trong các hoạt động cũng như khi giao tiếp với bạn, với 
cô và với mọi người đèn rèn luyện uốn nắm trẻ kịp thời.
 3. Cô linh hoạt sáng tạo và biết tận dụng mọi cơ hội tìm ra những biện pháp hữu 
hiệu nhất để sửa ngọng cho trẻ, giúp trẻ dễ nhớ.
 4. Biết kết hợp chặt chẽ với phụ huynh, tuyên truyền vận động phụ huynh 
tham gia rèn luyện cách phát âm cho trẻ có kết quả tốt.