Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L-N” cho trẻ 5-6 tuổi

 Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi MỤC LỤC A- ĐẶT VẤN ĐỀ. I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI. B- GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ. I. CƠ SỞ LÍ LUẬN. II. CƠ SỞ THỰC TIỄN. 1. Thực trạng. 2. Thuận lợi. 3. Khó khăn. III. NHỮNG BIỆN PHÁP THỰC HIỆN. Biện pháp 1: Tự rèn luyện phát âm chuẩn xác phụ âm L – N. Biện pháp2: Luyện phát âm l - n qua góc chơi LQVH. Biện pháp 3: Sửa sai lỗi phát âm phụ âm L – N thông qua hoạt động chung cho trẻ. Biện pháp 4: Rèn trẻ phát âm chữ cái L – N thông qua các hoạt động khác. Biện pháp 5: Khuyến khích trẻ tự phát hiện và sửa lỗi phát âm cho nhau. Biện pháp 6: Kết hợp với phụ huynh sửa lỗi cho trẻ. IV. KẾT QUẢ THỰC HIỆN. 1. Đối với trẻ. 2. Đối với giáo viên. 3. Đối với phụ huynh. V. NGUYÊN NHÂN THÀNH CÔNG VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM. C- KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ. I. KẾT LUẬN. II. ĐỀ XUẤT VÀ KHUYẾN NGHỊ. 1. Về phía phòng giáo dục. 2. Về phía nhà trường. 3. Về phía phụ huynh. D- TÀI LIỆU THAM KHẢO. 1/19 Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN. Trong cuộc sống của chúng ta luôn có sự phát triển không ngừng của khoa học công nghệ, văn hóa nghệ thuật. Đòi hỏi con người phải đa năng tức là có khả năng sử lý các vấn đề phát sinh trong cuộc sống một cách có hiệu quả. Muốn vậy chúng ta phải nhờ đến ngôn ngữ. Chúng ta sử dụng đến ngôn ngữ để nhận thức thế giới xung quanh, giao tiếp với mọi người và tư duy. Còn đối với tuổi mầm non ngôn ngữ có vai trò như thế nào? Ai cũng biết tuổi nhỏ là tuổi học ăn, học nói dưới sự hướng dẫn của người lớn. Chính vì thế ngôn ngữ có vai trò quan trọng đối với việc giáo dục trẻ. Nó giúp trẻ phát triển trí tuệ, tức là giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh mình, các sự vật hiện tượng một cách khoa học và chính xác. Ngôn ngữ cũn giúp giáo dục thẩm mĩ và thể chất, tức là người lớn sử dụng ngôn ngữ để giúp trẻ biết được những chuẩn mực đạo đức trong xã hội, những điều hay lẽ phải và hình thành cho trẻ những khái niệm về đạo đức: Ngoan, tốt, thật thà. Thông qua giao tiếp, người lớn còn sử dụng ngôn ngữ để giúp trẻ yêu cái đẹp, trân trọng cái đẹp và ý thức tạo ra cái đẹp. Vậy phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non nghĩa là gì? Nghĩa là phải: Phát triển vốn từ cho trẻ, dạy trẻ nói dúng ngữ pháp và nói mạch lạc, dạy trẻ làm quen với chữ viết và phải dạy trẻ luyện phát âm chính xác mà điều tôi muốn nói ở đây là chú trọng sửa phát âm ngọng, phát âm lẫn các các chữ cái cho trẻ đặc biệt là hai chữ cái L – N. 2. CƠ SỞ THỤC TIỄN 2.1. Thực trạng trường, lớp, trẻ. Trường mầm non nơi tôi công tác nằm gần trung tâm quận Long Biên, có các phòng học rộng rãi, đầy đủ cơ sở vật chất. Lớp tôi phụ trách có 36 học sinh, có đầy đủ đồ dùng đồ chơi. Trước khi áp dụng các biện pháp tôi đã tiến hành khảo sát, điều tra trên trẻ và thu được kết quả như sau: Nội dung Số trẻ Tỉ lệ % Số trẻ phát âm nhầm lẫn 2 phụ âm l – n 20/36 55,6 Số trẻ phát âm sai phụ âm l 5/36 13,9 Số trẻ phát âm sai phụ âm n 6/36 16,7 Số trẻ phát âm đúng 2 phụ âm l – n 5/36 13,9 3/19 Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi Mải vui quên hết lời em dặn dò” Hoặc: “ Lờ đờ bóng ngả trăng chênh Tiếng hò xa dặm nặng tình nước non” Hoặc: “Bình Định có núi vọng phu Có đầm Thị Nại, có cù lao xanh” Bên cạnh đó tôi làm những bài tập trắc nghiệm điền các phụ âm L – N, các từ, câu có chứa phụ âm L – N từ dễ đến khó hoặc tự tìm ra những ví dụ khác để làm phong phú nội dung luyện tập phát âm L - N cho mình. VD: Bài thơ: “Gà mẹ đế con” Cục cục gà mẹ đếm Một, hai, ba và nhiều! Đàn gà con vừa ở Chẳng biết à bao nhiêu Có hạt nắng bé xíu Vừa rơi trên nền nhà Thế à cả đàn gà Ùa ên tranh nhau nhặt Gà mẹ sợ con ạc. Cục cục đuổi theo sau. Phải bắt đầu đếm ại. Một, hai, ba và nhiều. Hoặc tôi làm bài tập trắc nghiệm từ một đoạn trong câu truyện “Sơn Tinh - Thủy Tinh” “Sơn Tinh tìm cách chống trả ại Thủy Tinh. ước dâng cao bao nhiêu thì Sơn Tinh ại hóa phép àm cho úi dâng cao ên bấy nhiêu. Quân của Sơn Tinh từ trên úi ém đá tới tấp xuống ước àm cho quân ính của Thủy Tinh chết rất nhiều. Xá cá, ba ba, thuồng uồng ổi đầy mặt ước”. Hoặc truyện “ba chú lơn con”: 5/19 Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi Góc “Bộ vui học chữ” Góc “Bộ vui học chữ” 7/19 Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi Trẻ chơi xếp chữ 3.3. Biện pháp 3: Sửa sai lỗi phát âm phụ âm L – N thông qua hoạt động chung cho trẻ làm quen với chữ viết. Hoạt động chung là hoạt động giáo viên chuẩn hóa, chính xác hóa kiến thức cho trẻ thu nhận từ nhiều nguồn tin khác nhau. Với hoạt động “ làm quen với chữ cái L – N”, tôi chuẩn bị rất kỹ và xác định đây là hoạt động chính giúp trẻ nhận thức đúng về cách phát âm. Tôi hướng dẫn luyện cách phát âm cho trẻ như sau: Khi đọc mẫu tôi cố gắng đọc to, rõ ràng âm thật chuẩn để trẻ nghe rõ cách đọc, đồng thời tôi nêu rõ cách phát âm chữ L – N cho trẻ hiểu. - L: Đọc cong lưỡi, đầu lưỡi uốn vào trong và đưa sát vào lợi trên. - N: Đọc thẳng lưỡi, lưỡi sát với lợi dưới. Song nếu cụ chỉ nêu và phát âm thì trẻ chưa thể hình dung được mà mà tôi cho trẻ luyện đọc nhiều lần từng phụ âm với nhiều cách khác nhau. Trước tiên tôi cho trẻ cùng đọc đồng thanh vài lần, sau đó gọi cá nhân trẻ đọc. Để dễ theo dõi cách phát âm và kịp thời sửa ngay cho trẻ tôi đứng đối diện với trẻ yêu cầu trẻ nhìn khuôn miệng và nghe tô phát âm sau đó phát âm lại nhiều lần. 9/19 Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi Hoặc: Chim Phượng Hoàng to lớn Có bộ lông tuyệt vời Mỗi khi lượn ngang trời Lấp lánh muôn màu đẹp Vốn sống trên núi cao Nay về vườn bách thú Được các bé lại thăm Phượng Hoàng vui lắm đấy. Hoặc: Mẹ đi làm về Thấy đầu chum nước Hoa na thơm nức Quả na non xanh Lủng lẳng trên cành Mẹ cười vui vẻ Nhà lau sạch sẽ Con đến là ngoan Con công hay múa Nó múa làm sao Nó rụt cổ vào Nó xòa cánh ra Nó đỗ cành đa Nó kêu vít vít Nó đỗ cành mít Nó kêu vị chè, Nó đỗ cành tre Nó kêu bè muống Nó đỗ dưới ruộng Nó kêu tầm vông Con công hay múa 11/19 Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi * Trong hoạt động cho trẻ làm quen với văn học Tôi quan tâm đến giọng đọc, giọng kể của trẻ, phát hiện cách phát âm sai của trẻ để sửa, tôi thường chú ý tới những bài thơ có nhiều phụ âm L – N như: Bài thơ “Nàng tiên ốc”: “Đàn lợn đó được ăn Cơm nước nấu tinh tươm” Rồi ôm lấy nàng tiên Không cho chui vào nữa” Bài thơ “Giữa vòng gió thơm”: “Này chú gà nâu Này chú vịt bầu ” Qua các bài đồng dao “Kéo cưa lừa xẻ”: Kéo cưa lừa xẻ 13/19 Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi cảm nhận của mình. Thông qua sự bộc lộ ngôn ngữ này tôi sửa ngay cho trẻ nếu trẻ nói chưa đúng. Hoặc giao tiếp giữa các cháu với nhau, khi trẻ gọi tên bạn hay nói chuyện với bạn tôi chú ý lắng nghe trẻ nói, nếu sai tôi yêu cầu trẻ nhắc lại câu trẻ vừa nói và chậm rãi nói lại từng từ, khuyến khích trẻ nói theo. Càng gần gũi với trẻ thì việc luyện phát âm cho trẻ càng thuận lợi hơn, ngay trong giờ đón trẻ hay trả trẻ tôi thường tổ chức chơi trò chơi dân gian có lời như: Nhảy lò cò, nu na nu nống, thả đỉa ba ba, trong thời gian ngắn giữa các hoạt động tôi thường dạy trẻ đọc một số bài ca dao, đồng giao hoặc một số bài thơ do tôi sưu tầm và sáng tác có chứa phụ âm L – N. 3.5. Biện pháp 5: Khuyến khích trẻ tự phát hiện và sửa lỗi phát âm cho nhau. Để hình thành thói quen này, tụi luôn gần gũi, giao tiếp với trẻ, yêu cầu trẻ chú ý lắng nghe, phát hiện chính bản thân và các bạn, tôi kịp thời động viên các những cháu có ý thức phát âm đúng, đồng thời khích lệ các cháu phát hiện lỗi phát âm của các bạn khác, nhắc nhở bạn sửa ngay. 15/19 Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi và biết phát hiện các bạn trong lớp phát âm chưa đúng tăng lên. Qua khảo sát kết quả đạt được như sau: Kết quả khảo sát Trước khi thực Sau khi thực hiện các biện hiện các biện Nội dung pháp pháp So sánh Số trẻ Tỉ lệ Số trẻ Tỉ lệ Số trẻ phát âm nhầm lẫn 2 20/36 55,6% 3/36 8% Giảm 48% phụ âm L - N Số trẻ phát âm sai phụ âm N 6/36 16,7% 1/36 2% Giảm 15% Số trẻ phát âm sai phụ âm L 5/36 13,9% 1/36 2% Giảm 12% Số trẻ phát âm đúng 2 phụ 5/36 13,9% 31/36 86% Tăng 72% âm L - N 2. Về phía giáo viên: - Nâng cao được kỹ năng phát âm chuẩn. - Sưu tầm được nhiều bài thơ, bài hát, câu truyện hay có tác dụng luyện phát âm đưa vào dạy trẻ. - Tạo được hứng thú cho trẻ khi hoạt động làm quen chữ viết. - Có nhiều tiết dạy làm quen chữ viết được xếp tốt. 3. Về phía phụ huynh: - Phụ huynh có hiểu biết về kiến thức rèn phát âm cho trẻ. - Đã kết hợp với giáo viên cùng thực hiện tốt việc rèn phát cho trẻ. - Thường xuyên quan tâm đến chất lượng phát triển ngôn ngữ, và hoạt động làm quen chữ viết. KẾT THÚC VẤN ĐỀ 17/19 Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi - Tích cực rèn luyện, sửa sai phát âm cho trẻ trong các hoạt động khác cũng như khi trẻ giao tiếp với bạn, với cô và với mọi người ở mọi lúc, mọi nơi. - Thường xuyên khích lệ trẻ tự phát hiện và sửa lỗi phát âm cho nhau, giúp trẻ dễ nhớ. - Cần phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh trong việc rèn luyện cách phát âm cho trẻ và sự hỗ trợ về cơ sở vật chất theo yêu cầu của lớp, của nhà trường, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức thực hiện đạt kết quả tốt. 3. KHUYẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT 3.1. Đối với phòng giáo dục - Thường xuyên mở các lớp tập huấn chuyên đề về “Làm quen chữ viết”, mở các lớp bồi dưỡng phát triển ngôn ngữ, kỹ năng phát âm chuẩn. - Xây dựng các tiết kiến tập để giáo viên chúng tôi được học hỏi kinh nghiệm của chị em đồng nghiệp nhằm nâng cao trình độ chuyên môn. - Cung cấp tài liệu về vấn đề đổi mới phương pháp dạy học cho giáo viên. 3.2. Đối với nhà trường - Tổ chức các hội thi giáo viên dạy giỏi về chuyên đề “Làm quen chữ viết” - Tổ chức và tạo điều kiện cho giáo viên được kiến tập các tiết dạy mẫu, các buổi thảo luận, trao đổi về các biện pháp tổ chức hoạt động làm quen chữ viết cho trẻ. 3.3. Đối với các bậc phụ huynh - Thường xuyên phối kết hợp chặt chẽ với nhà trường, giáo viên chủ nhiệm trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ để mang lại kết quả cao nhất. Trên đây là “Một số biện pháp rèn phát âm chữ L - N cho trẻ mẫu giáo lớn 5-6 tuổi" mà tôi đã áp dụng tại nhóm lớp mình phụ trách và đã mang lại những kết quả ban đầu. Tôi rất mong được sự góp ý xây dựng của cấp trên và quý bạn đọc để bản sáng kiến được hoàn thiện hơn, giúp tôi ngày càng có nhiều kinh nghiệm dạy dỗ các cháu tốt hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! 19/19