Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ mẫu giáo bé (3-4 tuổi) thông qua hoạt động vui chơi ngoài trời

 Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ mẫu giáo bé 
thông qua hoạt động vui chơi ngoài trời
 MỤC LỤC
Phần I: ĐẶT VẤN ĐỀ
 - Lý do chọn đề tài 
Phần II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 1, Cơ sở lí luận.
 2, Cơ sở thực tiến:
 2.1: Đặc điểm chung.
 2.2: Thuận lợi.
 2.3: Khó khăn.
3, Một số biện pháp tổ chức hoạt động ngoài trời nhằm phát huy tính tích cực 
chủ động cho trẻ mẫu giáo bé.
 3.1 Biện pháp 1: Khảo sát tính tích cực của trẻ.
 3.2 Biện pháp 2: Chuẩn bị tốt về đồ dùng, đồ chơi, tâm lý, sức khỏe cho buổi 
 hoạt động.
 3.3: Biện pháp 3: Tổ chức quan sát trực tiếp các đối tượng, thường xuyên cho 
 trẻ tiếp xúc với môi trường sống.
 3.4: Đa dạng các trò chơi ngoài trời.
 3.5 Biện pháp 5: Sưu tầm đồng dao, hò, vè, câu đố ứng dụng vào trò chơi 
nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ.
 3.6: Vai trò của giáo viên trong định hướng tổ chức hoạt động cho trẻ. 
4, Hiệu quả SKNN
5. Bài học kinh nghiệm 
 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
 1/22 Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ mẫu giáo bé 
thông qua hoạt động vui chơi ngoài trời
 GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1, Cơ sở lí luận
 Hoạt động ngoài trời là một trong những hoạt động vui chơi mà trẻ hứng thú 
và quan tâm nhất, nó mang lại cho trẻ nhiều niềm vui và kiến thức cần thiết về thế 
giới xung quanh. Trẻ nhận thức thế giới xung quanh bằng cách tiếp xúc, tìm hiểu, 
khám phá và quan tâm đến những gì xảy ra ở cuộc sống xung quanh mình. Qua 
hoạt động ngoài trời trẻ được thỏa mãn nhu cầu hoạt động, nhu cầu tìm hiểu khám 
phá của bản thân. Hoạt động vui chơi ngoài trời tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn và sự 
thích ứng với môi trường tự nhiên đồng thời trẻ tự tin, mạnh dạn hơn trong cuộc 
sống. Đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ 3- 4 tuổi nói riêng, vui chơi là hoạt 
động chủ đạo vì vậy trẻ được học mà chơi, chơi mà học.
 Thông qua các hoạt động ngoài trời trẻ phát huy được tính tích cực chủ động 
của mình. Đồng thời qua đó trẻ có được sự thoải mái dễ chịu khi được ra ngoài hít 
thở không khí trong lành của thiên nhiên tươi đẹp. Ở trường mầm non, trong những 
giờ hoạt động ngoài trời mọi người có cảm giác như được trở về với làng quê với 
những nhóm trẻ tụm năm tụm ba chơi các trò chơi dân gian, ngoài ra lại có những 
nhóm trẻ ngồi chia sẻ những điều thú vị mà bản thân vừa khám phá được hay có 
những nhóm trẻ được thỏa thích chơi các trò chơi ngoài trời như chơi cầu trượt, 
xích đu, bập bênhChính vì vậy hoạt động ngoài trời là một hoạt động cần thiết 
không thể thiếu đối với trẻ mầm non.
2, Cơ sở thực tiễn:
2.1 Đặc điểm chung:
 Trường MN nơi tôi công tác là một ngôi trường mới, có điều kiện cơ sở vật 
chất khang trang, hiện đại, khuôn viên trường rộng rãi, sạch sẽ, an toàn cho trẻ hoạt 
động. BGH nhà trường luôn quan tâm sát sao đến việc cải tạo sân vườn để tạo điều 
kiện thuận lợi nhất cho trẻ hoạt động.
2.2 Thuận lợi:
 - Như đã nói ở trên, trường mầm non nơi tôi đang làm việc là một ngôi 
trường mới, với diện tích lớn, khuôn viên rộng rãi, lại được BGH quan tâm cải tạo 
nên rất sạch sẽ, an toàn cho trẻ, trẻ có được một sân chơi tập hoàn hảo, mà sĩ số học 
sinh mỗi lớp phù hợp, không quá đông nên việc tổ chức các hoạt động ngoài trời 
cho trẻ rất thuận lợi.
 3/22 Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ mẫu giáo bé 
thông qua hoạt động vui chơi ngoài trời
 Tính tích cực của trẻ Tiêu chí đánh giá
 – Trẻ biết được mình là ai, cả về bản thân và trong 
 Sự mạnh dạn, tự tin
 mối quan hệ với người khác
 – Trẻ biết diễn đạt ý tưởng của mình cho người khác 
 hiểu, biết điều chỉnh giọng nói và sử dụng từ ngữ 
 Khả năng giao tiếp của trẻ phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp, chăm chú lắng 
 nghe người khác nói và chờ đến lượt trong giao tiếp, 
 trò chuyện.
 Trẻ tò mò ham hiểu biết, – Trẻ biết đặt câu hỏi, thích khám phá sự vật hiện 
 tích cực khám phá thiên tượng xung quanh trẻ tìm tòi cái mới hay đặt câu 
 nhiên hỏi: Vì sao? Tại sao? Như thế nào?...
 – Trẻ nhận biết được vẻ đẹp của thiên nhiên xung 
 Yêu thiên nhiên, yêu lao quanh mình, từ đó biết yêu quý, bảo vệ và bước đầu 
 động. có những hành động để chăm sóc, giữ gìn thiên 
 nhiên xanh, sạch, đẹp.
 Dựa vào các tiêu chí trên tôi đã tiến hành khảo sát trẻ đầu năm và thu được 
kết quả như sau:
 Tổng Đạt Chưa đạt
 STT Tính tích cực của trẻ số 
 trẻ Số trẻ Tỉ lệ % Số trẻ Tỉ lệ %
 1 Sự mạnh dạn, tự tin 38 25 65.7% 13 34,3%
 2 Khả năng giao tiếp của trẻ 38 27 71% 11 29%
 Trẻ tò mò ham hiểu biết, tích 
 3 38 30 79% 08 21%
 cực khám phá thiên nhiên
 4 Yêu thiên nhiên, yêu lao động. 38 29 76,3% 09 23,7%
 * Từ việc đưa ra con số khảo sát chính xác và cụ thể như vậy sẽ giúp tôi có 
biện pháp hiệu quả nhất đối với từng mục tiêu và từng nhóm trẻ cụ thể.
3.2. Biện pháp 2: Chuẩn bị tốt về đồ dùng, đồ chơi, tâm lý, sức khỏe cho buổi 
hoạt động:
- Để buổi hoạt động ngoài trời đạt kết quả cao trước hết người giáo viên phải:
 + Xác định đối tượng, số lượng, vị trí các đối tượng, khu vực tổ chức hoạt 
 5/22 Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ mẫu giáo bé 
thông qua hoạt động vui chơi ngoài trời
 - Hoạt động ngoài trời là cơ hội tốt nhất để tổ chức các hoạt động đa dạng 
tích cực của trẻ, trong quá trình hoạt động trẻ được tiếp xúc với thiên nhiên: với 
mây, với nắng và gió, với hoa, lá, cỏ, cây Vậy nên khi tổ chức cho trẻ quan sát 
cần cho trẻ quan sát trực tiếp nhất là trẻ phải được thường xuyên quan sát môi 
trường sống, trong quá trình quan sát, khả năng tri giác của trẻ chính xác hơn, 
nhanh nhạy hơn, óc quan sát sắc nhọn và tinh tế hơn. Vì khi quan sát trẻ sẽ được 
tận mắt nhìn thấy cây cỏ, hoa lá, các con vật và những công việc làm của con 
người. Trẻ được nhìn, sờ tay, ngửi, ăn, nếmnhững cái mới lạ trong thiên nhiên và 
đích thực tai trẻ nghe thấy tiếng chim hót, gà gáynói chung trẻ sẽ được đắm mình 
trong môi trường thiên nhiên và khám phá cuộc sống mới lạ.
 Ví dụ: Khi khám phá các loại cây trẻ mẫu giáo bé sẽ hiểu sâu hơn, rõ hơn, và 
cụ thể hơn về các loại cây (Hình dáng, màu sắc, môi trường sống)
 Hình ảnh một giờ quan sát cây hoa súng
 Khi khám phá về các hiện tượng thiên nhiên: “gió” trẻ sẽ cảm nhận được gió 
có ích lợi gì? Gió thổi cơ thể con người cảm thấy như thế nào? Tại sao con biết là 
đang có gió? Lắng nghe gió thổi qua lá cây?...
 7/22 Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ mẫu giáo bé 
thông qua hoạt động vui chơi ngoài trời
 Hình ảnh trẻ quan sây
 Hình ảnh trẻ quan sát, phát hiện những yếu tố tự bất ngờ
 9/22 Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ mẫu giáo bé 
thông qua hoạt động vui chơi ngoài trời
* Các trò chơi tăng cường nhận thức của trẻ:
Trẻ chơi với cát, nước, sỏi, phấn vẽ, đất đá để biết được tính chất của chúng
 11/22 Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ mẫu giáo bé 
thông qua hoạt động vui chơi ngoài trời
 Chơi với lá cây, hột hạt, giấy: như xếp lá, hột hạt thành những hình dạng 
khác nhau theo trí tưởng tựơng của trẻ như hình bông hoa, căn nhà, con bướm., 
gấp giấy thành máy bay, thuyền
 Hình ảnh trẻ chơi với hột hạt
 Trẻ tham gia trồng cây và chăm sóc vườn cây xung quanh khu vực trường 
nhằm phát triển óc tò mò ở trẻ: quan sát sự thay đổi hàng ngày của cây xanh trong 
trường và phân loại chúng nhóm có hoa, nhóm không có hoa, nhóm ăn quả.
 13/22 Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ mẫu giáo bé 
thông qua hoạt động vui chơi ngoài trời
* Các trò chơi giúp phát triển vận động ở trẻ:
 Chơi với các đồ chơi có sẵn trong trường: Thông qua hoạt động leo trèo trên 
các thiết bị dụng cụ vận động ngoài trời: cầu tuột, các vận động bò, trườn, trèo tung 
ném chuyền bắt, leo qua các bậc tam cấp, gốc cây, nhảy lò cò rèn cho trẻ sự khéo 
léo nhanh nhẹn của đôi bàn tay, bàn chân, giáo dục trẻ không leo trèo những nơi 
nguy hiểm.
 15/22 Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ mẫu giáo bé 
thông qua hoạt động vui chơi ngoài trời
 Tổ chức cho cháu chơi một số trò chơi sinh hoạt tập thể đơn giản, trò chơi 
sinh hoạt cộng đồng cũng rất thu hút trẻ như : trò chơi đoàn kết, trời nắng trời mưa, 
bắn súng, đổi chỗ cho bạn, bẫy cá, cá sấu lên bờ hoặc cũng có thể cho cháu hát 
theo một số bài hát sinh hoạt tập thể đơn giản như: Bạn ở đâu, quả bóng tròn, ra 
đây xem
 17/22 Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ mẫu giáo bé 
thông qua hoạt động vui chơi ngoài trời
 Qua những câu hò vè giúp cho trẻ kích thích hứng thú khi hoạt động vừa hát 
vừa vui vẻ nhặt lá vàng rơi hay thích thú khi vẽ những lá vàng mà trẻ đã nhặt được 
trong sân trường. Đồng thời còn giúp cho trẻ phát triển ngôn ngữ về các từ khó như 
chữ “ v, r “ rèn luyện cho trẻ phát âm chuẩn hơn và nhận thức phải giữ gìn bảo vệ 
môi trường sạch ở mọi nơi và phát triển tính sáng tạo, thẩm mỹ cho trẻ với mọi sự 
vật trong thiên nhiên.
 Ve vẻ vè ve
 Cái vè nhặt lá
 Cùng nhau thi thố
 Nhặt lá vàng rơi
 Sân trường thêm sạch
 Thêm sạch cái mà thêm sạch
 Các bạn ới ời ơi
 Cùng nhau thi đua
 Tranh tài vẽ đẹp
 Xem ai sáng tạo
 Được các bạn khen
 Được khen cái mà được khen.
VD:Trò chơi bẫy cá : Chơi tập thể với số lượng từ 10 bạn trở lên.
Luật chơi : Khi nghe hiệu lệnh thì những bạn làm bẫy sẽ ngồi xuống , những bạn 
nào còn nằm trong vòng tròn thì sẽ bị bắt và thay thế làm bẫy.
Cách chơi :
 Chia làm hai nhóm, một nhóm làm bẫy và nhóm còn lại làm cá. Nhóm làm 
những con cá thì hai tay chụm lại, lượn sóng chạy ra chạy vào vòng tròn còn những 
bạn làm bẫy thì nghe hiệu lệnh nắm chặt tay và ngồi xuống. Khi bắt đầu chơi cả hai 
nhóm đều hát bài hát cá vàng bơi. Khi đã bắt hết cá thì các bạn đổi vai cho 
nhau.Với trò chơi này giúp cho trẻ củng cố lại các bài hát mà trẻ đã được học và 
phát triển các cơ cho cho trẻ nhanh nhẹn qua các hoạt động chạy, uốn lượn tay khi 
chạy đồng thời kích thích cho trẻ hứng thú khi được vận động chơi.
 Thông qua những câu chuyện kể trong lớp cô có thể gợi ý cho trẻ một số 
hình ảnh trong sân trường và trẻ có thể sáng tạo câu chuyện trong chuyện qua hình 
ảnh đó.
 19/22 Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ mẫu giáo bé 
thông qua hoạt động vui chơi ngoài trời
 Bảng tổng hợp kết quả, khảo sát đánh giá trẻ như sau
 Đạt Chưa đạt
 Tổng 
 STT Tính tích cực của trẻ Tỉ lệ 
 số trẻ Số trẻ Tỉ lệ % Số trẻ
 %
 1 Sự mạnh dạn, tự tin 38 37 97,3% 1 2,7%
 2 Khả năng giao tiếp của trẻ 38 35 92% 3 8%
 Trẻ tò mò ham hiểu biết, tích 
 3 38 38 100% 0 0%
 cực khám phá thiên nhiên
 Yêu thiên nhiên, yêu lao 
 4 38 38 100% 0 0%
 động.
* Về phía giáo viên
 Thành quả lớn nhất mà tôi và giáo viên cùng lớp nhận được chính là lòng 
yêu nghề, mến trẻ, tận tâm trong công việc ngày càng cao. Nhìn thấy học sinh của 
mình ngày càng nhanh nhẹn, hoạt bát, tự tin, thông minh, phụ huynh ngày càng tin 
tưởng, kính trọng cô giáo thì có món quà nào có ý nghĩa hơn đối với chúng tôi.
 Qua việc tổ chức các hoạt động ngoài trời cho trẻ như vậy còn làm chúng tôi 
có thêm những kinh nghiệm quý báu trong nghề.
5. Bài học kinh nghiệm
 Qua áp dụng sáng kiến kinh nghiệp ở trường đó là một bài học để mình thử 
nghiệm phương pháp dạy của mình trên trẻ, qua đó ta thấy được những trò chơi nào 
nên áp dụng và áp dụng vào lúc nào, vào thời điểm nào để lôi cuốn sự chú ý của trẻ 
và tạo cho trẻ sự hứng thú, thoải mái trong khi chơi. Với đồng nghiệp cùng học hỏi 
những kinh nghiệm qua những trò chơi dân gian, phương pháp gây hứng thú cho 
trẻ khi quan sát 
III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
 Qua một năm cho cháu hoạt động ngoài trời theo các phương pháp trên tôi 
nhận thấy cháu trở nên thông minh nhanh nhẹn rõ rệt, cháu tích cực và chủ động 
trong mọi hoạt động tìm tòi và khám phá thế giới xung quanh. Cháu biết suy nghĩ 
và đặt ra nhiều câu hỏi suy luận lý thú cho cả cô và trẻ khác cùng suy nghĩ trả lời
 21/22