Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao kỹ năng vận động theo nhạc cho trẻ 3-4 tuổi

 1. PHẦN MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài. Âm nhạc thuộc về nghệ thuật biểu hiện bằng âm thanh có sức biểu cảm, nó tác động mạnh mẽ đến tình cảm của con người, đặc biệt là đối với trẻ thơ. Âm nhạc là giai điệu, âm sắc, cường độ, nhịp độ, hoà âm, tiết tấu diễn ra cùng với thời gian, nó thu hút, hấp dẫn, làm thoã mãn nhu cầu tình cảm của trẻ. Là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, phát triển ngôn ngữ, quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm. Đối với trẻ, âm nhạc là cả một thế giới kì diệu, đầy xúc cảm với những lời ca, giai điệu trầm bổng, sự phong phú của âm hình tiết tấu, sự ngộ nghĩnh của các hình tượng, sự nhịp nhàng, uyển chuyển, sự khoẻ khoắn của các vận động, không những thế âm nhạc là phương tiện phát triển năng lực thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ, thể chất cho trẻ, tạo tiền đề cho sự phát triển toàn diện nhân cách. Với vai trò như vậy, âm nhạc đã trở thành một nội dung cần thiết trong chương trình giáo dục mầm non, trong đó hoạt động dạy trẻ vận động theo nhạc đóng vai trò quan trọng. Trẻ mẫu giáo rất thích âm nhạc, nhất là vận động theo nhạc. Các bài hát, bản nhạc tạo cho trẻ những xúc cảm mạnh mẽ, thôi thúc trẻ có những vận động phù hợp với đặc tính của âm nhạc. Đối với trẻ mẫu giáo, do đặc điểm hồn nhiên, ham hoạt động nên mối quan hệ giữa âm nhạc và vận động được hình thành dễ dàng. Các bài hát, bản nhạc tạo cho trẻ những cảm xúc mạnh, trẻ vận động phối hợp với đặc tính của âm nhạc, vận động là dụng cụ thể hiện hình tượng âm nhạc. Hoạt động này giúp trẻ phát triển cảm giác về nhịp điệu, sự khéo léo, khả năng phản ứng nhanh và đúng các ấn tượng nghe được trong âm nhạc. Ngoài ra nó còn thoả mãn nhu cầu tình cảm của trẻ, giúp trẻ được bộc lộ cảm xúc, giao tiếp với bạn bè. Các động tác múa giúp trẻ có những kỹ năng vận động đẹp, từ đó biết so sánh lựa chọn vẻ đẹp của múa. Trẻ mầm non rất thích được vận động theo nhạc nhưng những kỹ năng vận động của trẻ còn rất đơn điệu. Xuất phát từ những vai trò, thực tế và với mong muốn nâng cao kỹ năng vận động theo nhạc cho trẻ, tôi mạnh dạn đi sâu nghiên cứu đề tài: “Một số biện pháp nâng cao kỹ năng vận động theo nhạc cho trẻ 3- 4 tuổi”. 1.2. Điểm mới của đề tài: Đề tài của tôi đi sâu vào nghiên cứu một số biện pháp nâng cao kỹ năng vận động theo nhạc cho trẻ 3-4 tuổi, nhằm tìm ra những giải pháp tốt nhất để dạy trẻ kỹ năng vận động theo nhạc; đề xuất một số kinh 1 hàng ngày và việc truyền thụ âm nhạc và vận động đến trẻ cũng gặp nhiều khó khăn. - Đa số phụ huynh là người dân tộc Vân Kiều nên nhận thức về việc học của con em đang còn hạn chế. - Trang thiết bị dạy và học phục vụ cho lĩnh vực âm nhạc chưa đầy đủ. Phương tiện phục vụ cho hoạt động âm nhạc còn thiếu thốn. - Trẻ trong lớp nhận thức không đồng đều. Một số trẻ chưa được học qua lớp nhà trẻ nên còn khó khăn trong việc rèn luyện nề nếp và công tác giáo dục. - Bản thân là giáo viên trẻ nên chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ. - Trẻ rất yêu thích âm nhạc nhưng kỹ năng vận động theo nhạc của trẻ vẫn còn hạn chế nên cũng có phần khó khăn trong việc tổ chức hoạt động vận động theo nhạc cho trẻ. 2.4. Khảo sát chất lượng đầu năm: Trước khi thực hiện đề tài tôi đã tổ chức những tiết cho trẻ vận động theo nhạc, tôi thấy nhiều trẻ chưa có kỹ năng vận động theo nhạc. Một số trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn khi vận động cộng với các kỹ năng vận động của trẻ còn đơn điệu, cứng nhắc, chưa biết kết hợp nhuần nhuyễn giữa lời bài hát với động tác vận động. Cụ thể kết quả khảo sát trẻ như sau: Tổng số trẻ: 20 trẻ. Đạt Không đạt Các chỉ số Sè l­îng % Sè l­îng % Trẻ biết vận động và sử dụng nhạc cụ gõ đệm cho bài hát 12 60 8 40 theo nhịp, phách, tiết tấu. Kỹ năng múa minh hoạ một số 11 55 9 45 bài hát trong chương trình. Trẻ mạnh dạn, tự tin khi vận 10 50 10 50 động. Đứng trước thực trạng đó, tôi đã suy nghĩ, xây dựng và áp dụng một số biện pháp nâng cao kỹ năng vận động theo nhạc cho trẻ như sau: 2.5. Các giải pháp: 3 Với tiết tấu phối hợp qua bài “Mẹ và cô” tôi cũng thực hiện các bước làm mẫu lần 1, lần 2 kết hợp phân tích động tác vỗ tay theo tiết tấu phối hợp. Ví dụ: “Mời bạn ăn”, vỗ phách mạnh rơi vào chữ “ăn” và cứ tiếp tục với các câu hát tiếp theo tôi phân tích kĩ từng câu một, sau đó hệ thống lại cả bài. Với việc hướng dẫn trẻ, phân tích các động tác rõ ràng, dễ hiểu làm cho trẻ dễ dàng nhận thức được kĩ thuật động tác vận động và vận động một cách húng thú. * Biện pháp 3: Trong quá trình vận dộng âm nhạc cần tạo sự hứng thú, kích thích tính tự nguyện cho trẻ. Vận động theo nhạc là quá trình trẻ thực hành, trải nghiệm và cảm thụ nghệ thuật. Vì thế tạo sự hứng thú và kích thích tính tự nguyện cho trẻ là rất quan trọng. Để tránh sự mệt mỏi và đơn điệu tôi tổ chức cho trẻ thực hiện vận động dưới nhiều hình thức thi đua có lồng yếu tố vui chơi, tôi biến đổi vận động theo tiết tấu như sau: Ví dụ : Như với bài hát “Trường chúng cháu là trường mầm non” Từ vỗ tay theo tiết tấu nhanh tôi có thể cho trẻ thay đổi hai tay chống hông, giậm chân 3 phách đầu, phách 4 giậm gót chân, có thể vận động bằng cách lắc tay 3 phách đầu, phách 4 vỗ tay giơ cao Ví dụ: Khi cho trẻ thực hiện vận động theo tiết tấu phối hợp bài hát “Em đi mẫu giáo” tôi tổ chức cuộc thi tài giữa các nhóm vận động, sử dụng đa dạng các loại nhạc cụ để trẻ hứng thú trong quá trình vận động như: Trống, xoải, phách, soong loan và thay đổi nhiều hình thức khác nhau: Hàng ngang, vòng tròn, thi đua giữa các tổ. Qua việc tổ chức thi đua sôi động như vậy kích thích tính thi đua để trẻ mạnh dạn tự tin thể hiện khả năng của mình. Ngoài các dụng cụ âm nhạc do nhà trường cung cấp, tôi còn sử dụng các loại dụng cụ do tôi và trẻ cùng làm từ lon bia, thanh tre cùng với những chiếc mũ âm nhạc xinh xắn tạo không khí vui tươi, sôi động. Với những bài múa, thể dục nhịp điệu tôi cũng sử dụng một số dụng cụ phù hợp với lời bài hát, hình tượng âm nhạc trong bài như lựa chọn trang phục, các vòng tay, dây hoa, vải lụa, nơ nhằm tạo hứng thú và tăng không khí âm nhạc. * Biện pháp 4: Thường xuyên tạo điều kiện cho trẻ vận động theo nhạc ở mọi lúc mọi nơi. Cho trẻ vận động theo nhạc trên tiết học là chưa đủ cần tạo nhiều cơ hội và điều kiện cho trẻ được vận động theo nhạc ở mọi lúc mọi nơi chính vì thế tôi đã tạo 5 hội đến trường của bé, tết trung thu, tết thiếu nhi ), còn những trẻ khác là thành viên tham gia để rèn luyện kĩ năng âm nhạc, giúp trẻ tự tin khi thể hiện trước đám đông. Ngoài ra các giờ đón trẻ, trả trẻ tôi cho các cháu xem các chương trình văn nghệ trên băng đĩa, tập các bài nhảy hiện đại (nhảy dân vũ, nhảy erobic ) dưới hình thức tập thể. Thông qua đó trẻ học được thêm nhiều điệu múa, hứng thú vận động theo nhạc. * Biện pháp 6: Công tác tuyên truyền với phụ huynh. Ngoài ôn luyện trên lớp việc ôn luyện ở nhà cũng rất cần thiết. Vì thế công tác tuyên truyền cho phụ huynh là một trong những biện pháp đạt hiệu quả cao trong giáo dục, kết hợp với phụ huynh là điều vô cùng quan trọng. Lên bảng tin về chương trình dạy theo chủ điểm và thay tin hàng tuần để phụ huynh biết và phối hợp với giáo viên rèn luyện thêm cho trẻ. Vận động phụ huynh hỗ trợ vật liệu mở: thùng giấy, hộp sữa, chai nhựa , quần áo cũ, dụng cụ hóa trang .để làm những nhạc cụ phát ra những âm thanh hay tạo cho trẻ hứng thú và tích cực tham gia hoạt động có hiệu quả hơn. Từ đó giúp phụ huynh nhận thức được tầm quan trọng của việc nâng cao kĩ năng vận động theo nhạc cho trẻ để phụ huynh quan tâm hơn đến năng khiếu âm nhạc của con em mình nhằm giúp họ ý thức được việc tổ chức cho trẻ vận động theo nhạc thường xuyên và có thể sưu tầm những loại nhạc cụ, phù hợp cho trẻ. * Kết quả đạt được. Qua việc vận dụng các biện pháp trên vào việc dạy trẻ vận động theo nhạc, tôi thu được một số kết quả sau: Đạt Không đạt Các chỉ số Số lượng % Số lượng % Trẻ biết vận động và sử dụng nhạc cụ gõ đệm cho bài hát 18 90 2 10 theo nhịp, phách, tiết tấu. Kỹ năng múa minh hoạ một số 19 95 1 5 bài hát trong chương trình. Trẻ mạnh dạn, tự tin khi vận 18 90 2 10 động. 7 - Tạo sự gần gũi, thân thiện với trẻ, động viên trẻ tích cực mạnh dạn tham gia vào hoạt động. - Thay đổi hình thức hoạt động, tổ chức tiết dạy nhẹ nhàng linh hoạt. - Thực hiện tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh, phối hợp chặt chẽ giữa gia đình – nhà trường để chăm sóc giáo dục trẻ tốt hơn. Qua quá trình thực hiện các biện pháp nêu trên tôi nhận thấy thực sự dạy tốt hoạt động giáo dục âm nhạc đặc biệt là dạy trẻ vận động theo nhạc, 100% trẻ ở lớp tôi đã biết sử dụng các loại nhạc cụ khác nhau và vận động theo nhạc qua nhiều hình thức đạt kết quả tốt. So với đầu năm thì trẻ lớp tôi rất mạnh dạn tự tin tham gia vào các hoạt động không những hoạt động tại lớp học mà còn tích cực tham gia vào các hoạt động của nhà trường. Đó là một điều làm cho bản thân tôi thấy rất phấn khởi, là động lực giúp tôi phát huy hết khả năng của mình vào việc nâng cao kĩ năng dạy trẻ tất cả các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và lĩnh vực giáo dục thẩm mỹ (âm nhạc) nói riêng đạt kết quả cao. Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân tôi trong quá trình tổ chức dạy trẻ vận động theo nhạc áp dụng vào việc dạy trẻ tại lớp mẫu giáo bé trong năm học 2018 – 2019. Kính mong sự góp ý chân thành của hội đồng khoa học các cấp để bản thân tôi có nhiều kinh nghiệm trong việc tổ chức hoạt động nâng cao kỹ năng vận động theo nhạc cho trẻ tại trường đạt kết quả tốt hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! 9