Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp làm tốt công tác phổ cập giáo dục trẻ mầm non 5 tuổi

 1 
 Sáng kiến kinh nghiệm Phổ cập giáo dục mầm non 
 I. ĐỀ TÀI: 
 MỘT SỐ BIỆN PHÁP LÀM TỐT CÔNG TÁC PHỔ CẬP 
 GIÁO DỤC TRẺ MẦM NON 5 TUỔI 
 II. ĐẶT VẤN ĐỀ: 
 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: 
 Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, 
là nền tảng đầu tiên của ngành Giáo dục- Đào tạo. Chất lượng chăm sóc, giáo 
dục trẻ ở trường mầm non tốt có tác dụng rất lớn đến chất lượng giáo dục ở các 
bậc học sau. 
 Giáo dục mầm non có mục tiêu, nhiệm vụ quan trọng nhằm giáo dục toàn 
diện cho trẻ về thể chất, tình cảm, đạo đức, thẩm mỹ, trí tuệ là cơ sở để hình 
thành nhân cách con người mới XHCN Việt Nam. 
 Để mọi trẻ em 5 tuổi được đến trường lớp Mầm non là trách nhiệm của 
các cấp, các ngành, của mỗi gia đình và toàn xã hội. Đẩy mạnh xã hội hóa với 
trách nhiệm của nhà nước, xã hội và gia đình để phát triển giáo dục Mầm non. 
 Nhằm đảm bảo hầu hết trẻ em 5 tuổi ở trên địa bàn được đến lớp để thực 
hiện kế hoạch chăm sóc 2 buổi trên ngày, đủ một năm học, nhằm chuẩn bị tốt về 
thể chất, trí tuệ, tình cảm, thẩm mỹ, vốn tiếng việt và tâm lý sẵn sàng đi học, 
đảm bảo chất lượng để trẻ làm hành trang vào lớp một. 
 Năm học này là năm học thứ 2 thực hiện công tác Phổ cập giáo dục trẻ 
mầm non 5 tuổi theo quyết định phê duyệt đề án Phổ cập giáo dục mầm non cho 
trẻ 5 tuổi giai đoạn 2010- 2015 của Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 1517 
phê duyệt đề án phổ cập giáo dục Mầm non cho trẻ 5 tuổi của Ủy ban nhân dân 
Tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2010- 2014, công văn số 65 của Phòng Giáo dục và 
Đào tạo Đại Lộc hướng dẫn thực hiện công tác Phổ cập giáo dục mầm non cho 
trẻ 5 tuổi.. 
 Vì vậy bản thân tôi chọn đề tài làm tốt công tác phổ cập giáo dục cho trẻ 
mầm non 5 tuổi ở vùng hành chính khó khăn, đời sống nhân dân còn thấp so với 
các vùng miền lân cận, nhằm giúp trẻ 5 tuổi được đến trường học đạt tỉ lệ 100% 
và ngày càng nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trong nhà trường. 
 2. GIỚI HẠN ĐỀ TÀI: 
 Chính từ thực tế trên bản thân tôi là cán bộ quản lý về chuyên môn, trực 
tiếp phụ trách về công tác phổ cập của nhà trường đã trăn trở rất nhiều, làm thế 
nào và làm sao cho các ban ngành, đoàn thể trong và ngoài nhà trường, mỗi cán 
bộ giáo viên trong hội đồng sư phạm có nhận thức đúng đắn, hiểu rõ tầm quan 3 
 Sáng kiến kinh nghiệm Phổ cập giáo dục mầm non 
 Trong phạm vi đề tài này, tôi chỉ đề cập đến một số biện pháp giúp thực 
hiện tốt công tác phổ cập của nhà trường. 
 Đối tượng nghiên cứu: Công tác phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi 
trên địa bàn Trường Mẫu giáo Đại Hưng. 
 Với vai trò là Phó hiệu trưởng quản lý chuyên môn phụ trách công tác phổ 
cập giáo dục trong nhà trường đã không ít những băn khoăn, trăn trở bởi địa 
hình, kinh tế, nhận thức của người dân còn thấp, còn xem nhẹ việc học tập của 
con em cấp Mẫu giáo, với đặc thù đặc biệt khó khăn như vậy bản thân tôi đã 
nghiên cứu tìm ra các biện pháp hữu hiệu để áp dụng vào công tác phổ cập trong 
địa phương mình bằng những biện pháp phù hợp áp dụng vào nhất định đạt hiệu 
quả rất cao. 
 1. ƯU ĐIỂM, KHÓ KHĂN, THÁCH THỨC: 
 a. Ưu điểm: 
 Phổ cập giáo dục cho trẻ mầm non 5 tuổi nhằm đảm bảo hầu hết trẻ em 5 
tuổi trên địa bàn được đến lớp Mẫu giáo, với thời gian đủ một năm học để thực 
hiện chăm sóc giáo dục 2 buổi/ ngày, trang bị tốt về các mặt: Đức, trí, thể chất, 
tình cảm, thẩm mỹ, vốn Tiếng việt cho trẻ đủ điều kiện vào lớp 1. 
 Được cũng cố mở mộng mạng lưới trường lớp, được ưu tiên đầu tư cơ sở 
vật chất trang thiết bị dạy học tối thiểu để thực hiện chương trình giáo dục mầm 
non mới, đội ngũ giáo viên được đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội 
ngũ. Được sự quan tâm của các cấp Lãnh đạo ngành, địa phương. 
 b. Khó khăn, thách thức: 
 Tầm quan trọng của đề án Phổ cập giáo dục cho trẻ mầm non 5 tuổi chưa 
thực sự đi vào lòng người ở các ban ngành, đoàn thể ở địa phương. 
 Đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn, mức độ quan tâm đến con cái ở 
cấp Mầm non còn xem nhẹ so với các cấp học khác. 
 Mạng lưới trường lớp, cơ sở vật chất, trang thiết bị bên trong chưa đáp 
ứng với nhu cầu dạy và học ở một vùng khó khăn như trường Mẫu giáo Đại 
Hưng chúng tôi. 
 V. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU: 
 1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến chủ trương Phổ cập giáo 
dục mầm non cho trẻ 5 tuổi: 
 a. Đối với Lãnh đạo địa phương: 
 Sau khi đi tập huấn công tác Phổ cập giáo dục cho trẻ mầm non 5 tuổi và 
được sự phân công của hiệu trưởng, bản thân tôi được phụ trách công tác phổ 5 
 Sáng kiến kinh nghiệm Phổ cập giáo dục mầm non 
 Nhà trường cung cấp mẫu phiếu theo quy định, hướng dẫn cách ghi phiếu 
điều tra, cung cấp mẫu tổng hợp trẻ theo từng độ tuổi, mẫu tổng hợp chung.Giáo 
viên điều tra căn cứ vào sổ hộ khẩu thường trú của mỗi hộ gia đinh, có chữ ký 
của chủ hộ, chữ ký của trưởng thôn, chữ ký điều tra viên trên mỗi phiếu và chữ 
ký xác nhận của lãnh đạo địa phương. 
 Giáo viên điều tra độ tuổi trẻ 5 tuổi phải chính xác và chịu trách nhiệm 
trước hội đồng. 
 Đưa công tác điều tra độ tuổi vào biểu điểm thi đua rừng đơt, từng năm. 
 3. Cập nhật phiếu điều tra độ tuổi theo hộ gia đình: 
 Bộ phiếu điều tra độ tuổi phải được bảo quản, ghi chép, cập nhật cẩn thận, 
hàng năm bắt buộc phải điều tra độ tuổi vào tháng 5 và rà soát lại vào đầu tháng 
9, bảo đảm không bỏ sót hộ nào hoặc thành viên nào trong hộ có đối tượng từ 0-
5 tuổi. Vì vậy người làm công tác phổ cập phải hướng dẫn giáo viên cách thức và 
quy trình đi điều tra độ tuổi từ 0-5 tuổi theo hộ gia đình gắn liền với tổ đoàn kết 
từ số nhỏ nhất đến số lớn nhất, căn cứ số thứ tự sổ hộ tịch của thôn. Sau đó, việc 
ghi chép vào phiếu phải tỉ mỉ, cẩn thận, tránh tẩy xóa, ghi chép tên chủ hộ, các 
thành viên từ lớn tuổi đến nhỏ tuổi, ghi chú các cột nữ, dân tộc, quan hệ với chủ 
hộ, các cột năm sinh, tên trường trẻ đang học, tên nhóm lớp đã và đang học nhà 
trẻ, mẫu giáo, đang học trái tuyến, chưa đi học, đi học, bỏ học, trẻ khuyết tật, 
tránh trường hợp đánh dấu sai vào phiếu, chú ý cập nhật năm sinh của trẻ thật 
chính xác. 
 Mỗi phiếu điều tra giáo viên phải điền đầy đủ số phiếu, mã hộ, số sổ hộ 
khẩu, sau khi điều tra phải có chữ ký của điều tra viên, của chủ hộ và của trưởng 
thôn, sau đó đóng thành tập theo số thứ tự từ nhỏ đến lớn. 
 Thiết lập sổ tổng hợp điều tra độ tuổi theo từng đơn vị thôn và theo từng 
năm theo mẫu sau: 
 PHIẾU ĐIỀU TRA ĐỘ TUỔI 
 NĂM: 201. 
 ĐƠN VỊ: THÔN AN TÂN 
TT HỌ VÀ N.T NỮ KT HỌ VÀ ĐỊA SỐ SỔ CHỮ GHI 
 TÊN TRẺ NĂM TÊN CHA CHỈ HỘ KÝ CHÚ 
 SINH ( MẸ) KHẨU CHỦ 
 HỘ 
1 
2 
3 
 Căn cứ vào kết quả điều tra giáo viên thiết lập một bảng tổng hợp điều tra 
độ tuổi từ 0-5 tuổi, giáo viên điều tra cập nhật số liệu học sinh phải từ phiếu điều 
tra sang bảng tổng hợp phải chính xác, khớp số lượng trẻ từng năm, nam, nữ, trẻ, 
dân tộc, trẻ khuyết tật, chú trọng số lượng học sinh 5 tuổi, tuyệt đối phải chính 7 
 Sáng kiến kinh nghiệm Phổ cập giáo dục mầm non 
 Hàng năm theo từng thời điểm, người làm công tác phổ cập đều phải cập 
nhật và thống kê số liệu vào bộ hồ sơ, việc cập nhật và thống kê các loại hồ sơ sổ 
sách này tương đối dễ dàng, tuy nhiên người làm công tác phổ cập không hệ 
thống, hình dung được cập nhật hồ sơ nào trước, hồ sơ nào sau thì rất mất thời 
gian và thống kê số liệu sẽ không chính xác. Để việc cập nhật hồ sơ sổ sách được 
thuận lợi cũng như thống kê số liệu chính xác, tôi áp dụng quy trình sau: 
 5. Thiết lập sổ phổ cập giáo dục cho trẻ mầm non 5 tuổi: 
 Sổ phổ cập giáo dục cho trẻ mầm non 5 tuổi dùng để theo dõi các đối 
tượng trong độ tuổi từ 0-5 tuổi hàng năm nên việc cập nhật các đối tượng trong 
độ tuổi từ Phiếu điều tra vào sổ phổ cập phải được thực hiện chính xác, tránh 
thiếu hoặc dư các đối tượng, cập nhật độ tuổi 5 tuổi trước, sau đó là danh sách trẻ 
4 tuổi trở về 0 tuổi, ở công đoạn này người làm công tác phổ cập cần nghiên cưu 
kỹ sổ phổ cập, rồi tiến hành cập nhật số liệu trẻ từ 0-5 tuổi vào sổ phổ cập theo 
quy định. Mỗi độ tuổi nên chừa trống vài trang để có thể điều chỉnh hoặc ghi bổ 
sung trẻ chuyển đến hàng năm khi cần thiết. 
 Người làm công tác phổ cập nhật định phải chú ý ghi đầy đủ thông tin vào 
các cột, mục trong Sổ phổ cập, lưu ý cập nhật đầy đủ thông tin trong mẫu: Số thứ 
tự, họ và tên trẻ, ngày tháng năm sinh, nơi ở, học và tên chủ hộ, trương trình học 
của trẻ tương ứng với từng năm học,( chương trình nhà trẻ, chương trình mẫu 
giáo, trẻ khuyết tật cập nhật rõ khuyết tật gì, thời gian chuyển đến, chuyển đi, 
hoặc chết. Một số trường hợp nhầm lẫn năm sinh, họ tên cha, mẹ gây trở ngại 
đến việc thống kê. Để việc thống kê các số liệu được chính xác người làm công 
tác phổ cập phải cập nhật số liệu trẻ theo từng đơn vị thôn theo thứ tự a,b,c, danh 
sách trẻ từng độ tuổi ở mỗi thôn theo thứ tự a,b,c. 
 Cập nhập số lượng học sinh 5 tuổi theo thôn có chữ cái a vào trước sau đó 
so sánh trẻ trong sổ tổng hợp các độ tuổi của giáo viên điều tra, số lượng trẻ, họ 
và tên, năm sinh, nam, nữ, họ và tên cha hoặc mẹ, trẻ khuyết tật khớp số liệu 
bảng tổng hợp của mỗi thôn điều tra, rà soát kỹ sau khi cập nhập xong một thôn 
mới cập nhật thôn có chữ cái tiếp theo. Làm như vậy giúp cho chúng ta năm rõ 
số lượng học sinh theo độ tuổi từng năm, từng đơn vị thôn. một cách chính xác 
và khoa học. 
 6. Tổng hợp các biểu mẫu thống kê, các loại danh sách: 
 Sau khi cập nhật, hoàn chỉnh sổ phổ cập giáo dục cho trẻ mầm non 5 tuổi 
là giai đoạn tôi tổng hợp các số liệu, lên các biểu mẫu thống kê, thiết lập các loại 
danh sách đòi hỏi sự cẩn thận, chính xác, khoa học. Vì các loại danh sách, các 
biểu mẫu thống kê có sự liên quan chặt chẽ, bổ sung cho nhau nên việc thống kê 
cũng như tổng hợp số liệu phải tiến hành theo một trình tự nhất định. 9 
 Sáng kiến kinh nghiệm Phổ cập giáo dục mầm non 
 Tôi tổng hợp danh sách học sinh khuyết tật từ 0-5 tuổi ở từng đơn vị lớp, 
tên loại khuyết tật theo bảng tổng hợp điều tra độ tuổi của giáo viên, danh sách 
này giúp tôi năm rõ số lượng học sinh khuyết tật học hòa nhập cộng đồng và có 
hướng chỉ đạo thết lập hồ sơ khuyết tật và nội dung giáo dục trẻ khuyết tật một 
cách hiệu quả nhất. 
 7. Lập kế hoạch, báo cáo công tác của năm, giai đoạn: 
 Dựa trên các số liệu đã thống kê tôi tham mưu với Lãnh đạo địa phương 
lập kế hoạch chỉ đạo công tác phổ cập chung cho giai đoạn 2010- 2014 theo đề 
án phê duyệt Phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi của Ủy ban nhân dân 
Tỉnh Quảng Nam, tham mưu với ban chỉ đạo công tác phổ cập giáo dục cho trẻ 
mầm non 5 tuổi trong nhà trường lập kế hoạch phổ cập cho từng năm cụ thể, sát 
thực với tình hình thực tế của nhà trường, Qua quá trình thực hiện tôi tham mưu 
cho Ban chỉ đạo thành lập các báo cáo tổng kết, phương hướng từng năm, từng 
giai đoạn. Nội dung của báo cáo cần thể hiện rõ những kết quả đã đạt được và 
những mặt còn tồn tại, hạn chế (theo mẫu của cấp trên), đề ra phương hướng, kế 
hoạch cụ thể. Trong đó, phương hướng, kế hoạch không nên dài dòng mà cụ thể 
là những chỉ tiêu, số liệu. 
 8. Công tác tham mưu – phối kết hợp: 
 Ngoài việc hoàn thành hệ thống hồ sơ công tác phổ cập giáo dục mầm non 
cho trẻ 5 tuổi thì việc tham mưu, phối hợp rất quan trọng đối với người làm công 
tác phổ cập của đơn vị, bởi hiệu quả, chất lượng công việc không phải dựa trên 
giấy tờ, các số liệu mà là những kết quả đạt được từ kế hoạch đã đề ra qua việc 
thực hiện và tham mưu mang lại. 
 * Công tác tham mưu: 
 Công tác tham mưu của người làm công tác phổ cập là vô cùng cần thiết, 
tham mưu với nhà trường và cấp trên đầu tư cơ sở vật chất trang bị bộ thiết bị tối 
thiểu cho các lớp mẫu giáo 5 tuổi, có biện pháp, phương pháp nâng cao chất 
lượng giáo dục, nâng cao chất lượng đội ngũ. 
 Việc mở và duy trì các lớp tập huấn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 
tuổi là hết sức quan trọng và cần thiết, góp phần đưa chỉ tiêu đạt chuẩn phổ cập 
ngày càng gần hơn, chính vì vậy vai trò tham mưu, tổ chức của người làm phổ 
cập là hết sức quan trọng. 
 Người làm công tác phổ cập cần chủ động tham mưu cho ban giám hiệu 
nhà trường để phân công đội ngũ giáo viên đứng lớp phù hợp, tham mưu với Ban 
chỉ đạo phân công giáo viên làm tốt công tác điều tra độ tuổi và công tác vận 
động học sinh ra lớp. 
 * Công tác phối kết hợp: