Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tiếp cận phương tiện công nghệ thông tin tại trường mầm non Sao Mai

 Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi tiếp cận phương tiện công nghệ thông tin tại trường mầm non Sao Mai. Phòng Giáo Dục - Đào Tạo Krông Ana. Trường Mầm Non Sao Mai SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Đề tài: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 5 – 6 TUỔI TIẾP CẬN PHƯƠNG TIỆN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TẠI TRƯỜNG MẦM NON SAO MAI. Họ và tên : Nguyễn Hoài Thanh Đơn vị công tác : Trường mầm Non Sao Mai Trình độ đào tạo : Trung Cấp sư phạm. Krông Ana,Tháng 2 năm 2016 Giáo Viên: Nguyễn Hoài Thanh 1 Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi tiếp cận phương tiện công nghệ thông tin tại trường mầm non Sao Mai. Đề tài: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 5 – 6 TUỔI TIẾP CẬN PHƯƠNG TIỆN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TẠI TRƯỜNG MẦM NON SAO MAI. I. Phần mở đầu: 1 Lý do chọn đề tài: Đất nước Việt Nam ta đang hòa nhập và phát triển cùng với thế giới, một nền kinh tế tri thức và một xã hội thông tin đầy khó khăn và thử thách. Sự phát triển như vũ bão của ngành khoa học và công nghệ đã đem lại những thành tựu to lớn trong mọi hoạt động của con người, bên cạnh sự phát triển không ngừng của khoa học công nghệ đòi hỏi con người phải đa năng, có khả năng xử lý các vấn đề phát sinh trong cuộc sống một cách nhanh chóng, có hiệu quả. Cùng với sự đổi mới chung của nghành giáo dục thì giáo dục Mầm Non nói riêng với mục tiêu phát triển cũng cần có những đổi mới nhằm phát huy mạnh mẽ hơn vai trò chủ thể của trẻ để trẻ phát triển về nhiều mặt (gồm 6 chuẩn và 120 chỉ số) dưới sự hướng dẫn hợp lý của người giáo viên. Nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân, ngành giáo dục Mầm Non là mắt xích đầu tiên trong việc thực hiện nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy. Hiện nay các trường Mầm non có điều kiện đầu tư, trang bị một số phương tiện công nghệ như đàn, catset, ti vi, máy chiếu, bảng tương tác, tạo điều kiện cho người giáo viên mầm non ứng dụng vào trong giảng dạy. Công nghệ thông tin phát triển đã mở ra những hướng đi mới cho nghành giáo dục trong việc đổi mới phương pháp và hình thức dạy học. Bản thân là một giáo viên chủ nhiệm lớp lá 1 tôi đã nhận thấy được việc cho trẻ tiếp cận với công nghệ thông tin không ngừng có ý nghĩa và có tác dụng to lớn trong giáo dục nhằm giúp trẻ phát triển toàn diện như: trí tuệ, đạo đức, thẩm mỹ, ngôn ngữ, thể chất Mặt khác, ứng dụng công nghệ thông tin còn giúp trẻ nhận biết thế giới xung quanh, giúp trẻ giao tiếp với mọi người một cách sinh động hơn, sát thực hơn. Bên cạnh đó thì việc làm thế nào để giúp trẻ hứng thú trong học tập, vui chơi, và vận dụng sự hiểu biết, khả năng của trẻ vào hoạt động hằng ngày đạt hiệu quả cao. Điều này làm tôi suy nghĩ cố gắng tìm tòi mọi biện pháp như soạn giáo án điện tử, sáng tác trò chơi điện tử, sưu tầm trò chơi vận dụng vào các hoạt động hằng ngày nhằm kích thích trẻ tự nguyện tham gia vào hoạt động một cách tích cực, nhẹ Giáo Viên: Nguyễn Hoài Thanh 3 Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi tiếp cận phương tiện công nghệ thông tin tại trường mầm non Sao Mai. Các bậc cha mẹ học sinh nhận thức rõ tầm quan trọng khi cho trẻ tiếp cận với các phương tiện công nghệ thông tin đúng cách. *Nhiệm vụ: Giáo viên cần trau dồi vốn kinh nghiệm của mình, tìm tòi học hỏi qua đồng nghiệp, qua các thông tin đại chúng để nâng cao tay nghề hơn nữa. bên cạnh đó tìm ra những biện pháp, giải pháp thuyết phục trong kinh nghiệm cho trẻ làm quen và tiếp cận công nghệ thông tin trong các tiết học (vd: Khám phá khoa học, làm quen chữ cái, làm quen với toán, ) 3. Đối tượng nghiên cứu Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi tiếp cận phương tiện công nghệ thông tin tại trường mầm non Sao Mai. 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Khuôn khổ nghiên cứu: Một số biện pháp giúp trẻ tiếp cận phương tiện công nghệ thông tin. Đối tượng khảo sát: Trẻ 5-6 tuổi trương Mầm Non Sao Mai. Thời gian khảo sát: 1 năm (12 tháng) 5. Phương pháp nghiên cứu Sử dụng phương pháp quan sát, tìm tòi học hỏi qua các trang web để tìm tài liệu. Các phần mềm violet, activprive, powerpoint, Kinh nghiệm, sách báo, Phương pháp sử dụng lời nói để trò chuyện với trẻ, khơi gợi những gì trẻ muốn tìm hiểu, trẻ cần gì và thích điều gì. Phương pháp trực quan sinh động thông qua các tiết học. Phương pháp thực hành khi cho trẻ chơi trò chơi trên máy tính, II.Phần nội dung 1.Cơ sở lý luận Chúng ta đang sống trong một xã hội mà người ta gọi là một xã hội tri thức hay một xã hội thông tin. Máy vi tính và những kỹ thuật liên quan đã đóng vai trò chủ yếu trong việc lưu trữ, truyền tải thông tin và tri thức. Với những phương tiện công nghệ như: máy vi tính, máy chụp hình, loa, đàn Trẻ rất hứng thú khi được tiếp cận với chúng tuy nhiên lòng yêu thích của các cháu còn ở nhiều mức độ khác nhau. Và việc trẻ hứng thú, ham thích say mê với công nghệ thông tin như thế nào còn phụ thuộc vào hoàn cảnh sống, điều kiện gia đình, giáo dục của người lớn xung quanh. Vì thế công nghệ thông tin cũng là phương tiện phát triển trí tuệ, Giáo Viên: Nguyễn Hoài Thanh 5 Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi tiếp cận phương tiện công nghệ thông tin tại trường mầm non Sao Mai. Có một trẻ khuyết tật như bé Nhật Trường (điếc); Ngoài ra có trẻ Trung hiếu, Lê Khang (nói ngọng) nên có ảnh hưởng đến việc phát âm, tiếp cận thông tin của trẻ cũng bị hạn chế. Nhiều trẻ ở lớp từ nơi khác chuyển đến nên chưa được qua lớp Chồi dẫn đến việc rèn trẻ gặp nhiều khó khăn. Qua khảo sát đầu năm khoảng 80% trẻ ở lớp chưa được tiếp xúc với công nghệ thông tin. 2.2. Thành công, hạn chế Trong quá trình thực hiện đề tài ở lớp lá 1 và toàn khối lá trường Mầm Non Sao Mai Tôi thấy được những thành công và hạn chế thể hiện trên trẻ như sau: *Thành công 100% Trẻ hứng thú khi được làm quen và tiếp cận công nghệ thông tin trong tiết học (Khám phá khoa học, làm quen chữ cái, làm quen với toán, làm quen với văn học ) 90% Trẻ đã hình thành được một số kỹ năng sử dụng phương tiện công nghệ như: Biết nhấp chuột khi chọn, rê chuột khi tìm trên màn hình và điều khiển chuột đến nơi cần tìm, Trẻ biết cách sử dụng một số phương tiện công nghệ có chủ định (vd: đàn để đánh nhạc, máy vi tính, ti vi có thể sử dụng trong các tiết học ) Hình thành ở trẻ sự nhanh nhẹn, mạnh dạn, tự tin khi đứng trước đám đông. Giáo viên tiết kiệm được thời gian, nhân lực và kinh tế khi chuẩn bị phương tiện dạy học cho tiết dạy thông qua việc sử dụng các phần mềm để soạn giáo án. (Tranh ảnh, trò chơi, ). Bên cạnh đó giáo viên trở nên linh hoạt sáng tạo hơn. Các bậc phụ huynh nhận thức rõ tầm quan trọng và lợi ích khi cho con em tiếp cận phương tiện công nghệ đúng khả năng và nhận thức của trẻ khi ở nhà (vd: cho trẻ chơi trò chơi “quả táo mầu nhiệm, bút chì thông minh, ) *Hạn chế Muốn thực hiện đề tài này đòi hỏi phải chuẩn bị phương tiện công nghệ tại lớp và ở gia đình trẻ. 2.3. Mặt mạnh, mặt yếu Giáo Viên: Nguyễn Hoài Thanh 7 Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi tiếp cận phương tiện công nghệ thông tin tại trường mầm non Sao Mai. sử dụng công nghệ thông tin đem kiến thức mới lạ đến cho trẻ. Được học thông qua một số phương tiện công nghệ trẻ được mở mang thêm kiến thức mà những tiết học bình thường không thể có được (ví dụ: hình ảnh động, video, âm thanh, ) trẻ được học qua những trò chơi mang tính tư duy và sáng tạo, trẻ được thực hành ngay tại lớp và cô giáo có thể phát hiện ra trẻ nào có khả năng nhanh, chậm, Từ những thực trạng trên với thuận lợi nhưng cũng không ít những khó khăn bản thân chỉ mới tìm tòi học hỏi cách soạn và tạo giáo án trên các phần mềm chứ chưa được học qua các lớp bài bản. Do Phụ huynh học sinh chủ yếu là làm nông, với tính chất công việc là bận rộn, chân lấm tay bùn nên cũng không có thời gian để rèn trẻ, cũng chỉ có một số phụ huynh nhà có máy vi tính nhưng chưa dám cho trẻ tiếp cận. Qua khảo sát đầu năm khoảng 80% trẻ ở lớp chưa được tiếp xúc với công nghệ thông tin. Thực hiện đề tài “một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tiếp cận phương tiện công nghệ thông tin” bản thân luôn khắc phục những thực tiễn khó khăn, thuận lợi để tìm ra những biện pháp phù hợp với khả năng của trẻ giúp trẻ học tập đạt kết quả tốt nhất. 3. Biện pháp - giải pháp 3.1. Mục tiêu của biện pháp, giải pháp Giúp trẻ tiếp cận với công nghệ thông tin qua đó giáo viên nắm rõ được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, phối hợp cùng phụ huynh. Ngoài ra tùy theo phương pháp của từng nội dung và chủ đề mà giáo viên có thể lựa chọn hình thức tổ chức giờ hoạt động phù hợp nhằm tạo ra cho trẻ một trạng thái thật thoải mái, gần gũi với cuộc sống thực, “học mà chơi, chơi nhưng mà học” Hình thành một số kỹ năng sử dụng một số phương tiện công nghệ trong cuộc sống. Phát triển và rèn luyện về ngôn ngữ, tư duy, tự tin sáng tạo của trẻ khi cho trẻ làm quen với máy vi tính qua giờ hoạt động chung các hoạt động khác. Khuyến khích trẻ khuyết tật trong lớp hoà nhập cùng bạn bè và cô giáo khi hoà mình vào các bài hát, điệu nhạc, 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp, giải pháp Qua thực trạng trên tôi thực hiện Biện pháp giúp trẻ tiếp cận với công nghệ thông tin và những kết quả đạt được và một số hình thức cho trẻ tiếp cận gồm có các hình thức sau: - Hình thức cho trẻ làm quen với máy vi tính qua giờ hoạt động chung - Hình thức cho trẻ làm quen với máy vi tính, đàn, hoạt động khác và qua góc học tập Giáo Viên: Nguyễn Hoài Thanh 9 Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi tiếp cận phương tiện công nghệ thông tin tại trường mầm non Sao Mai. tiến lại gần và hỏi tôi đã hướng dẫn và chỉ rõ từng phần của máy vi tính cho trẻ biết nó giúp chúng ta rất nhiều việc như: đánh chữ, nghe nhạc, vẽ hình ngoài ra các con còn có thể chơi rất nhiều trò chơi. Tôi giới thiệu qua cho trẻ biết về các bộ phận của máy tính gồm: màn hình, con chuột, bàn phím, CPU . Sau đó tôi làm chậm một số thao tác cho trẻ xem như: khởi động máy, cách rê chuột, nhấp chuột chọn biểu tượng, thoát chương trình Rồi tôi chọn một bé nhanh nhẹn lên làm thử thao tác.Tôi mời bé Thục Đoan ban đầu bé hơi lúng túng trong việc rê chuột đến biểu tượng và khó mà nhấp liên tục được 2 cái nên tôi đã chỉ bé nhấp vào rồi nhấn Enter, tôi đã cầm tay bé thực hiện. Sau đó cho bé tự làm lại vài lần và bé đã thực hiện được. Vì có một máy nên không thể cho tất cả trẻ đều thực hiện cùng một lúc được vào những lúc đón trẻ, trả trẻ, giờ chơi tôi đã cùng với giáo viên đứng lớp với mình lần lượt hướng dẫn cho các bé nắm được một số thao tác cơ bản về việc sử dụng máy tính. * Thông qua trò chơi Vào giờ hoạt động vui chơi hay hoạt động chiều, giờ trả trẻ thôi thường cho trẻ được làm quen sử dụng máy vi tính. Để kích thích sự hứng thú của trẻ, thu hút các bé thì tôi đã mua đĩa “Bé vui học chữ”, “Bé tập tô màu” và về cài vào máy để cho các cháu chơi, thông qua việc các cháu chơi tô màu, thì các cháu phải sử dụng những lệnh cơ bản và biết cách sử dụng chuột thành thạo hơn, qua trò chơi nhỏ tôi còn hướng dẫn các bé thêm một số lệnh như: back (trở về), xóa hay lưu các bức tranh sau khi tô màu ). Giáo Viên: Nguyễn Hoài Thanh 11 Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi tiếp cận phương tiện công nghệ thông tin tại trường mầm non Sao Mai. sẽ rất hạn chế và không mang lại hiệu quả trẻ hoạt động tích cực. Hiểu được điều này tôi đã tìm tư liệu và xây dựng tiết dạy trên Powerpoint. Trẻ rất hứng thú khi được quan sát con sư tử, đặc biệt trẻ tập trung chú ý khi được xem con sư tử chạy đuổi bắt con nai, sư tử gầm . Để trẻ không thụ động trong học tập chỉ ngồi xem và nghe, tôi thường gọi trẻ, dùng những câu hỏi kích thích tư duy trẻ phát triển và cho trẻ lên sử dụng máy như nhấp chuột để tìm hiểu các con vật khác, hay lên chơi trò chơi “Tìm thức ăn cho tôi”, trẻ phải nhấp chuột vào những thức ăn mà các con vật thường ăn (sư tử ăn thịt các con vật, khỉ ăn chuối, voi ăn mía lá cây ) +Ứng dụng công nghệ thông tin vào trong tiết dạy giúp trẻ hứng thú Ví dụ: Với bài dạy Khám phá khoa học các phương tiện giao thông đường thủy ở chủ đề “Phương tiện giao thông” tôi scan những hình ảnh tàu thủy, ca nô, ghe . lên máy vi tính, dưới những hình ảnh có từ kèm theo. Khi dạy đến phương tiện nào thì hình ảnh đó xuất hiện kèm theo từ, trẻ phương tiện nào học rồi thì khi nhấp chuột vào những phương tiện đó sẽ chuyển màu. Khi cô giới thiệu tàu thủy thì hiệu ứng sẽ chuyển màu và xuất hiện ở dạng font to, hoặc khi phân tích tàu thủy và ghe và so sánh thì 2 phương tiện này sẽ nhấp nháy, những nét nào giống nhau thì sẽ xuất hiện và có màu giống nhau. Do đặc điểm của trường Mầm Non Sao Mai nằm ở vùng Xã phòng học và một số đồ dùng còn chưa đạt so với chuẩn trường mầm non, điều kiện vật chất phục vụ số luợng trẻ đông vẫn còn khó khăn hạn chế mỗi lớp Lá chỉ được 1 máy vi tính nhưng với tinh thần nhiệt huyết yêu nghề và mến trẻ tôi cũng đã cố gắng khắc phục khó khăn trên dù số máy vi tính ít nhưng trẻ nào cũng được tiếp xúc với máy (cô giáo chia theo nhóm trẻ lên làm quen với máy). Trường được cấp phát đĩa Kidsmart nên tôi cũng đã ứng dụng vào trong tiết dạy của mình để tiết dạy thêm phần hiệu quả qua các trò chơi. 4 5 3 1 2 3 6 4 5 6 1 2 Giáo Viên: Nguyễn Hoài Thanh 13