Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên

 0 Sáng kiến “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên” I. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Chuyên môn mẫu giáo II. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: III.Nội dung của sáng kiến: 1. Lý do chọn sáng kiến: Môi trường tự nhiên xung quanh trẻ không chỉ là đối tượng để giúp trẻ tìm hiểu,khám phá, trải nghiệm mà còn là phương tiện để giáo dục. Môi trường tự nhiên là một trong những nội dung cơ bản, chiếm vịtrí quan trọng trong chương trình giáo dục mầm non. Việc tổ chức cho trẻ tích cựcthực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên sẽ giúp trẻ hình thành, củng cố vàphát triển những tri thức sơ đẳng về sự vật, hiện tượng thiên nhiên, nhằm giúp thỏamãn nhu cầu nhận thức và mở rộng hiểu biết cho trẻ về thế giới khách quan. Đặc biệt, việc sử dụngtrò chơi, thí nghiệm đơn giản vào việc tổ chức các hoạt động cho trẻ thực hành trảinghiệm với môi trường tự nhiên luôn tạo cho trẻ sự hứng thú, kích thích trẻ tíchcực hoạt động, phát triển ở trẻ tính tò mò, ham hiểu biết, thích khám phá, tìm tòi,phát triển óc quan sát, phán đoán và năng lực hoạt động trí tuệ Trong các độ tuổi mầm non thì trẻ mẫu giáo lớn có mối quan hệ vớinhững người xung quanh được mở rộng một cách đáng kể.Vì vậy tình cảm củatrẻ trở nên muôn hình muôn vẻ, mạnh mẽ và sâu sắc hơn so với các lứa tuổitrước. Hoạt động trải nghiệmlà một trong những hoạt động giáo dục tạo cho trẻ cóniềm say mê tìm hiểu, thích khám phá và biết cách lĩnh hội những kiến thứcmới, tình cảm mới và hình thành kĩ năng mới. Đây là conđường, là cách thức để đưa trẻ đến mục tiêu phát triển toàn diện: đức, trí, thể,mỹ, ngôn ngữ và lao động tất cả đó là nền móng để xây thành nhân cách đầu tiên của con người mới. Nắm bắt được tầmquan trọng này, nên tôi đã chọn đề tài "Một số biện phápgiúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên"nhằm giúp bản thân và đồng nghiệp có thêm được nhiều biện pháp thiết thực trongquá trình hướng dẫn cho trẻ thực hành, trải nghiệm, tìm hiểu, khám phá về môitrường tự nhiên. 2. Thực trạng, giải pháp a. Thực trạng Ở trường tôi, hoạt động trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi mặc dù luônđược Ban giám hiệu nhà trường chỉ đạo sát sao trong quá trình thực hiện. Tuy nhiên để tìm ra phương cách nào cho các giáo viên có thể khai thác triệt để 2 còn lúng túng trong cách tổ chức và thiết kế các trò chơi cho trẻ được thựchành trải nghiệm. * Về học sinh: - Cùng một độ tuổi nhưng tính tích cực, cách tiếp nhận và mức độ hoạt động của mỗi trẻ khác nhau khiến giáo viên gặp khó khăn trong quá trình định hướng và tổ chức cho trẻ. - Đặc thù của trẻ mầm non là học bán trú, một số hoạt động trải nghiệm có thể được tổ chức ở trường nhưng một số hoạt động cần tổ chức ngoài buổi học của trẻ nênrất khó sắp xếp về mặt thời gian. * Về phụ huynh: - Công tác phối kết hợp giữa tôi và phụ huynh trong lớp để tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ còn gặp nhiều khó khăn do cha mẹ trẻ bận đi làm. *Bảng khảo sát thực tế khi chưa sử dụng các giải pháp: Vào đầu năm học, tôi đã chủ động kiểm tra, khảo sát, thống kê theo 25 trẻ ở lớp mẫu giáo lớn A1 – trường Mầm non Tân Long, TP Thái Nguyên cụ thể như sau: Đạt Chưa đạt Tổng STT Tiêu chí đánh giá Tỉ lệ Tỉ lệ số trẻ Số trẻ Số trẻ % % Trẻ hứng thú tham gia trải 1 nghiệm môi trường tự 25 5 20 20 80% nhiên Trẻ có hiểu biết về môi 1 4 6 2 trường tự nhiên 25 0 0% 15 0% Trẻ có kĩ năng cơ bản trong hoạt động thực hành trải 1 4 1 5 3 nghiệm với môi trường tự 25 2 8% 3 2% nhiên b. Các biện pháp đã tiến hành Từ khảo sát tình hình của lớp như trên, kết hợp với một số phương pháp nghiên cứu nên tôi đã tiến hành thực nghiệm sáng kiến bằng 5biện pháp cụ thể sau: *Biện pháp 1: Lập kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ. 4 quả. Qua đó, trẻ sẽ hình thành thái độ quan tâm, bảo vệ các đối tượng trong thiên nhiên, giúp trẻ hiểu tại sao phải chăm sóc, tại sao phải hành động bảo vệ môi trường. Trọng tâm của hoạt động thử nghiệm được tôi tiến hành bao gồm ba bước:Dự đoán điều gì có thể xảy ra? Làm thử để kiểm chứng dự đoán và giải thích một cách tự nhiên, trẻ nhỏ có bản năng tò mò, ham thích tìm hiểu thế giới xungquanh. Nhiệm vụ của giáo dục mầm non nói chung và nhiệm vụ của mỗi giáo viênđứng lớp như chúng tôi nói riêng là khuyến khích và nuôi dưỡng tính tò mò ấythông qua các hoạt động khám phá thử nghiệm thú vị, hấp dẫn và có ý nghĩa lớnđối với trẻ. Bằng những việc làm hằng ngày, tôi đã rút ra được một biện pháp nhằm pháthuy được tính tò mò, lòng ham hiểu biết và hứng thú cho trẻ trong hoạt động khámphá, thực hành, trải nghiệm với môi trường tự nhiên đó là tổ chức cho trẻ làm cácthí nghiệm đơn giản, dễ làm, vừa sức trẻ, giúp trẻ thấy được sự biến đổi kỳ diệucủa thiên nhiên và mối quan hệ qua lại phụ thuộc của nó. Ví dụ: Chủ đề "Thế giới thực vật", chủ đề nhánh"Cây xanh". tôi đã cho trẻ làm một số thí nghiệm nhỏ như sau:Thí nghiệm: "Hạt cần gì để nảy mầm" * Mục đích: Giúp trẻ hiểu được những điều kiện cần thiết cho hạt nảy mầm. Qua thí nghiệm đó thì trẻ sẽ nói được rằng hạt đậu trong cốc 3 mọc lên nhưngmầm cao, thon. Như vậy chứng tỏ rằng hạt đậu trong đó có đủ điều kiện để nảymầm. Hạt đậu trong cả 2 cốc còn lại đều không mọc lên được, như vậy chúngkhông có điều kiện cần thiết. Những hạt đậu trong cốc 1 có đủ độ ẩm,nước và ôxinhưng lại không có nước. Cốc 2 cóđộ ẩm, có nước nhưng không có ôxi. (Hình ảnh 1, 2) Với thí nghiệm này tôi đã ứng dụng vào giờ hoạt động có chủ đích khi chotrẻ khám phá khoa học "Sự phát triển của cây từ hạt ", tôi đã đưa thí nghiệm trẻđã được làm đó để dạy cho trẻ biết được quá trình phát triển của cây từ hạt đồngthời dạy trẻ biết được những điều kiện để hạt nảy mầm và phát triển. Vì trẻ đãđược làm thí nghiệm nên khi tổ chức hoạt động này tôi sẽ hỏi trẻ: Các con thấy hạtcần những điều kiện gì để nảy mầm? Và khi làm các thí nghiệm rồi thì các conthấy hạt nảy mầm như thế nào? Thì tôi chắc chắn trẻ sẽ trả lời được rằng: Hạt cần3 điều kiện để nảy mầm đó là độ ẩm, không khí, và ánh sáng. Như vậy qua thí nghiệm nhỏ giúp trẻ hiểu rõ hơn về sự nảy mầm của cây từhạt, những điều kiện cần và đủ cho hạt nảy mầm và dựa vào những kinh nghiệmcủa trẻ khi trẻ đã được làm thí nghiệm. Đồng thời, qua việc tổ chức cho 6 + Đối với giáo viên: Được trau dồi vốn kiến thức, kỹ năng thông qua áp dụng sáng kiến vào thực tiễn. + Đối với trẻ: Mang lại cho trẻ nhỏ những kiến thức, kỹ năng và thái độ để trẻ vững bước vào lớp một. Các hoạt động trải nghiệm bao giờ cũng mang lại cho trẻ niềm hứng thú, say mê và tích cực trong hoạt động. + Đối với phụ huynh: Họ hiểuhơn, quan tâm hơn đến việc học của con cái, phụ huynh rất nhiệt tình trong việcgiúp đỡ cô một số nguyên vật liệu để phục vụ môn học. 4. Kết quả Bảng đánh giá kết quả sau khi áp dụng biện pháp: STT Kết quả đạt được Nội dung Trước khi Tỷ lệ Sau khi Tỷ lệ So sánh áp dụng áp dụng 1 Trẻ hứng thú tham gia Tăng trải nghiệm môi trường 36% 24/25% 96% 60% 5/25 tự nhiên 2 Trẻ có hiểu biết về môi Tăng trường tự nhiên 10/25 32% 25/25 100% 68% 3 Trẻ có kĩ năng cơ bản trong hoạt động thực 9 Tăng hành trải nghiệm với 40% 24/25 6% 56% 12/25 môi trường tự nhiên 4 Mạnh dạn tự tin khi Tăng tham gia hoạt động 13/25 52% 24/25 96% 44% Qua bảng kết quả trên cho thấy khi chưa đưa phương pháp này thực hiện trên hoạt động thực hành trải nghiệm cho trẻ thực hiện được là khoảng 40% và từ khi tôi áp dụng phương pháp cũng như kinh nghiệm của tôi vào thực tế đạt 95%. Vậy so với kết quả trước và sau khi đưa ra áp dụng cụ thể tôi thấy kết quả tiến triển rõ rệt hơn. *Thông điệp hướng tới:Thông qua thực hành trải nghiệm với môi trường tự nhiên, trẻ được tiếp nhận những kiến thức mới mà giáo viên định hướng nhận thức cho trẻ, trẻ được vui chơi cùng cô, cùng bạn, sử dụng ngôn ngữ để thể hiện vốn kiến thức và tình cảm của mình. Trẻ em là những thế hệ mầm non tương lai của đất nước. Vì vậy hãy ươm mầm những tài năng tương lai.