Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn làm quen môi trường xung quanh

  Sáng kiến kinh nghiệm Trường Mầm Non Phước Khánh Tên nội dung sáng kiến: “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt môn làm quen môi trường xung quanh” 1. Xuất xứ: Hiện nay, theo chương trình giáo dục mầm non mới và chương trình phổ cập trẻ em 5 tuổi, theo bộ chuẩn trẻ em 5 tuổi. Thì giáo dục mầm non đặc biệt là lứa tuổi 5 - 6 tuổi đã trở thành nhiệm vụ hàng đầu của ngành giáo dục. Vì giáo dục là ngành học mở đầu trong hệ thống giáo dục quốc dân, chiếm vị trí quan trọng trong đó giáo dục mầm non có nhiệm vụ xây dựng những cơ sở ban đầu, đặt nền móng cho việc hình thành nhân cách con người. Trong chương trình giáo dục mầm non mới đã đưa ra rất nhiều biện pháp nhằm giúp giáo viên dạy tốt các môn học trong đó có bộ môn làm quen với môi trường xung quanh (hay còn gọi là bộ môn khám phá khoa học). Khi nghe nói đến “Trẻ mầm non Khám Phá Khoa Học”, mọi người đều rất ngạc nhiên và tự hỏi: “Trẻ mầm non chứ có phải là cấp II, cấp III hay Đại học đâu mà Khám phá khoa học? ” Bản thân tôi lúc đầu cũng nghĩ như vậy nhưng sau khi đi học và bước vào công việc dạy học thì tôi mới biết được tằm quan trọng của bộ môn làm quen môi trường xung quanh cho trẻ mầm non đặc biệt là trẻ ở độ tuổi 5 – 6 tuồi. Hiện nay, việc dạy cho trẻ 5 – 6 tuổi được đánh giá theo bộ chuẩn trẻ em 5 tuổi vì thế để giúp trẻ học tốt môn làm quen với môi trường xung quanh đã trở nên cần thiết và cấp bách. Vì cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh sẽ cung cấp cho trẻ vốn hiểu biết những gì xung quanh mình, từ môi trường tự nhiên (cây cỏ, hoa lá, các hiện tượng tự nhiên .) đến với môi trường xã hội (công việc của mọi người trong xã hội, mối quan hệ của con người với nhau .). và đặc biệt hơn là trẻ tìm hiểu về chính bản thân mình. Nhưng hiện nay việc cho trẻ làm quen môi trường xung quanh còn gặp nhiều khó khăn và hạn chế về cơ sở vật chất cũng như về những điều kiện khách quan khác. Nếu giáo viên không quan tâm tạo điều kiện học tập cho trẻ, không sáng tạo trong việc dạy học thì hiệu quả của tiết dạy sẽ không đạt hiệu quả. Trên thực tế hiện nay, các tiết học làm quen với môi trường xung quanh cho trẻ 5 – 6 tuổi còn rất nhiều hạn chế, trong tiết dạy giáo viên chưa thực sự gây hứng thú và dạy tốt môn học này vì thế qua quá trình giảng dạy cho các cháu ở độ tuổi 5 – 6 tuổi tôi có suy nghĩ và ý tưởng đề ra sáng kiến “Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi học tốt môn làm quen môi trường xung quanh” nhằm chia sẽ với mọi người về một số biện pháp nhằm năng cao chất lượng giảng dạy cuả bộ môn làm quen môi trường xung quanh. Người thực hiện: Lê Thị Thu 1  Sáng kiến kinh nghiệm Trường Mầm Non Phước Khánh Bên cạnh đó các bậc phụ huynh của lớp cũng đã đóng góp thêm một số đồ dùng như: tranh, truyện . những hình ảnh sưu tầm về các hình ảnh cho các cháu làm quen với môi trường xung quanh. Với chính bản thân tôi thì tôi luôn tận dụng những nguyên vật liệu có sẵng ở địa phương như: rơm khô, lá khô, tre, vải vụn, vỏ hộp sữa . đề làm tranh ảnh cho tiết dạy, sưu tầm làm thêm một số con vật, đồ vật từ vỏ sò, chai nhựa . để bổ sung đồ dùng đồ chơi cho trẻ tìm tòi và khám phá (ví dụ: từ vỏ hộp sữa mà trẻ uống hằng ngày thì tôi có thể lấy làm xe phục vụ cho chủ đề phương tiện giao thông, từ đồ dùng đó trẻ vùa được học trên vật thật và được chơi những đồ dùng đó chứ không chỉ riêng là nhìn bằng mắt và lắng nghe bằng tai Bên cạnh việc xây dựng cơ sở vật chất cho lớp học thì tôi cũng đã bổ sung đồ dùng đồ chơi cho các cháu như: ❖ Bổ xung đồ dùng đồ chơi Vì là lớp 5 – 6 tuổi nên lớp tôi có thuận lợi hơn là được nhà trường cung cấp và trang bị cho đồ dùng phổ cập nên đồ dùng của lớp tương đối đầ đủ như: bảng, tranh, lô tô về cây cỏ và các con vật . Ngoài ra tôi còn sưu tầm thêm tranh có hình ảnh đẹp sử dụng trong việc dạy cho trẻ làm quen môi trường xung quanh. Tận dụng các hình ảnh đẹp ở các bốc lịch, ở các bìa học báo, ảnh cũ để trang trí lớp và làm đồ dùng đồ chơi Tôi tận dụng các bìa cát tông để làm đồ dùng có dây dạt thật sinh động, hấp dẫn, gây hứng thú với trẻ. Sau đó cho trẻ tự điều khiển các đồ dùng đó để trẻ tự khám phá ra tại sao con này lại biết bay còn con kia thì không .(Ví dụ: làm con bướm thì phải bay được vì nó có cánh chứ không đơn thuần là vẽ một con bướm như tranh vẽ ) Bên cạnh đó tôi cho trẻ tự làm một số sản phẩm như tranh vẽ các con vật, cây cỏ, hoa lá, hoặc nặn những đồ vật xung quanh mà trẻ thích . Có các nguyên vật từ các đồ phế liệu cô và trẻ cùng làm đồ dùng sẽ giúp cho vốn hiểu biết về môi trường xung quanh của trẻ phong phú hơn Với những đồ dùng đồ chơi được phát và tự làm, khi tôi đưa vào sử dụng trong tiết dạy môi trường xung quanh thì tôi thấy các cháu rất hứng thú trong tiết học, trẻ hứng thú hoạt động hơn trong giờ học từ đó giúp trẻ hiểu biết nhiều hơn, quan sát tốt hơn, tìm rất nhanh các đồ vật mà cô yêu cầu, trẻ biết phân tích so sánh một cách rành mạch và rõ rang hơn, ngôn ngữ trong lời nói cũng phát triển hơn rất nhiều đặc biệt là khả năng tư duy của trẻ cũng nhanh và chính xác hơn. Người thực hiện: Lê Thị Thu 3  Sáng kiến kinh nghiệm Trường Mầm Non Phước Khánh Tuy nhiên không phải lúc nào tôi cũng tổ chức cho các cháu đi tham quan được. Vì thế mà có những tiết học làm quen môi trường xung quanh cần đến một ứng dụng mà ứng dụng đó hiện nay đã và đang được sử dụng rộng rãi trong các môn học của tất cả các bậc học mà không riêng gì bậc học mầm non. Đó chính là ứng dụng của công nghệ thông tin trong làm quen môi trường xung quanh. ❖ Ứng dụng công nghệ thông tin: Hiện nay ứng dụng công nghệ thông tin trong tiết dạy làm quen môi trường xung quanh là rất cần thiết. Vì có những hình ảnh mà ta không thể cho trẻ xem bằng một bức tranh vẽ thông thường (ví dụ: mưa rơi, sắm sét, nước chảy .) Vì thế mà ứng dụng công nghệ thông tin vào tiết dạy làm quen môi trường xung quanh là một giải pháp vô cùng hữu ích. Nó giúp cho hình ảnh sinh động hơn, từ đó sẽ thu hút sự chú ý của trẻ hơn trong tiết học hơn so với một tiết học ta dùng những tranh vẽ thường.Sử dụng công nghệ thông tin vào những tiết dạy sẽ kích thích khả năng tìm tòi, suy nghĩ của trẻ. Từ đó cũng giúp cho giáo viên dễ dàng truyền đạt kiến thức đến với trẻ hơn.(Ví dụ: dạy về hiện tượng tự nhiện nếu nước trẻ nhận biết được mưa rơi thì có âm thanh thế nào? Hay là tiếng nước chảy . thì nếu ta ứng dụng công nghệ thông tin bằng cách lồng ghép tiếng mưa rơi, tiếng nước chảy thì sẽ giúp trẻ dễ dàng nhận biết được đều đó. Còn với tiết dạy mà ta không dùng ứng dụng công nghệ thông tin thì trẻ chỉ biết qua lời nói của cô thôi mà trẻ không thể cảm nhận bằng chính giác quan của mình) Qua đó cho ta thấy hiện nay ứng dụng công nghệ thông tin vào tiết dạy làm quen môi trường xung quanh đã trở nên cần thiết như thế nào. Tuy nhiên không phải bất kì ai cũng thành thạo và ứng dụng được công nghệ thông tin vào tiết dạy. Vì vậy, nó đòi hỏi chính bản thân của giáo viên phải luôn tìm tòi, học tập nhằm nâng cao trình độ và chất lượng trong từng tiết dạy làm quen môi trường xung quanh của mình. Đối với bộ môn làm quen môi trường xung quanh không chỉ đơn thuần là lời nói hay hình ảnh mà có còn đòi hỏi sự thực hành trực tiếp. Vì học phải đi đôi với hành tức học rồi phải làm thì mới giúp trẻ nhớ lâu hơn từ đó mà tôi đã áp dụng phương pháp thí nghiệm cho tiết dạy của mình. ❖ Thực hành thí nghiệm: Người thực hiện: Lê Thị Thu 5  Sáng kiến kinh nghiệm Trường Mầm Non Phước Khánh - Với tiết học này tôi thấy vui và các cháu thực sự chủ động khi làm công việc thí nghiệm. Lại thêm một lần nữa tôi đã tác động vào các cháu tính tự tin, tự lập, tự suy nghĩ, tự tìm ra kết quả nhanh nhất để hoàn thành công việc mình đang làm. - Đối với tôi, tôi đã áp dụng nhiều vào tiết học của cháu về những đề tài khám phá khoa học và tất cả đều được sự hưởng ứng nhiệt tình, say mê của cách cháu. Tôi đã tự tin hơn khi tìm các đề tài cho trẻ sau này như: ✓ Nhanh chậm ✓ Thấm mau ✓ Đổi màu Đã được tôi đưa vào dạy và đạt kết quả cao, phụ huynh cũng đã đến kể cho tôi nghe về những thành quả cháu đã thí nghiệm ở nhà như: hoa đổi màu, nhuộm quả Tôi thật sự phấn khởi với những phương pháp, biện pháp khi cho chúa thí nghiệm và điều tôi thích nhất là các cháu mang về nhà làm thí nghiệm cho bố mẹ xem. Trong tất cả các biện pháp mà tôi thực hiện thì bản thân tôi cũng cần có sự giúp đỡ của Ban Giám Hiệu nhà trường đặc biệt là sự phối hợp với phụ huynh trong lớp. ❖ Phối hợp với phụ huynh: Công tác phối hợp nhà trường, gia đình và xã hội có ý nghĩa quan trọng đối với chất lượng giáo dục trẻ em. Điều 93 Luật Giáo dục 2005 khẳng định “Nhà trường có trách nhiệm chủ động phối hợp với gia đình và xã hội để thực hiện mục tiêu, nguyên lý giáo dục”. Để thực hiện tốt công tác phối kết hợp với các bậc cha mẹ ngay từ đầu thông qua các buổi họp phụ huynh tôi thực hiện công tác tuyên truyền tới các bậc phụ huynh vè nội dung chương trình học của bé cũng như tuyên truyền cho phụ huynh về bộ chuẩn trẻ em 5 tuổi. Trong đó tôi đã đặc biệt chú trọng tới những chỉ số có liên quan tới bộ môn làm quen môi trường xung quanh như (chỉ số: 27, 28, 29, 82, 93, 94, 95, 96, 97, 98) và thống nhất một số biện pháp chăm sóc và dạy trẻ, hướng dẫn phụ huynh cách rèn thêm cho trẻ khi ở nhà Ngoài ra tôi kết hợp với ban phụ hunh của lớp và phối kết hợp cùng với nhà trường tổ chức các buổi dự giờ kiến tập về bộ môn làm quen mô trường xung quanh cho phụ huynh dự. Thông qua đó phụ huynh có thể hiểu hơn về bộ môn này và sẽ định ra hướng đúng để hướng dẫn cho trẻ khi ở nhà thông qua bộ chuẩn trẻ em 5 tuổi mà tôi đã tuyên truyền cho phụ huynh. Người thực hiện: Lê Thị Thu 7  Sáng kiến kinh nghiệm Trường Mầm Non Phước Khánh dòi kiến thức về công nghệ thông tin vì đây là một yêu cầu cần thiết và mang tính cấp bách trong công tác giảng dạy hiện nay. - Luôn tìm tòi, tạo ra những buổi học mang tính thực hành nhiều hơn để trẻ có thể tham gia một cách tích cực và hứng thú hơn so với tiết học làm quen môi trường xung quanh bằng hình ảnh và lời giảng của cô - Việc quan trọng hơn hết đó là sự phối hợp với phụ huynh của lớp tôi. Vì nếu cho trẻ làm quen ở trường không thì không thể nào đáp ứng được nhu cầu học hỏi của trẻ. Vì thế sự quan tâm của phụ huynh được tôi chú trọng rất nhiều - Trên đây là một số biện pháp, kinh nghiệm mà tôi đã thực nghiệm để “Nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh cho trẻ 5 – 6 tuổi”, để nâng cao kỹ năng quan sát, so sánh phân loại ở trẻ khi được làm quen với môi trường xung quanh. - Từ một số giải pháp và bài học nêu trên mà tôi đã đặt ra “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt môn làm quen môi trường xung quanh” thì tôi có một số kiến nghị như sau: 4. Kiến nghị - Cần tạo điều kiện cho giáo viên tham quan học tập ở các đơn vị bạn để trao đổi, học hỏi kinh nghiệm. - Đầu tư kinh phí mua một số trang thiết bị phục vụ hoạt động học tập cho bộ môn làm quen môi trường xung quanh như: tranh ảnh các con vật, hoa cỏ, cây cối ., một số trang thiết bị phục vụ trong công tác giảng dạy như: đèn chiếu, tivi, đầu đĩa .để phục vụ cho công tác giảng dạy - Có các biện pháp, kiến nghị để mở các lớp bồi dưỡng kỹ năng giảng dạy cho giáo viên - Trên đây là “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt môn làm quen với môi trường xung quanh” mà tôi đã thực hiện. Vì thế, bản thân tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến của Ban Giám Hiệu nhà trường để tôi có thể tiếp tục đống góp những ý kiến của mình cho công tác giảng dạy nhiều hơn. Xin chân thành cảm ơn! Nhận xét của hội đồng sáng kiến Người viết Lê Thị Thu Người thực hiện: Lê Thị Thu 9