Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn giáo dục âm nhạc

 Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt môn giáo dục âm nhạc PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KRÔNG ANA TRƯỜNG MẦM NON HOA SEN TÊN ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 5 – 6 TUỔI HỌC TỐT MÔN GIÁO DỤC ÂM NHẠC Họ và tên : H’ Đon Adrơng Đơn vị: Trường mầm non Hoa Sen Êa Bông, tháng 4 năm 2019 1 GV : H Đon Adrơng – Trường MN Hoa Sen Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt môn giáo dục âm nhạc Đề tài: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 5-6 TUỔI HỌC TỐT MÔN GIÁO DỤC ÂM NHẠC Phần thứ nhất :MỞ ĐẦU I. Đặt vấn đề 1.Lý do chọn đề tài 1.1. Lý do lý luận Như chúng ta đã biết âm nhạc có sức lay động tâm hồn mạnh mẽ và được ví giống như là món ăn tinh thần không thể thiếu được trong cuộc sống hàng ngày của mỗi chúng ta, nó mang đến cho chúng ta những giây phút thư giãn thực sự thoải mái, cho ta cảm nhận cái đẹp của tự nhiên, quê hương, đất nước và con người. Đối với trẻ thơ, âm nhạc có thể ví như nguồn sữa nuôi dưỡng tinh thần của bé ngày từ khi còn trong bụng và đến khi lọt long và nó có vai trò đặc biệt trong giai đoạn nhỏ nhất là trẻ mầm non đó là lứa tuổi trẻ hồn nhiên nhất của trẻ thơ. Những giai điệu vui tươi, trầm bổng, sự phong phú của tiết tấu và màu sắc âm thanh của các thể loại âm nhạc đưa con trẻ vào thế giới của cái đẹp một cách thú vị và hấp dẫn. Trong chương trình giáo dục mầm non, môn giáo dục âm nhạc là một môn nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ là hoạt động được trẻ yêu thích nguồn cảm hứng mạnh mẽ nhất để trẻ cảm thụ được âm nhạc. Hoạt động giáo dục âm nhạc trong trường mầm non là một phương tiện phát triển thẩm mỹ cho trẻ rất cần thiết và quan trọng không thể thiếu được. Nó là một phương tiện hữu hiệu cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục ở trường tạo môi trường giáo dục phát triển thẫm mỹ phù hợp với trẻ ở từng lứa tuổi mầm non những điều kiện cần thiết nhằm giúp trẻ có khả năng cảm nhận vẻ đẹp trong thiên nhiên xung quanh trẻ trong các tác phẩm nghệ thuật, có khả năng thể hiện cảm xúc sáng tạo trong các hoạt động âm nhạc đặc biệt là tạo cho trẻ niềm yêu thích hào hứng khi tham gia vào các hoạt động nghệ thuật. Bởi chính ở đây âm nhạc được coi như một phương tiện giáo dục toàn diện nhất nhân cách của trẻ. Đặc biệt đối với trẻ mầm non thì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu mượt mà vui tươi, trong trẻo của các tác phẩm âm nhạc như là dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng cho tâm hồn trẻ thơ. Âm nhạc và vận động sáng tạo khi được giáo viên mầm non sử dụng một cách có mục đích, phù hợp sáng tạo sẽ hỗ trợ trẻ thu nhận kinh nghiệm tích cực và tạo cảm giác hưng phấn, vui tươi. Giáo viên có thể chơi organ hay bật nhạc không lời êm dịu để làm trẻ tiếp thu bài tốt, điều quan trọng là trẻ phải thật sự thích thú với hoạt động, cần vậy giáo viên phải là người khéo léo, có năng lực tổ chức, có giọng truyền cảm, nhẹ nhàng, gây hứng thú cho trẻ hoạt động . Âm nhạc con là nền trong khi đang diễn ra các hoạt động khác của trẻ như giờ ăn, chơi ở các góc chơi, chơi ngoài trời và ngay cả khi đi ngủ, trẻ làm bài tập theo nhóm, giờ tạo hình, thể dục kỹ năng Ca hát và nghe nhạc giúp trẻ duy trì tập trung, phấn khởi trong khi hoạt động. Trẻ mẫu 3 GV : H Đon Adrơng – Trường MN Hoa Sen Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt môn giáo dục âm nhạc - Thời gian nghiên cứu từ tháng 9 năm 2018 đến tháng 4 năm 2019 II. Mục đích nghiên cứu: Tìm ra một số biện pháp nhằm giúp trẻ lớp lá 4 trường mầm non Hoa Sen học tốt môn giáo dục âm nhạc, nâng cao chất lượng giờ dạy âm nhạc. Thông qua việc sáng tạo các động tác minh họa kết hợp khi hát và rèn luyện cho trẻ khi vận động theo nhạc sẽ thúc đẩy sự vận động cơ thể, sự nhẹ nhàng khéo léo, bền bỉ và dẻo dai của trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi, Hình thành cho trẻ các kĩ năng nghe, hát một cách trọn vẹn thông qua các môn âm nhạc và âm nhạc được lồng ghép vào các môn học khác một cách sinh động, sáng tạo, nhưng không làm mất đi nội dung bài học. từ đó đề ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ một cách tốt nhất. Trẻ có khả năng trải nghiệm những cảm xúc trong quá trình cảm thụ và thể hiện âm nhạc: Khi nghe nhạc, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc, ảnh hưởng những trạng thái cảm xúc nhịp điệu bản nhạc gợi cho trẻ niềm vui, hào hứng phấn khởi. Bài hát êm dịu đưa trẻ đến tình cảm nhẹ nhàng và tạo cho cô sự hứng thú nghiên cứu, sáng tạo, linh hoạt trong cách tổ chức hoạt động học âm nhạc để tìm ra các phương pháp tối ưu và hiệu quả vào trong giảng dạy cho trẻ 5 -6 tuổi tại trường lớp mầm non Hoa Sen. Qua đó hình thành kỹ năng cần thiết để nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ một cách tốt nhất. Giúp trẻ phát triển một cách toàn diện nhất. Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lí luận của vấn đề: Trong trường mầm non môn giáo dục âm nhạc là một môn nghệ thuật bằng giai điệu phản ánh đầy đủ hiện thực khách quan bao la rộng lớn xung quanh trẻ ở tuổi mầm non đặc biệt là đối với lứa tuổi mẫu giáo âm nhạc là một trong những loại hình nghệ thuật phát triển năng lực cảm xúc tượng tưởng, sáng tạo, sự tập trung chú ý khả năng diễn tả hứng thú của trẻ. Âm nhạc vốn rất gần gũi với trẻ nhưng ở những năm đầu tiên của cuộc sống, những phản ứng vui vẻ của trẻ khi nghe âm nhạc vẫn còn mơ hồ, thậm chí nhiều khi còn lẫn lộn giữa âm nhạc với các âm thanh khác nhau ở xung quanh khi trẻ bước vào tuổi mẫu giáo. Tuy nhiên lòng yêu thích âm nhạc ở các cháu lại ở nhiều mức độ khác nhau. Có cháu yêu đến độ hứng thú, có cháu lại rất thờ ơ khi nhạc vang lên và mức độ yêu âm nhạc phần lớn do hoàn cảnh cuộc sống, giáo dục của người lớn xung quanh. Vì thế cho nên giáo dục âm nhạc là phương tiện giáo dục thẩm mỹ, giáo dục đạo đức, góp phần phát triển trí tuệ và có sự tác động lớn đến sự phát triển tâm sinh lí của trẻ. Âm nhạc đối với trẻ là thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc. Dạy trẻ hoạt động giáo dục âm nhạc có một tầm quan trọng trong quá trình giáo dục trẻ mầm non. Đặc biệt là trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi để nâng cao chất lượng, sự yêu thích âm nhạc đối với trẻ giáo viên phải tự tạo nhiều đồ chơi, đồ 5 GV : H Đon Adrơng – Trường MN Hoa Sen Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt môn giáo dục âm nhạc Tôi luôn quan sát động viên khen ngợi trẻ kịp thời để trẻ tự tin hơn khi biểu diễn luôn sáng tạo trong tiết dạy để thay đổi hình thức giúp trẻ hứng thú ca hát, vận động, nghe hát và múa 2. Khó khăn Khả năng nhận thức của một số trẻ không đồng đều, chậm phát triển Vì vậy giáo viên rất vất vả trong quá trình truyền thụ kiến thức cho trẻ. Hầu hết mặt bằng kinh tế của người dân còn thấp, chủ yếu làm ruộng, làm rẫy. Một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học tập của con em mình nên chưa thật sự hiểu về trách nhiệm giữa gia đình và nhà trường trong việc chăm sóc giáo dục trẻ cũng như chương trình chăm sóc giáo dục trẻ ở lứa tuổi mầm non, do vậy chưa có biện pháp phối hợp giữa cha mẹ và giáo viên tốt để đạt hiệu quả, trẻ dân tộc thiểu số còn nhút nhát, kỹ năng biểu diễn văn nghệ của trẻ chưa mạnh dạn, tự tin. Tôi đã chủ động kiểm tra, khảo sát, thống kê về hoạt động giáo dục âm nhạc lớp lá 4 Trường Mầm non Hoa Sen để nắm bắt khả năng nhận thức của từng cá nhân trẻ Cụ thể kết quả khảo sát cuối năm 2017-2018 như sau: Đạt Chưa đạt Ghi Nội dung Số trẻ Tỉ lệ% Số trẻ Tỉ lệ% chú Khả năng nghe và cảm nhận 10/17 56% 7/17 41% âm nhạc Thể hiện tốt kỹ năng ca hát 7/17 41% 10/17 56% Trẻ mạnh dạn, tự tin, hứng 6/17 35% 11/17 65% thú khi tham gia hoạt động âm nhạc *. Nguyên nhân chủ quan Khi cho trẻ làm quen môn giáo dục âm nhạc giáo viên nhận rõ tầm quan trọng của môn học. Tổ chức đúng các hoạt động trong lớp theo chương trình giáo dục lấy trẻ làm trung tâm có thể lồng ghép tích hợp với các môn học khác hoặc trò chơi vào trong tiết dạy để gây cho trẻ sự hứng thú trong giờ học. Hầu hết khi biểu diễn các bài hát còn thiếu các yếu tố phụ trợ như: Âm thanh, sân khấu, trang phục làm cho hoạt động biểu diễn không thu hút được sự chú ý của trẻ nên hiệu quả trên tiết học chưa cao dẫn đến tiết học trẻ nhàm chán. - Một số giáo viên còn hạn chế về cách tổ chức một tiết hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ theo chương trình giáo dục lấy trẻ làm trung tâm mà còn rập khuôn theo chương trình cải cách cũ, chưa có sự linh hoạt sáng tạo. 7 GV : H Đon Adrơng – Trường MN Hoa Sen Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt môn giáo dục âm nhạc Trẻ nắm bắt được nội dung tiết học một cách chủ động phát triển trí nhớ và biết thể hiện cảm xúc của mình khi hát vận động cho trẻ 5 - 6 tuổi ở trường mầm non đạt hiệu quả trong dạy và học. Giáo viên khi truyền thụ kiến thức cho trẻ được mềm dẻo linh hoạt hơn qua một thời gian tìm tòi, nghiên cứu tôi thấy rằng muốn gây được sự tập trung chú ý, sự hứng thú tham gia tích cực vào các hoạt động âm nhạc. Trẻ phát huy hết được tính tích cực, chủ động, sáng tạo khi hoạt động, khơi dạy năng khiếu âm nhạc cho trẻ để tìm ra những biện pháp phù hợp giúp trẻ học tốt môn giáo dục âm nhạc và tôi đã đưa ra những biện pháp sau: Biện pháp 1: Bồi dưỡng chuyên môn cho bản thân. Để bản thân nắm được mục đích, ý nghĩa, yêu cầu, nội dung, phương pháp về việc nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ. Tôi tích cực tham gia vào các chuyên đề về giáo dục âm nhạc do nhà trường, các đơn vị tổ chức. Ngoài ra để nắm vững nội dung kiến thức và các yêu cầu về kỹ năng của “Giáo dục âm nhạc” một cách nhẹ nhàng, sinh động, tôi tham gia vào các hình thức do nhà trường tổ chức như: - Bám sát kế hoạch chuyên đề của nhà trường, của ngành hàng năm, trên cơ sở đó đề ra các mục tiêu, kế hoạch giảng dạy của lớp mình chủ nhiệm; từ tình hình thực tế của địa phương, tôi đã tìm tòi, nghiên cứu để tìm ra các phương pháp, giải pháp tối ưu để thực hiện tốt cho công tác giảng dạy một cách tốt nhất Thảo luận kiến thức để dạy trẻ hoạt động âm nhạc có hiệu quả, ngoài việc giáo viên có kiến thức về nội dung, phương pháp tổ chức. Giáo viên cần phải có kĩ năng về âm nhạc phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ hướng vào đề tài giáo dục. Để dạy trẻ hát đúng nhạc, rõ lời, biết hát biểu diễn sắc thái tình cảm. Tạo cho trẻ hứng thú trong ca hát. Bản thân tôi tự nghiên cứu tài liệu, tự đặt ra những câu hỏi có liên quan đến chuyên đề “ Giáo dục âm nhạc” để hỏi chuyên môn và giáo viên về vấn đề mình còn băn khoăn, chưa hiểu. Để lý thuyết và thực hành đi đôi với nhau, giúp bản thân có thể tiếp cận được nội dung một cách sâu sắc. Sau các buổi bồi dưỡng chuyên môn, sinh hoạt tọa đàm, thi năng khiếu, khi đã nắm vững kiến thức lý thuyết và có kĩ năng âm nhạc, tôi đã mạnh dạn đăng ký các tiết thao giảng, đặc biệt hoạt động âm nhạc. Các tiết thao giảng, tôi đã đầu tư chặt chẽ về nội dung hình thức, phương pháp dạy theo hướng đổi mới. Sau khi chuyên môn, đồng nghiệp dự giờ thao giảng, tôi xin ý kiến góp ý, rút kinh nghiệm cho tiết dạy của mình. Bên cạnh đó, bản thân tôi còn sắp xếp thời gian để dự giờ đồng nghiệp trong trường và các đơn vị bạn để học hỏi kinh nghiệm. Chính vì vậy tôi đã nắm vững chuyên môn một cách có hiệu quả. Bản thân nắm vững những phương pháp sáng tạo nhằm giúp trẻ hứng thú trong hoạt động âm nhạc. Biện pháp 2: Chuẩn bị đồ dùng dụng cụ âm nhạc cho trẻ hoạt động. 9 GV : H Đon Adrơng – Trường MN Hoa Sen Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt môn giáo dục âm nhạc Và còn dùng trong nhiều bài hát và chủ đề khác nhau bài“Nhớ ơn Bác” của Phan Huỳnh Điểu; hát bài “Màu áo chú bộ đội” của Nguyễn Văn Tý. Giáo viên phải có sự chuẩn bị về đồ dùng, dụng cụ âm nạc phục vụ cho hoạt động của trẻ: Đài, đầu đĩa, đàn Như vậy hoạt động mới thật sự hấp dẫn và có hiệu quả lúc này trẻ mới cảm thấy tự tin thích thú và thỏa thích sáng tạo Việc kết hợp sử dụng linh hoạt các loại đồ dùng trực quan trong tiết học tôi thấy trẻ hứng thú hơn mỗi khi hoạt động với âm nhạc, kiến thức tôi truyền đạt vì thế mà dễ dàng và trẻ ghi nhớ hơn. Trong tiết dạy tôi không sử dụng một loại đồ dùng từ đầu đến cuối cũng không sử dụng quá nhiều loại ôm đồm để trẻ khó hiểu mà tôi phối hợp các loại đồ dùng trực quan cho phù hợp, linh hoạt từng phần sao cho trẻ không nhàm chán. Với nguyên liệu thiên nhiên có sẵn ở các địa phương, tạo ra những hình tượng ngộ nghĩnh như: mặt nạ, mũ các con vật nuôi. Tôi dạy trẻ minh họa nội dung các bài hát bằng các động tác vừa mang tính nghệ thuật vừa mô phỏng các hoạt động của đời sống thực, sẽ tạo ra mối liên hệ chặt chẽ giữa nghệ thuật với cuộc sống. Đây cũng là một hình thức để giáo viên và trẻ đến với âm nhạc một cách hứng thú nhất, tích cực nhất và sáng tạo nhất. Ngoài ra tôi còn tận dụng triệt để trang thiết bị âm nhạc như: quần áo trang phục, đàn, trống, xốp tạo môi trường tốt cho cô và trẻ hoạt động âm nhạc có hiệu quả. Biện pháp 3: Tạo môi trường cho trẻ hoạt động giáo dục âm nhạc. Để giúp trẻ nâng cao khả năng cảm thụ âm nhạc thì việc tạo cơ hội cho trẻ làm quen với âm nhạc phải thường xuyên. Ngay từ đầu năm học “Góc âm nhạc” là nơi có điều kiện trẻ thể hiện khả năng âm nhạc của mình trẻ có thể làm quen ôn luyện, củng cố và vận dụng phát triển những kỹ năng âm nhạc qua các trò chơi các hoạt động sáng tạo làm phát triển hết kỹ năng mà trẻ có. Môi trường trong lớp : Tôi luôn chú ý diện tích phòng học góc âm nhạc một cách phù hợp và chú ý bố trí, sắp xếp các dụng cụ đồ dùng âm nhạc để tạo môi trường học gần gũi với trẻ để giúp trẻ cảm nhận âm nhạc một cách tốt nhất. 11 GV : H Đon Adrơng – Trường MN Hoa Sen