Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi

 Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi MỤC LỤC Trang A. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Cơ sở lý luận 2 2. Cơ sở thực tiễn 3 3. Mục đích nghiên cứu 4 4. Đối tượng nghiên cứu 4 5. Phương pháp nghiên cứu 7. Phạm vi nghiên cứu 4 B. THỰC TRẠNG VÀ BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT I. Cơ sở lý luận 6 II. Thực trạng và biện pháp giải quyết 1. Thuận lợi khi thực hiện đề tài 7 2. Khó khăn khi thực hiện đề tài 7 III. Các biện pháp giải quyết 1. Biện pháp 1: Xây dựng trường học an toàn toàn diện 8 2. Biện pháp 2: Xây dựng nếp sống lành mạnh cho trẻ 8 3. Biện pháp 3: Thông qua các giờ hoạt động hàng ngày 8 4. Biện pháp 4: Giáo dục bảo vệ môi trường thông qua các hoạt 15 động khác 5. Biện pháp 5: Sử dụng nguyên liệu do phụ huynh ủng hộ 16 6. Biện pháp 6: Xây dựng môi trường học 17 7. Biện pháp 7: Xử lý các tình huống giả định giúp trẻ có ý thức 18 bảo vệ môi trường 8. Biện pháp 8: Kết hợp giữa gia đình và cô giáo 19 IV. Kết quả thực hiện 24 C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận 26 2. Khuyến nghị 26 1 Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi Vì vậy, ngay từ khi còn nhỏ trẻ phải có ý thức bảo vệ môi trường xã hội và môi trường cho bản thân. Muốn trẻ có được ý thức đó thì chúng ta phải cung cấp cho trẻ những hiểu biết về môi trường. Trong quá trình giảng dạy, người giáo viên phải thường xuyên tìm ra phương pháp giáo dục phù hợp với từng bài dạy, để có được một hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường đạt hiệu quả cao và phát huy được tính tích cực của trẻ. Là giáo viên làm công tác chăm sóc giáo dục trẻ, có một thực tế mà tôi luôn trăn trở đó là: Việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ là một việc làm hết sức khó khăn. Xác định nhiệm vụ cũng như trách nhiệm của bản thân, tôi luôn suy nghĩ phải làm thế nào để giáo dục được ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ một cách tự giác và thường xuyên ở mọi lúc mọi nơi. Tôi cho rằng sự thành công của công tác này không thể thiếu sự kết hợp chặt chẽ từ 3 lực lượng đó là: “Gia đình – nhà trường – xã hội”. Với tình hình thực tế tại lớp tôi đang phụ trách, tôi đã nhận thức sâu sắc và xác định rõ những việc cần làm ngay đối với trẻ, sự kết hợp với phụ huynh để đẩy mạnh công tác giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi. Vì vậy, tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi”. 2. Cơ sở thực tiễn: Môi trường và tài nguyên thiên nhiên hiện nay ngày càng bị suy thoái nghiêm trọng. Muốn bảo vệ môi trường và phát triển bền vững thì mỗi công dân cần có nhận thức đúng đắn, biết cách bảo vệ tài nguyên và môi trường. Vấn đề giáo dục trẻ mầm non ý thức bảo vệ môi trường được thực hiện trong các hoạt động hàng ngày của trẻ tại lớp. Từ lúc đón trẻ, đến các hoạt động học, hoạt động chơi, ăn, ngủ đều được giáo viên thực 3 Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi 5.2. Phương pháp quan sát tự nhiên: Quan sát những hoạt động của trẻ, phương pháp tổ chức của giáo viên qua các hoạt động. 5.3. Phương pháp điều tra: Điều tra gián tiếp: điều tra bằng phiếu câu hỏi: đưa ra hệ thống câu hỏi xoay quanh hoạt động bảo vệ môi trường và cách tổ chức các hoạt động bảo vệ môi trường ra sao tại trường mầm non Đô Thị Việt Hưng. Đối tượng trẻ mẫu giáo lớn 5 – 6 tuổi. Hệ thống câu hỏi đưa ra giáo viên đánh giá vào những phần mình đã thực hiện được và ý kiến đề xuất các hình thức, biện pháp nhằm giáo dục trẻ bảo vệ môi trường. Điều tra trực tiếp: Tiến hành điều tra bằng đàm thoại, phỏng vấn, trao đổi trực tiếp như: chuẩn bị hệ thống câu hỏi đến từng lớp, gặp gỡ giáo viên trao đổi về việc tổ chức hoạt động giáo dục trẻ bảo vệ môi trường. 5.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm: Đây là phương pháp dùng để kiểm nghiệm những biện pháp đã xây dựng thiết kế trong việc xây dựng đề tài. 6. Phạm vi nghiên cứu: Áp dụng và triển khai cho trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo 5 – 6 tuổi trong trường mầm non Đô Thị Việt Hưng. 5 Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi II. Thực trạng và biện pháp giải quyết 1. Thuận lợi khi thực hiện đề tài: - Trường được công nhận trường mầm non đạt chuẩn quốc gia mức độ II. Cơ sở vật chất khang trang, sạch đẹp, có đủ điều kiện để chăm sóc giáo dục trẻ. - Khuôn viên trường rộng, hệ thống cống rãnh đảm bảo lưu thông theo đường dẫn kín. - Thùng rác có nắp đậy, khu vực tập trung rác thải xa lớp học, đặt ở nơi phù hợp, rác được lấy đi trong ngày. - Phụ huynh rất tin tưởng vào nhà trường và cô giáo, luôn ủng hộ về mọi mặt dặc biệt là nhiều loại cây xanh, cây cảnh, các nguyên liệu đã qua sử dụng. 2. Khó khăn khi thực hiện đề tài: - Phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc giáo dục trẻ bảo vệ môi trường, không nhắc trẻ vứt rác đúng nơi quy định, đi vệ sinh không đúng nơi, đúng chỗ, trẻ hay ngắt lá hái hoa - Một số phụ huynh chưa quan tâm đến việc rèn thói quen vệ sinh cho trẻ. - Không ít phụ huynh nuông chiều con quá mức trẻ muốn gì được nấy, thích thì làm không thích thì thôi, cha mẹ thường làm hết cho trẻ và chưa gương mẫu trước trẻ. 7 Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi thực tế của trẻ để xây dựng kế hoạch giáo dục bảo vệ môi trường từ dễ đến khó, mức độ tăng dần, lựa chọn nội dung hoạt động tích hợp theo một số chủ đề như sau: a, Chủ đề: “Trường mầm non” * Hoạt động chính: - Giới thiệu cho trẻ làm quen với các khu vực của trường lớp: + Các khu vui chơi, bồn hoa cây cảnh góc thiên nhiên + Nơi bỏ rác, vứt rác + Các khu vệ sinh (bạn nam, bạn nữ) * Hoạt động ngoài trời: - Quan sát quang cảnh sân trường - Trò chuyện về sự cần thiết của cây xanh - Giáo dục trẻ giữ gìn môi trường (vứt rác đúng nơi quy định, ko dẫm lên cỏ, ko hái hoa bẻ cành) 9 Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi - Giáo dục trẻ chăm sóc cây bảo vệ môi trường: tưới cây, lau lá cây, xới gốc cây, không bẻ cành ngắt lá * Hoạt động ngoài trời: - Quan sát, gọi tên cây, hoa có trong sân trường - Biết lợi ích, đặc điểm nổi bật của cây - Trò chuyện về sự phát triển của cây - Thực hành theo dõi sự phát triển của cây - Giáo dục trẻ biết bảo vệ môi trường: Cho trẻ nhặt lá cây rụng bỏ vào thùng rác. * Hoạt động góc - Góc thiên nhiên: Trẻ chăm sóc cây, tưới cây, lau lá cây, nhặt bỏ lá vàng, lá rụng - Góc tạo hình: vẽ, xé dán, tô màu cây hoa quả - Góc xây dựng: Xây dựng công viên cây xanh 11 Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi + Bẻ cành, hái lá, chặt cây + Đốt rừng + Sử dụng nhiều túi nilon + Dẫm lên cỏ, trèo cây + Đổ nước bẩn vào nước sạch Giáo dục trẻ bảo vệ môi trường ở mọi lúc mọi nơi vào những thời điểm tình huống thích hợp Tôi hướng dẫn, giới thiệu cho trẻ biết nơi đặt thùng rác của lớp, nơi để giấy, xà phòng, cách vặn vòi nước, cách sử dụng giấy vệ sinh khi cần thiết, biết dùng vừa đủ tiết kiệm Giáo dục trẻ có mũi thì tự lấy giấy lau mũi rồi bỏ vào thùng rác hoặc gọi cô giúp đỡ Giáo dục trẻ thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, vặn nhỏ vòi, lấy vừa đủ xà phòng. Nhắc trẻ đi vệ sinh đúng nơi quy định (có ký hiệu dành riêng cho Không cười đùa la hét, không rủ nhau cùng một lúc nhiều bạn đi vệ sinh, nếu bạn đi trước thì mình chờ đến lượt. Nếu thấy vòi nước tự chảy, chảy liên tục, hoặc nhiều phải báo cô biết. Rèn kỹ năng cho trẻ giờ ăn ngồi đúng bàn, biết mời cô, mời bạn khi ăn, ăn xong cất ghế bát thìa đúng nơi quy định. Khi ăn không nói chuyện, không cười đùa, thức ăn rơi vãi biết nhặt vào khay, khi ho hắt hơi phải lấy tay che miệng hoặc quay ra phía sau. Giáo dục trẻ thấy đồ chơi rơi phải nhặt lên, ghế đổ phải xếp gọn gàng, thấy rác phải nhặt bỏ vào thùng rác 13 Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi Bé lau lá cây 4. Biện pháp 4: Giáo dục bảo vệ môi trường thông qua các hoạt động khác Giáo dục bảo vệ môi trường thông qua hoạt động vui chơi Hoạt động chơi mang tính tích hợp cao trong giáo dục trẻ, thông qua các trò chơi phân vai, trẻ đóng vai và thể hiện các công việc của người làm công tác bảo vệ môi trường như: trồng cây, chăm sóc cây, nhặt rác Tôi hướng cho trẻ đóng vai bác sĩ (khám chữa bệnh cho mọi người, chú ý giữ gìn vệ sinh phòng khám, xử lý rác thải y tế ). Trẻ đóng vai cảnh sát giao thông, giáo dục trẻ luật lệ an toàn giao thông và bảo vệ môi trường. 15 Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi làm đồ chơi từ những nguyên liệu mà trẻ và bố mẹ đã tích góp được từ nhà mang đến ủng hộ lớp. Với những đồ chơi mà cô và trẻ tự tạo ra không chỉ dùng để chơi mà trẻ còn được học trên những đồ chơi đó. Vì vậy, trước khi thực hiện một chủ đề tôi thường suy nghĩ tìm kiếm lựa chọn nguyên liệu phù hợp để sáng tạo làm ra đồ dùng dạy trẻ học toán, âm nhạc 6. Biện pháp 6: Xây dựng môi trường học - Trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ tôi nhận thấy rằng trẻ ở thường quan sát thế giới xung quanh bằng đôi mắt ngây thơ trong sáng, những cái đẹp mới lạ sẽ để lại ấn tượng tốt cho trẻ, những cái đẹp đó là đồ dùng đồ chơi trong lớp nên tôi rất quan tâm tới vấn đề gây hứng thú 17 Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi trường, phát huy những hiểu biết và kỹ năng của trẻ. Hình thành những co sở ban đầu của ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ là vô cùng cần thiết ở trường cũng như ở nhà, cần tạo điều kiện cho trẻ làm quen môi trường, giáo dục trẻ yêu mến và bảo vệ môi trường sống ngay xung quanh trẻ. Những tình cảm và những thói que tốt đẹp với môi trường của trẻ bây giờ sẽ trở thành lối sống của con người trưởng thành trong tương lai. 8. Biện pháp 8: Kết hợp giữa gia đình và cô giáo Đối với trẻ mầm non dễ nhớ lại dễ quên nên không được nhắc nhở hàng ngày thì trẻ sẽ quên đi những lời cô dạy. Vì thế mà tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh để có những thông tin hai chiều. Bên cạnh đó động viên trẻ không chỉ bảo vệ môi trường xung quanh mà còn giữ gìn giúp đỡ cha mẹ những việc nhỏ trong nhà. 19 Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi NHỮNG VIỆC TỐT BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG Để rác đúng nơi quy định 21 Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi 23 Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận: Ý nghĩa giáo dục bảo vệ môi trường mầm non có vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ có kỹ năng sống và những hành vi, trẻ tự khẳng định mình, nhận thức được khả năng của mình góp phần tham gia vào công cuộc lao động thực sự của người lớn và các bạn cùng tuổi nhằm bảo vệ môi trường gia đình và trường học luôn sạch đẹp. Trẻ biết phân biệt môi trường sạch và môi trường bị ô nhiễm, trẻ hiểu một số việc làm để làm cho môi trường sạch đẹp như biết cất dọn đồ chơi gọn gàng ngăn nắp, biết tiết kiệm điện, nước trong sinh hoạt, không vứt rác bừa bãi Bảo vệ môi trường là những hoạt động giữ cho môi trường trong lành, sạch đẹp, đảm bảo cân bằng sinh thái, ngăn chặn khắc phục những hậu quả xấu do con người gây ra. Vì vậy, bảo vệ môi trường là nhiệm vụ của tất cả mọi người. 2. Khuyến nghị: Muốn làm tốt công tác giáo dục trẻ có ý thức bảo vệ môi trường trước hết người giáo viên phải có lòng nhiệt tình yêu nghề, mến trẻ, yêu thương trẻ như con mình. Kiên trì, tỉ mỉ, thận trọng trong công việc, luôn học hỏi có ý thức phấn đấu vươn lên. Việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ không nên giáo dục riêng biệt hoặc quá cứng nhắc mà phải tiến hành áp dụng nhiều hình thức khác nhau: xen kẽ, tích hợp mọi lúc mọi nơi. Nâng cao khả năng tìm hiểu các giải pháp sáng tạo và gây hứng thú cho trẻ hoạt động. 25