Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp cho trẻ khám phá thế giới xung quanh bằng vật thật thông qua những hoạt động thực tiễn đối với trẻ mẫu giáo 3­4 tuổi

 Đề tài: “ Một số biện pháp cho trẻ khám phá thế giới xung quanh bằng vật 
 thật thông qua những hoạt động thực tiễn đối với trẻ mẫu giáo 3­ 4 tuổi”
 1. PHẦN MỞ ĐẦU
 1.1. Lý do chọn đề tài:
 Phương pháp cho trẻ làm quen môi trường xung quanh có vai trò rất quan 
trọng trong quá trình giáo dục trẻ, đặc biệt là đối với trẻ mẫu giáo 3 ­ 4 tuổi.
Thông qua học trẻ được khám phá thế giới riêng của mình, khám phá môi
trường xung quanh trẻ được cung cấp vốn kiến thức sơ đẳng về thế giới xung
quanh mình, không những phát triển nhận thức mà trẻ còn được rèn luyện óc
quan sát, thị giác, khả năng ghi nhớ, chú ý, tư duy và tưởng tượng. Khám phá
môi trường xung quanh nhằm cũng cố hệ thống hóa kiến thức, mở rộng vốn
hiểu biết về thế giới xung quanh trẻ, qua đó làm giàu vốn từ của trẻ. Trẻ được
khám phá thế giới xung quanh mình, những điều trẻ chưa biết hoặc đã biết
nhưng chưa cụ thể. Trẻ được trải nghiệm thông qua các tiết học và trực tiếp 
khám phá chúng. Biết được tên, đặc điểm mùi vị, công dụng các đối tượng mà
trẻ khám phá, hơn thế môn học còn giáo dục lễ giáo, giáo dục vệ sinh, dinh
dưỡng cho trẻ.
 Năm học 2018 ­ 2019 tôi được ban giám hiệu phân công vào lớp mẫu giáo 
3 ­ 4 tuổi, trẻ đa số mới vào học nhận thức còn hạn chế, vốn hiểu biết còn sơ 
đẳng, hơn nữa là các cháu nhút nhát, lạ lẫm các kỹ năng quan sát, ghi nhớ còn 
hạn chế. Trong các hoạt động cho trẻ làm quen, tìm hiểu với môi trường xung 
quanh tôi đã sử dụng nhiều biện pháp như sử dụng những hình ảnh trên powew 
point, cho trẻ quan sát một đoạn video, tranh ảnh, đồ dùng...nhưng hiệu quả trên 
trẻ chưa cao, nhiều trẻ còn lúng túng, khả năng ghi nhớ còn nhiều hạn chế. Qua 
quan sát tôi nhận thấy được rằng khi cho trẻ khám phá bằng những vật liệu, vật 
thật vốn có trong tự nhiên đã giúp trẻ lĩnh hội kiến thức nhanh hơn và có hiệu 
quả hơn. Với thực trạng như vậy, bản thân tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài “ Một 
số biện pháp cho trẻ khám phá thế giới xung quanh bằng vật thật thông qua 
những hoạt động thực tiễn đối với trẻ mẫu giáo 3­ 4 tuổi” năng nội dung về hoạt động theo mục tiêu đề ra. Đa số trẻ còn mơ hồ về kiến 
thức, vì trẻ chỉ được nhìn bằng mắt, không được sờ, nếm, ngửi để cảm nhận 
thực tế nên kết quả chưa cao
 Cụ thể, qua theo dõi các hoạt đông làm quen môi trường xung quanh đầu 
năm cho thấy kết quả như sau:
 Nội dung Tỉ lệ
 Trẻ hứng thú khám phá 50%
 Trẻ nắm được kiến thức, kĩ năng 30%
 Trẻ nhận thức chậm 35%
 Không nhớ đặc điểm 35%
 Từ những thực trạng trên, bản thân tôi rất băn khoăn, lo lắng để tìm ra các 
biện pháp nhằm đưa chất lượng của các hoạt động cho trẻ làm quen môi trường
xung quanh đạt kết quả cao hơn. Trong đó tôi nhận thấy việc “Cho trẻ khám
phá thế giới xung quanh bằng vật thật thông qua những hoạt động thực tiễn” có 
rất nhiều khách quan. Nên tôi chọn đề tài này để nghiên cứu.
 Khi tiến hành nghiên cứu đề tài này tôi đã gặp không ít những thuận lợi và 
khó khăn như sau :
 2.1.1. Thuận lợi:
 ­ Cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động tương đối 
đầy đủ. Không gian trường, lớp rộng rãi, Trường có nhiều cây xanh và cây ăn 
quả,nên thuận tiện cho trẻ tham gia trải nghiêm, khám phá.
 ­ Được sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu nhà trường cũng như
đồng nghiệp luôn tạo điều kiện cho tôi xây dựng các hoạt động khám phá về 
môi trường xung quanh
 ­ Bản thân là một giáo viên có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, luôn yêu
nghề mến trẻ, nhiệt tình trong công việc, luôn năng cao vai trò tự học tập,
nghiên cứu, tìm tòi những phương pháp đổi mới trong quá trình giảng dạy, chịu 
khó học hỏi, sách báo và ứng dụng công nghệ thông tin. Bản thân tự trang bị cho 
mình phương tiện dạy học tốt: Máy tính xách tay Vì vậy trong quá trình cho trẻ khám phá thế giới xung quanh trong tiết
học, tôi đã sử dụng các phương pháp như: phương pháp quan sát, phương pháp 
trò chuyện, phương pháp sử dụng trò chơi
 ­ Trong tiết học tôi đã sử dụng vật thật cho trẻ khám phá, cho trẻ tiếp xúc 
trực tiếp với vật thật bằng cách nhìn, sờ, nếmvà cảm nhận, qua đó trẻ trải 
nghiệm bằng chính bản thân của mình sẽ giúp trẻ hứng thú, ham tìm hiểu và ghi 
nhớ một cách có chủ định.
 Ví dụ : Cho trẻ làm quen một số loại quả.
1.Mục tiêu :
 Trẻ biết được tên gọi, đặc điểm, mùi vị, màu sắc và lợi ích của một số 
loại quả.
 Trẻ tham gia hoạt động và tham gia trò chơi một cách hứng thú. 
 Trẻ biết ơn những người trồng cây.
2. Chuẩn bị :
 Một số loại quả thật, vườn cây ăn quả, 3 gian hàng gồm nhiều loại quả, 
3 cái đĩa.
3. Tiến hành :
 3.1.Ổn định tổ chức gây hứng thú :
 Cho trẻ đến tham quan vườn cây ăn quả của bác An 
 Hỏi trẻ trong vườn có những loại quả gì?
 Bác An tặng cho các con một giỏ quà. Các con cùng lên xe về lớp học của 
mình để cùng nhau khám phá món quà của bác An nha!
 3.2. Truyền thụ kiến thức :
 ­ Cô cho trẻ ngồi theo nhóm, cho trẻ trực tiếp, sờ tay vào các loại quả
trong giỏ, sau đó cô đi đến từng nhóm để hỏi trẻ về màu sắc, hình dạng, đặc 
điểm cấu tạo của các loại quả (cho trẻ từng nhóm nêu lên cảm nhận và ý kiến 
của mình về các loại quả trong giỏ của đội mình) Các con đã lao động mệt mỏi nên bạn thỏ nâu đã chuẩn bị các loại quả 
trong vườn cây của bạn cho các con cùng thưởng thức đấy. Các con cùng nhau 
nếm xem mùi vị của các loại quả đó như thế nào nha!
­Cô cho trẻ nếm phân biệt được vị chua, ngọt của quả cam, chuối.
* Củng cố : Vậy hôm nay các con được khám phá món quà gì của bạn thỏ nâu?
 Nhận xét ­ tuyên dương
 Sau khi sử dụng đưa các vật thật trong giờ học đã mang lại cho tôi hiệu 
quả tích cực, 100% trẻ đã tham gia trải nghiệm một cách hứng thú và tích cực, 
90 – 95 % trẻ học đạt yêu cầu.
2.2.2. Hình thức dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi:
 Không chỉ dừng lại ở việc cho trẻ khám phá những sự vật,hiện tượng
xung quanh cuộc sống bằng những phương pháp thực hiện trên tiết học mà tôi 
tận dụng tất cả các hình thức, ở mọi lúc mọi nơi mà tôi cảm thấy hợp lí để giúp 
trẻ khắc sâu hơn,hiểu sâu hơn các sự vật hiện tượng mà trẻ chưa được khám 
phá và trải nghiệm cụ thể :
 * Hoạt động ngoài trời:
 Trong các giờ hoạt động ngoài trời trẻ được tìm hiểu, khám phá về các sự 
vật hiện tượng xung quanh mà trong tiết học ở lớp trẻ chưa được khám phá và
trải nghiệm. Qua các hoạt động khám phá ở ngoài trời tạo cho trẻ không khí
thoải mái và hứng thú thêm về sự vật hiện tượng, vì thế ngoài kiến thức trẻ
được biết trong tiết học chính thì những khám phá trải nghiệm ngoài trời được 
sử dụng một cách có hiệu quả.
 VD: Khi trẻ tham quan và quan sát vườn rau của các cô nhân viên dinh
dưỡng trẻ được trực tiếp nhìn thấy các loại rau, qua đó trẻ biết được đặc điểm 
của một số loại rau có ở trong vườn rau của các cô trong trường, vai trò của các 
loại rau trong các bữa ăn có trong bữa ăn hằng ngày ở trường, ở nhà của trẻ, trẻ 
được giáo dục vệ sinh trong ăn uống.
 * Trong giờ ăn: Với những kết quả thực tế đã đạt được ở trên, việc thực hiện quá trình 
nghiên cứu đề tài SKKN trên đã cho thấy việc sử dụng đồ dùng là vật thật trong
tiết học thông qua những hoạt động thực tiễn khi cho trẻ khám phá thế giới
xung quanh đã đem lại những hiệu quả cao trong việc truyền thụ kiến thức và 
kỷ năng, và ngôn ngữ cho trẻ.
 Những biện pháp, giải pháp trên đã đem lại cho trẻ những hiểu biết đầu
tiên, những kiến thức sơ đẳng về sự vật hiện tượng và hơn thế còn giúp trẻ
phát triển tư duy, ngôn ngữ, ghi nhớ có chủ định, phát triển thẩm mĩ và cả nhân 
cách cho trẻ.
Với những kết quả đạt được như hôm nay, tôi rất phấn khởi và tự tin hơn khi 
hướng dẫn cho trẻ “ Một số biện pháp cho trẻ khám phá thế giới xung quanh 
bằng vật thật thông qua những hoạt động thực tiễn đối với trẻ mẫu giáo 3­ 
4 tuổi”
 Từ những giải pháp trên tôi rút ra những bài học kinh nghiệm.
 ­ Cần nghiên cứu tài liệu để nắm bắt rõ đặc điểm tâm sinh lý ở độ tuổi
này.
 ­ Sưu tầm những đồ dùng đồ chơi có chất lượng về cả hình thức lẫn nội
dung.
 ­ Tham khảo thêm ý kiến đóng góp của ban giám hiệu, tổ chuyên môn và
đồng nghiệp trên lớp của mình.
 ­ Thường xuyên cho trẻ khám phá đối tượng ở mọi lúc mọi nơi nếu có
điều kiện. Cho trẻ trải nghiệm thông qua những hoạt động thực tiễn cụ thể
 ­ Gần gũi hơn với trẻ để giúp trẻ khám phá sự vật hiện tượng một cách 
chính xác và hiệu quả.
 ­ Thường xuyên phối hợp với phụ huynh tạo điều kiện cho trẻ ở mọi lúc 
mọi nơi để khám phá với môi trường xung quanh có hiệu quả cao nhât.
 3.2. Một số đề xuất
 Đối với lãnh đạo địa phương: Tôi muốn đề xuất với ban giám hiệu nhà 
trường tham mưu với ban lãnh đạo địa phương hỗ trợ nguồn kinh phí giúp nhà