Sáng kiến kinh nghiệm Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng tuổi thông qua giờ kể chuyện

 ĐẶT VẤN ĐỀ:
- Giáo dục mầm non là giai đoạn đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, là 
 bộ phận quan trọng trong sự nghiệp đào tạo thế hệ trẻ thành những con người 
 có ích, thành những con người mới.
- Trong những năm gần đây chương trình giáo dục trẻ mầm non đặc biệt coi 
 trọng việc tổ chức các hoạt động phù hợp sự phát triển của từng cá nhân trẻ. 
 Tạo điều kiện cho giáo viên phát huy khả năng sáng tạo trong việc lựa chọn 
 và tổ chức các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ một cách linh hoạt, thực 
 hiện phương châm “Học mà chơi - Chơi mà học” Đáp ứng mục tiêu phát 
 triển của trẻ một cách toàn diện về mọi mặt.
- Trong quá trình phát triển toàn diện nhân cách, ngôn ngữ có vai trò là một 
 phương tiện hình thành và phát triển nhận thức của trẻ về thế giới xung 
 quanh. Ngôn ngữ giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và nhận thức về môi trường 
 xung quanh, thông qua cử chỉ và lời nói của người lớn trẻ làm quen với các 
 sự vật, hiện tượng có trong môi trường xung quanh. Nhờ có ngôn ngữ trẻ 
 nhận biết ngày càng nhiều các sự vật, hiện tượng mà trẻ được tiếp xúc trong 
 cuộc sống hàng ngày. 
- Đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ từ 24 - 36 tháng tuổi nói riêng, chúng 
 ta cần phải giúp trẻ phát triển mở rộng các từ loại trong các từ, biết sử dụng 
 nhiều loại câu, bằng cách thường xuyên trò chuyện với trẻ về những sự vật, 
 sự việc trẻ nhìn thấy trong sinh hoạt hàng ngày, nói cho trẻ biết các từ biểu 
 thị về các đặc điểm, tính chất, công dụng của chúng. Cho trẻ xem tranh, kể 
 cho trẻ nghe các câu chuyện đơn giản qua tranh. Đặt các câu hỏi cho trẻ giúp 
 trẻ biết kể chuyện theo tranh bằng ngôn ngữ của trẻ. Chính vì vậy nên tôi xin 
 trình bày một số kinh nghiệm “Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 - 36 tháng tuổi 
 thông qua giờ kể chuyện”.
I. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
 1. Nội dung vấn đề nghiên cứu:
 1.1. Vai trò của ngôn ngữ đối với việc phát triển toàn diện của trẻ:
- Ngôn ngữ là phương tiện nhận thức thế giới xung quanh, là cơ sở mọi sự suy 
 nghĩ, là công cụ tư duy.
- Thông qua ngôn ngữ trẻ nhận thức thế giới xung quanh chính xác, rõ ràng và 
 sâu rộng. Ngôn ngữ giúp trẻ tích cực, sang tạo trong hoạt động trí tuệ do vậy 
 việc phát triển trí tuệ không thể tách rời với việc phát triển ngôn ngữ.
 1/10 đầy đủ chủ ngữ và vị ngữ, từ đó dẫn đến việc trẻ hay nói cộc lốc, thiếu lễ 
 phép nếu giáo viên không kịp thời uốn nắn cho trẻ.
 - Từ thực tế trên nên tôi mạnh dạn đưa ra “Một số biện pháp phát triển ngôn 
 ngữ cho trẻ từ 24 - 36 tháng tuổi thông qua giờ kể chuyện”. 
 2.2. Kết quả, hiệu quả của thực trạng trên:
 - Giáo viên chưa chú ý luyện câu, từ cho trẻ, nhiều trẻ nói thiếu, nói lặp cô 
 không kịp thời điều chỉnh và sửa sai.
 - Quá trình tổ chức giờ học cô chưa chú ý đến hệ thống câu hỏi để giúp trẻ 
 được tư duy và phát triển ngôn ngữ.
 - Đối với trẻ thì hệ thống ngôn ngữ không được mở rộng do cô đưa hệ thống 
 câu hỏi đóng, trẻ hay nói câu thiếu các thành phần.
 - Khả năng lĩnh hội thông tin của trẻ rất hạn chế nếu cô truyền đạt một câu dài 
 hoặc một sự việc có nội dung truyền tải nhiều.
 3. Biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ từ 24 - 36 tháng tuổi thông 
 qua giờ kể chuyện:
 - Thời gian đầu năm học trẻ mới bắt đầu đến trường chưa quen với môi trường 
 mới và phải xa bố mẹ, người thân trong gia đình nên trẻ đang còn hay khóc 
 và chưa chịu học, chịu chơi. Vì thế việc cho trẻ phát triển vốn từ đang còn 
 hạn chế. 
 Kết quả khảo sát chất lượng đầu năm học 2019 - 2020 tại trường mầm non 
 Gia Thượng tôi đang công tác như sau:
 Xếp loại Tốt Khá Trung Bình Yếu
 Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ % Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ %
Tổng số trẻ lượng % lượng lượng % lượng
 20 4 20 6 30 4 20 6 30
 - Với trẻ 24 - 36 tháng tuổi rất thích nghe kể chuyện và rất hứng thú với hoạt 
 động này. Chính vì vậy mà tôi muốn thông qua giờ kể chuyện để phát triển 
 ngôn ngữ cho trẻ. Cụ thể các biện pháp thực hiện như sau:
❖ Biện pháp 1:
 - Nghiên cứu kĩ yêu cầu của giờ kể chuyện kể cả về kiến thức, kĩ năng và giáo 
 dục đạo đức. Từ đó đưa ra phương pháp, hệ thống câu hỏi, đồ dùng phục vụ 
 giờ dạy đạt hiệu quả cao.
 Ví dụ: Mục đích yêu cầu của giờ kể chuyện “Cây táo” 
 3/10 Hoạt động 1.
 Hoạt động 2.
 Hoạt động 3
 ..................
 Hệ thống câu hỏi phải phù hợp với độ tuổi, kích thích trẻ nhận biết, phân biệt 
 sự vật hiện tượng tình huống mà trẻ đang trực tiếp tri giác.
❖ Biện pháp 3: Chuẩn bị đồ dùng.
 - Để giờ kể chuyệnđạt hiệu quả cao thì đồ dùng phục vụ giờ dạy phải đảm bảo
 - Đồ dùng phải đẹp, màu sắc phù hợp đảm bảo tính an toàn (Không có cạnh 
 sắc nhọn) và vệ sinh cho trẻ (Không có bụi bẩn).
 - Nếu là tranh vẽ phải đẹp, phù hợp với câu chuyện, phía dưới có chữ to giúp 
 cho việc phát triển từ của trẻ được thuận lợi.
 - Đồ vật thật có liên quan đến câu chuyện.
 Ví dụ: Trong câu chuyện “Cây táo”.
 - Chuẩn bị: 
 Quả táo xanh, quả táo vàng, phải to, tròn, đẹp, màu sắc rõ nét, với nhiều kích 
 thước khác nhau.Cành táo phải nhiều lá, nhiều quả, được cắm vào một chậu 
 đẹp.
 Tranh vẽ phải đẹp và sinh động, kích thước phù hợp không được to hoặc nhỏ 
 quá.
 Sa bàn: Thấp có cây táo, ông, bé, gà trống, bươm bướm, mặt trời. Các nhân 
 vật này có gắn que để điều khiển được.
❖ Biện pháp 4: Nội dung tích hợp.
 - Sau khi xác định được mục đích yêu cầu của giờ kể chuyện. Tôi suy nghĩ để 
 tích hợp các môn học khác vào giờ kể chuyện sao cho hợp lý, logic phù hợp 
 với giờ học.
 Ví dụ: Trong câu chuyện cây táo tôi có thể tích hợp thêm các môn:
 5/10 + Sau đó cô kể cho trẻ nghe câu chuyện lần 2 bằng tranh minh hoạ.
Ví dụ: Trong chuyện cây táo
 - Cô vừa kể cho các con nghe chuyện gì nhỉ? (Trẻ trả lời “Chuyện Cây táo ạ)
 - Trong chuyện có những nhân vật nào? (Ông, bé, gà trống, bươm bướm và 
 Mặt trời).
 - Ai trồng cây táo? (ông). Cô cho trẻ đọc từ “ông”.
 - Ai tưới nước cho cây táo? (Em bé). Cô cho trẻ đọc từ “Em bé”.
 - Con gì đến động viên cây mà nó gáy “ò ó o”? (Con gà trống). Cô cho trẻ 
 đọc từ “con gà trống”.
 - Cả con gì đến động viên cây nữa? (con bươm bướm). Cô cho trẻ đọc từ 
 “bươm bướm”.
 + Sau đó tôi giảng nội dung câu chuyện, giải thích các từ khó và cho trẻ đọc 
 các từ khó.
 ▪ Hoạt động 3: Kết thúc giờ học.
 Bằng nhiều cách khác nhau tôi cho trẻ kết thúc giờ học một cách nhẹ nhàng 
 thoải mái.
Ví dụ: Kết thúc giờ học tôi cho trẻ tôi cho trẻ cùng hát bài “Đố quả” và cho trẻ 
thăm vườn cây ăn quả.
 Trong các giờ kể chuyện tôi cho trẻ tự kể lại câu chuyện mà trẻ đã được học.
 ▪ Kết luận.
 - Áp dụng những kinh nghiệm giảng dạy như trên đối với môn kể chuyện. 
 Qua các giờ học tôi thấy các cháu rất hứng thú, rất thích nghe kể chuyện. 
 Thông qua đó mà việc phát triển ngôn ngữ đạt hiệu quả cao.
 - Trong khi nghe kể chuyện, kể lại chuyện và trả lời các câu hỏi của cô. Vốn 
 từ của trẻ được tăng lên rất nhiều đồng thời trẻ biết sử dụng các loại câu 
 phong phú và đa dạng.
 4. Hiệu quả SKKN:
 7/10 4.2. Bài học kinh nghiệm:
- Muốn giúp trẻ từ 24 - 36 tháng tuổi phát triển ngôn ngữ thông qua giờ kể 
 chuyện tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm như sau:
 1. Nắm vững đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ để có biện pháp giáo dục 
 phù hợp. Vận dụng các biện pháp giáo dục mọi lúc, mọi nơi. Chú ý đến trẻ 
 cá biệt, luôn tạo ra niềm tin, sự hứng thú cho trẻ.
 2. Cần phát huy tính tích cực, thu hút sự chú ý và tạo hứng thú cho trẻ bằng 
 các thủ thuật như trò chơi, câu đố, thơ, hát, hò, vè....
 3. Đầu tư thời gian để nghiên cứu kĩ đề tài để có các phương pháp dạy học cụ 
 thể, phù hợp và đạt hiệu quả tốt nhất.
 4. Trước khi thực hiện một đề tài phải chuẩn bị chu đáo đồ dùng trực quan 
 cũng như gợi mở kiến thức cho trẻ.
 II. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ:
 1. Kết luận:
 - Phát triển ngôn ngữ cho trẻ ở trường mầm non và đặc biệt là ở lứa tuổi nhà 
 trẻ là vấn đề rất quan trọng và cần thiết. Mức độ phát triển ngôn ngữ của trẻ 
 còn tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Tôi nhận thấy việc rèn luyện và 
 phát triển ngôn ngữ cho trẻ là cả quá trình liên tục và có hệ thống đòi hỏi 
 giáo viên phải kiên trì, bền bỉ, khắc phục khó khăn để tìm ra phương tiện, 
 điều kiện cần thiết cho sự phát triển toàn diện của các cháu, hơn nữa cô giáo 
 là người gương mẫu để trẻ noi theo.
 - Qua quá trình nghiên cứu và áp dụng đề tài trong quá trình giảng dạy tôi đã 
 rút ra một số kết luận sau:
 - Để đạt được hiệu quả tốt nhất cho việc phát triển ngôn ngữ của trẻ thông qua 
 hoạt động kể chuyện, tôi đã sử dụng linh hoạt các biện pháp sau trong quá 
 trình giảng dạy: 
 + Một là, sưu tầm làm đồ dùng đồ chơi.
 + Hai là, sắp xếp tạo môi trường.
 + Ba là, thay đổi hình thức giới thiệu bài gây hứng thú cho trẻ.
 + Bốn là, trò chuyện để có giời kể chuyện hay.
 + Năm là, khai thác kiến thức của các môn học khác hỗ trợ cho hoạt động 
 kể chuyện.
 + Sáu là, tổ chức ôn luyện ở mọi lúc mọi nơi.
 + Bảy là, thực hiện tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh.
 9/10