Sáng kiến kinh nghiệm Một số phương pháp phát triển lời nói cho trẻ 24-36 tháng

 UBND QUẬN HẢI AN 
 TRƯỜNG MẦM NON ĐẰNG LÂM
 ======&=======
 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 
 SƯ PHẠM ỨNG DỤNG
Đề tài:
 “MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP PHÁT TRIỂN LỜI NÓI CHO 
 TRẺ 24 – 36 THÁNG”
 Tác giả: PHẠM THỊ BẮC
 Trình độ chuyên môn: ĐHSPMN
 Chức vụ: Giáo viên
 Đơn vị: Trường Mầm non Đằng Lâm – Hải An
 Hải An, tháng 02/2014
 1 DANH SÁCH CÁC ĐỀ TÀI NCKHSP ỨNG DỤNG ĐÃ VIẾT
STT TÊN ĐỀ TÀI NĂM HỌC XẾP LOẠI
 Một số biện pháp triển vốn từ cho trẻ
 1 2009– 2010 XL A cấp quận
 24- 36 tháng
 Một số cách giúp trẻ 5 tuổi làm quen 
 XL B Thành 
 2 với nghệ thuật múa Rối thông qua hoạt 2010-2011
 phố
 động kể truyện
 3 Đề tài :
 “MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP PHÁT TRIỂN LỜI NÓI CHO TRẺ 
 24 – 36 THÁNG”
 Người thực hiện: Phạm thị Bắc- Giáo viên- Trường Mn Đằng Lâm- Hải An- HP
 I. TÓM TẮT ĐỀ TÀI
 Trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta thường xuyên phải sử dụng ngôn ngữ để 
giao tiếp, để nhận thức và tư duy. VI Lênin đã nói: “ Ngôn ngữ là công cụ giao tiếp 
quan trọng nhất của con người”. Định nghĩa này đã chỉ ra cho ta thấy tầm quan 
trọng của ngôn ngữ trong việc giáo dục để hình thành nhân cách con người cho trẻ. 
 Ở lứa tuổi mầm non, trẻ đều rất tích cực hoạt động với đồ vật, nhờ đó mà tư duy 
của trẻ phát triển mạnh. Việc phát triển của tư duy không thể tách rời việc trau dồi 
ngôn ngữ vì ngôn ngũ là phương tiện biểu đạt của tư duy. Ngôn ngữ của trẻ được
phát triển thì tư duy mới phát triển và ngược lại.
 Đối với trẻ ở lứa tuổi 24-36 tháng, đây là lứa tuổi bắt đầu hình thành mầm 
mống đầu tiên của sự phát triển ngôn ngữ, sự phát triển ngôn ngữ ở lứa tuổi này 
chịu ảnh hưởng rất lớn từ nhiều yếu tố: Môi trường sống, cách dạy dỗ của gia đình 
và nhà trường, tình cảm của người lớn dành cho trẻ.Từ khi được sinh ra trẻ luôn 
được sống trong sụ yêu thương của cha mẹ, người thân.Khi đến tuổi đi học ở 
trường mầm non, trẻ được sống trong sự yêu thương quan tâm dạy dỗ của các cô 
giáo. Do đó, môi trường trong lớp học,tình cảm của cô giáo có ảnh hưởng rất lớn 
tới sự phát triển nhiều mặt của trẻ đặc biệt là sự phát triển về ngôn ngữ.Để sử dụng 
được ngôn ngữ, trẻ phải được trải qua một quá trình rèn luyện thường xuyên và 
phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: Yếu tố sinh lý( bộ máy phát âm, cơ quan thính 
giác...); Yếu tố tâm lý( trẻ nhanh nhẹn hay nhút nhát); Yếu tố xã hội...
 Kỹ năng nói của trẻ còn được hình thành và phát triển trong các hoạt động. 
Với trẻ 24-36 tháng thì hoạt động giao lưu cảm xúc và hoạt động chơi là hoạt động 
chủ đạo.Trẻ phải được tham gia vào các hoạt động thì lời nói của trẻ mới được 
phát triển, vì vậy cô giáo là người có vai trò quan trọng trong việc hình thành và 
phát triển ngôn ngữ cho trẻ, cô giáo là người hiểu rõ nhất khả năng nhận thức và
 5 1. Giải pháp thay thế
 Để gây hứng thú kích thích trẻ tham gia tích cực vào hoạt động nhằm phát 
triển lời nói cho trẻ thì việc sáng tạo ra các hình thức tổ chức các hoạt động kích 
thích trẻ nói là việc làm cần thiết.Ngoài việc lựa chọn các hoạt động cô giáo phải là 
người chủ động gợi mở tạo tình huống bằng cách đặt câu hỏi kích thích trẻ tìm 
hiểu, khám phá và trả lời câu hỏi.
 Ví dụ :
 - Khi cho trẻ quan sát và tìm hiểu về quả cam, đầu tiên cô đặt câu hỏi trực 
tiếp: Đây là quả gì? Sau đó cô lần lượt tiến hành các thao tác bóc, tách múi, cho trẻ 
ăn...và đặt câu hỏi về tên các bộ phận, vị, hình dạng của quả cam...
 Ví dụ:
 - Khi kể cho trẻ nghe câu chuyện “ Thỏ con không vâng lời”, ngoài việc đặt 
hệ thống câu hỏi giúp trẻ nhớ tên truyện, tên nhân vật và hiểu nội dung câu chuyện 
cô giáo có thể dạy trẻ cách nói biểu cảm theo tính cách của nhân vật trong câu 
chuyện: Giọng của thỏ mẹ ấm, chậm rãi; giọng của thỏ con vui tươi nhí nhảnh.
 - Trong quá trình trẻ trả lời, cô giáo luôn chú ý cách phát âm, diễn đạt của trẻ 
để sửa cho đúng.
 Ví dụ:
 Trẻ thường hay nói ngọng âm “c” thành “ t ” như : “con gà” thành “ton gà”.
Ngọng vần “anh” thành “ ăn” như: “Màu xanh” thành “màu xăn”
 - Cô kết hợp cung cấp, phát triển lời nói cho trẻ trong các hoạt động vui chơi: 
các trò chơi phản ánh sinh hoạt, trò chơi thao tác vai, trò chơi có luật, trò chơi dân 
gian...
 Ví dụ:
 Cô tổ chức cho trẻ chơi trò chơi dân gian “Nu na nu nống”: Cô yêu cầu trẻ 
vừa chơi vừa đọc bài đồng dao to, rõ lời và kết hợp sửa cách phát âm cho trẻ
 Trong một năm học,chúng ta tổ chức các hoạt động nhằm phát triển lời nói 
cho trẻ theo nhiều chủ đề.Việc thay đổi các hình thức tổ chức hoạt động để thu hút 
trẻ, giúp trẻ tích cực phát âm khi tham gia hoạt động.
 7 Ý thức học tập: Các trẻ 2 nhóm đều tích cực, các thành tích học tập của năm 
trước cả 2 nhóm tương đương nhau.
 Bảng 1: Giới tính của 2 nhóm nhà trẻ trường MN Đằng Lâm
 Tỉ lệ cháu sức
 Số học sinh các nhóm khỏe bình 
 thường
 Tổng số Nam Nữ
 Nhóm 1 10 5 5 87%
 Nhóm 2 10 5 5 88%
 2. Thiết kế nghiên cứu
 Tôi lựa chon thiết kế 2: Thiết kế kiểm tra trước và sau tác động với nhóm 
tương đương. Tôi chọn nhóm 1: 10 cháu là nhóm thực nghiệm; Nhóm 2: 10 cháu là 
nhóm đối chứng.
 Tôi dùng một số bài kiểm tra khảo sát trước tác động cho trẻ như sau:
 - Truyện : Thỏ con không vâng lờì.
 - Nhận biết quả cam.
 - Thiết kế môi trường hoạt động theo chủ đề “Tết và mùa xuân”
 Kết quả kiểm tra cho thấy điểm trung bình của 2 nhóm có sự khác nhau, do đó 
tôi dùng phép kiểm chứng T-test để kiểm chứng sự chênh lệch giữa điểm số trung 
bình của 2 nhóm khi tác động.
 Bảng 2: Kiểm chứng để xác định nhóm tương đương
 Đối chứng Thực nghiệm
 Điểm trung bình 5,6 5,5
 P = 0,388
 p =0,388 >0,05,từ đó kết luận độ chênh lệch điểm số trung bình của 2 nhóm 
thực nghiệm và đối chứng là không có ý nghĩa, 2 nhóm được gọi là tương đương.
 9 Bảng 4: Thời gian thực nghiệm:
 Tháng/năm Tên họat động Tên chủ đề
Tháng 11/2012 Kể chuyện: Thỏ con không 
 Những con vật đáng yêu
 vâng lời
Tháng 12/2012 Nhận biết quả cam Cây và những bông hoa đẹp
Tháng 1/2013 Chơi theo ý thích Tết và mùa xuân
 4. Đo lường và thu thập dữ liệu
 Bài kiểm tra trước tác động là bài khảo sát đầu năm do nhà trường và tổ khối 
chuyên môn đề ra.
 Bài kiểm tra sau tác động là bài kiểm tra do cô Nguyễn Thị Thảo dạy nhóm 2 
và tôi - giáo viên dạy nhóm 1 nghiên cứu thiết kế. Bài kiểm tra sau tác động có các 
câu hỏi để kiểm tra vốn từ và khả năng điễn đạt của trẻ ở mỗi hoạt động.
 5. Tiến hành đánh giá
 Sau khi hiện xong tôi đã tiến hành đánh giá theo mục tiêu đã đề ra. Sau khi 
thực hiện xong mỗi bài chúng tôi tiến hành kiểm tra trên trẻ. Thời gian kiểm tra 
giống nhau, thang điểm đánh giá do 2 cô cùng xây dựng.
 IV. PHÂN TÍCH DỮ LIỆU VÀ KẾT QUẢ
 Bảng 5: Bảng so sánh điểm trung bình sau tác động:
 Nhóm Đối chứng Thực nghiệm
Điểm trung bình 5,6 6,7
Độ lệch chuẩn 0,69 0,94
Giá trị P của T-test 0,004
Chênh lệch giá trị trung 1,594
bình chuẩn(SMD)
 11 VI. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
 1. Kết luận
 Trong các giờ hoạt động sử dụng nhiều biện pháp tổ chức cho trẻ hoạt động 
kích thích trẻ tích cực phát âm hơn.
 2. Khuyến nghị
 - Đối với các cấp lãnh đạo: Cần quan tâm về cơ sở vật chất, các trang thiết 
bị,đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ hoạt động.Đồng thời tạo cho giáo viên có 
nhiều cơ hội được học hỏi, tích lũy thêm kinh nghiệm.
 - Đối với giáo viên:
 + Không ngừng tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao kiến thức và kinh 
nghiệm,tìm ra được những biện pháp nâng cao chấy lượng chuyên môn.
 + Cô giáo phải là người nhiệt tình, yêu nghề,mến trẻ, có chuyên môn vững 
vàng, phát âm chuẩn tiếng mẹ đẻ từ đó mới có khả năng rèn trẻ phát âm và dạy trẻ 
nói đúng ngữ pháp.
 + Cô giáo phải biết tận dụng mọi tình huống trong mọi hoạt động chơi tập 
hằng ngày của trẻ ở mọi lúc mọi nơi để kết hợp vừa dạy trẻ nhận biết vừa dạy trẻ 
nói.
 + Cô giáo phải nắm được đặc điểm tâm sinh lý của từng trẻ để có những biện 
pháp thiết thực phù hợp với từng đối tượng trẻ khi rèn và phát triển lời nói cho 
trẻ.Chủ động kết hợp với gia đình trẻ trong việc dạy trẻ phát âm và dạy trẻ nói.
 + Thường xuyên trao đổi với đồng nghiệp để học hỏi và rút kinh nghiệm.
 Với kết quả này, tôi rất mong được sự quan tâm chia sẻ của lãnh đạo nhà 
trường và các bạn đồng nghiệp để nâng cao chất lượng dạy học cho trẻ mầm non.
 Tôi xin chân thành cảm ơn!
 Đằng Lâm, ngày 15 tháng 02 năm 2014
 Nhận xét của HĐKHSP nhà trường Người viết
 Phạm Thị Bắc
 13 Chủ đề: Cây và những bông hoa đẹp
 Bài dạy:Nhận biết quả cam
 * Mục đích – yêu cầu:
 - Trẻ nói đúng tên quả cam, tên các bộ phận của quả can.
 - Trẻ nói đúng vị của quả cam, tác dụng của quả cam
 - Giáo dục trẻ cách giữ vệ sinh trong ăn uống.
 * Chuẩn bị:
 - Quả cam thật, tranh lô tô một số loại quả, mô hình vườn cam
 * Tiến hành:
 Hoạt động 1: Khu vườn của bé.
 Cô cho trẻ cùng đi tham quan khu vườn cam, hỏi trẻ : Đây là vườn quả gì?
Quả cam có màu gì?
 - Cô cùng trẻ hái cam bỏ vào giỏ.
 Hoạt động 2: Cô cho trẻ cùng quan sát đàm thoại về quả cam.
 - Cô cho trẻ cùng quan sát, sờ, ngửi cam.
 - Hỏi trẻ: Quả cam có hình dạng ntn? Sờ vào quả cam con thấy nhẵn hay sần
sùi?
 - Cô lần lượt bóc, tách và hỏi trẻ từng bộ phận của quả cam: vỏ, múi, hạt, tép
cam...
 - Hỏi trẻ: Trước khi ăn cam phải làm gì? (Rửa tay, gọt vỏ...),vỏ cam có ăn 
được không? Khi ăn bỏ vỏ và hạt và hạt vào đâu?
 - Cô cho trẻ ăn cam, hỏi trẻ: ăn cam có vị gì?cam giàu chất gì?
 - Cô giới thiệu cách ăn khác của quả cam: Cắt đôi quả cam, vắt nước.Vừa làm 
cô vừa hỏi trẻ: Cô đang làm gì đây? Muốn nước cam ngon hơn cô cho gì vào? Cho 
đường vào phải làm gì cho đường tan ra(Dùng thìa khuấy đều).
 Hoạt động 3: Cô tổ chức cho trẻ chơi chọn tranh.
 - Cô cho trẻ cùng thi ai chọn được nhiều tranh quả cam nhất , cô yêu cầu trẻ 
 nhặt tranh quả cam để vào rổ trong nhiều tranh lô tô các loại quả khác nhau.
 - Cho trẻ cùng đi chơi xem trong phòng còn có nhiều tranh quả nào thì đọc tên 
 quả đó.
 15 3. Phụ lục 3: Mẫu phiếu điều tra
 Mẫu phiếu điều tra giáo viên.
 Trường:.....................................
 Lớp:...........................................
 Họ và tên giáo viên:....................................
 Để nghiên cứu một số biện pháp phát triển lời nói cho trẻ. Xin chị trả lời các 
câu hỏi sau( Đánh dấu x vào câu trả lời).
 1. Theo chị việc phát triển lời nói có quan trọng với trẻ 24-36 tháng.
 - Quan trọng
 - Không quan trọng
 - Rất quan trọng
 2. Chị có thích tổ chức các hoạt động giúp trẻ phát triển lời nói không?
 - Không
 3. Chị đã chuẩn bị những gì khi thực hiện giờ học này?..............................
 4. Chị đã sử dụng hình thức gì khi thực hiện giờ học này?..........................
 - Tiến hành bằng các hình thức sử dụng đồ dùng,tổ chức nhiều hoạt động khác 
nhau, đặt nhiều câu hỏi kích thích trẻ trả lời.
 - Tiến hành theo hình thức đơn thuần vẫn sử dụng ở trường mầm non, chỉ đặt 
những câu hỏi theo mẫu sẵn có.
 5. Trong khi tổ chức tiết học chị gặp những khó khăn và thuận lợi gì?..............
 17