Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ nhà trẻ 24-36 tháng tích cực tham gia hoạt động âm nhạc

 ---------***---------
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM, GIẢI PHÁP
ĐỀ TÀI:
 MỘT SỐ BIỆN PHÁP GÂY HỨNG THÚ CHO TRẺ 
 NHÀ TRẺ 24-36 THÁNG TÍCH CỰC THAM GIA
 HOẠT ĐỘNG ÂM NHẠC
 Lĩnh vực/ Môn : Giáo dục nhà trẻ
 Cấp học : Mầm non
 Chức vụ : Giáo viên
 Năm học: 2019 - 2020 Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ nhà trẻ 24-36 tháng tích cực tham gia hoạt động 
âm nhạc
 I. ĐẶT VẤN ĐỀ (LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI)
 Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật xuất hiện sớm trong lịch sử loài
người, nó gắn bó mật thiết với cuộc sống và trở thành một nhịp cầu lớn không
thể thiếu được trong đời sống xã hội, nó có sức hấp dẫn với mọi lứa tuổi.
Đối với trẻ thơ, âm nhạc là nguồn sữa nuôi dưỡng thế giới tinh thần và có
vai trò quan trọng trong giai đoạn ở trường mầm non đặc biệt là lứa tuổi nhà trẻ.
 Âm nhạc góp phần phát triển năng lực thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ, thể
chất cho trẻ, tạo cơ sở hình thành nhân cách. Giai điệu trầm bổng, sự phong
phú của âm hình tiết tấu, sự đa dạng của các thể loại âm nhạc đưa trẻ vào thế
giới của cái đẹp một cách hấp dẫn và lý thú. Những ấn tượng đẹp đẽ theo trẻ đi 
suốt cuộc đời mà âm nhạc là một nghệ thuật có sức lôi cuốn mạnh mẽ nhất, nó 
tạo ra cảm xúc, nó khơi gợi ở trẻ tất cả những cái đẹp đẽ, tốt lành và có sức 
thuyết phục mạnh mẽ, đồng thời phê phán nhẹ nhàng những cái xấu tạo nên 
trạng thái tâm hồn trẻ thanh thản, khoan khoái.
 Trong chương trình giáo dục mầm non, giáo dục âm nhạc là một môn 
nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là nguồn cảm 
hứng mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật. Nó là một phương tiện hữu hiệu cho 
việc tổ chức các hoạt động giáo dục ở trường.
 Âm nhạc và vận động sáng tạo khi được giáo viên mầm non sử dụng một 
cách có có mục đích, phù hợp sáng tạo sẽ hỗ trợ trẻ thu nhận kinh nghiệm tích 
cực và tạo cảm giác hưng phấn, vui tươi. Giáo viên có thể chơi đàn Yamaha, 
organ hay bật nhạc không lời êm dịu làm nhạc nền trong khi đang diễn ra các 
hoạt động khác cuả trẻ (giờ ăn, chơi ở các góc chơi, chơi ngoài trời, trẻ làm bài 
tập theo nhóm, giờ tạo hình...). Ca hát và nghe nhạc giúp trẻ duy trì tập trung, 
phấn khởi trong khi hoạt động. Trẻ mầm non đặc biệt là lứa tuổi nhà trẻ thích 
hát theo lời bài hát, hay đung đưa người theo tiếng nhạc có giai điệu êm dịu, 
vui tươi, nhộn nhịp. Ngoài ra, giáo viên Mầm non còn sử dụng âm nhạc để ổn 
định lớp, nhóm, vào bài, chuyển tiếp các phần trong giờ học hoặc chuyển từ 
hoạt động này sang hoạt động khác để tạo sự hứng thú, thư giãn, gây sự chú ý 
cho trẻ.
 Đối với trẻ mầm non thì âm nhạc là môn học giúp trẻ phát triển một cách 
toàn diện nhất. Thông qua âm nhạc trẻ sẽ linh hoạt hơn, mạnh dạn hơn, thông 
minh hơn qua việc tự sáng tạo ra các động tác minh hoạ cho các bài hát. Khi trẻ 
 1/15 Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ nhà trẻ 24-36 tháng tích cực tham gia hoạt động 
âm nhạc
 II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận
 Âm nhạc là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, phát triển 
lời nói, quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm Đối với trẻ âm nhạc là thế giới kỳ 
diệu đầy cảm xúc, trẻ có thể tiếp nhận âm nhạc ngay từ khi còn nằm trong nôi. 
Trẻ mầm non đặc biệt là lứa tuổi nhà trẻ dễ xúc cảm, vốn ngây thơ trong sáng 
nên tiếp xúc với âm nhạc là nhu cầu không thể thiếu đối với trẻ
 Âm nhạc ảnh hưởng đến quá trình hoàn thiện cơ thể trẻ, đặc biệt là lứa 
tuổi nhà trẻ còn non nớt. Âm nhạc được coi là phương tiện hữu hiệu để phát 
triển tai nghe cho trẻ. Trong chương trình giáo dục mầm non, giáo dục âm nhạc 
là một môn nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là 
nguồn cảm hứng mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật. Có thể coi âm nhạc là một 
bộ phận không thể tách rời với công tác chăm sóc giáo dục trẻ
 Giáo dục âm nhạc trong trường mầm non là giáo dục cho trẻ lòng yêu âm 
nhạc, biết cảm thụ âm nhạc thông qua các hoạt động âm nhạc phong phú như: 
Hát, vận động, nghe hát, múa, trò chơi âm nhạc. Đặc biệt với trẻ nhà trẻ (24- 36 
tháng) giáo dục âm nhạc đã đem lại cho trẻ những ấn tượng, những khái niệm 
âm nhạc, dần hình thành trong tâm hồn trẻ, tạo điều kiện phát triển thị hiếu âm 
nhạc và biết cách biểu diễn ở mức độ đơn giản, biết nhún nhảy theo nhạc khi 
hát. Trẻ ở lứa tuổi này có những biểu hiện hưởng ứng với âm nhạc bằng thái độ 
cụ thể, rõ ràng như tươi cười hoặc yên lặng, vui vẻ, thích thú hoặc chăm chú, 
ngạc nhiên. Trẻ có khả năng chú ý nghe hơn và có thể phân biệt độ cao, thấp, to, 
nhỏ của âm thanh. Trẻ có thể hát theo người lớn những bài hát ngắn đơn giản, 
biết thể hiện cảm xúc âm nhạc bằng những vận động đơn giản như: Vỗ tay, giậm 
chân, vẫy tay, nhún nhảy theo nhịp điệu âm nhạc, chạy vòng quanh theo tiếng 
nhạc.
2. Cơ sở thực tiễn:
 Với mong muốn các con luôn hứng thú trong các hoạt động âm nhạc, để 
âm nhạc góp phần nuôi dưỡng phát triển tâm hồn trẻ thơ. Để thực hiện mục tiêu 
này đầu năm tôi đã tiến hành khảo sát thực trạng của lớp mình, tôi nhận thấy có 
những thuận lợi và khó khăn sau:
2.1. Thuận lợi:
 Trường mầm non Ánh Sao- nơi tôi đang công tác là trường có có đội ngũ 
giáo viên nhiều kinh nghiệm. BGH có trình độ chuyên môn cao và có nhiều kinh 
nghiệm quản lý luôn đi sâu đi sát tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên có đủ 
 3/15 Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ nhà trẻ 24-36 tháng tích cực tham gia hoạt động 
âm nhạc
 b. Về phía trẻ:
 Trong lớp có nhiều trẻ còn non, sức khoẻ yếu, hay nghỉ học nên khả năng 
tiếp thu bài còn chậm. Ngoài ra còn có những trẻ mới bắt đầu đi học nên còn 
nhút nhát, ngôn ngữ chậm phát triển và hát chưa rõ lời. Khả năng sáng tạo động 
tác minh hoạ cho bài hát của trẻ, kiến thức của nhiều trẻ trong lớp không đồng 
đều.
 Thực trạng: Qua khảo sát đầu năm trên trẻ về khả năng âm nhạc của trẻ, 
kết quả thu được cho thấy nhiều vấn đề đáng quan tâm (Minh chứng 1: Bảng 
khảo sát đầu năm- Tháng 9 năm 2019)
 Qua bảng khảo sát đầu năm tôi thấy: Số trẻ hứng thú tham gia vào giờ học 
mới chỉ có 12 trẻ đạt, đạt 48%. Trẻ đã hát rõ lời, nhưng nhiều trẻ lại hát chưa 
đúng giai điệu bài hát. Trẻ chưa có khả năng vận động theo nhạc, trẻ mới chỉ 
biết đung đưa đơn giản. Số trẻ hứng thú tham gia biểu diễn văn nghệ còn chưa 
nhiều, trẻ còn sợ, nhút nhát khi cô giới thiệu lên biểu diễn
 Đó chính là những khó khăn mà tôi gặp khi dạy lớp nhà trẻ (24- 36 tháng) 
. Điều đó đặ t ra cho tôi nhiều suy nghĩ, phải dùng những biện pháp nào để giúp 
trẻ nhà trẻ hứng thú tham gia các hoạt động âm nhạc một cách hiệu quả nhất. Từ 
những nguyên nhân trên và thực tiễn đã áp dụng ở lớp học của mình, dưới góc 
độ là một giáo viên tôi mạnh dạn đưa ra một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 
nhà trẻ (24- 36 tháng) tích cực tham gia hoạt động âm nhạc 
III- BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
 1. Biện pháp 1: Lựa chọn các hình thức phù hợp, tổ chức các tiết học nhẹ 
nhàng, linh hoạt nhằm gây hứng thú cho trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động 
âm nhạc
 Góc âm nhạc là nơi trẻ có điều kiện để thể hiện khả năng âm nhạc của 
mình, trẻ có thể làm quen, ôn luyện , củng cố và vận dụng, phát triển những kỹ 
năng âm nhạc qua các tṛò chơi, các họat động sáng tạo làm phát triển khả năng 
sáng tạo của trẻ. Chính vì vậy để gây hứng thú cho trẻ, khi bố trí góc âm nhạc ở 
lớp tôi luôn chú ý đến tiếng ồn của trẻ tạo ra ở góc này để không ảnh hưởng đến 
những góc tĩnh. Màu sắc mà tôi sử dụng để trang trí không quá sặc sỡ vừa tạo 
cho trẻ cảm thấy thích thú khi vào góc chơi vừa không ảnh hưởng đến thị giác 
của trẻ. 
 Tôi luôn chú ý tận dụng diện tích phòng học, góc âm nhạc một cách phù 
hợp và chú ý bố trí, sắp xếp các dụng cụ, đồ dùng âm nhạc để tạo môi trường 
 5/15 Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ nhà trẻ 24-36 tháng tích cực tham gia hoạt động 
âm nhạc
 Ví dụ: Sau khi dạy trẻ hát bài “Cây gia đình” tôi chuyển sang nội dung 
nghe hát bài “Tôi là bình trà nhỏ” tôi mặc trang phục bình trà chạy ra chào các 
bạn nhỏ và trò chuyện về tác dụng của bình trà sau đó tôi dẫn dắt vào bài hát 
nghe trẻ sẽ rất thích và háo hức đoán xem đó là bài hát gì? 
 Để lôi cuốn trẻ vào góc chơi âm nhạc, ngoài những dụng cụ âm nhạc được 
trang bị ở lớp tôi luôn tìm tòi, thu thập, huy động sự đóng góp các nguyên vật 
liệu để làm như: Hộp sữa, vỏ hộp bánh bằng sắt, thanh tre, nắp thiếc.để làm 
các nhạc cụ cho trẻ. Sau đây tôi xin trình bày một số cách làm đồ dùng đồ chơi 
âm nhạc mà tôi đã thực hiện và thu được kết quả rất cao:
 Nguyên liệu: Hạt sỏi, lon bia hoặc vỏ hộp sữa chua , hạt ngô, đề can, dây 
trang kim, bìa giấy, nắp chai bia Hà Nội, vỏ hộp sữa su su, hộp váng sữa, hộp 
sữa ông thọ, que gỗ, vải, dây dù, vỏ hộp bánh, kéo, keo nến
 Cách làm: Để làm những chiếc lục lạc đáng yêu cho trẻ tôi sử dụng vỏ 
non bia, cắt đôi hoặc dùng 2 vỏ hộp sữa chua cho hạt sỏi vào sẽ cho âm thanh 
cao, còn nếu tôi cho hạt ngô vào sẽ tạo âm thanh thấp, trầm. Với mỗi loại vật 
liệu khác nhau vỏ lon bia hoặc vỏ hộp sữa chua sẽ tạo ra âm thanh khác nhau. 
Sau đó tôi dùng đề can, xốp mầu, dây trang kim trang trí hình ảnh ngộ nghĩnh 
theo ý thích của mình 
 Từ vỏ lon bia tôi cũng có thể làm những chiếc trống lắc đáng yêu cho trẻ. 
Tôi dùng que gắn vào giữa 2 vỏ hộp sữa chua, hai bên tôi gắn dây và hạt để khi 
lắc tạo ra tiếng kêu. Sau đó tôi trang trí cho chiếc trống lắc thật đẹp 
 Từ vỏ hộp sữa su su, vỏ hộp sữa chua hay váng sữa tôi cũng làm được 
những chiếc lục lạc, trống lắc không kém phần sinh động và đáng yêu như làm 
từ vỏ lon bia 
 Từ bìa giấy và nắp của chai bia Hà Nội tôi làm thành những chiếc song loan 
cho trẻ biểu diễn. Tôi cắt bìa giấy dài khoảng 20cm, rộng 3cm, gập đôi lại. Ở hai 
đầu của bìa giấy tôi gắn nắp chai bia để khi tôi gõ nó phát ra âm thanh. Sau đó tôi 
dùng đề can, xốp trang trí cho chiếc song loan thêm đẹp và sinh động 
 Từ vỏ hộp sữa ông thọ, vải, dây dù, que gỗ tôi có thể làm được một chiếc 
trống đáng yêu. Hay từ những hộp bánh tôi có thể làm thành dàn trống 
(Minh chứng 4: Ảnh một số đồ dùng âm nhạc tự tạo) 
2. Biện pháp 2: Lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục âm nhạc trong các 
hoạt động giáo dục khác
 Âm nhạc giúp cho các bộ môn khác trở nên sinh động và hấp dẫn hơn. Để 
việc lồng ghép nội dung giáo dục âm nhạc vào các hoạt động khác được hiệu 
 7/15 Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ nhà trẻ 24-36 tháng tích cực tham gia hoạt động 
âm nhạc
 Ví dụ: Sau giờ âm nhạc học hát “Cô và mẹ”, ở giờ hoạt động góc tôi cho 
trẻ vừa hát vừa đóng làm cô và mẹ.
 Cho trẻ ôn luyện ở mọi lúc mọi nơi, chính ôn luyện cũng là một biện pháp 
giúp trẻ có thói quen tự tin hơn, mạnh dạn hơn khi tham gia biểu diễn: Giờ hoạt 
động ngoài trời, giờ hoạt động góc, hoạt động vui chơi, giờ đón và trả trẻ.
3. Biện pháp 3: Luôn cập nhật các định hướng đổi mới trong việc tổ chức các 
hoạt động âm nhạc cho trẻ theo nguyên tắc đồng tâm phát triển và định hướng 
“Lấy trẻ làm trung tâm”
 Năm học 2019- 2020 tôi được đi tập huấn lớp chuyên đề “Tiếp cận học qua 
chơi và đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục lĩnh vực phát triển thẩm 
mĩ” nói chung và hoạt động âm nhạc nói riêng do Phòng giáo dục tổ chức. Qua đó 
tôi hiểu rõ yêu cầu đổi mới, mục tiêu lĩnh vực thẩm mĩ nói chung và hoạt động 
âm nhạc nói riêng trong chương trình GDMN theo nguyên tắc đồng tâm phát 
triển, trên cơ sở đó tôi đã xây dựng kế hoạch giáo dục, thiết kế môi trường phong 
phú, sáng tạo phù hợp với độ tuổi trẻ và định hướng “Lấy trẻ làm trung tâm”. 
 Cái mới của sự định hướng vừa giữ được giá trị nghệ thuật âm nhạc truyền 
thống nhưng nó vẫn tiếp cận được các xu hướng âm nhạc hiện đại đa dạng về thể 
loại, hình thức nên giáo viên có thể lựa chọn các thể loại âm nhạc phong phú phù 
hợp với vùng miền và khả năng âm nhạc của giáo viên và sự cảm thụ âm nhạc của 
từng trẻ (Dân ca, hát ru, giao duyên, rock, balade, nhạc giao hưởng, nhạc kịch, 
Acapella)
 Việc tổ chức các hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ cũng phải dựa trên sự 
hứng thú nhận thức của trẻ. Đảm bảo nguyên tắc “Lấy trẻ làm trung tâm”, mỗi trẻ 
là một sự khác biệt. Vì vậy khi xác định mục tiêu (mục đích- yêu cầu) của tiết học 
ngoài việc dựa trên kết quả mong đợi của chương trình, tôi còn dựa vào nhu cầu, 
khả năng của trẻ trong lớp, khả năng và năng khiếu của từng cá nhân trẻ. Nhờ đó 
trẻ lớp tôi thật sự yêu quý âm nhạc hơn, sẵn sàng tâm thế đón nhận mọi hình thức 
thể loại âm nhạc khác nhau mà tôi lựa chọn để dạy trẻ. Trẻ tự tin thể hiện năng 
lực của mình (như hát, nhảy, chơi nhạc cụ), tự tin bộc lộ cảm xúc của mình. 
Qua đó khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ được phát triển, trí tưởng tượng sáng 
tạo của trẻ được dựa trên những kinh nghiệm và cảm xúc của cá nhân
 Cái mới trong việc lựa chọn nội dung hoạt động âm nhạc là nó không phụ 
thuộc hoàn toàn vào nội dung chủ đề mà căn cứ vào khả năng âm nhạc của giáo 
viên, của trẻ, điều kiện của lớp, của trường. Giáo viên có thể lựa chọn các bài hát, 
bản nhạc để tổ chức hoạt động dạy hát, nghe nhạc, nghe hát, dạy vận động trong 
 9/15